مهاجران

بعـد از رحلـت پیامبـر (ص) گروهـی از انصـار در سـقیفه گـرد آمدنـد و از رهبـری جامعـه و تعییـن جانشـین پیامبـر (ص) سـخن گفتنـد کـه بـه نظـر میرسـد طرح چنین سـخنانی از سـوی انصـار در آن سـاعات، واکنشـی در مقابلـه بـا برخـی اقدامـات مهاجـران بـود. چـرا کـه آنـان بـا قرائنـی پـی بـرده بودنـد کـه گروهـی از مهاجران قصد تسـلط بر قـدرت را دارنـد و انصار با تجمع در سـقیفه قصـد پیشـگیری داشـتند. البتـه آنچـه انصـار را بـه ایـن اقـدام نسـنجیده واداشـت تـرس همـراه بـا رقابـت بـا قریـش بـوده اسـت. اگـر چـه خدمـات انصـار در کمـک بـه اعتـای اسـام در عصـر پیامبـر اعظـم (ص) نیـز میتوانـد از جملـه دلیـل توجـه آنـان بـه حکومـت باشـد. همچنیـن بـا مـرور متـون تاریخـی مربـوط بـه سـقیفه بایسـتی گفـت بسـیاری از انصار شـاخص طرفـدار امـام علـی (ع) ماننـد جابـر بـن عبـدالله انصـاری در سـقیفه حضـور نداشـتند. هـدف ایـن پژوهـش بررسـی جوانـب متعـدد علـل تجمـع انصـار در سـقیفه و تحلیـل آن اسـت کـه بـا اسـتفاده از متـون تاریخـی دسـت اول و تحلیـل پژوهشهـای جدیـد انجـام شـده اسـت

جابه جایی از یک مکان به مکانی دیگر نه تنها برای فرد مهاجر، همراه با چالش ها و فرصت های متعددی است، بلکه برای جامعه مقصد نیز پیامدهای  گوناگونی به همراه دارد. هدف مطالعه حاضر، شناسایی نقاط چهارگانه سوات (قوت، ضعف، فرصت و تهدید) در ارتباط با حضور مهاجران داخلی در استان یزد بود. مطالعه به روش تحلیل مضمون انجام و اطلاعات مورد نیاز با تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته از بین 16 مشارکت کننده گردآوری شد. براساس یافته ها، نقاط قوتی چون زیست فرهنگی مهاجران، رونق توریسم سلامت، معرفی شهر یزد به عنوان شهری امن، شهر یزد بستری مناسب برای جذب شاغلان یقه آبی و نقاط ضعفی مانند بازتولید محیطی شهری نازیبا، دشواری های زندگی در همسایگی یک خانواده گسترده، بی تفاوتی اجتماعی عامل بازتولید آسیب، فقدان سرمایه اقتصادی مکفی و انگ عار برای مشاغل سطح پایین معرفی شدند. همچنین مهاجرین وارد شده به استان یزد، فرصت ها و چالش های مختلفی نیز برای استان ایجاد کرده اند؛ فرصت های ناشی از حضور مهاجران، با مضامینی نظیر آشنایی با مشخصات فرهنگی مهاجران، مهاجران به مثابه سرمایه فرهنگی، یقه آبی های فروتن، تکنوکرات های مهاجر عامل رونق اقتصادی مشخص شدند و تهدید های مربوط به حضور مهاجران با مضمون های تشدید بحران های زیست محیطی، افزایش آسیب های اجتماعی، لانه گزینی مهاجران در بافت تاریخی، غریبه عامل تشدید بدبینی و دشواری شغل یابی برای نیروی کار بومی، ارائه شدند. همچنین پیشنهاد می گردد نیروی کار بین استانی از طریق دفاتر کاریابی پذیرفته شوند و توجه ویژه ای به بافت تاریخی شود.

