مطالب مرتبط با کلیدواژه

انسجام اجتماعی


۱۰۱.

تأثیر بومی گزینی در نظام آموزش عالی بر انسجام اجتماعی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۱۹ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۷۵) 67 - 84
تعداد بازدید : ۳۹۸ تعداد دانلود : ۱۹۵
ادبیات توسعه در ایران در سال های اخیر شاهد ظهور مفاهیمی از قبیل محلی گرایی، بومی گزینی و غیره بوده که دارای بار مثبت برای توسعه پایدار ایران پنداشته شده است. اگرچه نمی توان از برخی وجوه و پیامدهای مثبت رویکردهای بومی سازی و محلی گرایی جهت مدیریت و توسعه کشورها چشم پوشی کرد، اما اجرای سیاست هایی از این دست برای جوامعی چون ایران بدون در نظر گرفتن برخی الزامات سیاست داخلی می تواند تبعات ناخوشایندی را در بلندمدت به دنبال داشته باشد. از جمله طرح هایی که در سال های اخیر در راستای تسهیل تحصیلات عالیه و برخی اهداف اجتماعی در ایران به مورد اجرا گذاشته شده است، طرح بومی گزینی دانشگاه ها است. این طرح در مرداد ماه سال 1387 به پیشنهاد وزارت علوم، به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید. مسؤولان ذیربط از جمله وزارت علوم و سازمان سنجش کشور دلایل مختلفی را در دفاع از این طرح ارائه می کنند که محور آنها عبارتند از: کاهش آسیب های اجتماعی و فرهنگی در محیط های خوابگاهی، کاهش هزینه های دانشگاه ها و دانشجویان، برقراری نوعی عدالت آموزشی و غیره. این که استدلال متولیان امر در دفاع از بومی گزینی تا چه حد قابل دفاع است، موضوع بحث این مقاله نیست، بلکه این نوشتار در پی آن است تا نشان دهد آنچه در طرح بومی گزینی مورد غفلت واقع شده، آثار و پیامدهای آن در حوزه انسجام اجتماعی و وحدت و هویت ملی ایرانیان است.
۱۰۲.

گونه شناسی قرآنی شخصیتی و اجتماعی جامعه بنی اسرائیل و تأثیر آن در انسجام اجتماعی و تولید نظام دینی در دوران حضرت موسی(ع)!!

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم قرآن سال سوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۹) 107 - 137

کلیدواژه‌ها: حضرت موسی (ع) جامعه بنی اسرائیل انسجام اجتماعی نظام دینی روحیات فردی و اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۸ تعداد دانلود : ۱۷۸
خداوند متعال پیامبران را برای هدایت و تربیت بشر برانگیخته و قرآن کریم بهترین منبع برای بازشناسی مسیر دعوت انبیا و گونه شناسی تعامل اقوام با ایشان است. نخستین اقدام انبیا برقراری ارتباط با جامعه زمان خود بوده و ویژگی های شخصیتی و اجتماعی افراد جامعه، نقش مهمی در این زمینه ایفا کرده است؛ ازاین رو می توان موفقیت دعوت انبیا و دستیابی به جامعه ای منسجم و هدفمند را محصول رویکرد برخاسته از روحیات شخصیتی و اجتماعی افراد جامعه به پیامبران دانست؛ بدین جهت پژوهش حاضر تلاش دارد تا گونه شناسی شخصیتی و اجتماعی جامعه بنی اسرائیل و تأثیر آن بر مسئله انسجام اجتماعی و تولید نظام دینی از منظر قرآن کریم را بررسی کند که با روش توصیفی- تحلیلی دریافته است بنی اسرائیل مردمانی با ویژگی های شخصیتی مانند دنیادوستی، اطاعت ناپذیری، نژادپرستی و ویژگی های اجتماعی مانند تمرّد گروهی، اعمال نظر در احکام الهی، عدم پایبندی به تعهدات اجتماعی، در عدم تحقق دعوتی موفق، جامعه ای منسجم و تولید نظام دینی در دوره حضرت موسی× تأثیر مستقیم و فراوانی داشته اند؛ مسئله ای که می تواند هر جامعه بشری را با وجود داشتن زیرساخت های اساسی، کتاب وحیانی و پیامبر الهی، از دستیابی به یک جامعه دینی منسجم و نظام دینی پیشرو باز دارد.
۱۰۳.

