پیامدهای منفی توسعه گردشگری شهری در منطقه 22 تهران از دیدگاه شهروندان و کارشناسان (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

در بیشتر نقاط جهان، بر توسعه ی صنعت گردشگری و برجسته کردن اثرات مثبت آن در جوامع بشری تأکید شده است؛ درحالی که به بروز آسیب ها و پیامدهای منفی توسعه ی ناموزون گردشگری در جامعه و محیط زندگی افراد کمتر توجه شده است. در این پژوهش، آسیب ها و پیامدهای منفی توسعه ی گردشگری ناموزون شهری در منطقه ی 22 تهران، از دیدگاه شهروندان و کارشناسان بررسی شده است. پژوهش حاضر ازنوع توصیفی- تحلیلی و جامعه ی آماری آن شامل شهروندان منطقه ی 22 تهران و کارشناسان خبره ی شهرداری در منطقه ی موردمطالعه است. 385 نفر از شهروندان منطقه ی موردمطالعه به عنوان نمونه های موردمطالعه طبق فرمول کوکران انتخاب شدند و به طور تصادفی در تکمیل پرسشنامه ها مشارکت کردند. 45 نفر از کارشناسان نیز به طور غیرتصادفی و دردسترس در تحقیق حاضر شرکت کردند. به منظور اولویت بندی گویه ها و شاخص های آسیب، از میانگین رتبه ای طیف لیکرت و برای اهداف تحلیلی این مطالعه و به منظور مقایسه ی میانگین آسیب های گردشگری بین شهروندان و کارشناسان، از آزمون تی استیودنت مستقل استفاده شد. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که در شاخص های فضایی- کالبدی، اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی، بین شهروندان و کارشناسان تفاوت آماری معناداری وجود دارد و میزان آسیب در این شاخص ها ازنظر شهروندان بیشتر بود؛ اما بین دیدگاه شهروندان و کارشناسان در شاخص زیست محیطی، تفاوت آماری معناداری یافت نشد. ازنظر کارشناسان، آسیب های زیست محیطی توسعه ی گردشگری منطقه ی 22 مهم تر بوده است؛ اما ازنظر شهروندان، آسیب های فضایی- کالبدی اهمیت بیشتری داشته است.