روانشناسی معاصر

این پژوهش، با هدف بررسی تأثیر نگرانی بر واکنش فیزیولوژیک و عاطفی در هنگام پاسخ به محرک های هیجانی منفی در بیماران دارای اختلال اضطراب فراگیر و افراد نرمال انجام شد. پژوهش یک طرح تحقیق نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل بود. گروه آزمایشی شامل 41 آزمودنی با اختلال اضطراب فراگیر (21 نفر در گروه القای آرامش، 20 نفر در گروه القای نگرانی) و 39 آزمودنی نرمال (19 نفر در گروه القای آرامش و 20 نفر در گروه القای نگرانی) بود. در این تحقیق آزمودنی ها پس از القای آرامش یا نگرانی، با فیلم های ترسناک و غم انگیز مواجهه داده شدند و واکنش های آن ها از طریق پرسشنامه ی عاطفه ی مثبت و منفی و دستگاه پالس اکسیمتری مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها نشان دادند که القای نگرانی منجر به کاهش میزان ضربان قلب و عاطفه ی منفی در مواجهه با فیلم ترسناک می شود. درحالی که القای آرامش منجر به افزایش عاطفه ی منفی در پاسخ به فیلم ترسناک و غمگین شد (تقابل هیجانی منفی). همچنین نگرانی منجر به کاهش بیشتر ضربان قلب در پاسخ به فیلم ترسناک در گروه بیمار (در مقایسه با نرمال) گردید. همچنین نگرانی، اجتناب از پردازش هیجان منفی را تسهیل می کند و این کار را از طریق بازداری از تقابل هیجانی منفی انجام می دهد.

علی رغم پیشرفت های قابل توجه در علم پزشکی، سرطان همچنان به عنوان یکی از مهم ترین بیماری های قرن حاضر و دومین علت مرگ ومیر بعد از بیماری های قلب و عروق مطرح است و مطالعات نشان داده اند که سرطان پستان، شایع ترین نوع سرطان ها در بین زنان است. هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی هیپنوتیزم درمانی شناختی در افکار مزاحم، اجتناب، بیش برانگیختگی و شدت درد در زنان مبتلا به سرطان پستان بود. این پژوهش در قالب طرح شبه آزمایشی از نوع تک موردی با خط پایه ی چندگانه انجام گرفت. به این صورت که از میان بیماران زن مبتلا به سرطان پستان که به بیمارستان شهدای تجریش مراجعه کرده بودند، 3 نفر مطابق با ملاک های ورود و خروج و به صورت هدفمند انتخاب شده و در 10 جلسه ی هیپنوتیزم درمانی شناختی شرکت کردند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس تجدیدنظر شده ی حوادث و مقیاس دیداری شدت درد بود که بیماران آن ها را در چهار مرحله ی پیش آزمون، جلسه ی پنجم، پس آزمون و پیگیری، تکمیل کردند. داده های حاصل از آن ها با استفاده از مقایسه ی میانگین ها و تحلیل دیداری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتیجه ی پژوهش، کاهش نمرات سه بُعد مقیاس تأثیر حوادث در مراحل بعد از درمان نسبت به خط پایه را نشان داد و در ادامه کاهش میزان کاهش درد نیز گزارش شد.

