شهر تهران

آلودگی هوای شهری یک نگرانی عمده زیست محیطی و بهداشت عمومی در سراسر جهان است. هرروزه بر جمعیت شهر تهران به عنوان پایتخت ایران افزوده می شود که مشکلاتی از قبیل آلودگی هوا را به دنبال داشته و هرسال بر شدت آن نیز افزوده می شود. ازاین رو هدف این مطالعه یافتن ارتباط شاخص های سنجش ازدوری با آلاینده های هوا در سطح شهر تهران است. شاخص های مورداستفاده در این مطالعه شامل: دمای سطح زمین (LST)، شاخص نرمال شده تفاضلی پوشش گیاهی (NDVI)، اینرسی حرارتی ظاهری (ATI) و شاخص تفاضلی نرمال شده مناطق ساخته شده (NDBI) استخراج شده از داده های تصاویر سنجنده OLI و مودیس، همچنین پارامترهای آلاینده هوا شامل CO،  NO2و SO2 طی ماه های آگوست، جولای و آوریل سال 2017 است. برای بررسی ارتباط بین شاخص های سنجش ازدور و آلاینده ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد در فصل بهار بالاترین مقدار همبستگی مثبت بین LST و SO2 (24/0) و بیشترین میزان همبستگی منفی بین NDVI و SO2 (36/0-) مشاهده شد. همچنین در فصل بهار بالاترین همبستگی مشاهده شده بین ATI و CO (24/0) و NDBI و SO2 (27/.) وجود داشت. علاوه براین ارتباط قوی و منفی بین NDBI و NDVI به ترتیب در فصل بهار و تابستان (84/0-،91/0-) وجود دارد.

بافت های فرسوده به خاطر ویژگی های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی-محیطی، به شدت مستعد وقوع جرم و بزهکاری هستند. بر همین مبنا، هدف پژوهش حاضر خوانش و اولویت بندی مولفه های تأثیرگذار بر تحقق پذیری شهر امن در بافت های فرسوده شهری در پهنه مرکزی شهر تهران است. جامعه آماری شامل ساکنان بافت های فرسوده مناطق 11 و 12 شهر تهران، است که حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 400 نفر است. از روش های تحلیل عاملی تائیدی، بارتلت، آزمون کالموگروف- اسمیرنف، ماتریس ضرایب همبستگی و تحلیل مسیر، برای تحلیل داده ها استفاده گردید. از نرم افزار LISREL8.8 برای تحلیل داده ها استفاده گردید. بر اساس نتایج آزمون های کیسر/ مییر/ الکین (برابر 66/0)، کفایت تعداد نمونه تایید و بر مبنای آزمون معناداری بارتلت (001/0P< ؛ 105 =df ؛ 040/738 =X2) فرضیه نبود همبستگی بین متغیرها رد شده است. بر اساس یافته های پژوهش، توزیع کلیه روابط موجود در مؤلفه ها و متغیرهای پژوهش نرمال است. میزان آماره T برای متغیرهای پژوهش مشتمل بر احساس امنیت، نورپردازی، معابر، الگوی فعالیت ها و کاربری ها، کیفیت محله های مسکونی، فرم فضا، هویت شهروندان، تراکم جمعیت، نظارت اجتماعی، اشتغال و مسکن به ترتیب برابر با 52/10، 29/8،  18/5، 62/9، 79/8، 88/9، 29/10، 11/7، 56/4، 61/9 و 69/8 است. با عنایت به مقدار آماره T و سطح معناداری مناسب آنها(001/0)، این متغییرها بر تحقق پذیری شهر امن در بافت های فرسوده شهری در پهنه مرکزی شهر تهران تأثیر بارزی دارند.  بر اساس مدل تحلیل مسیر، مولفه احساس امنیت با ضریب 20/0 بیشترین تأثیر را داشته و پس از آن مولفه های نورپردازی، معابر، الگوی فعالیت ها و کاربری ها، کیفیت محله های مسکونی، فرم فضا، هویت شهروندان، تراکم جمعیت، نظارت اجتماعی و اشتغال با ضریب به ترتیب با ضریب 15/0،  14/0، 10/0،  09/0، 07/0،  06/0، 05/0، 03/0  و 04/0  در اولویت های بعدی قرار دارند.

زمینه و هدف: از دیدگاه طراحان شهری و معماران، ویژگی های فیزیکی و از دید نظریه پردازان جامعه شناسی و روان شناسی، ویژگی های اجتماعی بیش تر در مستعد کردن فضاها جهت وقوع خشونت نقش دارند، بنابراین در پژوهش حاضر ضمن بررسی فضاهای بی پناه شهری عوامل مؤثر در جرم در این مناطق استخراج خواهدشد؛ از این رو هدف اصلی در این پژوهش بررسی فضاهای شهری در منطقه 19 و عوامل مؤثر بر جرم این مناطق خواهد بود.روش: پژوهش حاضراز نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی - تحلیلی است که با استفاده از روش پژوهش آمیخته (کمّی و کیفی)، دادههای لازم جمعآوری و تجزیه وتحلیل شدند. حجم نمونه با بهره گیری از فرمول کوکران 314 نفر به دست آمده و برای مصاحبه با استفاده از روش (غیر احتمالی سهمیه ای) گلوله برفی با تعداد 15 نفراز خبرگان مصاحبه انجام شدکه پس از تأیید روایی وپایایی، داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند.یافته ها: در پژوهش حاضرکه در منطقه 19 شهر تهران انجام شده است، عامل دیدکه در اثرکمبود نور، مه گرفتگی، عوامل طبیعی به وجود می آید، به عنوان مهم ترین عامل در فضاهایی بی پناه شهری به دست آمده است و به ترتیب مجاورت با عرصه های طبیعی مانند جنگل ها، باغات وسیع و عرصه های رها شده طبیعی به عنوان کم ترین عامل در جرم در مناطق بی دفاع شهری به دست آمده است.نتیجه گیری: مقیاس محله ای فضاهای مستعد برای جرم شامل فضاهای تاریک در شب، گوشه های پنهان و خارج از دید ساکنان، فضاهای دارای پوشش گیاهی انبوه، فضاهای متروک و رها شده، شبکه شطرنجی دسترسی ها، کارگاه های ساختمانی نیمه کاره، فضاهای دارای در رو، تورفتگی و عقب نشینی بدنه فضاهای ساخته شده است ودر مقیاس شهری این فضاها را می توان به بخش های جدا مانده از حوزه فعالیت شهروندان، پوشش گیاهی انبوه در حاشیه فضاهای عمومی، فضاهای متروک و رهاشده با کارکرد متناوب دسته بندی کرد.

