منصور یگانه

منصور یگانه

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۹ مورد.
۱.

تبیین الگوهای کالبدی فرم معماری بهینه با رویکرد تامین شرایط آسایشی در فضاهای باز مجموعه های مسکونی (نمونه مطالعاتی: شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گفتمان طراحی شهری دوره ۵ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 75 - 100

کلیدواژه‌ها: آسایش حرارتی فضای باز نرم افزار ENVI-met گونه شناسی ساختمان مجموعه های مسکونی تهران.

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲ تعداد دانلود : ۲
  مسئله تحقیق:مسئله آسایش حرارتی کاربران در فضاهای باز موردتوجه معماران و طراحان فضاهای مسکونی بوده است. در معماری سنتی ایران با توجه به آب وهوای هر منطقه فرم، جایگیری فضاها و طراحی فضاهای باز با توجه به اقلیم هر منطقه شکل گرفته است که این تدابیر طراحی امکان تامین شرایط آسایشی مطلوب را می داده است. عملکرد بهتر این چیدمان در ارائه آسایش حرارتی در فضای باز را می توان به توزیع بلوک های ساختمانی نسبت داد که از ایجاد فضاهای باز بدون سایه بزرگ در داخل سایت جلوگیری می کند. سایه ای که توسط بلوک های ساختمانی ایجاد می شود از افزایش بیش ازحد دما در ساعات بعدازظهر تابستان جلوگیری می نماید. هدف:  هدف این پژوهش یافتن مؤلفه های طراحی فضاهای باز مجتمع های مسکونی مؤثر در تأمین آسایش حرارتی ساکنین شده است. روش پژوهش: روش تحقیق در این پژوهش شبیه سازی نرم افزاری و میدانی است که خروجی های نرم افزاری برای اعتبارسنجی با استفاده از دادهه ای میدانی حاصل از اندازه گیری محیطی کنترل شده اند. بدین منظور با استفاده از مطالعه متون علمی مؤلفه های فرم شهری تأثیرگذار بر آسایش حرارتی فضاهای باز شهری در سلسله مراتبی از بافت تا بنا استخراج شده سپس برای شبیه سازی و تحلیل عوامل طراحی از نرم افزار ENVI-met بهره گرفته و هر یک از بلوک های مسکونی با ارتفاع مشخص در نرم افزار شبیه سازی شده است. نتیجه:  نتایج نشان می دهد که بلوک های شهری منفرد مکعبی شکل آسایش حرارت بهتری را در فضای باز ارائه می کنند.  عملکرد بهتر این چیدمان در ارائه آسایش حرارتی در فضای باز را می توان به توزیع بلوک های ساختمانی نسبت داد.  
۲.

خانه بودن؛ پژوهشی اکتشافی در روایت ساکنان از معنای خانه در بافت میانی شهر کرمانشاه (الگوهایی برای بهبود خانه های آپارتمانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال بیستم اسفند ۱۴۰۲ شماره ۱۲۹ 57 - 74

کلیدواژه‌ها: خانه معماری خانه معنای خانه الگو ساکنان خانه های آپارتمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۷۴
بیان مسئله: پرسش از چیستی و چگونگی خانه بودن پرسشی عمیق و به قدمت زندگی آدمی است. اما شکاف عمیق میان پژوهش های حوزه معماری خانه با کالبدی که به عنوان خانه در زندگی امروز مشاهده می شود؛ نیاز به ارتباط بیشتر این دو حوزه را الزامی می نماید. ارتباطی با حلقه مفقوده جایگاه ساکنان و فهم آن ها از چیزی که بیشترین تجربه ماندن در آن را دارند. این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که الگوهای موجود از معماری خانه های آپارتمانی و فضاهای اصلی تشکیل دهنده آن ها چگونه می تواند در راستای خواسته و نیاز ساکنان براساس معنای خانه برای آن ها بهبود یابد و به الگوهایی قابل تعمیم در صورت های مختلف تبدیل شود؟هدف پژوهش: فهم اصلی ترین معیارهای سازنده معنای خانه از نگاه ساکنان، نمود این معنا در کالبد معماری خانه و سپس رسیدن به الگوهایی برای بهبود وضعیت موجود خانه های آپارتمانی براساس پارامترهای ساکنان برای تقرب به محیط های زندگی محور.روش پژوهش: این پژوهش با رویکردی کیفی، از نظر هدف کاربردی به صورت توصیفی-تحلیلی و شیوه جمع آوری داده ها، از طریق مطالعه کتابخانه ای همراه با پژوهش میدانی است. همچنین شیوه تحلیل داده ها براساس نظریه داده بنیاد است. در این مسیر برای گردآوری داده ها از مصاحبه عمیق با 42 نفر از ساکنان خانه های آپارتمانی در بافت میانی شهر کرمانشاه در قالب سؤالات نیمه ساختار یافته تا رسیدن به اشباع نظری، مشاهده و برداشت میدانی از فضاهای موجود استفاده شده است. نتیجه گیری: تکرار و یکسان بودن صورت معماری در مقیاس های مختلف نمی تواند مکان زندگی را به سمت خانه بودن هدایت کند، بلکه این الگوها هستند که راهنمای چنین طریقی محسوب می شوند. در این راستا سه الگو برای سه مقیاس مختلف در شش فضای اصلی خانه های آپارتمانی کشف شد: اتاق های شخصی، اتاق های خصوصی، فضاهای جمعی، فضاهای نیمه باز، ورودی ها و آشپزخانه. لایه بندی در ارتباط با فضای قبل و بعد فراتر از فضای درونی، الگوهای شکسته در فضاهایی با دسترسی عمومی-خصوصی و وجود فضاهای میانی از اصلی ترین الگوهای بهینه در تمامی فضاها بود.
۳.