نقش سرمایه اجتماعی در مدیریت مخاطرات طبیعی در سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: بخش ماهیدشت کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هفتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 77 - 89

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی مخاطرات طبیعی ماهیدشت کرمانشاه انسجام اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵ تعداد دانلود : ۱۳۷
مخاطرات طبیعی در روستاهای کشور سالانه آسیب های اقتصادی و اجتماعی فراوانی را ایجاد می کنند و لذا از جمله سیاست های دولت مدیریت مخاطرات طبیعی با مشارکت مردم محلی است. مشارکت مردم و موفقیت این همکاری تا حد زیادی منوط به سرمایه اجتماعی مردم است و لذا این تحقیق با هدف بررسی نقش سرمایه اجتماعی در مدیریت مخاطرات محلی در بخش ماهیدشت کرمانشاه انجام شده است. روش تحقیق، توصیفی تحلیلی است و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بوده است. روش تعیین حجم نمونه فرمول کوکران و روش نمونه گیری توصیفی ساده بوده است. جامعه آماری مشتمل بر جامعه آماری شامل مردم روستایی بخش ماهیدشت کرمانشاه بوده است که بالغ بر 84 نفر بوده اند. یافته های تحقیق نشان می دهند که سرمایه اجتماعی از طریق ایجاد آگاهی، اعتماد، انسجام، اعتماد، همکاری نهادهای محلی و مشارکت توانسته مخاطرات محلی را مدیریت کند. یافته های تحلیل همبستگی نشان می دهند که آگاهی مردم، همکاری و مشارکت مردم، اعتماد مردم، انسجام اجتماعی و نهادهای محلی رابطه معنی داری با مدیریت مخاطرات طبیعی داشته و تحلیل رگرسیون نشان می دهد که انسجام اجتماعی مهم ترین مؤلفه سرمایه اجتماعی در مدیریت مخاطرات طبیعی است.
۱۰۴.

بهسازی سرمایه اجتماعی و ارتقاء وفاق اجتماعی در شهرهای چند فرهنگی (مورد مطالعه: شاهین شهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال یازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۰ 151 - 175

کلیدواژه‌ها: وفاق اجتماعی سرمایه اجتماعی اعتماد اجتماعی مشارکت اجتماعی انسجام اجتماعی نظم اجتماعی شهرهای چندفرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۱۲۰
هدف مقاله حاضر بهسازی سرمایه اجتماعی و تأثیر آن بر ارتقاء وفاق اجتماعی در شهرهای چندفرهنگی است. روش پژوهش از نوع کیفی با رویکرد نظریه زمینه ای است. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری نظری و از نوع هدفمند و برای گردآوری داده ها از مصاحبه ی نیمه ساختار یافته استفاده شده است و در نمونه ی پژوهش، تعداد 11 نفر از مسؤولان و مدیران اجرایی و علمی مرتبط با موضوع که در شهر شاهین شهر دارای اندیشه و تجارب اجرایی و مسؤولیت سیاسی بوده اند، مشارکت کرده اند. در این تحقیق، از میان شیوه های مختلف احراز پایایی، از روش استفاده از راهنما یا پروتکل مصاحبه یا همان پرسش های مولّد و هدایت جریان مصاحبه برای گردآوری داده ها بهره گرفته شده است. یافته های به دست آمده حاکی از آن است که مؤلفه های سرمایه اجتماعی تجربه شده در شهر شاهین شهر عبارتند از مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی، اعتماد اجتماعی و پیوند درون گروهی قوی. هر یک از این مؤلفه ها از نگاه مشارکت کنندگان به صورت مطلوبی در میان اقوام ساکن در شاهین شهر وجود دارد و همین امر دلیلی بر وضعیت مطلوب وفاق اجتماعی در میان شهروندان شاهین شهر به عنوان یکی از شهرهای چندفرهنگی است.    
۱۰۵.

تحلیل فازی انسجام اجتماعی و رابطه آن با توسعه اقتصادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اقتصادی دوره ۴۹ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۸) 621 - 645

کلیدواژه‌ها: انسجام اجتماعی برابری در توزیع فرصت ها توسعه اقتصادی سرمایه اجتماعی منطق فازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۹۴
انسجام اجتماعی وضعیتی است که چگونگی تعامل و به هم پیوستگی یک جامعه را نشان می دهد و یکی از مهم ترین دلایل عملکرد متفاوت کشورها در راستای خلق نهادهای کارآمد و دستیابی به توسعه اقتصادی به شمار می رود. هدف این مقاله برآورد میزان انسجام اجتماعی در 85 کشور منتخب توسعه یافته و در حال توسعه و بررسی رابطه آن با برخی مؤلفه های توسعه اقتصادی در سال 2010 است. برای این منظور، از     نرم افزار متلب (MATLAB) و دو شاخص "سرمایه اجتماعی" و "برابری در توزیع فرصت ها" برای برآورد شاخص "انسجام اجتماعی" به روش فازی استفاده شده است. ابهام در داده ها، نبود اطلاعات کافی، آمار اندک و دانش محدود در زمینه متغیرهای مؤثر بر انسجام اجتماعی از دلایل توجه به منطق فازی برای برآورد شاخص انسجام اجتماعی به شمار می روند. نتایج این تحقیق بیانگر همبستگی مثبت و معنادار شاخص انسجام اجتماعی با مؤلفه های توسعه اقتصادی است. طبقه بندیJEL:   O10, O57, P36, E24
۱۰۶.