نظارت مهمترین مساله ای است که شورای شهر در زمینه عملکرد شهرداری به آن توجه می کند. در همین خصوص هدف اصلی این تحقیق طراحی مدل مطلوب نظارتی شورای اسلامی شهر تهران است. پژوهش پیش رو، بلحاظ ماهیت از نوع پژوهش های اکتشافی و بلحاظ روش از نوع پژوهش-های کاربردی است. جامعه آماری این تحقیق مشتمل بر اعضاء، مشاورین، کارشناسان، متخصصان و مرتبطان شورای اسلامی شهر تهران است که به دو صورت انتخابی و روش گلوله برفی تعداد 31 نفر از آنها به عنوان نمونه آماری تحقیق مورد مصاحبه و پرسشگری قرار گرفتند و برای تحلیل داده های جمع آوری شده (با توجه به اهداف و ماهیت تحقیق)، از روش تحلیل تفسیری استفاده شد. نتایج تحقیق حاکی از این است که نظارت شورای اسلامی شهر تهران در امورات شهر و شهرداری با چالش ها و آسیب های جدی روبه رو است آسیب هایی که در سه دسته فرایندی و رویکری، ساختاری و کارگزاران و یا عاملین نظارت تقسیم بندی شده اند. در راستای وضعیت موجود (آسیب شناسی، قوانین و پتانسیل ها) مدل پیشنهادی نظارت شورای اسلامی شهر تهران در چهار سطح (ساختار شورا، عامل-کارگزار، فرایندها-هنجارها و پشتیبان و اجرا) طراحی و تعریف شده است. در مدل طراحی شده، افزایش تعداد اعضای شورای شهر تهران و اصلاح مکانیزم انتخاب آنها؛ طراحی و راه اندازی سامانه نظارت شورای شهر تهران و سامانه اخذ نظرات شهروندان؛ بازساخت ستاد سمن های شورای اسلامی شهر تهران و نهادهای محلی (ساختار شوراهای محله-ای/شورایاری ها)؛ تامین نیروی انسانی متخصص و آموزش دیده؛ تدوین پیوست های نظارتی و شاخص های مربوطه؛ ترکیب بندی جدید اعضای کمیسیون ها؛ بازبینی ساختار و شرح وظایف کمیسیون نظارت و حقوقی شورا؛ تشکیل جلسات شورای اسلامی شهر تهران در مناطق و محلات، پیشنهاد شده است. بسته های پیشنهادی مذکور باتوجه به تجربیات و نتایج به دست آمده اعتبارسنجی شده و الزامات تحقق پذیری آن نیز تدوین شده است. همچنان که باتوجه به آسیب ها و پتانسیل های شناسایی شده، با قوانین موجود مطابقت داشته و قابلیت اجرایی دارند.

امروز بیماری های تنفسی در قالب بیماری های واگیردار و بیماری های ناشی از مسائل زیست محیطی روز به روز در حال گسترش است و مطابق آمار سازمان بهداشت جهانی رتبه قابل توجهی را در بین بیماری های انسانی دارد. کلانشهر تهران با رشد فزاینده جمعیت و منطقه شهری خود و همچنین آلودگی هوا، در معرض بروز روزافزون بیماری های تنفسی قرار گرفته است. تحلیل الگوهای مکانی-زمانی بیماری های تنفسی با استفاده از GIS در درک نحوه توزیع جغرافیایی و نیز مطالعات اپیدمیولوژیک و بهداشت جامعه شهری تهران از اهمیت زیادی برخوردار است. این پژوهش کاربردی و توصیفی-تحلیلی با استفاده از آمار فضائی به تحلیل مکانی-زمانی و نیز مدلسازی پخش فضائی اپیدمیولوژی بیماری های تنفسی و مخاطرات آن در شهر تهران پرداخته است. جامعه آماری پژوهش، مناطق 22 گانه شهر تهران است که داده های بیماران تنفسی در بازه زمانی 1397 الی 1400(به تعداد 1995 نفر) با استفاده از نرم افزار ArcGIS مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از خودهمبستگی فضایی نشان داد که مناطق 13 و 14در شهر تهران در خوشه HH قرار دارند که 9.09 درصد کل مناطق را تشکیل می دهند. همچنین مناطق 4، 8، 13، 14 و 15 در لکه های داغ قرار دارند که 22.72 درصد کل مناطق شهر تهران را تشکیل می دهند. بررسی ها نشان داد که عوامل فاصله و مجاورت مکانی با مناطق درگیر بیماری های تنفسی از مهمترین علل پخش فضائی بیماری های تنفسی در سطح شهر تهران می باشد که از الگوی پخش فضائی سازش پذیر تبعیت می کند.