بررسی سیر تکامل خانه های روستایی جلگه ای گیلان با استفاده از روش تشابه سنجی فرم و روابط فضایی پلان ها (موردمطالعه: شهرستان تالش)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره ۱۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۵۳) 152 - 171

کلیدواژه‌ها: تشابه سنجی روابط فضایی فرم سیر تکامل خانه های روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۱۱۶
خانه یکی از ضروری ترین نیازهای بشر است که درگذر زمان فضاهای موجود آن به واسطه نیازها و تغییرات برون زا، ساختاری متفاوت به خود گرفته است. بر این اساس پژوهش حاضر به دنبال بررسی خانه های روستایی تالش با هدف استخراج الگوهای تکامل یافته است؛ تا با شناسایی ویژگی ها و تغییرات انجام گرفته در آن، بتوان در طراحی الگوی مسکن روستایی مورداستفاده قرار داد. لذا به منظور دستیابی به این اهداف، اطلاعات پژوهش حاضر بر اساس مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی گردآوری شده و با روش تحقیق کمی و کیفی مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است. در این پژوهش با فرض اینکه به کمک فرمول های ریاضی و داده های عددی در پلان می توان هدف پژوهش را محقق نمود، در مرحله کمی آن پلان150 خانه روستایی که به صورت هدفمند و از مناطق مختلف تالش انتخاب شده اند، با استفاده از روش داده کاوی و زبان برنامه نویسی پایتون مورد شباهت سنجی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی الگوهای تکامل یافته پژوهش حاکی از آن است در منطقه تالش فرم مستطیل، جهت گیری شرقی- غربی پلان و قرارگیری ایوان در سمت جنوب از خصوصیات مشترک در تمامی خانه های بومی یافته شده در این منطقه است. در این خانه ها ایوان که نقش مؤثری در تشکیل فرم و ارتقا عملکرد فضاها داشته است با گذر زمان از مساحت آن کاسته و با انتقال آن به میانه بنا موجب شده است تا فرم خانه ها نسبت به قبل محصورتر گردد. همچنین بررسی الگوی خانه های متداول نشان می دهد با تفکیک فضاهای مختلف به دلیل عدم وجود آن درگذشته، امروزه بر عملکرد فضاهای بسته نیز افزوده شده است. 
۴.

تحلیل اثر کیفیت بصری کالبد فضای آموزشی بر ارتقای خودکارآمدی کودکان 4 تا 6 سال (مورد مطالعه: پیش دبستانی های اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گفتمان طراحی شهری دوره ۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ ۲۶-۱

کلیدواژه‌ها: کیفیت بصری فضای آموزشی خودکارآمدی قابلیت دید میزان دید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲ تعداد دانلود : ۱۴۳
مسئله: کیفیت بصری از عوامل تأثیرگذار کالبد فضاهای آموزشی بر خودکارآمدی کودکان است. کمبود کیفیت بصری در کالبد فضاهای آموزشی پیش دبستانی کاهش انگیزش و اثربخشی توانایی در کودکان را به همراه خواهد داشت. هدف: شناخت ابعاد کیفیت بصری، قابلیت دید و میزان دید است که نقش بسزایی در شکل گیری رفتار کودکان دارند. روش: درصورتی که کیفیت بصری فضا بر اساس خودکارآمدی در شکل گیری فضاهای آموزشی کودکان 4 تا 6 سال لحاظ شود تبعات مثبتی ازجمله فعالیت های انگیزشی، اشتیاق و شایستگی در پی خواهد داشت و شکل گیری فضاهای آموزشی فاقد کیفیات بصری تبعات منفی را در رفتار کودکان ازجمله عدم حس لیاقت، علاقه و کاهش رضایت مندی و امنیت فضایی بر جای خواهد گذاشت. پژوهشگران دیگر خودکارآمدی کودکان را از دیدگاه روانشناسی مورد بررسی قرار داده اند و از دیدگاه تحلیل کیفیت بصری فضاهای آموزشی تاکنون بررسی انجام نشده است. نتایج: در پژوهش حاضر تلاش شده کیفیت بصری کالبد فضای آموزشی کودکان را بر خودکارآمدی در کودکان 4 تا 6 سال مورد بررسی قرار دهد و داده ها جهت کارایی کیفیت بصری فضاهای آموزشی با تکنیک تحلیل محتوا و با استفاده از نرم افزار Depthmap و Maxqda2020 در 5 نمونه از پیش دبستانی های اصفهان (فولادشهر) سنجیده شده است.
۵.

تبیین مؤلفه های اثرگذار بر کاهش آلودگی هوا در محله های مسکونی شهر تهران با تأکید بر جداره های سبز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه پایدار شهری سال ۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۱ 1 - 15