ارزیابی نقش مولفه های سرمایه اجتماعی در توسعه پایدار روستاها (مطالعه موردی: روستای زانوس رستاق، روستای زانوس چورن)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۷) 145 - 133

کلیدواژه‌ها: اعتماد اجتماعی انسجام اجتماعی روستای چورن شهرستان نوشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵ تعداد دانلود : ۱۲۰
. در غیاب سرمایه اجتماعی، سایر سرمایه ها اثر بخشی خود را از دست می دهند و بدون سرمایه اجتماعی، پیمودن راه های توسعه و تکامل فرهنگی و اقتصادی، ناهموار و دشوار می باشدنوع تحقیق کابردی و روش توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات از روش های کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق خانوارهای روستایی روستای چورن می باشد. این روستا طبق سرشماری 1396 دارای 76 خانوار می باشد، که تعداد 50 خانوار به عنوان حجم نمونه جهت انجام تحقیق از طریق فرمول اصلاح شده کوکران انتخاب شده است. برای تجزیه و تحلیل از آمار توصیفی و استنباطی استنباطی (آزمون tتک نمونه ای، همبستگی اسپیرمن و تحلیل مسیر) استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد، براساس آزمون tنمونه ای در بین مولفه های سرمایه اجتماعی، بعد انسجام با میانگین 18/3 دارای بالاترین میانگین بوده است . همچنین آزمون t تک نمونه ای نشان می دهد برای شاخص های توسعه روستایی عدد مطلوبیت برای همه ابعاد کمتر از (3)و بصورت منفی ارزیابی شده است. همچنین آزمون همبستگی پیرسون نشان که بین ابعاد اعتماد، مشارکت و توسعه پایدار روستایی در سطح 05/0 درصد آلفا رابطه مثبتی وجود دارد و همین طور بین بعد نهاد های محلی و توسعه پایدار روستایی در سطح 05/0 درصد آلفا رابطه منفی وجود دارد. در ادامه تحقیق نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر نشان می دهد که بیشترین اثرکلی مربوط به بعد مشارکت اجتماعی با میزان (448/0) داشته است.
۱۰۷.

کرونا، دین و دولت

نویسنده:
منبع: مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی سال پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) جلد دوم 25-40

کلیدواژه‌ها: ویروس کرونا بودجه کرونایی مناسک دینی انسجام اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۱۸۷
بیماری کرونا، پدیده ای است که با سرعت انتشار و ویژگی مهارناپذیر خود، جهان را با بحران مواجه نموده است. این بحران هرچند در ظاهر ماهیتی صرفاً پزشکی و مرتبط با نظام سلامت دارد، ولی بحرانی چندبعدی است که آثار و پیامدهای آن در حوزه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی قابل رصد و رهگیری است. در این مقاله تلاش شده است تا پیامدهای بحران کرونا بر اقتصاد، دولت، دین و فرهنگ در کشور ایران ارزیابی شود. روش تحقیق از نوع اسنادی است که با بهره گیری از منابع کتابخانه ای-اینترنتی و مرور یافته ها و نتایج مطالعات انجام شده پس از شیوع ویروس کووید19 در کشور، در پی پاسخگویی به این پرسش اصلی است که کرونا چه تأثیراتی بر اقتصاد، فرهنگ و دولت داشته است؟ یافته های این پژوهش نشان می دهد که بحران بیماری کرونا ، پیامدهای مثبت و منفی برای جامعه داشته است. بحران کرونا و شرایط متعاقب آن موجب تغییرات وسیعی در حوزه اقتصاد و فرهنگ شده است؛ مردم و دولت از لحاظ اقتصادی در فشار بیشتری قرار گرفتند، از لحاظ دینی و اعتقادی علیرغم مهیا شدن فرصت های مثبت، تأثیرات منفی نیز در خصوص برگزاری و نحوه برگزاری مراسمات و کم رنگ شدن تجمعات و حضور مردم در عرصه های عمومی مذهبی و ... داشته است.
۱۰۸.

بررسی ارتباط تعاملات نهادی و شاخص های سرمایه اجتماعی (مطالعه موردی: خیریه ها و کمیته امداد امام خمینی در ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 545 - 567