مدیریت ارتباط با گردشگر مؤلفه ای کلیدی برای مقاصد گردشگری موفق محسوب شده و پیامدهای مثبتی بر رضایت گردشگران، مدیریت برند، مزیت رقابتی و درآمد مقاصد ایجاد می کند. بر این اساس هدف مطالعه حاضر بررسی تأثیر مدیریت ارتباط با گردشگر بر رضایتمندی و وفاداری گردشگران است. در این تحقیق تلاش شد تأثیر مدیریت ارتباط با گردشگر بر رضایتمندی و وفاداری گردشگران شهر تهران و چگونگی میانجی گری متغیر رضایتمندی در رابطه میان مدیریت ارتباط با گردشگر و وفاداری گردشگران مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. مطالعه حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری این تحقیق گردشگران ورودی به شهر تهران بود. در جهت تعیین حجم نمونه با توجه به تعداد متغیرهای مشاهده پذیر حجم نمونه 384 نفر برآورد گردید. روایی ابزار تحقیق با استفاده از مدل تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شده است. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و SMART PLS با روش آمار توصیفی و مدل سازی معادلات ساختاری انجام شد. یافته ها نشان داد که مدیریت ارتباط با گردشگر تأثیر معنی داری بر رضایتمندی و وفاداری گردشگران دارد. همچنین یافته های تحقیق حاکی از آن بود که رضایتمندی رابطه میان مدیریت ارتباط با گردشگر و وفاداری گردشگران را میانجی گری می کند. مدیریت ارتباط با گردشگر نقش حیاتی در موفقیت کسب وکارهای گردشگری ایفا نموده و در نتیجه مقاصد با استفاده از این ابزار می توانند به ایجاد تجربه مثبت، ایجاد وفاداری و رضایت گردشگر و تقویت روابط بین کسب وکارها و گردشگران کمک کنند

برند سازی مکانی، به عنوان فرآیندی است که با ایجاد هویت و شناخت قوی برای یک مکان، تجربه گردشگران را تحت تأثیر قرار داده و با برجسته ساختن ویژگی های منحصربه فرد مکان ها و جلب توجه گردشگران و سایر ذینفعان، می تواند در جذب بیشتر گردشگران و توسعه اقتصادی مقصد کمک کند. بر این اساس هدف مطالعه حاضر بررسی تأثیر برند سازی مکانی بر مؤلفه های تجربه گردشگری گردشگران سلامت موردمطالعه شهر تهران است. در این تحقیق تلاش شد تأثیر برند سازی مکانی بر مؤلفه های تجربه گردشگری گردشگران سلامت موردمطالعه شهر تهران مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. مطالعه حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را گردشگران ورودی به شهر تهران تشکیل می داد، به علت نبود آمار دقیق تعداد گردشگران ورودی به منظور تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران برای جامعه نامحدود استفاده شد و حجم نمونه 384 نفر برآورد گردید. روایی ابزار تحقیق با استفاده از مدل تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شده است. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و SMART PLS با روش آمار توصیفی و مدل سازی معادلات ساختاری انجام شد. یافته ها نشان داد که برند سازی مکانی تأثیر مثبت و معنی داری بر مؤلفه جذابیت، دسترسی، اقامت و امکانات و فعالیت های تجربه گردشگری گردشگران سلامت شهر تهران دارد. از بین متغیرهای موردمطالعه برند سازی مکانی بیشترین تأثیر بر جذابیت تجربه گردشگر با مقدار ضریب مسیر 643/0 و کمترین تأثیر بر متغیر امکانات و فعالیت ها با مقدار ضریب مسیر 472/0 داشت. بر اساس یافته های حاصل از این پژوهش می توان این گونه نتیجه گیری کرد که سیاست گذاران و برنامه ریزان حوزه گردشگری شهر تهران لازم است که در حوزه برند سازی مکانی و مشخص کردن برندینگ حوزه گردشگری سلامت برنامه ریزی داشته باشند تا از این طریق زمینه برای جذب گردشگر و بهره مندی از منافع حاصل از توسعه گردشگری فراهم گردد.

امروزه غذا و خوراک در صنعت گردشگری جایگاه ویژه ای دارد و یکی از انگیزه های اصلی سفر است. لذا، اغلب رستوران ها، هتل ها و اقامتگاه ها به ترویج فرهنگ غذایی خود می پردازند. علاوه بر این، ایران نیز با تعدد انواع غذا، نوشیدنی و نان جزء یکی از مکاتب اصلی خوراک محسوب می شود. بنابراین، ضرورت پرداختن به گردشگری خوراک، اهمیت بسیاری در توسعهٔ گردشگری دارد. هدف از این پژوهش اثرسنجی غذاهای بومی در توسعهٔ گردشگری خوراک در رستوران های سنتی شهر تهران است که از لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیفی - تحلیلی است. بدین منظور، از ابزار پرسش نامهٔ محقق ساخته با چهار شاخص توزیع مکانی رستوران ها، فضای داخلی، غذای بومی و جذابیت انگیزشی گردشگری، که روایی آن از طریق صوری و پایایی آن با آلفا کرونباخ ۸۵۹/0 تأیید شد، بهره گیری شد. پرسش نامه با نمونه گیری تصادفی توسط ۳۵۰ گردشگر و ۲۵۰ مدیر رستوران سنتی در ۱۴۰۰ تکمیل شد. تحلیل داده ها نیز از طریق آزمون های تی تک نمونه ای، LSD و مدل سازی معادلات ساختاری انجام شد. نتایج نشان داد که، در شاخص توزیع مکانی، عامل نزدیکی رستوران های سنتی به جاذبه های تاریخی با بار عاملی 56/0 و رعایت توزیع مکانی رستوران ها با بار عاملی ۳/۰ به ترتیب بیشترین و کمترین اثرگذاری را دارند. از نظر شاخص غذای بومی، متغیر جذابیت غذا با بار عاملی 67/0 بیشترین و استفاده از غذاهای بومی شهر تهران در رستوران با بار عاملی ۱۸/۰ کمترین اثر را دارند. از نظر شاخص فضای داخلی، القای احساس آرامش با بار عاملی 57/0 بیشترین و شناخت گردشگران از غذاهای بومی با بار عاملی ۱۰/۰ کمترین تأثیر را دارد. از نظر شاخص جذابیت انگیزشی گردشگری، تنوع در تهیه و سرو غذاهای بومی با بار عاملی 67/0 بیشترین تأثیر و به اشتراک گذاشتن تجربهٔ سرو غذای محلی با دیگران با بار عاملی ۴۴/۰ اهمیت کمتری دارند. درنتیجه، می توان بیان کرد که وجود غذاهای بومی در رستوران های سنتی شهر تهران در رونق صنعت گردشگری خوراک بسیار مؤثر است.