کلیدواژه‌ها: آلودگی هوا جداره های سبز محله های مسکونی نرم افزار MAXQDA2020 شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۱۱۱
گسترش شهرنشینی و افزایش جمعیت در شهرها منجر به تخریب محیط زیست در جهت رفع نیاز شهروندان شده است. زندگی شهری مبتنی بر صنعت سبب ایجاد آلاینده ها و افزایش آلودگی هوا در شهرها شده است. یکی از رویکردهای مهم در حوزه معماری و شهرسازی توجه به طبیعت به مثابه الگو و راهکاری برای تعدیل مشکلات زیست محیطی است. در این خصوص جداره های سبز می تواند هم زمان با تأمین فضای سبز موجب کاهش آلودگی هوا در مقیاس خرد شود. لذا، شناسایی مؤلفه های اثرگذار بر کاهش آلودگی هوا با بهره گیری از جداره های سبز حائز اهمیت است که هدف اصلی این پژوهش می باشد. این مقاله به لحاظ روش شناسی ترکیبی و به لحاظ هدف توسعه ای-کاربردی است. جامعه آماری متخصصین و کارشناسان معماری است که در حوزه پژوهش، طراحی و اجرای پروژه های معماری سبز تبحر دارند و حجم نمونه نیز برابر 20 نفر به صورت سیستماتیک و هدفمند مورد مصاحبه قرارگرفته شدند. روش پژوهش بر اساس تحلیل محتوا با استفاده از نرم افزار MAXQDA2020 بوده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که جداره های سبز بر 8 مقوله اصلی «تعادل دما و رطوبت»، «تهویه هوا»، «تنوع زیست محیطی»، «خرد اقلیم»، «افزایش راندمان منابع انرژی ساختمان»، «جذب ناخالصی ها و ذرات معلق هوا»، «ارتقا کیفیت محیط زیست» و «ریه های تنفسی» اثر می گذارد که در قالب یک مدل نهایی به همراه مؤلفه های اثرگذار بر آن ها ارائه شده است.
۶.

تعیین شاخص های برندسازی منظر در دو سطح ابعاد و مؤلفه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۱۰ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 197 - 210

کلیدواژه‌ها: برند منظر برندسازی شهری برندسازی مکان روش دلفی فازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۱۱۰
منظر با وجود تأثیرگذاری بر تصویر و هویت شهر، جایگاه درخوری در پژوهش های برندسازی مکان ندارد. تحقیق در برندینگ منظر در گرو شناسایی عوامل مؤثر بر آن است. مشکلات ناشی از پراکندگی آرا در ادبیات برندسازی مکان و نبود اجماع پیرامون شاخص های اصلی، با ورود به حیطه برندسازی منظر دوچندان می نماید. هدف کلان پژوهش پیشرو تعیین شاخص های برندسازی منظر می باشد. در راستای دستیابی به هدف یادشده و باتوجه به ماهیت چندوجهی برندسازی منظر، ترکیبی از روش های تحقیق کیفی و کمی مورداستفاده قرار گرفته است. تحلیل محتوای نوشتاری و بررسی عمیق مطالعات پیشین به منظور شناسایی و دسته بندی اولیه ابعاد برندسازی منظر، انتخاب خبرگان، تنظیم پرسش نامه و در پایان غربالگری مؤلفه ها به کمک همپوشانی نتایج دلفی فازی و آزمون ناپارامتری فریدمن، روش ها و ابزارهای اصلی تحقیق حاضر را تشکیل می دهد. یافته های استخراج شده در مرحله تحلیل محتوا، مجموعاً 8 بعد و 41 مؤلفه مؤثر در برندسازی منظر را مشخص نمود. پس از غربالگری مؤلفه ها از طریق دلفی فازی، بر اساس نظر خبرگان 8 بعد کالبدی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، تاریخی، زیست محیطی و رسانه ای به عنوان ابعاد شکل دهنده برندسازی منظر تأیید شدند، اما تعداد مؤلفه ها به 26 مورد کاهش یافت. در مرحله آخر، محاسبات آزمون فریدمن همپوشانی مطلوبی با نتایج فازی سازی و فازی زدایی داشته و غربال مؤلفه ها را تأیید نمود. تفسیر یافته ها همچنین، بعد کالبدی را به عنوان مهم ترین بعد فرآیند برندسازی منظر مشخص نمود.
۷.

متدولوژی متکی بر طراحی در محیط مجازی خاص، جهت تدوین ارتباط کیفیت فضایی و ساختار فضایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال نوزدهم مرداد ۱۴۰۱ شماره ۱۱۰ 21 - 34

کلیدواژه‌ها: ترجیحات مکانی ساختار فضایی تحلیل های ایزوویستی محیط مجازی مدل های کمی بیان خصوصیات فضایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۱۵۳
بیان مسئله : ارتباط بین کیفیت فضایی (ترجیحات مکانی) و ساختار فضایی موضوعی پذیرفته شده است و تحقیقات متعددی برای تعیین رابطه دقیق میان دو متغیر مهم علم معماری انجام گرفته است. بااین وجود، به دلیل پیچیدگی درونی هر دو متغیر و همچنین پیچیدگی ارتباط آن ها، نتایج تحقیقات اغلب غیرقطعی است و نظریه ای کمّی و مورد اجماع در مورد رابطه این دو متغیردر دسترس نیست. هدف پژوهش : مطالعه حاضر شیوه ای جدید برای کشف و تدوین ارتباط بین ترجیحات مکانی و پیکربندی فضایی پیشنهاد کرده و صحت و کارایی این شیوه پیشنهادی را می آزماید. روش پژوهش: دراین شیوه محیط مجازی مخصوصی ایجاد می شود که در کنار کنترل متغیرهای مداخله گر، امکان تغییرات به صورت مستمر و طراحی در محیط را فراهم می آورد. از متخصصین خواسته می شود در این محیط به طراحی پرداخته و کیفیت فضایی را افزایش دهند؛ سپس روند تغییر متغیرهای ترجمه کننده ساختار محیطی در طول روند طراحی و افزایش کیفیت فضایی بررسی شده و ارتباط این دو شاخص تبیین می گردد. نتیجه گیری : نتایج نشان می دهد متدولوژی پیشنهادی در یافتن ارتباط بین کیفیت فضایی و ساختار فضایی موفق عمل می کند. همچنین نشانگر وجود همبستگی بالای آماری بین برخی تجزیه وتحلیل های ایزوویستی و روند افزایش کیفیت فضایی است. از سوی دیگر براساس نتایج حاصل در برخی چیدمان های فضایی، مکان هایی با دید بیشتر و اتصالات بصری، و دسترسی و پیچیدگی کمتر از کیفیت بالاتری برخوردار هستند.
۸.