کلیدواژه‌ها: اعتماد اجتماعی انسجام اجتماعی سازمان مردم نهاد سرمایه اجتماعی کمیته امداد امام خمینی (ره) مشارکت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۲۴۹
مقاله حاضر به بررسی رابطه تعاملات نهادی و شاخص های سرمایه اجتماعی و «مطالعه موردی؛ نهادهای خیریه و کمیته امداد 1399» می پردازد. این پژوهش با اتخاذ رویکرد کیفی به روش تحلیل مضمون -که به دنبال خروجی مضمون های پایه، سازمان دهنده و فراگیر مرتبط با مسئله تحقیق است- و با هدف دستیابی به رابطه تعاملی بین کمیته امداد و خیریه ها با شاخص های سرمایه اجتماعی انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق برای مصاحبه های نیمه ساختاریافته شامل مدیران، برنامه ریزان، کارشناسان و استادهای دانشگاه در کمیته و مؤسسات خیریه بود که درنهایت 23 نفر به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش تحلیل مضمون براون و کلارک (2006) استفاده شد و درنهایت سه مضمون اصلی اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و انسجام اجتماعی استخراج شدند. با شناخت ادراک و نگرش مشارکت کنندگان مشخص شد ارتباط و تعامل مناسب بین کمیته امداد و نهادهای خیریه می تواند سبب افزایش سرمایه اجتماعی (اعتماد، مشارکت و انسجام) شود. کمیته امداد و نهادهای خیریه به عنوان شبکه های اجتماعی، بستری برای مشارکت هستند که ماحصل آن ها انسجام و یکپارچگی، و اعتماد اجتماعی است. هرچقدر پیوند افراد با دیگران در جامعه بیشتر شود، مشارکت و اعتماد بیشتری در درون شبکه های اجتماعی صورت می گیرد و درنتیجه میزان همبستگی و یکپارچگی بیشتر خواهد شد؛ ضمن آنکه کیفیت خدمت رسانی به نیازمندان نیز افزایش می یابد.
۱۰۹.

مطالعه جامعه شناختی رابطه سرمایه اجتماعی و رفاه ذهنی (مورد مطالعه: شهروندان 18 سال به بالای ساکن در شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۹ 145 - 184

کلیدواژه‌ها: رفاه ذهنی سرمایه اجتماعی اعتماد اجتماعی مشارکت اجتماعی انسجام اجتماعی شبکه های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۰ تعداد دانلود : ۱۴۴
مقدمه: سرمایه اجتماعی با فراهم کردن کنش های اجتماعی و ایجاد ارتباط انسانی، زمینه ی ارتقای سطح رفاه ذهنی را فراهم می سازد. رفاه ذهنی مقوله ی اجتماعی چندبعدی است که با شاخص هایی چون شادکامی، تأمین، ترجیحات، نیازها، استحقاق و مقایسه نسبی تعریف می شود. این پژوهش با هدف تببین رابطه بین سرمایه اجتماعی و رفاه ذهنی شهروندان ایرانی ساکن در پایتخت انجام شد. روش تحقیق: روش این پژوهش کمی و جامعه مورد مطالعه شهروندان 18 سال به بالای پایتخت ایران است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 384 نفر تعیین شد و بنابر ملاحظاتی به 400 نفر افزایش داده شد. روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای بود. در این پژوهش ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی و رفاه ذهنی مورد سنجش قرار گرفتند. یافته ها: تحلیل توصیفی و استنباطی داده ها از طریق آزمون های کولموگورف–سمیرنف، ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون و آنوا نشان داد که اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی و عضویت در شبکه های اجتماعی بر رفاه ذهنی شهروندان 18 سال به بالای ساکن در پایتخت ایران مؤثر است. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که سرمایه اجتماعی با تسهیل کنش های اجتماعی نقش تعیین کننده ای در تأمین و دستیابی به ترجیحات افراد دارد که با کاهش تنش های ذهنی، شادکامی و حس خوشبختی را برای شهروندان رقم می زند.
۱۱۰.

بررسی تاثیر فضای عمومی شهری بر ابعاد سلامت اجتماعی ( مورد مطالعه شهروندان شهر کرمان )(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی شهری دوره ۱ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲ 84 - 105

کلیدواژه‌ها: فضای عمومی شهری سلامتی اجتماعی همبستگی اجتماعی شکوفایی اجتماعی انسجام اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۱۳۰
تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر فضای عمومی شهری بر ابعاد سلامت اجتماعی انجام شد. این مطالعه،توصیفی تحلیلی و به روش پیمایش انجام شده است. جامعه آماری کلیه شهروندان بالای 18 سال شهر کرمان که تعداد آنها طبق آخرین سرشماری نفوس و مسکن در سال 1390، 508984 نفر گزارش شده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر با 384نفر برآورد گردید ؛روش نمونه گیری در این پژوهش تلفیقی است که با استفاده از دو روش خوشه ای و تصادفی انجام شد.جهت جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه سلامت اجتماعی کییز(2004)و پرسشنامه محقق ساخته فضای عمومی شهری بهره گرفتیم .جهت انجام تحلیل آماری از روش حداقل مربعات جزئی با نرم افزار Smart PLSاستفاده شد.یافته های بدست آمده ازآزمون فرضیات نشان داد فضای عمومی شهری بر شکوفایی اجتماعی ؛ همبستگی اجتماعی ؛ انسجام اجتماعی؛ پذیرش اجتماعی ، مشارکت اجتماعی شهروندان تاثیر دارد. در نتیجه می توان گفت که فضای عمومی شهری بر توانایی انجام موثر و کارآمد نقش های اجتماعی؛ ارزیابی و شناخت فرد از چگونگی عملکردش در اجتماع و کیفیت روابطش با افراد دیگر، نزدیکان و گروه های اجتماعی تاثیردارد.
۱۱۱.