پژوهش حاضر باهدف بررسی عوامل موثر بر ارتقای وضعیت کیفی مسکن شهری انجام گرفت. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و از منظر روش توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش، ساکنان 8 مجتمع مسکونی محله اتابک منطقه 15 شهر تهران بودند. بر اساس فرمول کوکران تعداد 384 پرسشنامه در بین ساکنان توزیع شد. نهایتاً تعداد 380 پرسشنامه کامل و بدون خطا جمع آوری گردید. ابزار گرداوری داده ها پرسشنامه بود که روایی آن به صورت روایی صوری و ظاهری و همچنین روایی واگرا و پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی بررسی و تائید شد. تجزیه وتحلیل داده ها و اطلاعات با استفاده نرم افزارهای spss و pls انجام پذیرفت. یافته های حاصل از این پژوهش گویای آن بود که کیفیت کالبدی با ضریب مسیر 368/0، متغیر دسترسی به خدمات شهری با ضریب مسیر 339/0، متغیر شرایط اجتماعی مسکن با ضریب مسیر 169/0 و کیفیت زیست محیطی با ضریب مسیر 302/0 بر کیفیت مسکن تأثیر مثبت و معناداری دارد. با توجه به ضریب مسیر به دست آمده برای متغیرهای پژوهش مقدار تأثیر آن ها بر کیفیت مسکن در حد متوسط ارزیابی می گردد. از بین عوامل شناسایی شده عامل کیفیت کالبدی با ضریب مسیر 368/0 دارای بیشترین تأثیر و عامل دسترسی به خدمات شهری با ضریب مسیر 339/0 در رتبه دوم قرارگرفته است همچنین این عامل بر عامل کیفیت کالبدی مسکن دارای تأثیر مثبت و معناداری است