Contemplation on the Potential of Nature in Developing Inventive Architectural Concepts(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Architecture and Urban Development, Volume ۱۲, Issue ۱ - Serial Number ۴۳, Winter ۲۰۲۲ 71 - 84

کلیدواژه‌ها: nature architectural concept utilization of nature theoretical framework Toyo Itos architecturea

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۱۷۶
Properly inves tigating the potential of nature in the formation of architectural concepts needs a theoretical framework in which its analytical components can explain the methods of utilization of nature. Although some attempts have been made in this regard, considering the missing elements, there is s till a significant gap in the literature and a s tudy for introducing a more comprehensive theoretical framework has yet to be conducted. The aim of this s tudy is, therefore, firs tly, to present a theoretical framework that can explain the role of nature in the creation of architectural concepts by its detailed factors and, secondly, to apply this framework for inves tigating nature-inspired works of Toyo Ito. Accordingly, this documentary paper is based on a theoretical approach supported mainly by the outcomes of a literature review and case s tudy analysis, which utilizes the descriptive-analytical method. For the case s tudy part, projects were selected from various scales and functions to ensure proper evaluation. Both qualitative and quantitative tactics have been used in data analysis. Findings demons trated that the highes t rate in regards to the itemized factors of the Theoretical Framework of the s tudy relates to ‘Integration of natural elements in spatial articulation’ and the lowes t rate corresponds to ‘Usage of material in their raw and brutal s tate’. Moreover, though the highes t level of utilization of nature among the cases, is related to ‘Grin Grin’, a large-scale project, yet considering all the frequencies, it can be argued that the larger scale does not necessarily imply the higher frequency.
۹.

ارتقا ءمدل های ایزوویستی به کمک معرفی مجموعه ای جدید از متغیرها بر اساس موقعیت لبه های باز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال یازدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۴۱ 5-16
تعداد بازدید : ۱۵۴ تعداد دانلود : ۱۰۸
تحلیل های ایزوویستی باوجود توانایی محدود و نقاط ضعف متعدد، بهترین ابزار شناخته شده برای کمی سازی ساختار فضایی در بسیاری از زمینه های تحقیقاتی محیطی هستند. همچنین، محققین بسیاری نیز سعی کرده اند این ابزار را ارتقا داده و تکمیل کنند و ابزاری تواناتر برای استفاده محققین و طراحان فراهم آورند. در این راستا و در جهت ارتقا تحلیل های ایزوویستی، مقاله حاضر در ابتدا به اهمیت دسترسی به اطلاعات و ارتباط آن با ساختار فضایی می پردازد. سپس نقطه ضعف درونی تحلیل های ایزوویستی به دلیل در نظر نگرفتن انسان به عنوان موجودی فعال و جستجوگر درزمینه دسترسی به اطلاعات را بیان می کند. در ادامه سعی می شود با معرفی مجموعه ای جدید از متغیرها بر اساس شیوه دسترسی به اطلاعات در محیط و امکانات محیط برای ارائه اطلاعات پیش بینی نشده، این ضعف تا حدودی پوشش داده شود. متغیرهای پیشنهادی بر اساس فاصله و پراکندگی لبه های باز ایزوویستی در اطراف بیننده تعریف شده اند. پس از معرفی روش محاسبه متغیرها، معنی داری (ارتباط واقعی آن ها با احساس و رفتار در محیط) متغیرهای معرفی شده به وسیله دو آزمون موردبررسی قرار گرفت. در آزمون اول به روش تحلیل بصری و آزاد، ارتباط متغیرهای پیشنهادی با سیرکولاسیون و القاکنندگی حرکتی محیط در یک نمونه موردی بررسی شد. در آزمون دوم، به کمک محیط مجازی قابل طراحی و نتیجه طراحی طراحان در این محیط، ارتباط متغیرهای پیشنهادی با کیفیت ادراکی محیط بررسی گردید. نتایج نشان می دهد بعضی از متغیرهای معرفی شده ارتباط قوی با کاربرد فضا از منظر حرکتی دارند و بر اساس آن ها می توان بین محل های سکون و حرکت در محیط تمیز قائل شد. همچنین تغییرات بعضی از متغیرها با کیفیت ادراکی همبستگی آماری قوی دارند و تغییر این متغیرها در روند افزایش کیفیت محیط کاملاً معنی دار است. مجموع نتایج ، معنی داری بالا و ارتباط قوی بااحساس و رفتار را در سه متغیر از متغیرهای پیشنهادی نشان می دهد. در مطالعات پیشین تنها تعداد انگشت شماری از شاخص های مستقل ایزوویستی قویا مرتبط بااحساس و رفتار شناخته شده اند. لذا استفاده از این سه متغیرهای پیشنهادی به همراه متغیرهای شناخته شده قبلی برای تحلیل ایزوویستی محیط کاملاً مفید و حتی ضروری به نظر می رسد.
۱۰.