بررسی عوامل مؤثر بر انسجام اجتماعی شهر اندیمشک (مطالعه موردی؛ شهروندان اندیمشک در سال 1399-1398)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال دوازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۲ 74 - 108

کلیدواژه‌ها: انسجام اجتماعی قومی گرایی رسانه های اجتماعی و فضای مجازی رخدادهای سیاسی طبقات اجتماعی و مراسم مذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۳ تعداد دانلود : ۱۸۷
هدف اصلی تحقیق حاضر تبیین جامعه شناختی انسجام اجتماعی در بین شهروندان اندیمشک با روش پیمایش نوع توصیفی و تبیینی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه شهروندان مرد و زن بین سن 15 تا 65 شهر اندیمشک هستند. با توجه به جمعیت ساکن در شهر اندیمشک (135000 هزار نفر) محاسبه فرمول کوکران با تعداد 384 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و تصادفی ساده صورت گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است که ابعاد مختلف (انسجام اجتماعی، قوم گرایی، طبقات اجتماعی، اجتماعات مذهبی، رخدادهای سیاسی و رسانه های اجتماعی و فضای مجازی) را مورد سنجش قرار داده است.از ضریب آلفای کرونباخ (برابر با 0.798) نیز برای محاسبه سازگاری درونی گویه های مربوط به هر شاخص و به عبارتی پایایی پرسشنامه استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که از دیدگاه شهروندان، قوم گرایی، توانایی تبیین 2/43%، مراسم مذهبی، توانایی تبیین 3/38%، رسانه های اجتماعی و فضای مجازی، توانایی تبیین 7/21% و رخدادهای سیاسی توانایی تبیین 6/22%، طبقات اجتماعی توانایی تبیین 722/0 از تغییرات انسجام اجتماعی را داشت.
۱۱۲.

واکاوی آیین همیاری (هَیاری) در ترانه ها و سروده های بهمن علاءالدین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تداوم و تغییر اجتماعی سال اول پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 363 - 381

کلیدواژه‌ها: همیاری موسیقی محلی بهمن علاءالدین بختیاری انسجام اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۷ تعداد دانلود : ۱۴۱
زمینه و هدف: کاسته شدن از تعداد جمعیت عشایر و تغییر سبک زندگی از عشایری و کوچ نشینی به یکجانشینی در دهه های گذشته میزان همیاری ایلی را فرو کاسته و دستخوش تغییر نموده است. موسیقی، پدیده ای مرتبط با فرهنگ و نحوه زیستن اجتماع است و در ایل بختیاری، بازتاب دهنده احساسات، باورها، افکار و نگرش افراد به زندگی است. متناسب با تنوع ابعاد زیست، تنوع موسیقی و مضامین آن نیز در این ایل به چشم می آید. لذا پژوهش با هدف کنکاش همیاری در ترانه ها و سروده های بهمن علاءالدین صورت گرفته است. روش و داده ها: سروده ها و ترانه هایی که به مفهوم همیاری پرداخته بودند با روش تحلیل محتوای کیفی بازکاوی شدند و مصداق های همیاری که در زندگی ایلی جاری بودند از ترانه ها استخراج شد. یافته ها: با آنکه در سراسر زندگی عشایری همیاری وجود داشته است تنها در سه بُعد همیاری در ترانه ها و سروده ها بازنمایی شده است که عبارتند از همیاری در هنگام برداشت کشتزارها، همیاری در هنگام جابجایی ایل از سردسیر به گرمسیر و همیاری در هنگامی که ایل در معرض خطر از جمله نزاع با سایر قبایل قرار گرفته باشد. نتیجه گیری: موسیقی مرتبط با سوگ، موسیقی هنگام سوگ و موسیقی دربردارنده مضامین کوچ نمونه هایی از تنوع موسقیایی در ایل بختیاری است. پیام اصلی: سرشت زندگی عشایری بدون همیاری و همکاری امکان پذیر نبود، عبور از گردنه های سخت گذر، پاسداری از کیان ایل و نگهداری رمه ها و چارپایان، از دغدغه های همیشگی عشایر برای رسیدن به چراگاه های بِکر در سردسیر (ییلاق) و گرمسیر (قشلاق) بوده است.
۱۱۳.