مقدمه: امروزه به دلیل افزایش جمعیت، مهاجرت های بی رویه و توسعه افقی شهر و نیاز شدید شهروندان به افزایش ساخت و ساز واحدهای مسکونی، موجب بی توجهی به بعد کیفی مسکن شده است. مهم ترین مسئله ای که در مناطق مختلف شهر تهران دیده می شود، طوری که برخی مناطق محل سکونت طبقات بالای اجتماعی- اقتصادی و برخی دیگر محل سکونت قشر فقیر و کم درآمد شده است. هدف پژوهش ارزیابی زیست پذیری شهری با توجه به وضعیت متفاوت محلات، از دید شهروندان در شهر تهران است. در این راستا کیفیت زندگی و زیست پذیری شهری یکی از حوزه های مهم مطالعات شهری در کشورهای مختلف به شمار می رود که مؤلفه های چندگانه اجتماعی، محیطی و اقتصادی دارد. توجه به این شاخص ها در شهرها به دلیل نقش آن به عنوان ابزاری کارآمد در مدیریت و برنامه ریزی شهری و به طور کلی تعیین میزان قابل زیست بودن شهرها فزونی یافته است. محیط سکونت با کیفیت، پشتیبان انواع فعالیت های انسانی است. رشد سریع شهرنشینی در چند دهه اخیر موجب افول ارزش های این محیط ها در بافت های قدیمی درون شهرها شده است و این فضاها دیگر تأمین کننده نیازهای انسان و بستر مناسب برای فعالیت های او نیستند، برخی از نواحی شهری با چالش های مهمی در زمینه های تخریب فیزیکی و محیطی، محرومیت اجتماعی، ناامنی، بیکاری، نابرابری اقتصادی، کمبود مسکن و ترافیک روبه رو هستند که این مشکلات کیفیت زندگی شهری را به شدت کاهش می دهد. با این وجود سیاست گذاران و برنامه ریزان در سطوح بین المللی و ملی بر قابلیت شهرها برای بهبود کیفیت زندگی انسان ها تأکید دارند.مواد و روش هاپژوهش حاضر کاربردی و از نوع توصیفی- تحلیلی است. بخش مبانی نظری پژوهش از طریق اطلاعات آمارهای موجود در کتابخانه و اسناد تدوین شده است؛ که شاخص ها و گویه های مؤثر بر کیفیت محیط سکونت در پژوهش حاضر با توجه به مطالعه مبانی و ادبیات پژوهش در جدول 3 ارائه شده و بخش دیگر جمع آوری داده ها از طریق مطالعات میدانی و ابزار پرسشنامه به دست آمده که بر اساس شاخص های پژوهش گویه های مربوط به هر شاخص طراحی شده است. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS.22 آمار توصیفی (فراوانی ها) و آمار استنباطی (آزمون تفاوت میانگین ها شامل: T-test و F، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر) استفاده شده که از تی تک نمونه ای و F برای بررسی تفاوت ها و از تحلیل مسیر برای تعیین تأثیر عوامل مؤثر بر کیفیت محیط مسکونی از دید شهروندان در سطح محلات (تجریش، نارمک شمالی و سلسبیل جنوبی) در شهر تهران استفاده شده و در پایان برای تحلیل فضایی، درون یابی و پهنه بندی محلات از نرم افزار ArcGIS10.3 استفاده شده است.یافته هایافته های پژوهش نشان داد رابطه میان سن ساکنان و میزان رضایت آن ها مثبت و مستقیم است، به گونه ای که هر چه میزان سن آن ها بالاتر برود، سطح رضایتمندی آن ها از سکونت در محله افزایش می یابد. میان جنسیت و سطح رضایت کیفیت محیط مسکونی رابطه معناداری وجود دارد. تحلیل مسیر عوامل مؤثر بر کیفیت محیط مسکونی از دید شهروندان در سطح محلات (تجریش، نارمک شمالی و سلسبیل جنوبی) در شهر تهران، را نشان می دهد شاخص های اجتماعی، اقتصادی، دسترسی به خدمات و تسهیلات شهری، کیفیت تردد حمل و نقل عمومی، کیفیت کالبدی محلات و کیفیت بهداشت محیط به ترتیب در رتبه های اول تا ششم تأثیرگذاری قرار دارند که بیشترین تأثیر 0/43 (شاخص اجتماعی) و کمترین تأثیر را (0/06) شاخص کیفیت بهداشت محیط داشته است. با توجه به نتایج حاصل از توزیع پرسشنامه ها میان ساکنان محلات سه گانه، نتایج آمار توصیفی مربوط به پاسخ گویان به این شرح بوده که از میان سؤال جنسیت پاسخ دهندگان به سؤال ها، 41/9 درصد از جامعه آماری زنان و 58/1 درصد مردان بوده اند. در بررسی وضعیت تأهل، 23/7 درصد از پاسخ گویان مجرد و 73/3 درصد متأهل هستند. در بررسی سن پاسخ گویان 6/6 درصد از پاسخ گویان به پرسشنامه کمتر از 20 سال، 73/4 درصد 21 تا 40 سال، 14/9 درصد 41 تا 60 و 5 درصد از آن ها در گروه سنی 61 تا 80 درصد قرار دارند. در بررسی وضعیت تحصیلات پاسخ گویان، 1/2 درصد دارای سواد خواندن و نوشتن، 10/8 درصد ابتدایی، 31/9 درصد دیپلم- پیش دانشگاهی، 26/1 درصد فوق دیپلم و 27/8 درصد از پاسخ گویان دارای تحصیلات کارشناسی به بالا بوده اند. از نظر نوع شغل، 31/5 درصد از پاسخ گویان دارای شغل دولتی و 68/5 درصد دارای شغل آزاد هستند. براساس نتایج حاصل از پرسشنامه، 6/24 درصد افراد مورد پرسش قرار داده شده کمتر از 3 میلیون تومان در ماه درآمد دارند. 28/33 درصد افراد بین 3 تا 6 میلیون تومان در ماه درآمد دارند. 31/12 درصد از افراد مورد پرسش قرار داده شده، بین 6 تا 10 میلیون تومان، 16/46 درصد بین 10 تا 13 میلیون تومان، 10/95 درصد بین 13 تا 16 میلیون تومان و 6/90 درصد از افراد بالای 13 میلیون در ماه درآمد دارند. از نظر مدت زمان اقامت در محله مسکونی، 18 درصد کمتر از 10 سال، 24 درصد بین 10-15 سال و بقیه بیش از 15 سال سابقه اقامت در محله مسکونی را داشته اند.از نظر شاخص اقتصادی، بیشترین میزان میانگین مربوط به قیمت زمین و کمترین میانگین مربوط به درآمد محلات است.در شاخص اجتماعی بیشترین میانگین مربوط به مشارکت اجتماعی و کمترین میانگین مربوط به امنیت اجتماعی است.در میان متغیرهای مربوط به شاخص کیفیت کالبدی محلات، متغیر کیفیت ابنیه دارای بیشترین میانگین و کیفیت واحد مسکونی دارای کمترین میزان میانگین است.در شاخص دسترسی به خدمات و تسهیلات شهری، بیشترین میانگین مربوط به متغیر دسترسی به خدمات و کمترین میزان میانگین مربوط به میزان دسترسی به امکانات رفاهی است.در کیفیت تردد و حمل و نقل عمومی در سطح محلات، متغیر دسترسی به حمل و نقل عمومی بالاترین میانگین و متغیر کیفیت خیابان ها و کوچه ها دارای کمترین میانگین است.در شاخص کیفیت بهداشت محیط، میزان رضایتمندی از جمع آوری زباله بالاترین میانگین و چگونگی دفع فاضلاب دارای کمترین میزان میانگین را داشته است.نتیجه گیریافزایش جمعیت و مهاجرت های وسیع به شهرها موجب توسعه نگرش کمیت گرا به مسکن شده است، لذا این امر در نهایت باعث کاهش توجه به کیفیت محیط مسکونی شده است. این امر در کشور ما زمینه ساز ایجاد مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بسیاری شده است. بنابراین این پژوهش با تعریف شاخص های مؤثر در محیط مسکونی (محیطی، اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، کالبدی و مدیریتی) در تلاش است تا بعد ذهنی شهروندان را از طریق پیمایش مورد سنجش قرار دهد. بررسی سنجش کیفیت محیط مسکونی از ابعاد مختلف نشان می دهد در برخی موارد میان آنچه ساکنان محیط مسکونی از محل زندگی خود درک می کنند، با آنچه که از نتایج سنجش عینی محیط به دست می آید، تفاوت هایی وجود دارد. معیارهای ارزیابی محیط مسکونی بر اساس شاخص های مورد استفاده در برنامه ریزی شهری تا حدود زیادی گویای ذهنیت شهروندان از فضا نیز است. به طور کلی نتایج پژوهش نشان داد میزان رضایت زنان از محلات مسکونی شان بیش از مردان است. میان مدت اقامت در محله مسکونی و سطح رضایت از کیفیت محله رابطه معناری وجود دارد. هر چه مدت اقامت افراد در محلات افزایش یابد، سطح رضایت از محله سکونتی افزوده می شود. تنها معیارهای کالبدی و فیزیکی تعیین کننده کیفیت محیط مسکونی نیستند، بلکه توجه به ایجاد بناهای پایدار و نوساز مطابق با ویژگی های اجتماعی، بومی، جوی و اقتصادی می تواند در بالا بردن سطح رضایت شهروندان از کیفیت محیط مسکونی شان بسیار مؤثر باشد. در نهایت انطباق کیفیت ذهنی و عینی محیط مسکونی در راستای یکدیگر راه حل کلیدی جهت ارتقای کیفیت کل محیط مسکونی مطرح می شود. 