مراقبت گری در روابط صمیمانه بزرگسالی، یکی از اجزاء بسیار مهم رابطه زوجی است؛ که با این وجود در مطالعات قبلی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر پیش بینی ابعاد مراقبت گری بر اساس مولفه های هوش هیجانی با میانجی گری عزت نفس بود. تعداد 245 نفر از مردان متاهل دانشجوی دانشگاه شهید بهشتی در این پژوهش شرکت نمودند. شرکت کنندگان پرسشنامه مراقبت گری ( CQ )، مقیاس عزت نفس روزنبرگ ( RSES ) و پرسشنامه هوش هیجانی برادبری و گریوز را تکمیل کردند. نتایج نشان داد که کلیه مولفه های هوش هیجانی (به استثنای آگاهی اجتماعی) بر کلیه ابعاد مراقبت گری با میانجی گری عزت نفس اثر معنی دار دارد ( p<0.001 ). به این معنا که مردان با هوش هیجانی بالاتر، از عزت نفس ببشتری برخوردار بوده و مجاورت و حساسیت مراقبت گری بیشتری را گزارش کردند. در مقابل مردان با هوش هیجانی پایین تر، عزت نفس کمتری داشته و کنترل و اجبار مراقبت گری بیشتری را گزارش کردند. اگرچه مولفه آگاهی اجتماعی با میانجی گری عزت نفس بر ابعاد مراقبت گری اثر معنادار نداشت؛ اما به طور مجزا میان دو به دوی این متغیرها همبستگی معنادار وجود داشت ( p<0.001 ). بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که مراقبت گری از هوش هیجانی و عزت نفس تاثیرگذار می پذیرد. بنابراین، ارتقا هوش هیجانی و عزت نفس می تواند به مراقبت گری موثرتر (حساسیت و مجاورت) منجر شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ی کیفیت خواب (کیفیت ذهنی خواب، دوره ی نهان خواب، طول دوره ی خواب، کارآمدی عادات خواب، مختل کننده های خواب، استفاده از داروهای خواب آور و سوء کارکرد روزانه ی فرد) با سلامت روانی و فرسودگی شغلی انجام گرفت. در این پژوهش 202 نفر از کارکنان آتش نشانی شهر اهواز با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. شرکت کنندگان در این پژوهش، پرسشنامه های کیفیت خواب، سلامت روانی و فرسودگی شغلی را تکمیل نمودند. داده های به دست آمده با استفاده از روش همبستگی ساده و رگرسیون چندمتغیری به روش ورود مکرر و گام به گام مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل نشان داد که کیفیت خواب با فرسودگی شغلی و سلامت روانی ارتباط معناداری دارد. همچنین نتایج نشان داد که از میان خرده مقیاس های کیفیت خواب، کیفیت ذهنی خواب، بهترین پیش بینی کننده ی سلامت روانی و اختلال در عملکرد روزانه، بهترین پیش بینی کننده ی فرسودگی شغلی در کارکنان است. با توجه به رابطه ی معنادار بین سلامت روانی نامطلوب، فرسودگی شغلی و کیفیت نامناسب خواب در کارکنان مورد مطالعه، بهتر است هرگونه برنامه ی مداخله ای در جهت پیشگیری یا کاهش مشکلات سلامت روانی، فرسودگی و کیفیت خواب کارکنان، بر کاستن شرایط استرس زای محیط کار و آموزش بهداشت خواب متمرکز شود.

هدف پژوهش بررسی تأثیر القاء همدلی شناختی و عاطفی بر رفتارهای آشکار تعارض در زوجین و ادراک آن ها از نتیجه ی تعارض بود. طرح پژوهش از نوع آزمایشی و نمونه شامل 48 زوج بود که به دلیل تعارضات زناشویی به مراکز مشاوره ی سطح شهر اصفهان مراجعه کرده بودند و بر اساس نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. زوجینی که حاضر به همکاری در پژوهش شدند به طور تصادفی در گروه های آزمایشی (همدلی شناختی و همدلی عاطفی) و گواه قرار داده شدند. ابزارهای مورداستفاده، تکلیف نوشتاری بیستون و همکاران، شاخص واکنش بین شخصی و پرسشنامه ی شبکه ی روابط بود. نتایج با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیره حاکی از آن بود که القاء همدلی شناختی "تشدید تعارض" را کاهش و "گوش دادن" را افزایش می دهد (0/01>P)؛ اما القاء همدلی عاطفی اثری بر متغیرها ندارد. به منظور پیش بینی رفتارهای آشکار تعارض و ادراک فرد از نتیجه ی تعارض بر اساس همدلی و حمایت و قدرت ادراک شده در رابطه، از تحلیل رگرسیون استفاده شد و نتایج نشان داد که هر چه حمایت ادراک شده در رابطه بیشتر باشد فرد نتیجه ی تعارض را رضایت بخش تر و منصفانه تر ادراک می کند و تشدید تعارض کاهش می یابد (0/05 >P). نتیجه تحقیق حاکی از آن است که القاء همدلی به زوجین می تواند باعث افزایش رفتارهای مثبت و کاهش رفتارهای منفی به هنگام تعارض شود. همچنین وقتی زوجین در رابطه، احساس حمایت داشته باشند نسبت به نتیجه ی تعارضات خود احساس بهتری دارند.