بزهکاری مهاجران و چارچوب مباحث نظری مرتبط با آن همواره موضوع بحث علوم گوناگون از جمله حقوق بر مبنای اصول بنیادین حقوق بشر، حقوق بین الملل و مؤلّفه های خاصّ از حقوق داخلی بوده است. در این نوشتار، با نگاهی توصیفی تحلیلی رویکرد سیاست های پاسخ دهی جنایی در قبال جرایم مهاجران با استناد به قوانین موجود مورد کنکاش قرار گرفته و در گفتمان سیاست جنایی در حوزه سیاستگذاری کیفری این نتیجه حاصل می شود که قوانین کیفری ایران در خصوص مهاجران رویکردی مجرم مدار و امنیّت گرا داشته، در حالی که شناخت عمیق و درک ابعاد گوناگون پدیده مهاجرت در حوزه کیفرگذاری نیازمند وضع قوانین راهبردی و تعیین خط مشی و سیاست های اجرایی متناسب آسیب شناسانه با سیاستگذاری افتراقی با توجه به مؤلّفه شخصیّت بزهکاران، تحلیل وضعیّت مهاجران و نگرش بر تعاملات اجتماعی آن و پیامدهای ارتکاب جرم با حفظ امنیّت سرزمینی و پاسداشت حدود و ثغور مرزهای کشور است که با تدوین قوانینی فرانگر و جامع همسو با نگرش های حقوق بشری با پاسخ دهی مناسب در هماهنگی سازمان ها و نهادهای مرتبط در مقابله با بزهکاری مهاجران به دست می آید.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش ها و نیازهای زنان افغانستانی دارای همسر مصرف کننده مواد به منظور ارایه راهکارهای کاربردی برای کاهش این مشکلات انجام شده است. در این مطالعه از روش کیفی بهره گرفته شده است. مشارکت کنندگان را زنان مهاجر افغانستانی دارای همسر مصرف کننده مواد تشکیل می دهند. نمونه گیری بر اساس اقتضائات تحقیق به صورت هدفمند و تحلیل اطلاعات به صورت تماتیک و مضمون انجام شد. برای گردآوری اطلاعات از روش مصاحبه نیمه ساختار مند استفاده گردید. این نوع مصاحبه به دلیل انعطاف و عمیق بودن برای پژوهش های کیفی مناسب است. مصاحبه با سؤالات کلی و ساده شروع شد و به سمت سؤالات جزئی تر پیش رفت. برای افزایش قابلیت اعتماد پژوهش از روش اخذ بازخورد از مشارکت کنندگان و داشتن رابطه طولانی با آن ها و همچنین تحلیل اطلاعات توسط چند نفر به طور مستقل، بهره گرفته شد. شش مضمون اصلی در خصوص چالش های زنان به دست آمد که عبارت اند از:"طرد اجتماعی"، "خشونت همسر"، "انگ مضاعف"، "فقر ترکیبی"، "مشکلات بهداشت روان" و"دل زدگی زناشویی". نتایج نشان داد که زنان افغانستانی دارای همسر مصرف کننده مواد با چالش ها و مشکلات عدیده ای در خانواده و اجتماع مواجه هستند و علاوه بر ارتقای توانمندسازی و افزایش تاب آوری و مهارت های اجتماعی، به عنوان یک گروه در معرض آسیب نیازمند مداخلات حرفه ای و حمایت های رسمی نیز هستند.

مهاجرت از پدیده هایی است که جامعه ایرانی قاجار از دوره ناصرالدین شاه با آن روبرو شده است.جدایی مناطق جنوبی قفقاز از ایران درنتیجه جنگ های ایران و روس باعث شد که این مناطق سرنوشتی متفاوت با دیگر مناطق ایران پیدا کنند و مقصدی برای ایرانیان مهاجر باشند. بیشتر این مهاجرین را کارگرانی تشکیل می دادند که به دلیل شرایط موجود در ایران و همچنین موقعیت کاری بهتر در این مناطق به صورت فصلی و یا دائمی راهی این مناطق می شدند. با انقراض حکومت قاجار و انقلاب کمونیستی در روسیه، از سطح این مهاجرت ها کاسته شد و مهاجرت ها شکل بازگشت به ایران را به خود گرفت. در این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش خواهیم بود که سیاست دولت پهلوی در واکنش به  بازگشت اتباع ایرانی از شوروی چه بوده است. مفروض پژوهش این است که فشارهای وارده بر اتباع ایرانی از سوی شوروی و همچنین بهبود وضعیت اشتغال و معیشت در ایران باعث رجعت دوباره این مهاجران به ایران شد و دولت پهلوی نیز علی رغم مشکلات ناشی از بازگشت این مهاجران، بستر لازم را برای این امر مهیا نمود. در این تحقیق از روش توصیفی – تبیینی استفاده شده و تلاش می شود با استفاده از اسناد و منابع کتابخانه ای تا حد امکان جوابی مناسب برای این سؤال یافته شود.