منطقه 7 شهرداری تهران، با وسعت 1,536,800 متر مربع، جمعیت 310184 و سرانه فضای سبز 3.85 مترمربع، در مقایسه با سرانه پیشنهادی طرح جامع تهران (13/9)، و سرانه قابل قبول برای کلان شهرهای ایران (18)، با مساله کمبود این سرانه مواجه است. پژوهش حاضر با روش تحلیلی- توصیفی و تاکید بر جنبه کاربردی آن، به ارزیابی و مکان یابی فضای سبز منطقه مورد مطالعه بر اساس معیارهای مکان یابی و نیازهای جمعیتی پرداخته است. برای جبران کمبود این سرانه، ارزش های زمین های منطقه برای ایجاد فضای سبز، با استفاده از معیارهایی مانند نزدیکی به مراکز مسکونی، مراکز آموزشی، فرهنگی، تجاری، بهداشتی، مراکز فرهنگی، تاسیسات شهری و عوامل طبیعی مانند عوامل آب و هوا، زمین شناسی و منابع آبی مورد سنجش قرار گرفته است. سپس داده های مکانی در برنامه GIS به لایه های اطلاعاتی جدید تبدیل شدند. بعد از آن، به منظور الگوسازی هر کدام از معیارها بر اساس ارزش و اهمیت آنها در مکان یابی فضای سبز، در نرم افزار Expert Choice به لایه های اطلاعاتی وزن داده شد. نتایج حاصل از تلفیق لایه های وزن دهی شده، زمین ها را برای انتخاب مکان مناسب فضای سبز اولویت بندی کرد. سپس این زمین ها با نقشه کاربری اراضی مقایسه و ارزیابی شد. در نهایت، زمینها در سه نوع پهنه: مناسب ، متوسط و نامناسب تعیین و براساس آن، مطلوب ترین آنها برای احداث فضاهای سبز جدید پیشنهاد شدند.

درحالحاضررویکردی که به عنواناثر بخش ترین،کمهزینه ترینوپایدارترینشیوهاعمالمدیریت شهریمعرفیمی شود «حکمرواییخوبشهری»می باشد. تحقق حکمروایی خوب شهری در مدیریت کلان شهرهای ایران و از جمله تهران مستلزم عینیت بخشیدن به مشارکت شهروندان در ابعاد گوناگون است. پژوهش حاضر به بررسی حکمروایی خوب شهری در محلات 13 گانه منطقه 19 شهرداری تهران با استفاده از شاخص های، مشارکت، شفافیت، قانون مداری، پاسخ گویی، عدالت محوری، مسئولیت پذیری، کارایی و اثربخشی و اجماع محوری پرداخته است. با توجه به ماهیت کاربردی تحقیق، روش این پژوهش توصیفی تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز پژوهش به دو شیوه کتابخانه ای (کتاب، آمارنامه و نقشه) و میدانی (پرسشنامه، مشاهده و مصاحبه) گردآوری شده است. برای تحلیل با بهره گیری از تکنیک-TOPSIS و سایر آزمون های آماری به بررسی هر یک از محلات از نظر حکمروایی خوب شهری بر اساس هشتشاخص مطروحه پرداخته شد. نتایج حاصله از پژوهش بر پایه مدل تاپسیس و آزمون ها آماری حاکی از آن است که تنها 24 درصد از محله ها داری وضعیت حکمروایی خوب می باشند. هم چنینیافته هایتحقیقنشانمی دهدکهبا توجهبهآزمون T –TEST متغیرحکمرواییخوبشهری مقدار 8645/19- از سطح متوسط میانگین هاپائینتربودهواینموضوعنیزنشانمی دهدکهدر محله های نمونهسطححکمروایی خوبدرحدمناسبی نیست.

بافت تاریخی شهرها جزئی ازشناسه و خاطره مردم آن منطقه است. در فرآیند توسعه شهری و روند تغییرات بافت، مناطق تاریخی و مرکزی شهرها دستخوش ایده های متنوعی در قرن اخیر بوده است.  بافت تاریخی شهر تهران در دوره های مختلف تاریخی، قلب اتفاقات تاریخ ساز که بستری مناسب برای رشد گردشگری ادبی در این شهر خواهد بود، را در خود جای داده است. اما علی رغم این پتانسیل درمحدوده، مشکلاتی سبب عدم انطباق انتظارات در واقعیت شده است که می توان از این بین به بازآفرینی های ناصحیح که نتیجه عدم هماهنگی بین هویت تاریخی و عملکردی توسط اجرا کنندگان طرح های بازنگری می باشد اشاره کرد. هدف پژوهش، طراحی بافت تاریخی شهر تهران با رویکرد گردشگری ادبی است. روش تحقیق این پژوهش سیاستگذاری و چشم انداز نویسی برای طرح پیشنهادی است. بنابراین در این پژوهش ابتدا با استفاده از رویکرد گردشگری ادبی، فضاهای شهری واقعی گذشته را از داستان ها، رمان ها و روایت ها، بازنمایی شده وبعد ازپی بردن به شکل صحیح این فضاها درگذشته، براساس تصویر موجود ازآنها وابرازهای طراحی درهویت بخشی ادبی بافت های تاریخی، به طراحی پرداخته شده است. بدین ترتیب می توان حس مکان، هویت، معنا، خاطرات جمعی ازدست رفته این فضاها را دوباره بازگرداند.

امروزه شهرها به مثابه کانون هایی هستند که تراکم بالایی از جمعیت را در خود جای داده اند. اگرچه وجود فضاها و اماکن عمومی در شهرها نمایانگر پویایی و سرزندگی آنهاست اما حضور پر تعداد مردم، آسیب پذیری آنها را به شدت افزایش می دهد. در چنین شرایطی موضوع پیشگیری و کاهش مخاطرات ناشی از وقوع حوادث غیرمترقبه از اهمیت بسزایی برخوردار می شود. بنابراین ارزیابی وضعیت توزیع و پراکنش فضاها و اماکن عمومی یکی از ابتدایی ترین اقدامات در حوزه مدیریت بحران و پدافند غیرعامل خواهد بود. از همین رو، در پژوهش حاضر سعی شده است با تحلیل نحوه جانمایی و پراکنش اماکن عمومی در نواحی 114گانه شهر تهران، این نواحی در 10 خوشه نسبتا مشابه دسته بندی شوند. روش پژوهش حاضر توصیفی تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی است. لذا پس از گردآوری مبانی نظری، به تحلیل مکانی برخی انواع اماکن عمومی در سطح شهر تهران به کمک نرم افزار GIS پرداخته شده است و در ادامه داده ها با استفاده از روش خوشه بندی سلسله مراتبی در محیط نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفته اند. نتیجه بررسی ها از پراکنش نامتوازن فضاها و اماکن عمومی در سطح شهر تهران حکایت دارد که زنگ خطری برای مدیران و برنامه ریزان شهری تهران است. در واقع عدم توازن در توزیع اینگونه اماکن، علاوه بر کاهش عدالت فضایی در دسترسی به خدمات، افزایش سفرهای غیرضروری و غیره، با مبانی پدافند غیرعامل نیز سازگار نبوده و آسیب پذیری شهر را در برابر بلایای طبیعی و مصنوع به همراه دارد. لذا به نظر می رسد برقراری توازن در توزیع اماکن عمومی در سطح شهر، به عنوان یک راهبرد کلیدی می تواند در دستور کار برنامه ریزان و مدیران شهری قرار گیرد.

