با توجه به تحولات بسیاری که کشورمان ایران در سطوح داخلی و خارجی، پیش روی خود داشته است، همواره در شرایط و رویدادهایی بسیار، انسان های بی شماری بوده اند که بنابر رعایت مصالحی والاتر از مصلحت شخصی خود، نظیر حفظ خاک، حفظ دین، سربلندی میهن، سلامت و بقای سایر انسان ها و ... امنیت جسمی و جانی خود را نه تنها بر دیگران برتری نداده اند، بلکه آن را فدای تحقق این ارزش های انسانی نموده اند؛ که در اصطلاح شرع اسلام از آن به عنوان ایثار در جان یاد شده است؛ که دارای مصادیقی نظیر شهادت، جانبازی و اسارت می باشد؛ که از این میان گروه اخیر از ایثارگران مذکور، یعنی اشخاص تحت اسارت که از ایشان به عنوان آزادگان یاد می گردد، موضوع مورد مطالعه در مقاله حاضر می باشند. پس ازآنقلاب اسلامی، برخی قوانین و مصوبات، به منظور حمایت از قشر ایثارگر جامعه اعم از جانبازان، رزمندگان، خانواده های شهدا و نیز آزادگان که محور موردنظر نگارنده می باشند، بنابر رعایت حال ایشان و با توجه به آسیب های وارده بر عمر و جان و سلامت ایشان برای کشور و ملت، به تصویب رسیده اند. در مقاله حاضر به صورت خاص در پی بررسی حقوق اسرای آزاد شده یا همان آزادگان، پس از بازگشت به خاک کشور، در پرتو قانون خاص مربوط به این حوزه هستیم.