بررسی تطبیقی مؤلفه های مؤثر بر شفابخشی منظر در باغ های تاریخی و معاصر (مطالعه موردی: باغ دلگشا و باغ خانواده شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گفتمان طراحی شهری دوره سوم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 95-77

کلیدواژه‌ها: شفابخشی منظر باغ تاریخی باغ معاصر باغ دلگشا باغ خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷ تعداد دانلود : ۱۲۸
اهداف: منظر شفابخش در دنیای آشفته، پرتنش و متراکم امروزی که حاصل بحران های محیطی است یکی از رویکردهایی است که در فضا سبب کاهش بیماری های جسمی- روانی و اجتماعی شهروندآن که به دنبال دنیای آشفته، پرتنش و متراکم امروزی که حاصل بحران های محیطی است، به وجود آمده است، می شود. فضاهای معماری تاریخی و معاصر با توجه به الگوی ساختی که دارا می باشند در شفابخشی منظر نیز دارای اثرات متفاوتی هستند. روش ها: تحقیق حاضر بر اساس ماهیت و قلمرو موضوعی در حوزه تحقیقات کاربردی و توسعه ای است و از نظر روش انجام تحقیق توصیفی-تحلیلی است که به صورت آمیخته(کمی-کیفی) انجام شده است. تحلیل کیفی مقاله بر اساس مشاهدات و شاخص های اثرگذار بر شفابخشی صورت گرفته شده است و پس از آن به منظور تطبیق شاخص های تحلیل شده به اولویت بندی آن ها بر اساس نظر پرسش شوندگآن که کاربران باغ های مطالعاتی بوده اند با ضریب تغییرات پرداخته شده است. جامعه آماری شامل کلیه استفاده کنندگان از فضای باغ دلگشا و خانواده در نظر گرفته شده است که حجم نمونه 100 نفر (حداقل حدنصاب تحلیل توصیفی) در نظر گرفته شده است که به صورت تصادفی انتخاب شده اند. یافته ها: با استناد به نتایج قابل قبول مشاهده شد بررسی تطبیقی مؤلفه های مؤثر بر شفابخشی منظر در باغ های تاریخی و معاصر می تواند منجر به الگوی ساخت فضایی شود که مؤلفه های شفابخشی منظر در آن حائز اهمیت باشد. نتایج: نتایج پژوهش حاکی از آن است که در باغ سنتی دلگشا وضوح فضایی ، انتخاب کردن، خلوت گزیدن و تجربه ی کنترل امور باغ ، خوانایی ، تعامل اجتماعی و تحرک از سایر شاخص ها از نظر افراد مورد مطالعه دارای اهمیت بیشتری بوده است. در حالی که در باغ معاصر خانواده تحرک فضایی ، تعامل اجتماعی ، تنوع فضایی ، گونه های گیاهی سبز و وضوح فضایی از سایر شاخص ها از نظر افراد مورد مطالعه دارای اهمیت بیشتری بوده است.
۱۱.

تحلیل تأثیر تمایز مکانی بر میزان ارزش های مشترک بین شهروندان (مطالعه موردی: محلات منتخب اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گفتمان طراحی شهری دوره دوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ ۷۰-۵۹

کلیدواژه‌ها: تمایز مکانی تشخص محله نقش انگیزی عناصر شهرت محله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۷ تعداد دانلود : ۱۷۰
بیان مسئله: ارزش های مشترک بین ساکنین و شهروندان یک محله از اهمیت بسزایی در داشتن یک ذهنیت جمعی و مشترک برخوردار است. بوجود آمدن ارزش های مشترک در محله به عوامل متعددی بستگی دارد. یکی از کیفیت ها و مفاهیمی که بر این ارزش های مشترک تأثیر زیادی دارد، تمایز مکانی محله است. هدف این مقاله بررسی تأثیر میزان تمایز مکانی محله ها بر میزان شکل گیری ارزش های مشترک بین شهروندان است. روش ها: این پژوهش با استفاده از پیمایش و بر اساس مطالعات میدانی در محله شهر اهواز و بر اساس نظرات 663 نفر از ساکنان محلات منتخب انجام گرفته است. یافته ها: بسیاری از مسائل شهر و آسیب ها ناشی از نداشتن ارزش های مشترک و ذهنیت جمعی و فهم جمعی مشترک است. محله هایی که دارای ویژگی منحصربه فرد، تشخص ویژه و تمایز مکانی متفاوت هستند، می توانند تأمین کننده خیلی از کیفیت ها باشند. ارزش های مشترک منجر به درک و فهم مشترک از محله شده، تجارب جمعی و مشترک را ارتقا داده و در نتیجه بر کیفیت زیست محله ای و کیفیت زیست شهری اضافه می کند. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می دهد که تمایز مکانی محله ها به میزان بسیار معنی داری منجر به شکل گیری و ارتقاء میزان ارزش های مشترک و جمعی بین شهروندان می گردد؛ و تمایز سیمای کالبدی و تشخص محله در این بین از مهم ترین عوامل به شمار می آیند.
۱۲.

نقش ساختار بازارچه های سنتی بازار تبریز در ماندگاریِ ذهنی فضا و عمقِ دسترسی کاربران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معماری ایران بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۹ ۲۶۰-۲۴۵

