مطالب مرتبط با کلیدواژه

ساختمان مسکونی


۱.

آنالیز فنی، اقتصادی و زیست محیطی استفاده از سیستم های آبگرمکن خورشیدی در ساختمان های مسکونی

کلیدواژه‌ها: ساختمان مسکونی سیستم های آبگرمکن خورشیدی کاهش انتشار گازهای گلخانه ای آنالیز فنی- اقتصادی و زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی اقتصاد توسعه اقتصادی،تغییر تکنولوژیکی،رشد تغییر تکنولوژیکی،تحقیق و توسعه ابداع و اختراع،فرآیندها و انگیزه ها،تحقیق و توسعه
  2. حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد بخشی،اقتصاد صنعتی،کشاورزی،انرژی،منابع طبیعی،محیط زیست اقتصاد انرژی
تعداد بازدید : ۱۷۹۷ تعداد دانلود : ۳۱۰۱
در این مقاله با توجه به مشخصات جغرافیایی و اقلیمی شهر تهران، مشخصات یک نمونه ساختمان مسکونی 8 واحدی و میزان تقاضای گاز طبیعی و آبگرم مصرفی ساختمان مورد نظر، دو سناریو با در نظر گرفتن نرخ داخلی و جهانی الکتریسیته و گاز طبیعی مورد بررسی قرار گرفته است. در سناریوی A یک سیستم آبگرمکن خورشیدی چرخش اجباری برای تأمین آبگرم مورد نیاز با نرخ داخلی الکتریسیته و گاز طبیعی و در سناریوی B، همان سیستم با نرخ جهانی الکتریسیته و گاز طبیعی با استفاده از نرم افزار RETScreen مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان می دهد که در سناریوهای A و B سهم آبگرمکن خورشیدی در تأمین انرژی مورد نیاز جهت گرمایش آب 53% می باشد. میزان صرفه جویی گاز طبیعی m3/yr 4777، مقدار کل هزینه سرمایه گذاری 7898 دلار و میزان کاهش انتشار گازهای گلخانه ای tCO2/yr 4/6 می باشد. در سناریوی A میزان کاهش هزینه خسارت های زیست محیطی حاصل از تولید گازهای گلخانه ای tCO2 123 دلار و دوره بازگشت سرمایه yr 9/16 می باشد. در سناریوی B نیز میزان کاهش هزینه خسارت های زیست محیطی حاصل از تولید گازهای گلخانه ای t CO2 101 دلار و دوره بازگشت سرمایه yr 3/6 می باشد. بنابراین، استفاده از سیستم های آبگرمکن خورشیدی با در نظر گرفتن قیمت الکتریسیته و گاز طبیعی در سطح جهانی، توجیه اقتصادی دارد.
۲.

ارزیابی ملاحظات پدافند غیرعامل در طراحی ساختمان های مسکونی پایدار در برابر تهدیدات نظامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: معماری پدافند غیرعامل ساختمان مسکونی تهدیدات نظامی ارزیابی ملاحظات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۵ تعداد دانلود : ۴۸۲
پدافند غیرعامل به عنوان یکی از دو گونه دفاع در برابر اقدامات و تهدیدات نظامی دشمن، مسیر ارتقای پایداری سرمایه های هر کشور را در زمان رخداد تهدید هموار می سازد. ازجمله سرمایه های حائز اهمیت شهر که وظیفه تأمین امنیت مردم را بر عهده دارد، ساختمان های مسکونی بوده و تجارب جنگ های اخیر در منطقه حاکی از آن است که مناطق مسکونی از گزند تعدی دشمن در امان نمی باشند. این در حالی است که روند افزایش کمی سکونت گاه ها در کشور، انطباقی با ضروریات دفاعی در این حوزه نداشته و به همین دلیل تحقیق حاضر باهدف استخراج ملاحظات پدافند غیرعامل در حوزه ساختمان های مسکونی در برابر تهدید حملات هوایی و اولویت بندی آنها تدوین شده است. ویژگی اصلی تحقیق، اولویت بندی ملاحظات این حوزه است تا راهنمایی برای برنامه ریزان اجرایی این حوزه را در بُعد سرمایه گذاری دفاعی فراهم کند. در این تحقیق که بر اساس روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است، ابتدا هشت راهبرد پدافند غیرعامل در حوزه طراحی ساختمان های مسکونی از اسناد کتابخانه ای استخراج شد. سپس ملاحظات مذکور بر اساس روش میدانی پرسشنامه و با بهره گیری از روش های مقایسه ای طیف لیکرت و AHP و به ترتیب با اعداد آلفای کرونباخ 906/0 و 966/0، توسط یک جامعه نمونه متخصص 32 نفری رتبه بندی شدند. پس از رتبه بندی نتایج حاصل از هر دو روش با یکدیگر مقایسه شدند و نتیجه حاکی از آن شد که بهترین ملاحظات معماری پایدار دفاعی در خانه های مسکونی شهری، بهره گیری از فضای امن است. پس از بهره گیری از فضای امن نیز، مقاوم سازی و مکان یابی بیشترین امتیاز را در بین ملاحظات به خود اختصاص داده اند.
۳.

