مطالعه فرهنگی موسیقی و اسلام از منظر مردم شناسی موسیقی (از عصر باستان تا دوره اسلامی)

چکیده

موسیقی نشانه ای از نظام هماهنگ آفرینش است، مایه تهذیب و آرامش خوی است و در سوق دادن انسان به زندگی آرام و هماهنگ در جامعه و بهبود حیات اجتماعی و سیاسی تأثیر بسزایی دارد. موسیقی عظمت آرزویی منزلت آدمی را به وی گوشزد می کند. نگارنده در این پژوهش با روش اسنادی کتابخانه ای کاربرد موسیقی و هنر آوایی را در بستر جامعه ایران از نگاه مردم شناسی موسیقی موردبررسی قرار داده است. بسیاری از مظاهر طبیعت، ندای موسیقی را ایجاد می کند. صدای آبشار، ریزش باران، وزش باد از میان برگ های درختان، چهچهه ی بلبل و . . . هریک نغمه ای از نوای طبیعت است. انسان در میان این اصوات به دنیا آمد، مبانی موسیقی را از طبیعت آموخت و بعد برای پرستش خدایان آوازهایی را می خواند که تدریجاً به صورت مذهبی و آوازهای دسته جمعی در آمد. در میان تمام ملت ها و به خصوص م ردمان آس یایی، م وسیقی و ادبیات در اجرای آیین های دینی از چنان نقش و اهمیتی برخوردار است که درگذشته هیچ آیینی بدون م وسیقی یا ادبیات مخصوص به خود به اجرا درنمی آمد. به همین دلیل است ک ه در میان این ملل، م وسیقی دی نی و آیینی مهم ترین بخش هنر و موسیقی بوده است. مهارت در نواختن آلات و ابزار موسیقی نیز اهمیتی برابر بامهارت در موسیقی اسطوره ای یا غیردینی داشت. «موسیقی دینی» در ادیان مختلف ازجمله اسلام همواره وج ود داشته و منشأ آثار ه نری گ وناگونی نیز شده است.