روانشناسی معاصر

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی روش درمان فعال سازی رفتاری و قراردادی گروهی بر درمان اختلالات مصرف مواد افیونی بود. در یک طرح آزمایشی صدوبیست بیمار مرد با تشخیص وابستگی به مواد افیونی (بر پایه معیارهای (DSM-IV-TR) که برای درمان نگهدارنده با متادون مراجعه کرده بودند به صورت تصادفی به تساوی در سه گروه آزمایشی و یک گروه گواه در هر گروه 30 نفر اختصاص داده شدند: 1) گروه درمان با روش فعال سازی رفتاری و قراردادی گروهی همراه با متادون (2 گروه درمان با روش فعال سازی رفتاری و قراردادی گروهی همراه با آموزش حمایت خانواده و متادون؛ (3 گروه درمان با روش شناختی - رفتاری همراه با متادون؛ و (4 گروه درمان با متادون. گروه های آزمایشی اول و دوم هشت جلسه و گروه آزمایشی سوم دوازده جلسه تحت روان درمانی گروهی قرار گرفتند. آزمودنی ها توسط مصاحبه ساختاریافته شاخص مصرف مواد افیونی (OTI) و پرسشنامه سلامت روانی (MHI) قبل از شروع درمان و پنج ماه پس از پایان درمان گروهی مورد ارزیابی قرار گرفتند. گروه گواه بدون هیچ درمان گروهی تنها داروی متادون دریافت کرد. داده ها به کمک روش آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که در هر سه گروه آزمایشی، شاخص های درمانی شامل بهبود عملکرد اجتماعی، کاهش رفتارهای بزهکارانه، بهبود تندرستی، افزایش بهزیستی روان شناختی، کاهش درماندگی روان شناختی از گروه دریافت کننده درمان با متادون تنها موثرتر بود. با توجه به یافته های پژوهش به نظر می آید به کارگیری روش درمان فعال سازی رفتاری و قراردادی گروهی به نحو قابل توجهی اثربخشی درمان دارویی را در درمان بیماران وابسته به مواد افیونی افزایش می دهد.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه توانایی ابراز وجود در دانش آموزان با توجه به شیوه های فرزندپروری والدین آنها و بررسی تاثیر برنامه های ابراز وجود در دانش آموزان انجام شد. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر پایه اول دبیرستان شهر تهران در سال تحصیلی 84-85 بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای 405 دانش آموز در قسمت اول پژوهش شرکت کردند. از میان این افراد، 40 دانش آموز نمونه همگن برای شرکت در دو گروه آزمایش و کنترل مربوط به مطالعه نیمه آزمایشی قسمت دوم پژوهش در نظر گرفته شدند. برای جمع آوری داده ها، از دو پرسشنامه ابراز وجود 40 سوالی و پرسشنامه 76 سوالی شیوه های فرزندپروری استفاده گردید. طرح پژوهش در قسمت اول علی - مقایسه ای و در قسمت دوم، پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل در نظر گرفته شد. نتایج تحلیل آماری نشان داد که بین میزان توانایی ابراز وجود دانش آموزان با توجه به روش فرزندپروری در خانواده آنها تفاوت وجود دارد. همچنین آموزش برنامه های ابراز وجود توانایی ابراز وجود دانش آموزان با نمره ابراز وجود پایین که در جلسات آموزشی شرکت کردند را افزایش می دهد

این پژوهش با هدف شناخت عوامل موثر بر سازگاری زناشویی، رابطه بین مهارت های ارتباطی و سازگاری زناشویی را بررسی می کند. برای این منظور، 132 زوج دانشجو به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. زوجین به مقیاس رضایت زناشویی تجدیدنظر شده (سنایدر، (1997 (MSI-R) و مقیاس مهارت های ارتباطی (نوران، (1967 (CSI) پاسخ دادند. تحلیل نتایج نشان داد که بین مهارت های ارتباطی زوجین همبستگی بالا وجود دارد. همچنین میزان سازگاری زناشویی زوج های دارای مهارت های ارتباطی قوی در ابعاد مختلف روابط زناشویی، به طور معنادار بیشتر از زوج های دارای مهارت های ارتباطی ضعیف بود. این نتایج لزوم توجه به نقش مهارت های ارتباطی در نیل به سازگاری زناشویی و پیشگیری از ناسازگاری را خاطر نشان می سازد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی روابط ساده و چندگانه بین باورهای دنیای عادلانه جهانی، عمومی و باورهای دنیای ناعادلانه با وضعیت روانی افراد در شهر اصفهان به مرحله اجرا درآمد. در راستای دستیابی به هدف پژوهش، از کلیه ساکنان شهر اصفهان 319 نفر (189 نفر زن‌، 130 نفر مرد) به صورت نمونه گیری چند مرحله ای از نقاط مختلف شهر انتخاب شدند. پرسشنامه های مورد استفاده در پژوهش عبارت بوده اند از: پرسشنامه باورهای دنیای عادلانه عمومی، پرسشنامه باورهای دنیای عادلانه جهانی، پرسشنامه دنیای ناعادلانه و پرسشنامه SCL-90-R داده های حاصل با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون همزمان و گام به گام مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی روابط ساده بین باورهای دنیای عادلانه و ناعادلانه با وضعیت روانی افراد نشان داد که دنیای عادلانه عمومی با وسواس فکری و عملی، حساسیت بین فردی، افسردگی، خصومت، سوء ظن و باورهای دنیای عادلانه جهانی با وسواس فکری و عملی و افسردگی رابطه منفی و معنادار دارند. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که از بین کلیه متغیرهای پژوهش برای دنیای عادلانه عمومی صرفا افسردگی و برای باورهای دنیای عادلانه جهانی نیز صرفا نمره سوالات اضافی دارای توان پیش بین هستند. اما تحلیل رگرسیون همزمان نشان داد که برای باورهای دنیای ناعادلانه حساسیت بین فردی و سوء ظن و تحلیل رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که از بین کلیه متغیرهای وضعیت روانی صرفا سوء ظن قادر به پیش بینی معنادار باورهای دنیای ناعادلانه است.