پژوهش پیشِ رو، حاصل جستجوی میدانی برای یافتن و مطالعه طرحهای بازمانده از زمان حیات و رونق قالیبافی در مهاجران و معرفی آنهاست. مهاجران از روستاهای ارمنی نشین و یکی از مهمترین کانونهای بافندگی اراک درگذشته بود که امروزه کالبد روستا و هنر قالیبافی آن از بین رفته است. قالی مهاجران ضمن تأثیرپذیری از نظام بافندگی اراک، دارای طرح و نقشهای باهویت است که تاکنون در منظومه پژوهش وارد نشده و جامعه پژوهش از مطالعه و معرفی آن غفلت ورزیده است؛ بنابراین بازشناسی و بررسی ابعاد فنی و زیباشناختی قالی مهاجران هدف این پژوهش است. از این رهگذر، با جستجو در پایگاههای دارنده قالی ایران، تعداد 31 نمونه متفاوت و متنوع از میان شمار زیادی از قالیهای مهاجران انتخاب و جهت تحلیل و معرفی، مطالعه و بررسی شدند. بر این اساس، پرسش اصلی این است که ابعاد فنی و زیباییشناختی قالی مهاجران کدام است؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد در قالی مهاجران، صرفاً نقوش گیاهی انتزاعی و تجریدی در قالب گلدسته ها و بوته ها و همچنین گلدانهای گنبدی و محرابیشکل بهصورت ترکیب بندی انتشار، نقشپردازی شدهاند. همچنین سازه مرکزی یا نقشمایه ترنج بهصورت صلیبگون و شبیه به آنچه در قالی لیلیان دیده میشود، وجود دارد. به واقع ساختار و ماهیت قالی مهاجران بهویژه در طراحی و قاب بندی و فضاسازی نقشمایه ها بسیار شبیه و نزدیک به قالی لیلیان در خمین است و این نشاندهنده حفظ ویژگیهای صوری و دیداری طرحها و نقشههای قالیهای ارمنیباف ایران است که شاید ریشه در قالی ارمنستان بهعنوان خاستگاه نخستین این قالی ها باشد. این پژوهش از نوع کیفی و توسعه ای و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. همچنین شیوه گردآوری داده ها، جستجو در بازار اراک و مجموعه های معتبر جهانی است.

در موضوع مهاجرین، قوانین موجود عمدتاً متأثّر از افکار عمومی، مباحث سیاسی، نظارت و بازخوردهای امنیّتی با توجه به چیدمان نهادهای مسئول است. در این نوشتار با نگاهی توصیفی- تحلیلی، رویکرد نظام حقوقی در پیشگیری اجتماعی از بزهکاری مهاجران با استناد به قوانین بین المللی و داخلی، اصول پیشگیری و نگرش جامعه میزبان مورد مداقّه قرار می گیرد و در گفتمان سیاستگذاری در کشور با توجه به چالش های موجود، این نتیجه حاصل شده که قوانین فعلی عمدتاً امنیّت محور، تبعیض آمیز و با نادیده انگاری جمع کثیری از مهاجران است که به طور غیر مجاز در کشور اسکان دارند و متأسفانه بازتاب افکار عمومی نیز در تداوم چنین نگرشی قرار دارد؛ در حالی که در این حوزه، وضع قوانین راهبردی و ترسیم خط مشی فرانگر از بعد انسانی و حقوق بشری و نگرشی ژرف بینانه، بدون تبعیض و محدودیّت در تمشیت امور مهاجران - اعمّ از قانونی و غیر قانونی - در حوزه اجتماعی لازم است تا با سیاستگذاری افتراقی، منسجم و کدگذاری شده به منظور ضمیمه ساختن موضوعات حادث و جدید با توجه به مؤلّفه بیگانه، اما انسان بودن، هم در تقنین و هم در بکارگیری ابزارهای پیشگیرانه با هماهنگی نهادها و سازمان های مرتبط با تنویر اذهان جامعه، از تشتّت تصمیمات جلوگیری و با پاسداشت امنیّت کشور به موفقیّت در کاهش و محو بزهکاری مهاجران در پیشگیری اجتماعی دست یافت.