نقش فرهنگِ مذاهب اسلامی در اِنسجام اجتماعی محلات تاریخی با مطالعه موردی محله سرتپوله سنندج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای سال هفتم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۱ 161 - 191

کلیدواژه‌ها: فرهنگ اسلامی انسجام اجتماعی هویت محله مذاهب محله سرتپوله سنندج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۱۰۳
فرهنگ اسلامی، ازجمله مسائل اساسی انسان است که انتظار می رود جامعیت قرآن کریم و روایات صحیحه، پاسخ مناسبی به آن داشته باشد. هدف اصلی این پژوهش شناسایی جنبه های تأثیرات فرهنگ اسلامی در روابط اجتماعی ساکنین محله سرتپوله و بررسی تأثیر عناصر کالبدی با عملکردهای مختلف به ویژه ابنیه مذهبی در نوع معاشرت ساکنین می باشد. نظر به کاسته شدن از اهمیت اجتماعی محلات درگذر زمان، هدف پژوهش دستیابی به الگویی جهت ارتقای کیفیات اجتماعی محلات با عناصر انسجام بخش می باشد. لذا از روش تحلیل مضمون مبنای مبانی نظری در حوزه انسجام اجتماعی منطبق بر قرآن کریم، سنت پیامبر (ص) و نهج البلاغه، سه مؤلفه حسن معاشرت عام یا انسجام اجتماعی شامل فضیلت، کرامت و مشارکت به دست آمد. ضمن تهیه پرسشنامه منطبق بر مصادیقِ مؤلفه های فوق، منطبق بر فرمول کوکران تعداد 100 نفر از ساکنین و کسبه محله به عنوان نمونه انتخاب و نتایج حاصله نشان داد که مؤلفه های کرامت دارای امتیاز 3.44، فضیلت 3.36 و مشارکت 0.66 می باشند. بر اساس استاندارد تحلیل پرسشنامه طیف پنجگانه لیکرت، مؤلفه های فضیلت و کرامت در بازه 2 الی 3.5 یعنی بی اثر و مؤلفه مشارکت در محدوده مخالف بوده و نشانگر این است که ازنظر روابط اجتماعی و حسن مشارکت روابط ضعیف مابین همسایگان برقراراست. نهایتاً انسجام اجتماعی در وضعیت نسبتاً مناسبی بوده و پیشنهاد هایی ارائه می گردد.
۱۱۴.

تبیین رابطۀ بهزیستی اجتماعی با زیست پذیری شهری (مطالعۀ موردی: شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۳ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۷۴و ۷۵ 93 - 123

کلیدواژه‌ها: زیست پذیری مشارکت اجتماعی انسجام اجتماعی پذیرش اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲ تعداد دانلود : ۱۹۵
پژوهش حاضر با هدف تبیین رابطه بین بهزیستی اجتماعی و زیست پذیری شهری انجام شده است. اصطلاح زیست پذیری به درجه تأمین ملزومات یک جامعه بر مبنای نیازها و ظرفیت افراد آن جامعه اشاره دارد. روش تحقیق مورد استفاده، پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه و مصاحبه بوده است. جامعه آماری تحقیق، کلیه شهروندان 18 ساله و بالاتر ساکن شهر ایلام تعریف شده است که بر اساس فرمول کوکران تعداد 383 نفر از آنان به عنوان حجم نمونه با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای متناسب با حجم انتخاب شد. اعتبار پرسشنامه از طریق اعتبار محتوا با میانگین کل 833/0 و پایایی ابزار از طریق آلفای کرونباخ به میزان 828/0 برای متغیر زیست پذیری شهری و 75/0 برای متغیر بهزیستی اجتماعی محقق گردید. در تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره استفاده شد. نتایج و یافته های تحقیق حاکی از این است که میانگین رضایت از زیست پذیری اقتصادی 10/49، میانگین رضایت از زیست پذیری اجتماعی 00/55 و میانگین رضایت از زیست پذیری زیست محیطی 66/32 بوده است و همه فرضیه های تحقیق به غیر از فرضیه رابطه بین مشارکت اجتماعی و رضایت از زیست پذیری زیست محیطی تأیید شده اند.  
۱۱۵.

انسجام اجتماعی از منظر قرآن کریم

نویسنده:
منبع: پژوهش های میان رشته ای قرآن کریم سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۵)

کلیدواژه‌ها: انسجام انسجام اجتماعی همانندی تمایز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۲۲۸
نوشتار پیش روی، با در نظر گرفتن این فرضیه که زیست مطلوب اجتماعی انسان، مستلزم بایسته هایی نظیر انسجام اجتماعی است؛ کوشش نموده تا انسجام اجتماعی را از دیدگاه قرآن کریم بررسی نماید. بدین منظور در ابتدا، با معرفی الگوهای انسجام، نظیر تمایز و همانندی، به تبیین دیدگاه قرآن کریم در این زمینه پرداخته و مؤلفه های تقسیم کار و نظام اعتقادی، ارزشی و هنجاری مشترک را بررسی نموده است؛ سپس در ادامه از «تقویت وابستگی عاطفی»، «جامعه پذیری» و «انجام مناسک دینی» به عنوان عوامل تقویت کننده انسجام و نیز از عوامل دیگری نظیر «اختلال هنجاری، نمادی و توزیعی» به عنوان عوامل اختلال انسجام اجتماعی یاد نموده است.
۱۱۶.