وقوع انقلاب صنعتی، گسترش شتابان شهرنشینی و حرکت از مراکز شهری به سمت حومه های شهری سبب ایجاد دید اتومبیل محور به معابر شد و عابرین پیاده به عنوان مالکان اصلی خیابان به فراموشی سپرده شدند. این شرایط در کلان شهری چون تهران نیز به تناسب اتفاق افتاد. مرکزیت فضایی وجود فعالیت های عملکردی (حکومتی، اداری و تجاری) در منطقه ی شش تهران باعث افزایش جذب سفرهای اتومبیل محور شده که فراتر از توان شبکه ی حمل ونقلی این منطقه است. این عوامل نیاز منطقه به مناسب سازی ظرفیت پذیری معابر را آشکار می سازد. در پاسخ به این شرایط، برنامه ریزان و طراحان ، ایده ی خیابان کامل را که نمونه ای از اقدامات معاصر برای مبارزه با پارادایم خودرومحور است ارائه دادند. فلسفه ی رویکرد خیابان کامل برقراری ارتباط بین نیازهای مردم، طراحی، پیاده سازی، بهره برداری و نگهداری از شبکه های حمل ونقل در پاسخ گویی به نیازهای ایمنی و دسترسی کاربران در تمام سنین و توانایی ها است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی مناسب ترین خیابان جهت ایجاد خیابانی کامل در منطقه ی 6 شهر تهران انجام گرفته است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی-تحلیلی بوده و برای تجزیه وتحلیل داده ها از مدل کمی- کیفی AHP-TOPSIS بهره گرفته شده است. در این پژوهش 4 معیار اصلی و 31 زیرمعیار به عنوان ویژگی های خیابان کامل در نظرگرفته شد. نتایج نشان داد هریک از معیارهای پیاده روی، دوچرخه سواری، حمل ونقل عمومی و اتومبیل شخصی به ترتیب وزن های 56/0 ، 26/0 ، 12/0 و 05/0 را به خود اختصاص داده اند. همچنین نتایج مدل تاپسیس نشان داد که از بین ده خیابان نمونه در منطقه ی شش تهران، بلوار کشاورز دارای بهترین ظرفیت ها برای طراحی و اجرای یک خیابان کامل بوده است. این خیابان می تواند مهم ترین اهداف خیابان کامل را یعنی بازگرداندن انسان به حیات شهری و برنامه ریزی انسان محور، افزایش سلامت شهروندان، کاهش استفاده از خودروی شخصی و کاهش آلودگی های زیست محیطی را محقق گرداند.

استعاره از مهمترین عناصر زیبایی آفرینی است که در آثار هنری مورد توجه است. زبان شناسی شناختی استعاره ها را به عنوان ابزاری برای فهم و بیان تصورات انتزاعی در قالب تصاویر معرفی کرده است. بر اساس نظریه استعاره مفهومی لیکاف و جانسون، مطالعه استعاره ها یکی از راه های دسترسی به نظام تفکر افراد جامعه است. استعاره های مفهومی در قالب هنرهای تجسمی چارچوب هایی ذهنی را در مخاطب ایجاد می کنند، که از بین بردن آن ها دشوار است. در میان انواع هنرهای تجسمی دیوارنگاری کارکردهای ارتباطی قدرت مندی دارد و می تواند به تأثیرات فرهنگی و اجتماعی در جامعه منجر شود. از این رو، پرسش های اصلی این پژوهش عبارتند از: «دیوارنگاره ها در شهر تهران مفهوم زن را در قالب چه استعاره هایی برای مخاطبان برساخت می کنند؟» و «این استعاره ها بر اساس کدام حوزه های کلان مفهومی تعریف می شوند؟» این پژوهش با رویکردی کیفی و روش نشانه شناسی انجام شده است. بدین منظور 19 دیوارنگاره در شهر تهران از سال 1396 تا 1400 به صورت هدفمند انتخاب و مطالعه شد. در نهایت 57 استعاره مفهومی شناسایی شد که در 4 محور اصلی شامل: «حضور اجتماعی فعال زنان در جامعه ایرانی»، «برابری موقعیت زنان و مردان در جامعه ایرانی»، «نقش محوری زن در خانواده و جایگاه مادری» و «جایگاه حجاب در زندگی زن»، به بازنمایی زنان پرداخته اند.