بررسی تاثیر خصوصیات فیزیکی ساختمان های مسکونی بر میزان مصرف انرژی (مطالعه موردی شهر خرم آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ساختمان مسکونی بهینه یابی مصرف انرژی عناصر فیزیکی تناسبات ساختمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۰ تعداد دانلود : ۳۲۹
پژوهش حاضر تلاش برای ارائه راه حلی جهت کاهش میزان مصرف انرژی در خانه های مسکونی است که در شهر خرم آباد صورت می گیرد. به منظور بررسی نحوه  اثر خصوصیات فیزیکی ساختمان بر میزان مصرف انرژی آن، نخست هفت نمونه پلان ساختمانی با تناسبات متفاوت و مساحت یکسان انتخاب شده و فاکتورهایی چون ابعاد پلان (نسبت طول به عرض)، مساحت بازشوها، میزان شفافیت جداره های آن نسبت به سطح کدر و جهت گیری ساختمان نسبت به جهات جغرافیایی به عنوان عوامل موثر بر میزان مصرف انرژی در نظر گرفته شده اند. ابتدا به منظور بررسی عملکرد حرارتی و روشنایی گزینه های انتخابی، تمامی نمونه ها از صفر تا صد درصد پنجره در تمامی جداره ها را با فواصل ده درصدی تجربه کرده و میزان مصرف انرژی در هر کدام از آن ها در حالاتی همچون زمان اوج سرما و گرما، بازه آسایش و تهویه مطبوع بررسی و نتایج اولیه ثبت می شود. پس از آن میزان روشنایی طبیعی در نمونه ها سنجیده و با استاندارد روشنایی فضاهای داخلی مطابقت داده می شود. در مرحله بعد نتایج بدست آمده به نمودارهای ریاضی و قابل ارزیابی تبدیل شده و شفافیت و روشنایی بهینه در هر نمونه و متعاقب آن میزان مصرف انرژی در بهینه ترین حالت هر نمونه اندازه گیری می شود. در آخرین مرحله مصرف بنا بر حسب جهت گیری نسبت به جهات جغرافیایی نیز سنجیده شده و اطلاعات حاصله با نتایج حاصل از مراحل قبل تجمیع شده اند. نتایج نهایی نشان دهنده آنست که در این اقلیم و با کاربری یاد شده؛ تناسب مربع با نسبت یک به یک(طول به عرض) دارای کمترین اتلاف انرژی نسبت به دیگر نمونه ها بوده، هم چنین درصد بهینه شفافیت جداره ها در نمونه مربع 5/34 و جهت گیری بهینه ی آن 8 درجه به سمت شرق بوده است. هم چنین پس از انتخاب ابعاد ساختمان؛ با محاسبه ی مساحت بهینه بازشوها و تعیین جهت گیری مناسب بنا؛ میتوان اتلاف انرژی را کاهش داد.
۴.

تاثیر ویژگی های کالبدی پوشش های محافظ پنجره بر عملکرد حرارتی ساختمان های مسکونی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سایه بان پوشش محافظ پنجره صرفه جویی انرژی عملکرد حرارتی ساختمان مسکونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۲۴۶
از دیرباز انرژی خورشید در میان انرژی های تجدیدپذیر، نقش فعالی در تامین نیازهای گرمایشی و روشنایی ساختمان ها داشته است، گرمای حاصل از نور خورشید در فصل زمستان سبب کاهش بار گرمایشی ساختمان و این دریافت در فصل گرم، سبب افزایش بار سرمایشی ساختمان و مصرف سوخت می شود. یکی از عوامل مهم برای بهبود بهره وری انرژی در ساختمان، کنترل تابش خورشیدی است و با توجه به این که پنجره، تنها بخش در ساختمان است که به طور مستقیم تابش خورشیدی را وارد فضا می کند، بنابراین استفاده از سایه بان جهت کنترل نفوذ تابش خورشیدی به داخل فضا، ضروری است. پوشش محافظ پنجره نوعی سایه بان است که در طول سال ها در معماری ایران از آن بهره برده اند و در معماری خانه های دوره پهلوی شهر تهران نیز پوشش های محافظ پنجره ی چوبی با کرکره ثابت مشاهده می شود ولی با وجود این که این سایه بان ها بر عملکرد حرارتی و روشنایی فضا تاثیر گذارند، متاسفانه به دلیل عدم آگاهی معماران امروز، به فراموشی سپرده شده است. این تحقیق با مطالعات میدانی در رابطه با جزییات ساختاری پوشش های محافظ پنجر ه ی استفاده شده در خانه های شهر تهران، به بررسی تاثیر ویژگی های ساختاری این نوع سایه بان بر بهبود عملکرد حرارتی در ساختمان مسکونی پرداخته است. در این پژوهش با استفاده از نرم افزار انرژی پلاس، تاثیر مکان قرارگیری، نوع، نحوه ی کنترل و جنس پوشش های محافظ پنجره بر بار سرمایشی و گرمایشی ماهانه و سالانه فضا بررسی شده است. نتیجه ی بررسی های صورت گرفته در این پژوهش نشان می دهد که پوشش محافظ پنجره ی چوبی و با کرکره های متحرک که به صورت هوشمند کنترل شده و در جداره ی خارجی پنجره نصب شده اند، در مقایسه با دیگر وضعیت های بررسی شده و شرایط بدون سایه بان، کاهش بیشتری در بار سرمایشی و گرمایشی فضا ایجاد کرده اند.
۵.

تبیین نقش نماهای شهری در ایجاد دلبستگی به مکان در بین شهروندان (نمونه موردی: نماهای مسکونی شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تعامل فرد و بنا نما دلبستگی به مکان ساختمان مسکونی شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۳ تعداد دانلود : ۳۶۴
این پژوهش به بررسی نماهای مسکونی منتخب مسابقات معماری و تبیین نقش نما در ایجاد دلبستگی به مکان در بین شهروندان تهران می پردازد. هدف اصلی تحقیق، بررسی و شناسایی عناصر نما با تأکید بر معانی و ادراکات ذهنی شهروندان و نقش نما در ایجاد دلبستگی به مکان می باشد. تحقیق از نوع کاربردی است و جهت ارزیابی مؤلفه های تدوین شده در مدل مفهومی از ترکیب روش های پژوهش پیمایشی و روش توصیفی تحلیلی (تحلیل محتوا) استفاده شده است. نتایج تحلیل های کمی و کیفی نمایانگر آن است که نماهای ساختمانی را می توان در قالب ابعاد کالبدی (بتا:322/0)، ادراکی-احساسی (بتا: 284/0) و عملکردی- فعالیتی (بتا: 217/0) بررسی نمود. همچنین، عامل کالبدی با ضریب بتا 322/0 مهم ترین اثرگذاری را بر احساس دلبستگی به مکان ایفا می کند. مبتنی بر یافته های آزمون فریدمن مؤلفه های نوع مصالح با میانگین رتبه 98/16، رنگ نما با میانگین رتبه 88/16، هماهنگی با ابعاد بومی و زمینه ای 64/16، وجود سطوح پر و خالی 28/16 مهم ترین معیارهای کالبدی، تعامل با بنا با میانگین رتبه 63/16 و تناسب فرم و عملکرد 76/15 و مشارکت مردم 55/15 در مکان مهم ترین عوامل عملکردی- فعالیتی و خاطره انگیزی بنا با میانگین رتبه 60/16 و دلبستگی به بنا 28/16 و تجارب و انباشت ذهنی 13/15 دارای بالاترین میانگین رتبه در عامل ادراکی- احساسی در بین شهروندان مورد مطالعه می باشند.
۶.

بررسی معیارهای مطلوبیت سکونتی در سه مقیاس واحدآپارتمانی، ساختمان مسکونی و محله (نمونه موردی: شهر مشهد)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ترجیحات مسکونی رضایت مندی واحد آپارتمانی ساختمان مسکونی محله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴ تعداد دانلود : ۱۸۰
ترجیحات مختلف افراد در ارتباط با انتخاب مسکن مطلوب برای آنها، متاثر از نوع نیازها و میزان تامین آنها در خانه مورد نظرشان است. حال چنانچه محیط یک خانه به گونه ای ساماندهی شود که بتواند بخش زیادی از نیازهای ساکنین خود را تامین نماید، آنها نسبت به آن احساس رضایت نموده و تمایلشان نسبت به ماندن در آن افزایش می یابد. این در حالی است که عکس این مورد زمانی اتفاق می افتد که فرد نسبت به محیطی که در آن ساکن است، رضایت کافی نداشته باشد؛ این امر در نهایت منجر به ترک آن مکان توسط فرد می شود. بنابراین چنین به نظر می رسد که میان نوع ترجیحات مسکونی افراد و میزان رضایت آنها از محیط زندگی شان، ارتباطی متقابل وجود داشته باشد؛ به این معنی که با شناخت عواملی که می تواند به افزایش رضایت از یک محیط مسکونی منجر شود، می توان به مواردی که افراد در انتخاب یک مکان برای زندگی شان ترجیح می دهند، دست یافت. از سویی از آنجا که الگوی غالب سکونت در شهرهای معاصر کشورمان ، الگوی آپارتمانی است و از سویی دیگر محل سکونت انسان تنها به چارچوب خانه ای که در آن ساکن است خلاصه نمی شود، لذا در این پژوهش تحلیل ترجیحات افراد در سه مقیاس واحد آپارتمانی، ساختمان مسکونی و محله در دستور کار قرار گرفت. از طرفی با توجه به اینکه افراد مستاجر به واسطه شیوه زندگی شان، مدام با موضوع انتخاب مسکن و ترجیح یکی در بر دیگری روبرو هستند، لذا این افراد به عنوان جامعه هدف در این پژوهش انتخاب شدند. قلمرو مکانی پژوهش، شهر مشهد می باشد و جامعه آماری تحقیق نیز 384 نفر تخمین زده شد که این افراد از میان ساکنین تمام محلات شهر به صورت تصادفی انتخاب شدند. گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه متشکل از سوالات باز و بسته بود که پس از گردآوری با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در تحلیل داده ها از آزمون های F تک متغیره و نیز آزمون فردمن استفاده گردید. نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که در اولویت بندی افراد در ترجیحات مسکونی شان از میان سه مقیاس مورد بررسی، انتخاب محله در اولویت اول، انتخاب واحد آپارتمانی و مشخصات مربوط به آن در اولویت دوم و در نهایت انتخاب ساختمان مسکونی در سومین اولویت افراد در انتخاب محل زندگی شان به شمار می رود. همچنین از میان شاخص های مربوط به سطوح فوق، شاخص ویژگی های فضایی در ارتباط با واحد مسکونی، شاخص امنیت در ارتباط با ساختمان مسکونی و شاخص دسترسی و موقعیت در سطح شهر در مقیاس محله، در بالاترین درجه اهمیت در رده بندی ترجیحات افراد نسبت به مقیاس های مختلف محل سکونتشان قرار دارند.
۷.

چارچوب بهینه گلخانه خورشیدی مبتنی بر عملکرد انرژی در ساختمان های مسکونی اقلیم سرد ایران (مطالعه موردی: شهر سنندج)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گلخانه خورشیدی ساختمان مسکونی عملکرد انرژی اقلیم سرد شهر سنندج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۳ تعداد دانلود : ۲۸۸
افزایش مصرف انرژی در ساختمان بسیاری از محققان را به سمت بررسی راه های کاهش مصرف سوخت های فسیلی سوق داده است، یکی از اقدامات برای استفاده مقرون به صرفه تر و منطقی تر از منابع انرژی در ساختمان های مسکونی، استفاده از سامانه های خورشیدی غیرفعال یا فضای خورشیدی است. در این مقاله اثرات معیارهای مختلف گلخانه خورشیدی بر میزان دریافت انرژی و کاهش هدر رفت انرژی ارائه شده است. برای رسیدن به اهداف موردنظر مدل هایی از یک واحد مسکونی دارای گلخانه خورشیدی با تغییراتی بین مدل ها مورد بررسی قرار گرفت. انرژی مورد نظر با استفاده از مدل سازی پارامتریک در نرم افزار گرس هاپر و مشاهده مدل در نرم افزار راینو و شبیه سازی انرژی با استفاده از انرژی پلاس محاسبه شد. شبیه سازی ها طبق معیارهای هواشناسی شهر سنندج انجام گرفت. متغیرها در حالت های زیر بیشترین میزان دریافت انرژی را داشتند: جهت گیری در حالتی که نزدیک به جنوب بوده و با 20 درجه چرخش به سمت غرب و یا شرق، درصد جدار نورگذر در دیوار خارجی به جدار کدر (در گلخانه خورشیدی الحاقی که دیوار خارجی طرفین بازشو نداشته و جبهه جنوبی آن کاملا شیشه است) برابر با 50% نسبت به سایر حالت ها مطلوب تر بود. بیشترین طول یعنی 5 متر به دلیل افزایش جبهه رو به جنوب بیشترین میزان دریافت انرژی را داشت، اما عمق مطلوب برابر 1متر بوده و با کاهش یا افزایش آن از انرژی خورشیدی جذب شده کاسته می شود. همچنین عملکرد عایق حرارتی از جنس پلی یورتان با ضخامت 10 سانتی متر کمترین کارایی را از لحاظ کاهش اتلاف انرژی در فضای گلخانه داشت، در حالی که سایر عایق های حرارتی مورد بررسی با اختلاف اندکی کارایی مشابهی را در هدررفت انرژی داشتند.
۸.

تأثیر طراحی معماری بر مصرف انرژیِ منازل مسکونی اقلیم سرد، با تکیه بر چرخه خورشیدی؛ مطالعه موردی: شهر اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ساختمان مسکونی طراحی پلان چرخه خورشیدی بار گرمایشی بار سرمایشی نرم افزار اکوتکت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۱۶۱
در گذشته آسایش حرارتی و روشنایی از طریق طراحی ساختمان و تعداد محدودی از تجهیزات ساختمانی ایجاد می شد. جانمایی فضاها در پلان، انتخاب پوسته متناسب با اقلیم، ابعاد بازشوها و مواردی از این دست در طراحی معماری همواره در کانون توجه بودند. چنین شرایطی در دهه 1960 بسیار دگرگون شد و تأمین گرمایش و سرمایش و روشنایی ساختمان از طریق تجهیزات مکانیکی، جنبه ای محوری و اصلی به خود گرفت. متعاقب بحران انرژی در سال 1973، بهترین حالت تأمینِ گرمایش و سرمایش و روشنایی، توجه به طراحی ساختمان و سپس تأسیسات مکانیکی تعیین شد. در پژوهش حاضر تأثیر طراحی بر اساس چرخه خورشیدی روی بار گرمایشی و سرمایشی مسکنِ اقلیم سرد بررسی می گردد. در این بررسی به دلیل اهمیت ورودی نور در فضاهای بسته، محاسبات برای ابعاد مختلف پنجره جنوبی انجام می شود. این محاسبات از طریق شبیه سازی در نرم افزار Ecotect  که ویژه محاسبات انرژی است، انجام می شوند. خروجی نهایی، بار گرمایشی و سرمایشی مورد نیاز را برای ابعاد مختلف پنجره های جنوبی در طول یک سال مشخص می سازد. حاصل محاسبات انرژی، می تواند میزان تأثیر جانمایی فضاها را بر اساس چرخه خورشیدی و با توجه به ابعاد مختلف بازشو، بر مصرف انرژی مشخص سازد. بر اساس نتایج به دست آمده، می توان تصمیم های لازم را گرفت و میزان کاهش مصرف انرژی خانگی را تنها از طریق جابه جا کردن فضاها و بدون صرف هزینه مازاد تعیین کرد.
۹.

سطح بهینه پنجره ساختمان های مسکونی در اردبیل و تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سطح بهینه پنجره ساختمان مسکونی گرمایش خورشیدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹ تعداد دانلود : ۱۱۲
پنجره ها از نظر انتقال حرارت جزء عناصر ضعیف ساختمان محسوب می شوند، اما تابش خورشید به داخل ساختمان از طریق آن ها صورت می گیرد. اگر سطح پنجره به درستی انتخاب شود می توان ضعف حرارتی آن را با دریافت انرژی خورشیدی در اوقات سرد سال جبران نمود. تا کنون مطالعات بسیاری در مورد پنجره ها صورت گرفته است که زمینه های گوناگونی را شامل می شود از قبیل مشخصات اجرایی پنجره، دریافت نور روز از آن و سطح بهینه پنجره برای دریافت خورشیدی. در این مقاله سطح بهینه پنجره برای ساختمان های مسکونی دو شهر اردبیل و تهران با هدف تأمین بخشی از نیاز گرمایشی ساختمان مطالعه و پیشنهاد شده است. این بررسی نشان می دهد که می توان سطح مناسبی برای پنجره های جنوبی ساختمان های مسکونی این دو شهر تعیین کرد به نحوی که در اوقات سرد سال بخشی از نیاز گرمایشی فضاها از تابش خورشید تأمین شود و در اوقات معتدل دمای داخل در حد آسایش باقی بماند.    
۱۰.

تبیین سرفصل ها و معیارهای محیطی جهت ارزیابیِ پایداریِ ساختمان های مسکونی جدید الاحداث در راستای طرح های شهری و آمایش شهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارزیابی پایدار پایداری محیطی تحلیل سلسله مراتبی ساختمان مسکونی معیارهای پایداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۱۲۲
ارزیابی ساختمان پایدار چالش هایی را پیش روی صنعت ساخت و ساز قرارداده است که امروزه تمامی کشورهای جهان با آن روبرو هستند. ایران در ابتدای این راه قرارداشته و مطالعات و اقدامات صورت گرفته در این حوزه بسیار محدود می باشد. لذا این پژوهش با هدف تبیین معیارهای محیطی، جهت ارزیابی میزان پایداری در ساختمان های نوساز مسکونی در ایران، صورت پذیرفته است. در این پژوهش، روش تحقیق از منظر هدف، کاربردی و از منظر روش، توصیفی-تحلیلی بوده و گردآوری داده ها ابتدا از طریق مطالعات اسنادی و بررسی های تحلیلی-تطبیقی و سپس با روش تحلیل محتوای کیفی مصاحبه با صاحب نظران و تکمیل پرسشنامه، جمع آوری گردیده و در نهایت سرفصل ها و معیارهای محیطیِ استخراج شده به روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) وزن دهی و اولویت گذاری گردید.. در بخش مطالعات اسنادی پس از بررسی تعداد 116 سامانه ارزیابی پایدار،5 سامانه بعنوان برترین سامانه ها مورد سنجش و مقایسه قرار گرفتند که نتیجه ی آن انتخاب دو سامانه LEED و BREEAM به عنوان کامل ترین و به-روزترین سامانه در گروه موضوعات محیطی می باشد. سپس با بهره گیری از مطالعات فوق و تحلیل محتوای کیفی مصاحبه ها و تکمیل پرسشنامه توسط کارشناسان، تعداد 6 سرفصل محیطی و 51 معیار ارزیابیِ محیطی تبیین گردید که به ترتیب اولویت عبارتند از: انرژی، بارهای محیطی، مصالح و منابع، آب، پسماند و سایت پایدار.
۱۱.

بهینه سازی پوشش سایه درختان بر یک ساختمان در نواحی گرمسیری با استفاده از GIS و روش فراابتکاری ACO (مطالعه موردی: شهر سمنان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بهینه سازی پوشش سایه ساختمان مسکونی ACO GIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۱۰۴
سایهی درختان در کاهش جذب پرتوهای خورشید توسط عوارض مختلف شهری به خصوص ساختمان ها نقش مؤثری دارند. در مناطق گرمسیری سایهی درختان به کاهش مصرف انرژی و متعاقب آن، کاهش هزینه ها، افزایش ارزش خانه ها، ایجاد منظر بصری زیبا و حس خوبی و سلامتی کمک می کند. لذا، بیشینه نمودن پوشش سایهی درختان، عنصر مهمی در ایجاد محیط شهری دوست دار محیط زیست است. روشی ساده برای ایجاد سایه فراوان، کاشت درختان متعدد در اطراف ساختمان ها است که به دلیل مشکل کمبود آب در بسیاری از مناطق، غیرعملی است. ضمن آنکه، سایه های اضافی بر سطح بام ساختمان، موجب کاهش پتانسیل استفاده از پانل های خورشیدی بر روی بام با هدف تولید الکتریسیته میشود. بنابراین، لازم است با استفاده از روش هایی، با کاشت تعداد معدودی درخت در نقاطی بهینه، پوشش سایه بیشینه را بر سطح نما و پوشش سایه کمینه را بر سطح بام تأمین نمود. در این پژوهش که در شهر سمنان انجام شده است، پس از استفاده از قابلیتهای GIS، مدلسازی سه بعدی منابع داده و تعریف مسئله بهینهسازی مکانی، از روش فرا-ابتکاری ACO برای یافتن مکان درختان با هدف بهینهسازی پوشش سایه آنها بر روی ساختمانی مسکونی در یک منطقه گرمسیری استفاده شده است. نتایج حاصل نشان میدهد در حالت کلی، نمای جنوبی، سپس نمای شرقی و غربی در الویت کاشت درختان قرار دارند. با کاشت 3 درخت در مکان (های) مناسب در جهتهای فوقالذکر، میتوان به ترتیب 04/36، 46/38 و 7 درصد سایه بر سطح کل نما، درب/پنجرهها و بام ایجاد نمود.
۱۲.

تحلیل الگوهایی غیرشکلی پلان بناهای مسکونی با ارزش شهر تهران در دهه های 1330 تا 1350(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: معاصرسازی ساختمان مسکونی نحو فضا سبک زندگی الگوی غیرشکلی معماری معاصر پایداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۳۲
اهداف: هدف پژوهش، استفاده و به کارگیری از الگوی غیرشکلی بناهای ارزشمند تهران (دهه 1330تا1350) را با توجه به نیازهای روز جامعه و تکنولوژی موجود در مسکن ایده آل تهران در جهت معاصرسازی می باشد. روش ها: در مطالعه حاضر، روش تحقیق مورد استفاده بر حسب هدف، کاربردی – توسعه ای و شیوه ی مطالعه بر حسب روش و ماهیت، توصیفی پیمایشی می باشد. سپس در پرسشنامه بدون ساختار اولیه برای شناسایی متغیرها و موضوعات اصلی تحقیق از تحلیل های کیفی و آنالیز استفاده می گردد که نتایج آن به تدوین پرسشنامه دارای ساختار می انجامد، در مراحل بعدی پژوهش از روش های کمی استفاده می گردد، داده های پژوهش پس از جمع آوری در نرم افزارهای آماری وارد شده تحلیل می گردد. یافته ها: یافته ها نشان داد که الگوی تحلیلی غیر شکلی تعدادگره، امکانات، عمق فضا، قابلیت یافت شدن، فضای اجتماعی، میزان دید، انعطاف پذیری، یکپارچگی، کنترل، فضاهای باز، فضاهای نیمه باز، فضاهای بسته، پیچیدگی، فضاهای واسطه، فضاهای ارتباطی عمودی و افقی، عرصه های مختلف زندگی و دسترسی، الگوهایی هستند که در معاصرسازی امروزی مهم شناخته شده و منطبق بر نیازهای ساکنان امروزی و سبک زندگی آنان است. نتیجه گیری: الگوهای غیرشکلی پلان بدست آمده هر کدام قابلیت استفاده در معاصرسازی بناهای ارزشمند را دارند که با ایجاد آنان و یا حفظ آنان در بناها موجب معاصرسازی صحیح در راستای ترجیحات ساکنان و با توجه به سبک زندگی امروزی را دارند. شناخت این الگوها و به کاربندی آنان در راستای دست یابی به معاصرسازی صحیح و امروزی بسیار حائز اهمیت بوده است.
۱۳.

خوانش عوامل مؤثر بر ارتقاء نماهای مسکونی شهر تهران از دیدگاه کنشگران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کنشگران نما ساختمان مسکونی ارتقاء تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲ تعداد دانلود : ۱۲۱
نمای ساختمان، به عنوان یکی از عناصر مؤثر بر کیفیت بصریِ فضاهای شهری، دچار اغتشاش است، چنانچه نابسامانی و آلودگی های بصری در اغلب ابنیه شهر تهران مشهود است. ساختمان های مسکونی با بیشترین تعداد نقش تعیین کننده ای در شکل دهی به منظر شهری دارند. پژوهش حاضر درصدد است با ماهیتی کاربردی در کاوشی موشکافانه به خوانش عوامل مؤثر بر ارتقاء نماهای مسکونی شهر تهران با روش تحقیق ترکیبی و به کارگیری ابزارهای کیفی و کمّی بپردازد. روش کیفی مورد استفاده، تحلیل محتوای مصاحبه با افراد تأثیرگذار بر نمای ساختمان های مسکونی شهر تهران در بازه زمانی سال های 1397 تا 1399 است. سپس با استفاده از روش های کمّی جهت سنجش عوامل کلیدی، داده های گردآوری شده از پرسشنامه پژوهش، در دو بخش به لحاظ آماری توصیف و تحلیل شدند: بخش اول- آمار توصیفی- کمیت ها و نمودارهای توصیفی تجزیه وتحلیل شدند و بخش دوم -آمار استنباطی- مفروضه های؛ نرمال بودن متغیرها، همبسته بودن و صحت اعتبار تحلیل مسیر بررسی شد. در ادامه، داده ها با روش تحلیل عاملی[1] با رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری[2] مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت و مشخص شد ابعاد اسنادی، حقوقی- مدیریتی، اجتماعی، طراحی، فنی- تکنولوژیکی، نظری، اقتصادی و اجرایی به ترتیب بیشترین تأثیر را در فرایند ارتقاء نماهای مسکونی شهر تهران دارند.   [1]. Factor Analysis [2]. Structural Equation Modeling
۱۴.

ارزیابی مصرف انرژی طول عمر یک ساختمان مسکونی واقعی در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انرژی طول عمر ساختمان مسکونی انرژی نهفته اسکلت بتنی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱ تعداد دانلود : ۱۲۳
در میان ملاک های موجود برای تشخیص ساختمان های کم انرژی، مصرف انرژی طول عمر ساختمان یکی از جامع ترین معیارها می باشد که می تواند برآورد درستی از کل انرژی مصرفی ساختمان در اختیار مهندسان قرار دهد. با توجه به عدم وجود پیشینه مناسب در خصوص بررسی وضعیت انرژی طول عمر ساختمان ها در ایران، در این مطالعه سعی شده است که مصرف انرژی طول عمر یک ساختمان واقعی با جزییات کامل برآورد گردد تا ضمن ارائه پارامترهای موثر و چالش های موجود در هر بخش، روند محاسبه به عنوان یک الگو قابل استفاده باشد. بدین منظور، یک ساختمان واقعی با اسکلت بتنی و پلان متداول که اخیرا در شهر تهران ساخته شده، به عنوان نمونه انتخاب گردید و ضمن تشریح روند محاسبه مصرف انرژی طول عمر، انرژی مراحل مختلف چرخه حیات آن برآورد شد. دستاوردهای این مطالعه حاکی از آن است که سهم انرژی نهفته اولیه ساختمان معادل 13% از کل انرژی طول عمر آن می باشد و در محدوده متداول ارقام جهانی قرار دارد. همچنین نتایج نشان می دهد که 85% مصرف انرژی طول عمر ساختمان نمونه بتنی مربوط به دوره بهره برداری است که با توجه به طول عمر نسبتا کم ساختمان ها در ایران نسبت به مقادیر جهانی، رقم بالایی محسوب می شود.
۱۵.

دسته بندی رنگ نمای ساختمان های مسکونی مبتنی بر مقیاس های احساسی رنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نما ترکیب رنگ مقیاس های احساسی ساختمان مسکونی روش Q

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۹۵
فقدان برنامه های کنترل رنگ نما در سیاست های برنامه ریزی شهری در ایران و انتخاب رنگ نما براساس سلیقه طراح، طراحی آن براساس اصول علمی و ارزیابی کاربران را ضروری می نماید. در مطالعات حوزه رنگ، جهت توصیف رنگ از مقیاس های احساسی استفاده کرده اند. به دلیل ماهیت نسبی اصطلاحات احساسی و عدم اجماع نظر در خصوص تعاریف این مقیاس ها تحت تأثیر عوامل زمینه ای و ویژگی های فردی کاربران، نیاز به بازتعریف این مقیاس ها در بستر کشور ایران است.  هدف پژوهش، شناسایی و تعیین مقیاس ها و مؤلفه هایی جهت دسته بندی ترکیب رنگی نما است. برای رسیدن به هدف از ترکیب روش های کیفی و کمّی به صورت تحلیل محتوای اسناد و انجام پیمایش دلفی توسط بیست نفر متخصص حوزه طراحی، رنگ و تحلیل نتایج از طریق روش Q، استفاده شد. از یافته های پژوهش، سه مقیاس دوقطبی هماهنگی، دما و وزن جهت دسته بندی ترکیب رنگی نما استخراج شدند. در مرحله بعد از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با پنج نفر از متخصصان معماری و شهرسازی، مؤلفه هایی جهت تشخیص این سه مقیاس توصیف ترکیب رنگی نما تعیین شدند. سپس جهت تأیید این مؤلفه ها، پرسش نامه ای تهیه شد که توسط بیست نفر متخصص پیشین تکمیل شد. با تحلیل داده ها از طریق تحلیل کیو، مؤلفه های مؤثر بر تشخیص سه مقیاس توصیف ترکیب رنگی نما و هم چنین تصاویر منتخب هر مقیاس استخراج شدند. با استفاده از نوار رنگ و کدهای سیستم HSL تصاویر منتخب نهایی، مقادیر کمی براساس درصد سطح رنگی و بازشوها در نما، تعداد رنگ مایه ها، دمای آن ها، میزان روشنایی و اشباعیت رنگ مایه ها و بازشوها به دست آمدند. براساس نتایج، ترکیب رنگی نما در هشت حالت سرد-هماهنگ-سبک، سرد-هماهنگ-سنگین، سرد-متضاد-سبک، سرد-متضاد-سنگین، گرم-هماهنگ-سبک، گرم-هماهنگ-سنگین، گرم-متضاد-سبک و گرم-متضاد-سنگین دسته بندی شدند که براساس مقادیر کمی قابل تعریف و توصیف هستند.
۱۶.

نقش طراحی و موقعیت قرارگیری ساختمان در بهینه سازی مصرف انرژی (نمونه موردی: ساختمان های مهندسی ساز شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ساختمان مسکونی بهینه سازی موقعیت ساختمان دیزاین بیلدر الگوریتم ژنتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۹۷
ساختمان ها یکی از ارکان اصلی توسعه اجتماعی و اقتصادی کشورها می باشند که بخش زیادی از انرژی و منابع طبیعی را مصرف می کنند. سهم این بخش از مصرف انرژی، به طور میانگین، 30-50% می باشد. در ایران بر پایه ترازنامه انرژی سال های اخیر، حدود 33% از انرژی تولید شده مربوط به بخش خانگی، تجاری و عمومی، یعنی بخش ساختمانی می شود. محدوده تحقیق، ساختمان های آپارتمانی مسکونی متداول در شهر تهران می باشد. روش تحقیق بدین صورت است که 6 بلوک مسکونی مشابه و در موقعیت های نورگیری متفاوت، در نظر گرفته شده است. این 6 بلوک از لحاظ مساحت زمین، مساحت زیربنا، تعداد طبقات، سیستم های گرمایشی و سرمایشی و سایر مشخصات، کاملاً مانند هم بوده و تنها تفاوت آن ها، موقعیت قرارگیری آن ها در یک گذر می باشد. متغیرهای تحقیق عبارت اند از: جنس دیوارخارجی (سفال یا لیکا) و نمای خارجی (سنگ یا آجر)، نوع شیشه پنجره (ساده یا کم گسیل)، نوع گاز بین لایه های شیشه پنجره (هوا یا آرگون) و نسبت پنجره به سطح  جبهه های مختلف بنا و اهداف تحقیق نیز کمینه سازی مصرف انرژی و هزینه ساخت می باشند. برای بهینه سازی متغیرها از نرم افزار دیزاین بیلدر و الگوریتم ژنتیک استفاده گردید. نتایج تحقیق حاکی از این است که بهینه ترین حالات ممکن برای نمای خارجی، سنگ، جنس دیوار خارجی لیکا، شیشه پنجره ها، دوجداره کم گسیل همراه با گاز آرگون بین لایه های شیشه، و wwr  بهینه بلوکی که از جبهه های جنوب و غرب نور می گیرد، به ترتیب 60 % و 25% ،   wwr بهینه بلوکی که فقط از جبهه جنوب نور می گیرد،  55% ،  wwr  بهینه بلوکی که از جببه های جنوب و شرق نور می گیرد، به ترتیب 60% و 45%،   wwr بهینه بلوکی که از جبهه های شمال، جنوب و شرق نور می گیرد، به ترتیب 60% ، 35% و 30%، wwr  بهینه بلوکی که از جبهه های شمال و جنوب نور می گیرد، 45% و 25% و wwr بهینه بلوکی که از جبهه های شمال، جنوب و غرب نور می گیرد 40%، 35 % و 35% می باشد.اهداف پژوهش:بررسی تأثیر موقعیت قرارگیری ساختمان بر بهینه سازی مصرف انرژ.به دست آوردن نسبت بهینه پنجره به سطح از منظر صرفه جویی در مصرف انرژی، در وجوه مختلف.سؤالات پژوهش:موقعیت قرارگیری یک ساختمان نسبت به گذر و جبهه های نورگیری، چه تأثیری در بهینه سازی مصرف انرژی دارد؟نسبت های بهینه پنجره به سطح در جبهه های مختلف یک ساختمان، به منظور کمینه سازی مصرف انرژی چه درصدی می باشند؟
۱۷.

بهینه سازی چند هدفه هزینه و انرژی ساختمان های مسکونی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ساختمان مسکونی انرژی هزینه سیستم جایگزین بام سب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۶۸
امروزه تغییرات آب و هوایی و حرکت آن به سمت افزایش تدریجی دمای جهانی ، نگرانی های زیادی را به همراه داشته و جنبه های مختلفی از زندگی مردم جهان را در بر می گیرد. در این میان، باید به مقاومت در برابر طراحی انرژی ساختمان در برابر گرم شدن کره زمین توجه ویژه ای شود ، زیرا با گذشت زمان، اقدامات اقتصادی و اثربخش آن می تواند تا حد زیادی تحت تاثیر تغییرات آب و هوا باشد. در همین راستا ، این مقاله با استفاده از یک رویکرد چند هدفه به مساله یافتن راه حل های مقرون به صرفه انرژی و ارزیابی مقاومت آنها در برابر بارهای گرمایشی و سرمایشی، می پردازد. به منظور بررسی استفاده از تکنولوژی های نوین و کاهش مصرف سوخت فسیلی، در این مقاله، از دو سناریوی استفاده از پنل خورشیدی و بام سبز نیز استفاده شده که نشان دهند نقش هر کدام از این تکنولوژی ها تا چه میزان می تواند بر کاهش مصرف انرژی ساختمان از نقطه نظرهای بارهای سرمایشی و گرمایشی مثمر ثمر باشد. در این مقاله از مشخصات یک ساختمان مسکونی در شهر تهران استفاده شده است. روش پیشنهادی شامل بررسی بهینه انرژی کل ساختمان و جایگزینی سیستم های انرژی (پنل های خورشیدی و بام سبز) می باشد که در نهایت اجزای بهینه ساختمان را تعیین می کند. نتایج سیستم های جایگزین نشان می دهد که استفاده از بام سبز، تاثیر بالاتری در کاهش مصرف انرژی ساختمان مورد مطالعه دارد.
۱۸.

تأثیر چرخه نور روز بر معماری مسکونی متداول تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روشنایی ریتم شبانه روزی بدن ساختمان مسکونی طراحی معماری نور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸ تعداد دانلود : ۶۵
در این مقاله، تأثیرات طراحی پلان های مسکونی روی ریتم شبانه روزی تحت تأثیر نور طبیعی در فضاهای مسکونی متداول در دهه های اخیر در تهران مورد بررسی قرار می گیرد. تأثیر قابل توجه نور بر سلول های ملانوپیک مغز و ریتم شبانه روزی بدن انسان، پژوهش بر فاکتوری از روشنایی دریافتی توسط چشم انسان در فضای داخلی را ضروری می سازد. در این تحقیق، در ابتدا تأثیر متغیرهای مختلف مانند جهت های جغرافیایی نما، عمق فضایی و تقسیم بندی فضایی در بازه زمانی ساعت  9 تا 13 در روزهای آغاز فصول یک سال مورد ارزیابی قرار گرفت. پلان های مسکونی متداول تهران به عنوان نمونه هایی انتخاب شدند و تعدادی از این نمونه ها تحت مدل سازی با استفاده از نرم افزار راینو و پلاگین آلفا قرار گرفتند. سپس میزان لوکس ملانوپیک در چهار جهت مختلف جغرافیایی در نقاط بافاصله یک متری از هم در یک شبکه افقی مفروض در فضاهای مسکونی اندازه گیری شد. تحلیل میزان روشنایی با استفاده از معیار لوکس ملانوپیک، درنهایت به توصیه هایی در زمینه طراحی معماری ساختمان های مسکونی منجر شد. این توصیه ها شامل نکاتی مانند تعبیه فضای نشیمن در جهت جنوب و قرارگیری اتاق ها در جبهه شمال، تقسیم بندی واحدها به صورت دو واحد شمالی - جنوبی و اجتناب از عمق بیش ازحد فضا در فضای جبهه شمالی است.
۱۹.

تغییرات کالبدی فضایی ساختمان های مسکونی از منظر ارزش های بومی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ساختمان مسکونی تغییرات کالبدی فضایی ارزش های بومی هویت انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۵۵
بناهای تاریخی ایرانی جلوه هایی از جهان بینی و ساختار فرهنگی- اجتماعی- بوم شناختی است که مبتنی بر مفاهیم، اصول، ارزش های بومی، به تأمین نیازهای زمانی و مکانی کاربرانش همت گماشته است. دوری تاریخی روزگار معاصر از سیر تکامل دستاوردهای پیش کسوتان معماری و بعضاً تقلید سطحی از شکل و ظاهرگذشته معماری، بسیاری از معماران زمان حال را با دغدغه شکل گیری اثر معماری مواجه نموده است. سوال پژوهش این است که ویژگی های کالبدی فضایی ساختمان های مسکونی از منظر تحقق ارزش های بومی در طی گذشت زمان چه تغییری کرده است؟ پژوهش حاضر، مطالعه توصیفی- تحلیلی با هدف تبیین جایگاه ارزش های بومی در معماری ایرانی، به واکاوی تغییرات کالبدی فضایی ساختمان های مسکونی از منظر تحقق ارزش های بومی در گذشت زمان می پردازد. مقایسه نمونه های مطالعاتی، مبتنی بر معیارهای 4 گانه انجام گرفت. نتایج بر این مهم تأکید دارد که با بازشناسی ارزش های بومی خانه های تاریخی و واکاوی تغییرات کالبدی فضایی ساختمان های مسکونی از منظر ارزش های بومی در طی گذشت زمان می توان ساختمان های مسکونی زمان حال را همگام با ارزش های بومی شکل داد.
۲۰.

بهینه یابی فرم گلخانه خورشیدی در یک ساختمان مسکونی کارآمد انرژی در شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کاهش مصرف انرژی گلخانه خورشیدی ساختمان مسکونی اقلیم سرد و خشک تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱ تعداد دانلود : ۳۵
هدف این مقاله، بهینه یابی فرم گلخانه خورشیدی در یک ساختمان مسکونی کارآمد انرژی در شهر تبریز است. برای این منظور از روش تحقیق توصیفی تحلیلی و همچنین نیمه تجربی (شبیه سازی) استفاده گردیده است. بدین ترتیب که ابتدا اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای جمع آوری و دسته بندی شده و سپس در نرم افزار دیزاین بیلدر و با استفاده از موتور شبیه ساز انرژی پلاس تحلیل گردیده و مصرف انرژی در حالت های مختلف: شرایط استفاده از گلخانه خورشیدی، استفاده از عایقکاری و پنجره دوجداره، بهره گیری از گلخانه خورشیدی همراه با عایقکاری (در دو حالت تهویه طبیعی و مصنوعی) بررسی و حالت های مختلف گلخانه از نظر مصالح، فرم و ابعاد با هم مقایسه شده و شرایط بهینه سامانه استخراج گردیده است. نتیجه آن که با مقایسه حالات مختلف می توان گفت حالت بهینه بهره گیری از گلخانه خورشیدی برای یک ساختمان کارآمد انرژی در اقلیم سرد و خشک تبریز، گلخانه ای با فرم مستطیل با ضلع بیشینه 30 متر رو جنوب و با عایق پشم سنگ است که در آن از پنجره دوجداره با شیشه به ضخامت 4و 6  میلیمتر و گاز آرگون استفاده شده است.