در این بحث نقد سند الگوی پایه ی اسلامی - ایرانی پیشرفت از منظر الزامات توسعه مورد نظر است. سؤال اساسی این است که محتوای این سند متناسب با واقعیات کنونی جامعه ی ایران تدوین شده است یا برای جهانی خیالی است؟ آیا تدابیر مطرح شده در آن برای حل مشکلات جامعه ی ایران کارگشاست؟ مسیر حرکت و آینده ی جامعه ی ایران را چگونه و به مدد کدام مجموعه از پژوهش های علمی به تصویر کشیده است؟ نقد: این سند هیچ اتکایی به وضع موجود ایران ندارد، تدابیر آن معطوف به مشکلات احصاشده ی معین و خاصی نیست، بلکه صرفاً کلی گویی هایی مبتنی بر شعور عام است. روند و مسیر حرکت جامعه ی ایران و آینده ی این جامعه را به صورتی روشن و قابل درک به تصویر نکشیده است و در نهایت این سند گویا برای جهانی خیالی است؛ زیرا متناسب با واقعیات جامعه ی ایران نیست و غیرکاربردی و غیراجرایی به نظر می رسد.