نوجوانی دوره ی تحولی مهمی است که با مشکلات عمده ی سازگاری مشخص می شود. هدف پژوهش حاضر تعیین نقش بهزیستی روان شناختی والدین و تعاملات والد-فرزند در تبیین سازگاری اجتماعی دانش آموزان نوجوان دختر بود. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و معادله ی پیش بین بود. جامعه ی آماری پژوهش حاضر شامل تمامی دانش آموزان دختر دوره ی دوم متوسطه ی شهر رشت در نیمسال دوم سال تحصیلی 97-96 به تعداد تقریبی 1100 بود که با توجه به جدول مورگان، 273 دانش آموز دختر و والدین آن ها به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند. پرسشنامه ی سازگاری دانش آموزان سینها و سینگ توسط دانش آموزان و پرسشنامه های بهزیستی روان شناختی ریف و رابطه ی والد-فرزند فاین و همکاران توسط والدین تکمیل گردید. داده های به دست آمده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه به روش گام به گام مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد بین بهزیستی روان شناختی والدین و تعاملات والد-فرزند و سازگاری اجتماعی نوجوانان دختر رابطه ی معنادار وجود دارد (0/05>P) . همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که نفر/گم گشتگی نقش مادر به صورت منفی و پذیرش خود، ارتباطات مادر، تسلط بر محیط، استقلال، احساسات مثبت مادر و هویت مادر به صورت مثبت هستند و درمجموع 50 درصد تغییرات سازگاری اجتماعی نوجوانان دختر را تبیین می کنند (0/01>P) . بر این اساس می توان نتیجه گرفت که بهزیستی روان شناختی والدین و تعاملات والد-فرزند در سازگاری اجتماعی نوجوانان دختر نقش دارند.

هدف از این پژوهش بررسی پیش بینی نگرش به خیانت زناشویی بر اساس رفتار دل بستگی در روابط زناشویی، کیفیت روابط زناشویی و سبک های دل بستگی در زنان متأهل است. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه ی آماری کلیه ی زنان متأهل شهر تهران در سال 1397 بودند که به روش نمونه گیری در دسترس تعداد 103 نفر از این افراد انتخاب شدند و به پرسشنامه های نگرش به خیانت زناشویی، دسترسی پذیری، پاسخگویی و همدم طلبی، کیفیت روابط زناشویی و سبک های دل بستگی پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره تحلیل شد. یافته ها نشان داد که بین رفتار دل بستگی در روابط زناشویی، کیفیت روابط زناشویی و سبک های دل بستگی با نگرش به خیانت زناشویی در زنان متأهل رابطه ی معنا داری وجود دارد (0/01> P ). تحلیل رگرسیون هم زمان نشان داد که دل بستگی ایمن (0/44- = β )، دل بستگی ناایمن دوسوگرای اضطرابی (0/53= β ) و دل بستگی ناایمن اجتنابی (0/11= β ) می توانند نگرش به خیانت زناشویی در زنان متأهل را پیش بینی کنند.

تعهد زناشویی به عنوان عامل مهمی در توسعه و پایداری تداوم ازدواج و خانواده شناخته شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای عملکرد خانواده در رابطه ی بین نیازهای بنیادین روان شناختی، انتظارات زناشویی و تعهد زناشویی انجام شد. این پژوهش از نوع پژوهش های همبستگی مبتنی بر روش مدل یابی معادلات ساختاری بود . از بین کلیه ی زنان متأهل شرکت کننده در کلاس های آموزش خانواده در شهر ابهر که در محدوده ی سنی 50- 25 قرار داشتند، 248 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شدندو مقیاس نیازهای بنیادین روان شناختی ) BNSG-S ( ، ابزار سنجش خانواده ) FAD ( ، پرسشنامه های انتظارات زناشویی ) MEQ ( و تعهد زناشویی ) MCQ ( را تکمیل کردند. نتایج پژوهش نشان داد که بین نیازهای بنیادین روان شناختی و انتظارات زناشویی با تعهد زناشویی همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد. همبستگی بین عملکرد خانواده و تعهد زناشویی منفی و معنادار بود. همچنین رابطه ی نیازهای بنیادین روان شناختی و عملکرد خانواده منفی و معنادار بود. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که انتظارات زناشویی به طور مستقیم بر تعهد زناشویی تأثیر دارد. نیازهای بنیادین روان شناختی هم به طور مستقیم و هم به طور غیرمستقیم از طریق عملکرد خانواده بر تعهد زناشویی تأثیرگذار بود. همچنین مشخص شد که عملکرد خانواده بر تعهد زناشویی تأثیر دارد. یافته ها مدل پژوهش را تأیید کردند؛ بنابراین، می توان نتیجه گرفت که رابطه ی نیازهای بنیادین روان شناختی و انتظارات زناشویی با تعهد زناشویی یک رابطه ی خطی و ساده نیست و عملکرد خانواده در این رابطه نقش واسطه ای دارد.