متغیرهای تأثیرگذار بر واگرایی روابط ایران و پاکستان

چکیده

روابط ایران و پاکستان قبل از انقلاب اسلامی، دوستانه و کم تنش بود. پس از انقلاب اسلامی به علل چندی از جمله: قدرت گیری نظامیان در پاکستان، اختلافات مرزی، کشتار شیعیان و ...، واگرایی بین دو کشور نمایان شد. تز صدور انقلاب نیز که قاعدتاً کشورهای همجوار و مسلمان ایران را در اولویت قرار می داد، اختلافات را دوچندان کرد و علیرغم پیروزی های ایران در این زمینه در کشورهای عراق و سوریه ...، در پاکستان نمودی نیافت. مقاله حاضر به شیوه توصیفی - تحلیلی درصدد پاسخگویی به این سوال است که مهمترین متغیرهای تاثیرگذار در واگرایی ایران و پاکستان کدام اند؟ فرضیه تحقیق بر این شالوده قرار گرفت که مجموعه-ای از عوامل منطقه ای و فرامنطقه ای موجب واگرایی در روابط دو کشور شده است. یافته ها نشان می دهد که با مبنا قرار دادن چارچوب نظری براساس نظریه سازه انگارانه و تأثیر هنجارهای اجتماعی و تشکل ها بر روابط میان دولت ها، مهمترین عوامل واگرایی دو کشور عبارتند از: اقدامات طالبان در پاکستان، رقابت ایران و پاکستان بر سر احراز قدرت منطقه ای، واکنش های افراطی علیه انقلاب ایران، روابط پاکستان با آمریکا و عربستان ... از مهم ترین علل واگرایی در روابط دو کشور محسوب می شوند.