شناخت مؤلفه های گفتمانی آئین تشیع در برساخت انسجام اجتماعی در ایران عصر صفوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال نوزدهم بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۶۹) 131 - 151

کلیدواژه‌ها: تشیع گفتمان انسجام اجتماعی قلمروسازی حکومت صفویه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳ تعداد دانلود : ۱۵۳
 هویت سرزمینی مشتمل بر مجموعه ای از نمادها و فرایندهایی است که توسط گفتمان سیاسی در مقطع مشخص از تاریخ مفصل بندی و نسبت به سایر گفتمان ها حائز برتری می گردد. در این راستا با ظهور حکومت صفویه در سال 1501 میلادی برای نخستین بار بعد از سقوط سلسله ساسانی یک حکومت فراگیر منطبق با مرزهای سیاسی ایران باستان شکل گرفت که دال مرکزی هویت بخش آن مذهب تشیع بود. در این پژوهش کوشش گردیده با روش تفسیری؛ عناصر گفتمانی مذهب تشیع در ایجاد انسجام اجتماعی در عصر صفویه تحلیل گردد. یافته های تحقیق نشان می دهد تشیع با زمینه سازی برای اعطای جایگاه معنوی به پادشاهان صفوی ناشی از انتساب به ائمه اطهار و همچنین فقهای تشیع با ارائه احکام فقهی مورد نیاز موجب افزایش توان حاکمیت در ایجاد انسجام اجتماعی گردیدند. ضمن اینکه غیریت سازی ژئوپلیتیکی با حکومت اهل سنت عثمانی نیز در ایجاد انسجام اجتماعی تأثیرگذار بود.
۱۱۷.

نقش خاطره جمعی در باززنده سازی بافتهای شهری: ارائه راهکار در خصوص ناحیه تاریخی لاهیجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی دوره ۱۸ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ 70 - 79

کلیدواژه‌ها: خاطره جمعی باززنده سازی شهری حس تعلق به مکان انسجام اجتماعی حس مکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۱۶۶
زیستگاه های انسانی آکنده از خاطراتی هستند که ساکنان از گذشته های خویش در ذهن دارند. این خاطرات گاه فردی و شخصی بوده و گاه از ماهیت جمعی برخوردارند. هدف از نوشتار حاضر، بررسی نقش خاطرات جمعی در باززنده سازی و  احیای بافت های شهری است. در این نوشتار، ضمن اتخاذ روش توصیفی-تحلیلی، کنکاشی نظری در خصوص مفاهیم خاطره جمعی و باززنده سازی شهری صورت گرفته و ایجاد یا ارتقای "حس تعلق"، "انسجام اجتماعی" و "حس مکان" به عنوان کارکردهای روانشناختی، اجتماعی و محیطی خاطره جمعی مورد اشاره قرار گرفته و در پی آن تأثیر خاطره جمعی از طریق این کارکردها بر ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، کالبدی-فضایی، مدیریتی و فرهنگی باززنده سازی شهری نشان داده شده است. در پایان با اتخاذ رویکرد توصیفی-تطبیقی، صحت نتایج حاصله، از طریق انطباق با یک نمونه موردی موفق (باززنده سازی محله برونزویل شیکاگو) و مقایسه آن با ناحیه تاریخی لاهیجان که به دلیل توجه مدیریت شهری به محدوده اکوتوریستی شهر رها شده و بسیاری از خاطرات در آن رنگ باخته اند و ارائه یک تحلیل تطبیقی به آزمون گذاشته می شود و سرانجام بر پایه مطالعه تجربه موفق برونزویل و چارچوب نظری ارائه شده، اقداماتی که در نتیجه سهل انگاری و کم توجهی مدیریت شهری لاهیجان صورت واقعیت به خود نگرفته اند، پیشنهاد می شوند
۱۱۸.

تأملی جامعه شناسانه بر تحولات مجازات اعدام در افغانستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های حقوق کیفری دوره جدید بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۳ 241 - 268
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۴۴
اعدام به عنوان مهم ترین و جدی ترین واکنش کیفری قلمداد می شود که در جامعه افغانستان از سال 1126 ش. تا کنون تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است. این تحولات در راستای کاهش کمّی و نرمش کیفیِ کیفر اعدام صورت گرفته است. در تحقیق حاضر با روش تحقیق تحلیلی توصیفی به بررسی این مسئله پرداخته شده که چه عواملی در تحولات اعدام در افغانستان مؤثر بوده و از بُعد جامعه شناسی کیفری، این تأثیرگذاری چگونه تبیین می شود. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که دو عامل در این تحولات نقش برجسته دارند: نخست، دگرگونی ساختار قدرت از حالت سنتی و خشونت گرا به قدرت نهادی و مبتنی بر نظام دیوان سالار؛ دوم، تغییر ساختار اجتماعی از حالت تک ساختی مبتنی بر ارزش های قبیله ای به فرهنگ و ساختار اجتماعی چندساختی مبتنی بر ارزش های مدنی و چندگانه. در این پژوهش، تأثیرات تحولات قدرت و انسجام اجتماعی بر تحولات مجازات اعدام در افغانستان با رویکرد مطالعات جامعه شناسی کیفری در چارچوب نظریه فناوری قدرت میشل فوکو و انسجام اجتماعی امیل دورکیم مورد بررسی قرار گرفته است.
۱۱۹.