کلیدواژه‌ها: آنتروپی ماندگاری ذهنی عمق فضا کاربران ساختار بهینه بازارچه ها بازار تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۲۹۲
موضوع مقاله درباره بررسی و تحلیل پیکره بندی و ساختار هندسی فضاها در بازارچه های تجاری به منظور بهینه سازی و افزایش کیفیت فضایی بازارچه های تجاری است. رویکرد نظری پژوهش مبتنی بر نظریه نحوِ فضاست که در آن به بررسی متغیرهایی چون ساختار هندسی بازارها اعم از طول و عرض متوسط مغازه ها و مسیرهای حرکتی، تعداد و انواع محورهای حرکتی و تعداد گره ها در این بازارها پرداخته می شود. در راستای دستیابی به این هدف، شناخت عوامل و مؤلفه های مؤثر بر میزان آنتروپی، خوشه بندی، عمقِ فضا، الگوی دسترسی کاربران و الگوهای ساختاری بازارچه ها و تحلیل تطبیقی این الگوها متناسب با نیازها و الزامات تجاری امروزی مورد مطالعه قرار گرفته است. روش به کاررفته در این پژوهش، روش همبستگی با روش تحلیل محتوا و تحلیل نرم افزاری است. به این ترتیب که در بخش کمّی کردن ویژگی های کیفی فضا و تحلیل آن از داده های حاصل از نمودار ها، گراف توجیهی و نرم افزار دپث مپ برای هفت نمونه از بازارچه های موجود در بازار تبریز به عنوان نمونه های موردی استفاده شده است. در نهایت یافته های به دست آمده به وسیله روش کیفی استدلال منطقی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. برای گرد آوری اطلاعات نیز از روش های کتابخانه ای، مشاهده، برداشت، ترسیم و شبیه سازی نرم افزاری استفاده شده است. نتایج نشان می دهد بهینه ترین الگو برای یک مرکز تجاری خطی زمانی است که الگوی ساختاری پلان تک محوره باشد و هیچ گره یا تقاطعی در طول این محور وجود نداشته باشد. نسبت متوسط عرض مسیر حرکتی بر طول بازار نزدیک به ۱/۰ باشد و عمق مغازه های دورچین شده بیشتر از ۵/۲ برابر عرض متوسط مسیر نباشد. همچنین توجه به این مهم که مراکز تجاری دارای یک ورودی تعریف شده و خوانا و یک خروجی روی تک محور خود باشند، بسیار حائز اهمیت است و کیفیت فضایی را افزایش می دهد.
۱۳.

تبیین رابطه خوانایی فضا با میزان رفتار قلمروپایی شهروندان در پارک های شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۸ 5 - 20

کلیدواژه‌ها: خوانایی قلمرو رفتار قلمروپایی تعاملات اجتماعی رفتارگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۲۴۶
خوانایی کیفیتی محیطی است که به فضای شهری وضوح بخشیده و سبب گشته که سیمای شهر بهتر به ذهن سپرده شود. در بستر بوستان های شهری، مؤلفه های خوانایی فضایی توانسته اند درجات مختلفی از رفتار قلمروپایی را در شهروندان پدیدآورند. هرگونه شخصی سازی و نشانه گذاری محیط یا دفاع در مقابل مزاحمت، یک نوع رفتار قلمروپایی محسوب و تقویت آن درنهایت منجر به افزایش تعاملات اجتماعی می شود. هدف این تحقیق، بررسی تأثیر مقوله خوانایی و چگونگی اعمال روش هایی در جهت افزایش رفتار قلمروپایی در پارک های شهری است. در این تحقیق از روش های مشاهده حضوری، مصاحبه و تهیه پرسشنامه استفاده گردیده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که تمام ابعاد شاخص های خوانایی یعنی خوانایی مسیرها، گره ها، حوزه ها، لبه ها و نشانه ها باید کنار هم در یک فضا وجود داشته باشند تا آن فضا را قابل فهم کنند این قابل فهم بودن درنهایت حس مالکیت و قلمروپایی را افزایش می دهد.
۱۴.

تبیین عوامل کالبدی رفتار فضایی در خانه های سنتی شهر میبد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال دهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۵ ۳۱-۴۶

کلیدواژه‌ها: رفتار فضایی خانه های سنتی شهر میبد اطلس تی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۳ تعداد دانلود : ۳۳۵
خانه های سنتی در کشور ایران دارای جنبه های گوناگونی از آسایش و آرامش فردی است که این امر با تأثیر از عناصر شکل دهنده محیط زندگی و پاسخگویی به توقعات و نیازهای انسان، اهمیت بیشتری یافته است. رفتار فضایی، در محیط جغرافیایی که در آن زندگی می کند، متأثر از عناصر تشکیل دهنده محیط و ساختار کالبدی پیرامون او، بر پایه ویژگی های روان شناختی، شخصیتی، فرهنگی و اجتماعی شخص بوده که در فضا رخ می دهد. هدف این پژوهش اکتشاف عوامل مختلف در رفتار فضایی خانه های سنتی شهر میبد است. روش تحقیق موردنظر در این تحقیق با استفاده از روش گراندد تئوری، از طریق مصاحبه با متخصصین، عناصر و مفاهیم مؤثر بر رفتار فضایی خانه های سنتی با کد گذاری باز، محوری و انتخابی استخراج گردید و مشخص شد عوامل گوناگونی در بعد کالبدی رفتار فضایی در شکل گیری خانه های سنتی شهرستان میبد نقش دارند، اما ارتباط انسان با محیط بیشترین تأثیر تصورات از محیط کمترین تأثیر را دارند. سپس جهت بررسی میزان تأثیر هریک از متغیرها، پرسشنامه ای تدوین گردیده و در اختیار ساکنین قرار داده شده است و نتایج همبستگی با نرم افزار SPSS محاسبه گردیده است. نتایج حاکی از این امر است که تصورات از محیط همچنان که دارای فراوانی کمتری است با دیگر عوامل نیز همبستگی کمتری دارد و عوامل دیگری که دارای کمترین همبستگی می باشند، شامل تمایلات اجتماعی، لایه های اجتماعی و فعالیت های انتخابی هستند و عامل رابطه انسان با محیط، علاوه بر میزان فراوانی زیاد، دارای همبستگی بیشتری با دیگر عوامل است؛ عوامل دیگری که دارای همبستگی بیشتری می باشند شامل فرهنگ، فعالیت های مستمر و سازگاری هستند.
۱۵.