این آزمایش ارتباط متقابل فیزیولوژیکی را در زوجهای مادر - دختر با استفاده از سازه های نظریه وارونه سازی (Apter, 1982) شامل حالت های فراانگیزشی، و فرآیندهای وارونه سازی مورد بررسی قرار داده است. ارتباط متقابل فیزیولوژیکی مقیاسی از کیفیت و میزان پیش بینی پاسخ های فیزیولوژیکی یک فرد از الگوهای پاسخ فیزیولوژیکی فرد دیگر است. از بین 63 زوج مادر - دختر که در یک آزمایش قبلی (غفار تبریزی، 2003) شرکت کرده بودند، یک گروه پر تعارض (12 زوج) و یک گروه کم تعارض (12 زوج) بر اساس خرده مقیاس تعارض از مقیاس محیط خانواده (Moss&moss 1994) تشکیل شد. این مطالعه سطح ارتباط متقابل فیزیولوژیکی بین زوج ها و همچنین پیش بینی کننده های هیجانی و فرا انگیزشی ارتباط متقابل فیزیولوژیکی را در تعاملات خنثی، متعارض و مطبوع مطالعه نمود. نتایج نشان داد که پاسخ های فیزیولوژیکی دختران پاسخ های مادران را بهتر پیش بینی کرد تا بر عکس این مورد طبق نتایج، میزان عناد طلبی و آرامش دختران پیش بینی کننده ارتباط متقابل بود. سود و زیان تعاملی نیز با فیزیولوژی مشترک ارتباط داشتند. برای گروه پرتعارض، ارتباط متقابل فیزیولوژیکی در زمان مکالمه متعارض قوی تر از زمان مکالمه مطبوع بود. به طور کلی، داده ها سودمندی سازه های نظریه وارونه سازی را در توضیح تداخل اثر بین فرآیندهای فرا انگیزشی، هیجانی حین تعاملات و ارتباط متقابل فیزیولوژیکی بین زوج های مادر - دختر نشان داد. با این وجود،‌ عوامل شناختی، کلامی و غیرکلامی که ارتباط متقابل فیزیولوژیک را بر می انگیزند، باید هدف مطالعات آینده قرار گیرند

هدف مطالعه حاضر، نقش تفاوت های جنسیتی در نمره های سبک های مقابله و سلامت روانی 403 دانشجو (206 پسر و 197 دختر) از دانشگاه تربیت معلم تهران بود. شرکت کنندگان به مقیاس مقابله با موقعیت های استرس زا و پرسشنامه سلامت عمومی پاسخ دادند. نتایج تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد، دختران در سبک های مقابله اجتنابی و هیجان مدار و پسران در سبک مقابله مساله مدار نمره های بالاتری کسب کردند. همچنین، نتایج نشان داد که دختران در مقایسه با پسران از نشانه های سلامت روانی پایین تری برخوردارند. نتایج ماتریس همبستگی نشان داد که نیرومندی رابطه بین سبک های مقابله و سلامت روانی در دو جنس متفاوت است. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که از بین سبک های مقابله، سبک های مساله مدار و هیجان مدار به همراه متغیر جنس در پیش بینی سلامت روانی نقش داشتند. نتایج پژوهش حاضر بر ضرورت توجه به تفاوت های جنسیتی در سبک های مقابله به منظور تبیین نشانه های سلامت جسمانی و روان شناختی در دانشجویان تاکید می کند. همچنین، ضرورت توجه به آموزش راهبردهای مقابله ای موثر و انطباقی به دانشجویان بیش از پیش پیشنهاد می کند.

هدف این پژوهش هنجاریابی آزمون ماتریس های پیشرونده ریون رنگی کودکان به عنوان یک آزمون هوش عمومی در دانش آموزان گروه های 7 تا 11 سال شهر اهواز بود. در این تحقیق 1492 دانش آموز در پنج گروه 7،‌ 8، 9، 10 و 11 سال به صورت تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. اجرا و نمره گذاری این آزمون بر اساس دستورالعمل استاندارد ریون انجام شد. نتایج ضرایب پایایی بازآزمایی و ضرایب روایی همگرای آزمون فوق با آزمون نقاشی آدمک گودیناف - هریس در کل نمونه و به تفکیک گروه های سنی پنج گانه همگی معنادار بودند. همچنین، نتایج تحلیل واریانس عاملی نشان داد که دانش آموزان 7 تا 11 سال در این آزمون در سطح آماری P<0.0001 با یکدیگر متفاوتند و دانش آموزان پسر و دختر از لحاظ هوش عمومی با یکدیگر تفاوت ندارند. یافته های هنجاری (رتبه های درصدی و نمره های استاندارد) همه حاکی از این است که از آزمون ماتریس های پیشرونده ریون رنگی کودکان می توان به عنوان یک ابزار هوش عمومی در بین دانش آموزان ابتدایی ایرانی برای مقاصد پژوهشی و تخمین هوشبهر انحرافی استفاده کرد.