واکاوی نقش عوامل اجتماعی و فرهنگی بر انسجام اجتماعی(مورد مطالعه: جوانان 29-18 ساله جامعه شهری اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۰ 175 - 208
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۱۰۵
هدف: پژوهش حاضر با هدف تبیین عوامل فرهنگی -اجتماعی تأثیرگذار بر سلامت و انسجام اجتماعی انجام شده است. مواد و روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی از نوع همبستگی است. جمعیت آماری در این پژوهش، کلیه ی جوانان زن و مرد 18 تا 29 ساله ی ساکن مناطق 8 گانه ی شهری اهواز را در سال 1400 شامل می شود که بیش از یک میلیون نفر می باشند؛ حجم نمونه محاسبه شده با استفاده از جدول مورگان 384 بوده است. داده های مورد نیاز با استفاده از ابزار گردآوری اطلاعات که پرسشنامه است به شیوه نمونه گیری خوشه ای سه مرحله ای گردآوری شده است. جهت گرد آوری اطلاعات از پرسشنامه های انسجام اجتماعی با 22سوال، سلامت اجتماعی با 25 سوال، سرمایه فرهنگی با 9 سوال، عدالت اجتماعی با 6 سوال، امنیت اجتماعی با 15 سوال استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو بخش توصیفی و استنباطی انجام گردیده است. نتایج: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل فرضیات تحقیق نیز نشان داد که: احساس عدالت اجتماعی (0.349=r)، احساس امنیت اجتماعی(0.358=r)، سرمایه فرهنگی (0.130=r) و سلامت اجتماعی(0.452=r) با انسجام اجتماعی جوانان شهر اهواز رابطه وجود دارد. به عبارتی با افزایش در میزان امنیت اجتماعی، عدالت اجتماعی، سرمایه فرهنگی و سلامت اجتماعی جوانان ، میزان انسجام اجتماعی آنها افزایش می یابد.
۱۲۰.

نقش رابطه انسجام و اعتماد اجتماعی بر تاب آوری مددکاران اجتماعی در زمان بحران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال شانزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۵۷) 7 - 31
تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۱۲۱
شغل مددکاری اجتماعی به دلیل ماهیت حرفه ای خود، طاقت فرسا و دارای استرس و چالش های فراوان است، طوری که کیفیت زندگی آن ها را تحت تأثیر قرار می دهد. لذا؛ حفظ و ارتقاء تاب آوری آن ها توسط مدیران جامعه مهم است. هدف تحقیق حاضر، «نقش رابطه انسجام و اعتماد اجتماعی بر تاب آوری مددکاران اجتماعی در زمان بحران» بوده است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری توصیفی از نوع  پیمایش و جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مددکاران اجتماعی بیمارستان های شهر اهواز، مازندران، کرمانشاه، لرستان، تهران، کرمان و تبریز درمجموع 413 بیمارستان دولتی و خصوصی دو (2) بیمارستان در هر شهر انتخاب شد و بر روی آن بیمارستان های منتخب در این شهرها پژوهش صورت گرفت. و روش نمونه گیری از نوع طبقه ای و تصادفی خوشه ای ساده و حجم نمونه از جدول کرجسی و مرگان یا از آزمون کوکران انتخاب کردید که شامل 204 نفر از مددکاران اجتماعی بود. ابزار گردآوری اطلاعات در این تحقیق از دو پرسشنامه استاندارد استفاده می شود، اول پرسشنامه تاب آوری کونور و دیویدسون (CD-RISC) که روایی و پایایی آن در تحقیقات دیگر سنجیده شده است و دوم پرسشنامه سرمایه اجتماعی است. تجزیه و تحلیل پژوهش نشان داد که مقدار ضریب همبستگی اعتماد اجتماعی برابر 306/0 و سطح معنی داری 000/0، و مقدار ضریب همبستگی انسجام اجتماعی و سطح معنی داری آزمون در کل نمونه برابر 305/0 و 000/0 است. با توجه به مقدار مثبت ضریب همبستگی می توان گفت بین دو متغیر انسجام و اعتماد اجتماعی با تاب آوری مددکار اجتماعی همبستگی مثبتی وجود دارد. میانگین متغیر سرمایه اجتماعی، بیشترین سطح سرمایه اجتماعی مربوط به شهر تهران و کمترین سطح سرمایه اجتماعی مربوط به شهر تبریز بود. میانگین متغیر تاب آوری، بیشترین سطح تاب آوری مربوط به شهر کرمان و کمترین سطح تاب آوری مربوط به شهر اهواز بود.