شناسایی نشانگان و طراحی مدل سندرم استرس جابه جایی در سالمندان ایرانی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پژوهش حاضر به منظور شناسایی نشانگان و طراحی مدل سندرم استرس جابه جایی در سالمندان ساکن در مراکز نگهداری سالمندی انجام شد. به همین منظور پس از بررسی مبانی نظری در این زمینه سؤالاتی برای انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته استخراج گردید. با 16 نفر از سالمندانی که از ورود آنها به خانه سالمندان بیش از دو ماه نمی گذشت، مصاحبه انجام شد. پس از پیاده سازی، با استفاده از روش نظریه مبنایی مصاحبه ها کدگذاری شدند. از مجموع 16 مصاحبه انجام شده، تعداد 112 کد در مرحله کدگذاری باز شناسایی شدند؛ 12 مقوله فرعی در مرحله کدگذاری محوری و 5 مقوله اصلی در مرحله کدگذاری انتخابی شناسایی شدند. مقوله های اصلی شامل نشانه های بالینی، دلایل جابه جایی، احساس رضایت، بعد محیطی و نشانه های جسمانی بودند. پس از شناسایی نشانه های سندرم استرس جا به جایی، مقوله های شناسایی شده در متغیرهای شرایط علّی، شرایط میانجی، پیامدها و پدیده ها تحلیل و طبقه بندی شدند و در نهایت از رابطه بین مقوله ها مدلی کیفی ارائه شد. الگوی نهایی ترسیم شده، حاکی از تاثیر عوامل تسریع کننده و زمینه ساز از جمله استقلال در تصمیم گیری برای جا به جایی و عوامل محیطی و رفتاری مراکز سالمندان در بروز سندرم استرس جا به جایی است. در واقع داوطلبانه بودن و رضایتمندی فرد سالمند از سویی و فراهم بودن عوامل محیطی از سویی دیگر نقش بسزایی در پذیرش محیط جدید از سوی سالمندان دارد.