تبیین سرفصل ها و معیارهای محیطی جهت ارزیابیِ پایداریِ ساختمان های مسکونی جدید الاحداث در راستای طرح های شهری و آمایش شهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 219 - 229

کلیدواژه‌ها: ارزیابی پایدار پایداری محیطی تحلیل سلسله مراتبی ساختمان مسکونی معیارهای پایداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۱۲۲
ارزیابی ساختمان پایدار چالش هایی را پیش روی صنعت ساخت و ساز قرارداده است که امروزه تمامی کشورهای جهان با آن روبرو هستند. ایران در ابتدای این راه قرارداشته و مطالعات و اقدامات صورت گرفته در این حوزه بسیار محدود می باشد. لذا این پژوهش با هدف تبیین معیارهای محیطی، جهت ارزیابی میزان پایداری در ساختمان های نوساز مسکونی در ایران، صورت پذیرفته است. در این پژوهش، روش تحقیق از منظر هدف، کاربردی و از منظر روش، توصیفی-تحلیلی بوده و گردآوری داده ها ابتدا از طریق مطالعات اسنادی و بررسی های تحلیلی-تطبیقی و سپس با روش تحلیل محتوای کیفی مصاحبه با صاحب نظران و تکمیل پرسشنامه، جمع آوری گردیده و در نهایت سرفصل ها و معیارهای محیطیِ استخراج شده به روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) وزن دهی و اولویت گذاری گردید.. در بخش مطالعات اسنادی پس از بررسی تعداد 116 سامانه ارزیابی پایدار،5 سامانه بعنوان برترین سامانه ها مورد سنجش و مقایسه قرار گرفتند که نتیجه ی آن انتخاب دو سامانه LEED و BREEAM به عنوان کامل ترین و به-روزترین سامانه در گروه موضوعات محیطی می باشد. سپس با بهره گیری از مطالعات فوق و تحلیل محتوای کیفی مصاحبه ها و تکمیل پرسشنامه توسط کارشناسان، تعداد 6 سرفصل محیطی و 51 معیار ارزیابیِ محیطی تبیین گردید که به ترتیب اولویت عبارتند از: انرژی، بارهای محیطی، مصالح و منابع، آب، پسماند و سایت پایدار.
۱۶.

فراتحلیل عوامل سرزندگی محیطی در فضاهای باز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شهری دوره نهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳۴ 61 - 76

کلیدواژه‌ها: سرزندگی عوامل محیطی فضای باز فراتحلیل نمودار قیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۲ تعداد دانلود : ۵۳۸
فضاهای باز نقش حیاتی در افزایش کیفیت هر محیط و فضایی دارند. بهبود وضعیت کیفیت زیستی بشراز طریق افزایش سرزندگی در فضا صورت می گیرد. بنابراین می توان سرزندگی را جزئی جدایی ناپذیر از یک فضای مطلوب دانست که درصدد انتقال حس نشاط به مخاطبان است. ازاین رو مقاله حاضر در نظر دارد تا با واکاوی حوزه نظری پژوهش های انجام شده در قلمرو سرزندگی، به فراتحلیل عوامل سرزندگی محیطی در فضای باز بپردازد. با توجه به این که سرزندگی در فضاها، فرهنگ ها و جوامع مختلف می تواند معانی و عوامل متفاوتی داشته باشد، در این مقاله سعی شده که جمع بندی نظری در حوزه عوامل با توجه به انواع مختلف فضاهای باز در تحلیل ها صورت گیرد. جامعه آماری 40 مقاله (20 مقاله داخلی و 20 مقاله خارجی) در بازه زمانی 1385-1397 است. گردآوری داده ها از مقالات براساس پروتکل پریسما بوده که با نظر متخصصان مورد انطباق قرار گرفته است. پس از مرور نظام مند مقالات، برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش فرا تحلیل و نرم افزار  CMA2 استفاده شد. همچنین پس از تحلیل استنباطی داده ها از طریق نمودار قیفی، روش رگرسیون خطی اگر، خطای انتشار و آزمون Q ناهمگونی، با استفاده از روش رگرسیون خطی و رگرسیون چند متغیره، ابتدا میزان ارتباط بین یکایک متغیرهای مستقل و سپس کلیه متغیرهای مستقل در ابعاد مختلف با متغیر وابسته یعنی سرزندگی محیطی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان می دهد، در مورد تأثیر متغیرهای مستقل بر سرزندگی، بین سرزندگی و متغیرهای مستقل رابطه مثبت و مستقیمی وجود دارد؛ همچنین در مطالعات صورت گرفته، متغیر ایمنی و امنیت بیشترین تأثیر را بر سرزندگی محیطی دارد و در درجه دوم متغیر مشارکت و تعاملات اجتماعی مؤثرترین متغیر است. همچنین متغیر کالبد و فرم بنا کمترین تأثیر را بر سرزندگی محیطی دارد و تأثیرات دیگر متغیرها تقریباً ثابت است.
۱۸.

تحلیل تاثیر بعد زمان روی نماد ملی و حوزه بلافصل آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گفتمان طراحی شهری دوره اول زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 55-67