توئیتر یکی از رسانه های شبکه اجتماعی است که امکان تعامل گسترده در عرصه جهانی را برای همگان فراهم می کند. توئیتر در افکار عمومی ایران  نیز از اهمیت خاصی برخوردار بوده و به عنوان رسانه نخبگانی مطرح است و از طرفی در عرصه کنش گری های فعالان اجتماعی، سیاسی و فرهنگی موردتوجه اغلب جوانان در ایران و جهان است. هدف این پژوهش،  بررسی رفتاری فعالین عرصه توئیتر و نقش آن بر کاهشی یا افزایشی بودن شرکت در اعتراضات سیاسی در بین جوانان شهر تهران در اعتراضات آبان ماه 1398 در پی اعلام افزایش نرخ بنزین است. نوع تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی بوده و جامعه آماری پژوهش تمامی کاربران توئیتر در شهر تهران بوده که با روش نمونه گیری انتخاب شده اند و ابزار پژوهش شامل پرسش نامه بوده است. یافته های پژوهش حاکی از رابطه مثبت بین میزان استفاده از توئیتر و کنشگری سیاسی جوانان تهرانی در اعتراضات سیاسی در رخداد اعتراضی بوده است. باتوجه به رشد میزان کاربران توئیتر در ایران لزوم آموزش و بهره برداری صحیح و حمایت از تولیدکنندگان محتوای رسانه ای داخلی در مقابله با موج شایعات و جوسازی رسانه ای و توسعه فضای گفت و گو در چنین رسانه های اجتماعی فراگیر و تاثیرگذاری در کشور می تواند در جلوگیری و یا کنترل اعتراضات و بحران های سیاسی و اجتماعی نظیر اعتراضات آبان ماه 1398 شهر تهران در جامعه مفید و موثر باشد.

هدف: تغییرات دهه های گذشته ، خانواده را با چالش های جدیدی روبه رو کرده و مفاهیم سنتی زندگی خانوادگی در معرض تهدید قرار گرفته است. جامعه ایران نیز از این تغییرات مستثنی نبوده و در سالهای اخیر بر میزان طلاق افزوده شده است؛ اما به دلیل سرعت تغییرات، ریشه های طلاق  با دهه های گذشته تا حدودی متفاوت است. روش : روش  منتخب شیوه ی کیفی - تطبیقی است و با استفاده از تکنیک  مصاحبه نیمه ساختار یافته با 32  زوج در حال جدایی در هر دهه ۱۳۸۰ و ۱۳۹۰ اطلاعات جمع اوری شد . اطلاعات در دهه 1380 از زوجینی که به دادگاه خانواده ونک تهران مراجعه کرده بودند و اطلاعات جامعه مشارکت کننده در دهه 1390 از  مراجعان به دفتر یکی از وکلای پایه یک دادگستری به دست آمد. یافته ها: ۴ مقوله اصلی اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و شخصیتی ، فردی و تعدادی مقوله فرعی در هر دهه شناسایی شدند. مقولات اصلی در هر دو دهه 1380 و 1390 یکسان است ؛ ولی در دهه1390، بعضی از مقولات فرعی مثل خیانت زنان مطرح است که در دهه 1380 وجود نداشت و بعضی از مقولات فرعی مهم در دهه1380 به دلیل فرسایش اهمیت خانواده و کاهش نقش میانجیگری خانواده های ریشه ای، در دهه 1390 از رواج افتاده است، مثل دخالت های خانواده های ریشه ای . نتیجه گیری: نتایج حاصل گویای آنست که فردگرایی رو به افزایش است، دوری از اعتقادات  مذهبی، کاهش اهمیت و کارکرد خانواده در همه ابعاد از جمله موارد تغییرات است.

ایران در چشم انداز آرمانی خود به دنبال ایجاد تمدن اسلامی است و بر همین اساس سند راهبردی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را تدوین نموده است و اگر اهداف این الگو در طی یک فرآیند زمانی مشخص تحقق پیدا کند. کشور در زمینه سیاسی، اقتصادی، علمی، فرهنگی، کشاورزی، زیست محیطی، پزشکی و.. پیشرفت نموده و زمینه ساز ظهور تمدن نوین اسلامی خواهد شد. هدف این پژوهش بررسی تأثیر آگاهی شهروندی در تحقق الگوی پیشرفت اسلامی – ایرانی می باشد. روش پژوهش از جنبه هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی تحقیق پیمایشی و از نظر ماهیت توصیفی و ابزار مورد نظر پرسشنامه می باشد. جامعه آماری مورد از بین شهروندان ساکن در محلات 5 منطقه منتخب شهر تهران (2و5و12و18و21) و روش نمونه گیری با تصادفی ساده می باشد. نتایج این پژوهش نشان داد که آگاهی های محیط زیستی، آگاهی های آموزش شهروندی و آگاهی های مرتبط با قوانین و مقررات شهری بیشترین نقش را در ارتقاء الگوی پیشرفت اسلامی – ایرانی دارد. نتایج این پژوهش بیانگر این واقعیت است که افزایش دانش و آگاهی شهروندی در تحقق الگوی پیشرفت اسلامی – ایرانی نقش بسزایی در پیشبرد الگو دارد و منافع بالقوه ای را برای حکومت در پی دارد.

تمایل به نگهداری از سگ در بعضی خانواده های ایرانی در دنیای امروزی با گسترش سبک زندگی غربی رو به فزونی گذاشته است. در این تحقیق قصد بر انست با استفاده از روش کیفی و انجام مصاحبه عوامل موثر درایجاد این پدیده مورد بررسی قرار گیرد. برای این منظور با ۲۰ فرد در دسترس (با مصاحبه با ۲۰ فرد به اشباع نظری رسیده شد) که به مشهورترین مراکز خدمات دامپزشکی شمال شهر تهران برای گرفتن خدمات مراجعه کرده بودند مصاحبه شد. با کدگذاری مصاحبه ها، ۳ مقوله اصلی تاثیر ارزشهای غربی، فرزندسالاری و بحران ها و خلاءهای عاطفی با توجه به سن، جنس و موقعیت های مختلف شرکت کنندگان شناسایی شدند. نتایج حاکی از آن است که پیشرفت های فراوان در زمینه تکنولوژی انسان ها را تنهاتر کرده است. فردگرایی مفرط زاییده فرهنگ غرب و رسوخ آن در بخشهای مختلفی از زندگی ،توجه افراطی به تمنیات فردی، تمایل به خاص بودن، کمرنگ شدن ارزشهای مذهبی و چرخش های فرهنگی، عدم تمایل به فرزندآوری به دلایل گوناگون (طلاق، زندگی مجردی یا زوج زیستی و ...) و عدم توجه فرزندان به والدین شان، باعث نگهداری از سگ در خانه شده است