کلیدواژه‌ها: نشانه شهری نماد ملی حوزه بلافصل مجموعه یادمان ملی بعد زمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۸ تعداد دانلود : ۳۱۴
مهمترین عنصر شهری از لحاظ ملی بودن، نماد ملی است، بنابراین ضرورت تحلیل تاثیرات زمان بر آن احساس می شود. از جمله اهداف مطالعه حاضر می توان تاثیر زمان روی بعد ظاهری و معنایی مجموعه یادمان ملی، تاثیر مستقیم و غیرمستقیم آن بر شاخصه های کیفی فضا و اثرات آن در شکل گیری مجموعه را نام برد. در راستای این اهداف، از روش توصیفی- تحلیلی برای گردآوری مطالب و برای اعتبارسنجی، از روش پیمایشی و ابزار دلفی استفاده شده است. نتایج نشان می دهند که به طور کلی اثرات زمان بر بعد ظاهری بیشتر با تحولات ساختاری، ظاهری، فرسایشی و زوال و بر بعد معنایی بیشتر با تحولات معنایی، هویتی و تکاملی همراه است. زمان روی شاخصه هایی نظیر گوناگونی، خوانایی، نفوذپذیری، غنای بصری و سرزندگی تاثیر غیرمستقیم و بر پایداری و کارآیی تاثیر مستقیم خواهد داشت. نحوه تاثیرگذاری بعد زمان بر انواع مختلف مجموعه یادمان های ملی متفاوت است. درباره مجموعه هایی که در گذر زمان شکل می گیرند، زمان باعث خاطره انگیزی، ایجاد معنا، ساختار لایه ای و مقبولیت می شود و در مورد مجموعه های از پیش طراحی شده، عامل ایجاد الگوهایی با قابلیت دریافت در طول زمان و آموزه هایی در خصوص طراحی است.
۱۹.

تبیین رابطه خاطره انگیزی بزرگراه های درون شهری با طرح واره های ذهنی مکانی- اجتماعی ناظرین (مطالعه موردی: بزرگراه های مدرس، چمران و حقانی در کلان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال سیزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۷ 73 - 86

کلیدواژه‌ها: خاطره انگیزی طرح واره ذهنی بزرگراه سبز دیدهای پی در پی جداره سبز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶ تعداد دانلود : ۱۲۹
موضوع مقاله، بررسی رابطه بین خاطره انگیزی ناظرین و ایجاد طرح واره های ذهنی مکانی اجتماعی آنها در حاشیه سبز بزرگراه درون شهری است. هدف مقاله بررسی مؤلفه های همگرایی طرح واره های ذهنی شهروندان است که باعث ایجاد خاطره انگیزی بیشتر بزرگراه های سبز درون شهری می شود. روش تحقیق شامل روش های توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. جامعه آماری ناظرینی که از فضای حاشیه بزرگراه های مدرس، چمران و حقانی مورد سنجش قرار گرفتند، 51 نفر می باشد. تکنیک های تحلیل شامل تحلیل آماری توصیفی و استنباطی است. یافته های پژوهش نشان می دهد، توجه به طرح واره های مکانی- اجتماعی یکی از اصلی ترین مؤلفه های برای ایجاد خاطره انگیزی برای ناظرینی که در فضای حاشیه بزرگراه است و خاطره انگیزی و طرح واره های ذهنی شرط علی برای وجود یکدیگر هستند و جداره ها و تپه های سبزی  دارای حس محصوریت، ساختمان های شاخص بلند و سازه ها و المان های شاخص ابتدایی و انتهایی نقش مهمی در خاطره انگیزی دارند. فضاهای رها شده ممتد حاشیه تأثیر بسیار نامطلوبی بر مطلوبیت بزرگراه دارد.   
۲۰.

ارزیابی شاخص های کالبدی-فضایی سرزندگی خیابان های شهری نمونه ی موردی: خیابان های اطراف میدان امام خمینی شهر همدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی مناطق خشک دوره ۸ بهار ۱۳۹۷ شماره ۳۱ 74 - 93

کلیدواژه‌ها: عوامل کالبدی پیوند فضایی سرزندگی خیابان های شهری خیابان های اطراف میدان امام خمینی شهر همدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶ تعداد دانلود : ۳۵
ایجاد و بازتولید فضاهای شهری سرزنده، یکی از اهدافی است که در دهه های اخیر بسیار موردتوجه قرار گرفته است. شهر به مثابه موجود زنده دارای کالبد و روح است که اگر توجه به هر دو جنبه به طور هم زمان صورت نگیرد، موجب نقصان و یا حذف هرکدام در سرزندگی سیستم شهر و خیابان خواهد شد. این پژوهش با بررسی و تبیین نحوه ی پخشایش عوامل کالبدی و فضایی، سعی در یافتن تأثیرگذارترین عامل در سرزندگی خیابان های اطراف میدان امام خمینی شهر همدان دارد. برای دست یابی به هدف اصلی و نیز آزمون فرضیه های مطرح شده ی این پژوهش که از نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی است، از روش پژوهش موردی- زمینه ای در بررسی محدوده ی موردمطالعه استفاده شده است. ابزار گردآوری اطلاعات به صورت پرسش نامه، مصاحبه و مشاهده است. جهت سنجش فرضیه با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی، متغیرهای بی ارتباط با موضوع از محدوده ی تحلیل خارج شده و در گام بعدی، با استفاده از نرم افزارGIS شاخص های کالبدی را سنجیده و با استفاده از مدل موران میزان پخشایش عوامل کالبدی را در سطح منطقه ی موردمطالعه موردسنجش قرار گرفته است و درنهایت پیوندهای فضایی میان خیابان ها با استفاده از روش چیدمان فضا موردبررسی قرار می گیرد. نتایج حاکی از آن است شاخص تعداد مراکز تجاری به عنوان مهم ترین عامل تأثیرگذار و سپس شاخص های ایمنی و امنیت، نحوه ی پیوند و اتصال شبکه ی دسترسی حمل ونقل، نحوه ی پیوند و اتصال کاربری ها و عملکردها، نحوه ی پیوند و اتصال توده و فضا مؤثرترین مؤلفه ها بر کیفیت سرزندگی خیابان ها هستند و نیز میزان پیوند فضایی در خیابان های اکباتان و شهدا و باباطاهر بیش تر است. در آخر مجموعه ای از راهبردها و راهکارها در راستای افزایش میزان سرزندگی خیابان های اطراف میدان امام خمینی شهر همدان پیشنهاد شده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان