ارزش های دینی

پدافند غیرعامل به مجموعه ای از سازوکارها و فرایندهایی اطلاق می شود که زمینه لازم برای امنیت پایدار را امکان پذیر می سازد. هرگونه برنامه ریزی پدافند غیرعامل در کشورها تابعی از مؤلفه های هویتی و ارزش های اجتماعی است. چنین نشانه هایی در ایران بر اساس ارزش های دینی، تجارب دوران دفاع مقدس، شاخص های رشد اقتصادی، و نشانه های توسعه اجتماعی سازماندهی شده است. به همین دلیل است که سیاستگذاری پدافند غیرعامل را می توان تابعی از شکل بندی های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، و ضرورت های ساختاری در نظام سیاسی دانست. تاکنون ادبیات پدافند غیرعامل در متون راهبردی بررسی شده است. کشورهایی که روند اقتصادی و نوسازی در حال رشدی را طی می کنند، قابلیت های لازم را برای سازماندهی پدافند غیرعامل دارند. این مسئله نشان می دهد که نوسازی و رشد اقتصادی آثار خود را در حوزه های فرهنگی، اجتماعی، ساختاری، و راهبردی به جا می گذارد. در این مقاله، تلاش کرده ایم تا نشانه شناسی نوسازی، هویت، و ارزش های دینی را در پدافند غیرعامل ایران بررسی کنیم. با توجه به شاخص های یادشده می توان این پرسش را مطرح کرد: «پدافند غیرعامل ایران چه شاخص هایی دارد و از چه الگویی استفاده می کند؟» در پاسخ به این سؤال و با توجه به مفاهیمی همچون هویت، ارزش های دینی، و نوسازی می توان فرضیه پژوهش را بر این اساس تبیین کرد که: «ضرورت های توسعه پایدار در ایران ایجاب می کند که هرگونه برنامه ریزی پدافند غیرعامل بر اساس نشانه های هویت، ارزش های دینی، و نوسازی در قالب الگوی پدافند غیرعامل متوازن تنظیم شود.»

دانشگاه فرهنگیان با اتکا به پیشینهٔ صد سال مراکز تربیت معلم، در سال ۱۳۹۰ تأسیس شد که هدف آن تأمین، تربیت و توانمندسازی معلمان و نیروی انسانی وزارت آموزش وپرورش جهت ارائهٔ شهروند نمونه به جامعه و پرورش شهروندان ایران است. این مقاله مطالعه ای از نوع همبستگی و رابطه ای بوده که جامعهٔ آن را کلیهٔ دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان یزد تشکیل می دهد. از بین این دانشجویان 300 نفر به عنوان نمونه انتخاب و با ابزار پرسشنامه مورد پیمایش قرار گرفتند. نتایج نشان داد نیمی از جامعهٔ آماری 20ساله بوده و تنها 16درصد آنها متأهل بودند. همچنین میانگین نمرات شاخص های ارزش های دینی(61.6)، گرایش به هدف(67.5 ) و رفتارشهروندی سازمانی(82.5) بود. همچنین بین ارزش های دینی در کار و گرایش به هدف در کار با رفتار شهروندی سازمانی رابطهٔ مثبت وجود دارد. به علاوه، این دو متغیر درمجموع 54درصد تغییرات رفتار شهروندی سازمانی دانشجو و معلمان دانشگاه فرهنگیان را تبیین کردند. در همین رابطه به نظر می رسد شهروندان آینده نیازمند آموزش متغیرهای هدفمندی و معنویت در محیط کار و اجتماعی هستند.

زنان در کلیه کشورهای جهان  با تهدیدات زیادی در ارتباط با زندگی، بهداشت و سلامت خود مواجه هستند در حالی که مشکلات مربوط به کار و کمبود قدرت و نفوذ آنها نیز بر مشکلات آنها افزوده است، یعنی در شرایطی که آنها با مشکلات فوق مواجه می شوند، قدرت تصمیم گیری کافی نیز در جامعه ندارند. آموزش زنان نیز به عنوان نقطه عطفی در جریان توسعه مطرح است، یعنی از طریق توسعه آموزش و پرورش در سطوح مختلف و در اختیار گذاردن امکانات کافی از توانایی های زنان می توان بیشترین بهره برداری را در جریان توسعه اقتصادی- اجتماعی به عمل آورد. از این رو، این شاخص در اولویت بالایی قرار گرفته است. آموزش یکی از مهم ترین ابزاری است که موقعیت زنان را ارتقاء داده و به آنان به صورت مستقیم و غیرمستقیم قدرت بیشتری در جامعه اعطاء می نماید.  پرداختن به موضوع توسعه در کشورهای اسلامی از این جهت حائز اهمیت است که از یک سو این کشورها با یک و نیم میلیارد جمعیت، بیش از 20 درصد جمعیت جهان را به خود اختصاص داده اند، و از سویی دیگر توزیع جغرافیایی و مهم تر از آن موقعیت استراتژیکی و ژئوپلیتیکی آنها دارای اهمیت است.  روش تحقیق این پژوهش اسنادی بوده و در آن از آمارهای بانک جهانی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش را کشورهای اسلامی تشکیل می دهند و نمونه آماری کشورهای منتخب اسلامی می باشند در این تحقیق از نظریه ساختاربندی گیدنز در چارچوب نظری استفاده شده است. طبق نظریه ساختاربندی گیدنز افراد سازنده فرهنگ جامعه هستند و فرهنگ جامعه نیز تفکرات افراد را شکل می دهد و نوعی رابطه دیالکتیک بین آنها وجود دارد. در کشورهای اسلامی ارزش های دین مبین اسلام را می توان به عنوان ساختار و باورهای دینی افراد را به عنوان عاملیت در نظر گرفت و فرایند توسعه باید با توجه به این رابطه تحلیل شود. هر چقدر خوانش دینی در کشوری اسلامی تسهیل کننده حضور زنان در عرصه های عمومی باشد نقش زنان در توسعه نیز افزایش می یابد. فرایند توسعه در کشورهای اسلامی اگر با معیارهای غربی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد نشان دهنده عقب ماندن اغلب کشورهای اسلامی از دنیای غرب است و در این میان برخی از کشورهای اسلامی که ارزش های سکولاریستی و لیبرالیستی غربی را با ارزش های اسلامی وفق داده اند و ترکیبی خاص جامعه خود ایجاد نموده اند تا حد زیادی به توسعه یافتگی غربی که عمدتاً بر  پایه رفاه مادی بنا شده نزدیک شده اند. ترکیه و امارات عربی متحده از جمله این کشورها هستند. ایران در برخی شاخص ها مانند آموزش زنان به خصوص در سطوح عالیه حتی با معیارهای توسعه غربی در رتبه بالاتری نسبت به اغلب کشورهای اسلامی قرار دارد و در شاخص مشارکت و فرصت اقتصادی پایین تر از بحرین عربستان ترکیه ارمنستان و آذربایجان می باشد.    

چگونگی مواجهه ارزش های دینی با بلایای همه گیر درطول تاریخ ادیان جهان برای پیروان آنها مطرح بوده و چالش هایی به همراه داشته است. نگرش حداکثری ادیان به زندگی این چالش ها را تشدید کرده است؛ اما هر چه نگرش ها حداقلی شده است، چالش های علم دربرابر بلایای همه گیر افزایش پیداکرده است. ویروس کرونا صرفاً یک بیماری عالمگیر نبود؛ بلکه شوک اجتماعی- سیاسی بود که زمینه انتقاد به سیاست های اقتصادی- اجتماعی را مهیا کرد، شوکی که می تواند تغییرات اساسی ایجاد کند؛ تغییراتی که تاریخ ایران شبیه آن را ممکن است تجربه نکرده باشد. به نظر می رسد استخراج نقاط قوت و ضعف این موضوع درحوزه ادیان با رویکرد دفاع از ارزش ها می تواند با مدل «سوات» مورد سنجش قرار گیرد. نکته مهم اینکه همواره خرافه در میان ارزش های دینی سبب کاهش نقش دین در زندگی شده و میزان ایمان پیروان ادیان را تنزل داده است. تئوری این مسئله با طرح گفتمان خرافه گرایی و غلو در فرایند گسترش دین در جامعه دینی ارتباط تنگاتنگ دارد. بر این اساس، این پژوهش در صدد پاسخ به این سؤال بوده است که مفاهیم و ارزش های دینی در مواجهه با بلایای همه گیر، چگونه می تواند امتداد داشته باشد؟ نتایج پژوهش در راستای پاسخ به این سؤال، به طرح این فرضیه پرداخته است که ادیان هر گاه دچار افراط و غلو شده اند، در برابر بحران های اجتماعی و طبیعی توان رشد خود را از دست داده اند. از طرفی با توجه به هدف این پژوهش که عبارت بوده است از ایفای نقش اساسی ادیان در پیشرفت زندگی انسان، شاخص الگوی تعامل دین و علم است؛ لذا روش مورد استفاده در این پژوهش، مطالعات تطبیقی با روش میان رشته ای، تعامل گسترده میان دین و علم را ممکن ساخته است. یافته های پژوهش نشان می دهد تحقق ارزشها در عرصه نظری و عملی، عنصر کارآمد دین و علم در زندگی انسان است که پیشرفت را در ابعاد مادی و معنوی برای او فراهم می کند؛ لذا سودمندی ایده تعامل توامان علم و دین برای پیروان دین اسلام دستاورد این مقاله است.

دین اسلام ، دین عقل و خرد و عقلانیت و منطق است و در کتاب آسمانی آن که قرآن کریم است، تمامی راه حل ها و دستورالعمل های لازم برای بشر فرستاده شده که با تدبر و تفکر عمیق می توان به مفاهیم آن دست یافت و به سعادت رسید و در مورد بیماری کرونا نیز قرآن کریم راه حل هایی کاربردی دارد که سعی شده به شکل ساده و شیوا و پُربار بیان شود؛ لذا کتاب بشارت و هدایت و انسانیت و تکامل و تفکر است و انسان ها را به سمت زندگی امن و زیبا و مملو از آرامش و صحت و سلامتی سوق می دهد. به همین سبب، هر گاه و در هر زمان به سخنان و رهنمودهای قرآن کریم عمل شد، سعادت و نیکبختی به سوی بشر سرازیر شد و هر گاه قرآن مهجور ماند، مشکلات و بیماری ها و مصائب گوناگون دامن بشر را گرفت. از طرف دیگر، خدای متعال همواره برای کمک به انسان ها و مؤمنان آماده است و لطفش گسترده است و هر چند انسان ها دیدار و عبادت با پروردگار را به تأخیر می اندازند؛ اما خداوند همیشه به اصطلاح برخط است و منتظر پیغام اتصال بندگی انسان هاست؛ لذا در مشکلات و سختی ها انسان را رها نمی کند و با نگاه مهربانه به بندگان می نگرد. بندگان ممکن است گاهی از خداوند غافل شوند؛ ولی خدای متعال هیچ گاه از بندگان غافل نمی شود. بر این اساس، بلاها و مشکلات و بیماری هایی نظیر آنفلوآنزا، ویروس کرونا و دیگر بیماری ها نیز برای آزمون گرفتن و ارزشیابی از بندگان است که اگر امید به آینده روشن و امید به زندگی در جامعه تزریق شود، می توان بر این ویروس پیروز شد و آن را شکست داد. در این مقاله تلاش شد با این طرح کلیت بحث به بررسی فرصت ها و چالش های مواجهه با چنین بیماری های نوظهوری با تمسک به آیات قرآن کریم پرداخته شود.

از مهم ترین مولفه های حیات یک کشور، اقتدار ملی آن کشور است. و یکی از مهم ترین راه های غلبه بر یک کشور توسط دشمنان از بین بردن اقتدار ملی آن کشور می باشد. لذا شناخت مولفه های اقتدار ملی از مسائل ضروری می باشد. در این پژوهش سعی بر این است تا رابطه بین ارزش های دینی و اقتدار ملی تبیین شود و در ادامه حساسیت اولیای دین برای حفظ ارزش های الهی نشان داده شده است و قالب های بیان حفظ این ارزش ها برای الگوگیری بیان شده است. در این پژوهش از نمونه های تاریخی متعددی استفاده شده تا به طور ملموس نشان داده شود که حفظ ارزش ها و زوال ارزش ها در طول تاریخ چه اثراتی را داشته است. در نهایت با معرفی الگویی معصوم در بالابردن ارزش های جامعه که همان پیامبر خدا ص باشد، نشان داده شد که مدیریت جامعه باید با تاسی از سیره معصومان سعی بکنند که ارزش های غربی و دنیوی را به ارزش های الهی و انسانی تغییر دهند. که الگوی تغییر خود پژوهش مستقلی می طلبد.

در ایران آگهی های تلویزیونی به عنوان پر طرفدارترین وسیله تبلیغاتی به حساب می آید. آگهی های تجاری تلویزیون از ابعاد مختلفی قابل بررسی و واکاوی است. می توان مفروض دانست که سازمان صدا و سیما هدف انعکاس و باز آفرینی ارزش های دینی و اخلاقی را در تمامی فعالیت ها و برنامه های خود از جمله تبلیغات تجاری مد نظر دارد. از این رو، هدف اصلی از پژوهش حاضر تحلیل نشانه شناختی آگهی های تجاری  شبکه یک سیما از منظر ارزش های دینی است. روش تحقیق از نوع کیفی است و اختصاصاً از روش نشانه شناسی جان فیسک استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه در پژوهش حاضر شامل آگهی های تجاری شبکه یک سیما در بازه زمانی فروردین و اردیبهشت ماه سال  1399 که به تفکیک استخراج گردیده است. تعداد کل آگهی های فروردین ماه 43 مورد و آگهی های اردیبهشت ماه  62  مورد و روش نمونه گیری پژوهش از نوع نمونه گیری هدفمند بود. در این پژوهش22 آگهی انتخاب شده است که حاوی ارزش های دینی بودند. به منظور نشانه شناسی آگهی های مذکور از ابزار کدنامه و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از رویکرد جان فیسک بهره گرفته شد. بر اساس یافته های به دست آمده از پژوهش حاضر، ارزش های دینی استخراج شده از آگهی های تلویزیونی شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی ایران در بازه زمانی فروردین و اردیبهشت 1399 شامل کمک به فقرا و پرداخت صدقه، توجه به خانه و خانواده و احترام به بزرگترها، ارزش کار و تلاش و خودباوری ملی،  فرزندپروری و صرف وقت برای فرزندان،  مقوله کمک به همسر، وجدان کاری،  مقوله عبادت، ایمان ، تقوا و عمل صالح،  صرفه جویی،  صدق و راستگویی، توجه به توصیه بهداشتی و سلامت و ارزش مشورت  بود. بنابراین می توان عنوان کرد که آگهی های بازرگانی ظرفیت بازنمایی ارزش های دینی را دارند، در نتیجه این ابزار رسانه ای می تواند نقش مهمی در انتقال ارزش های دینی در جامعه اسلامی داشته باشد.    

قاچاق کالا و ارز به عنوان آفتی مخرب و پرهزینه گریبانگیر اقتصاد بسیاری از کشورها و همچنین کشور عزیزمان ایران است. برای کنترل این آفت، شناسایی عواملی که می توانند بر این مقوله اثرگذار باشند راهکاری معقول به نظر می رسد. در پژوهش حاضر تلاش شده تا تاثیر ارزش های دینی بر کنترل و کاهش قاچاق کالا در مرزهای استان سیستان و بلوچستان مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق در پژوهش حاضر با توجه به موضوع، اهداف و سؤالات تحقیق توصیفی، پیمایشی و اسنادی است و واحد تحلیل مردم شهرهای زاهدان، زابل، خاش، سراوان، سرباز و چابهار هستند. بر همین اساس و با استناد به فرمول کوکران، 1200 نفر از مردم این شهرها به روش نمونه برداری تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها در این تحقیق از پرسشنامه ای محقق ساخته با ضرایب آلفای 91/0 و مطالعات کتابخانه ای و به منظور آزمون فرضیات تحقیق از آزمون آماری t استفاده شده است. در فرضیه اول این پژوهش تأثیر ارزش های دینی بر کنترل قاچاق و در فرضیات فرعی آن تأثیر ابعاد پنج گانه  ارزش های دینی (بعد عبادی، اعتقادی، اخلاقی، اقتصادی و اجتماعی) و کنترل قاچاق در شهرهای مرزی استان سیستان و بلوچستان مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که ارزش های دینی بر کنترل قاچاق تأثیرگذار هستند. همچنین در بررسی فرضیات فرعی تحقیق مشخص شد که همه فرضیات فرعی تحقیق مورد تأیید قرار گرفته اند. یعنی همه ابعاد زیرمجموعه ارزش های دینی بر کنترل قاچاق تأثیرگذار هستند. در انتها تلاش شده با استناد به یافته های پژوهش حاضر پیشنهاداتی جهت بهبود روند کنترل و کاهش قاچاق کالا با تاکید بر ارزش های دینی ارائه شود.  

انقلاب اسلامی ایران دگرگونی عظیمی در زمینه های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ایران و تأثیرات شگرفی در سطح بین المللی و بویژه جهان اسلام داشته و باعث تجدید حیات اسلام یا به عبارت بهتر احیای فرهنگ و تمدن اصیل اسلامی شده است. انقلاب اسلامی انقلابی ارزشی با هدف بازگشت، احیا و بازسازی سنت های بنیادی دین اسلام می باشد. این انقلاب در عین داشتن اهداف سیاسی و اجتماعی، نگاه خاصی به تمدن و جهان بینی اسلامی دارد. بیداری اسلامی زنده شدن دوباره در پرتو اسلام اصیل و تجدید حیات اسلام است که در پناه آن استقلال، عدالت و آموزه ها و ارزش های متعالی الهی، بار دیگر زنده می شوند و یا حیات می یابند. احیای هویت دینی و طرح اندیشه حکومت اسلامی، حمایت از محرومان جامعه، ظلم ستیزی و مقابله با مستکبرین، استقلال خواهی،ترویج فرهنگ مردم سالاری دینی، ورود از حوزه های نظری به حیطه های سیاسی و حکومتی، بیداری اسلامی در عرصه های حیات اجتماعی و سیاسی، گفتمان سازی سیاسی و فرهنگی و طرح این ایده که اسلام تنها راه حل است و مطالعه تحولات سالهای 2011-2012 در کشورهایی مانند تونس، مصر، لیبی، یمن و بحرین و تطبیق خواسته های مردمی آنها با آموزه های انقلاب اسلامی حاکی از احیای مجدد هویت اسلامی در جهان اسلام متأثر از قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران است. وقوع این تحولات و نفوذ اندیشه های انقلاب اسلامی در ملل مسلمان نه از طریق قدرت سخت افزاری بلکه از طریق قدرت نرم انقلاب اسلامی در الگو شدن برای کشورهای اسلامی امکانپذیر شده است.

بنیان سیاست گذاری عمومی در غرب بر اساس سنت لیبرالیسم است و به دین به دلیل وجود دولت های سکولار و غیر دینی اهمیت داده نمی شود و دین در سیاست گذاری غائب است؛ اما با ورود این رشته به کشورهایی که دولت ها و جوامعی دینی دارند، بالاخص، ایران، لزوم پرداختن به عنصر دین در سیاست گذاری ضرورت می یابد. موضوعی که بدان پرداخته نشده و خلا آن باقی و پرداختن بدان هدف این مقاله است. فرضیه پژوهش مقرر می دارد که دین نیز می تواند به عنوان یک عامل موثر در عرصه سیاست گذاری عمومی ظاهر شده و در موفقیت و عدم موفقیت سیاست ها نقش آفرینی نماید. برای اثبات مدعا، از نظریه انتخاب عقلائی نوین استفاده شده و با بکارگیری روش کیفی در تحلیل تاثیر دین بر فرایند سیاست گذاری؛ با مطاله کتب و مقالات علمی به این مهم پرداخته شده است. یافته های پژوهش از اثرگذاری مثبت و در برخی موارد منفی بر سیاست ها، بسته به میزان توجه و دخالت دادت عامل دین توسط سیاست گذاران حکایت دارد. نتیجه پژوهش بر ضرورت توجه سیاستگذارن به این عامل مهم در راستای مبانی نظری تحقیق برای کسب موفقیت و مطلوبیت بیشتر در سیاست گذاری عمومی تاکید دارد.

در تفکرات پست مدرن فراروایت ها نفی می شوند و هیچ گونه حقیقت ازلی و ابدی وجود ندارد که به مثابه آن یک آرمان بر زندگانی بشر حکم کند. آن ها اخلاق را نسبی می دانند و معتقدند تمام ارزش ها از جمله ارزش های دینی محصول انسان روشنفکر است و واژه هایی نظیر حقیقت را باید کنار گذاشت. در تئوری نوین (مدرن) تاکید برتاثیرات رهبری و مطالعه جایگاه قانونی رهبر در بوروکراسی مد نظر است، اما در فرانوین تمرکز بر چگونگی فرایند رهبری است. در سازمانهای آموزشی عصر پست مدرنیسم، تمرکز بر توانمند سازی نیروی انسانی است. هدف از انجام این پژوهش واکاوی فرصت ها و تهدیدات پست مدرنیسم از منظر اخلاق و ارزش های دینی با تاکید بر دلالتها برای مدیران آموزشی است .روش به کار رفته در این پژوهش نظری رویکرد کیفی تحلیلی – انتقادی و استفاده از روش نظام مقوله ای استقرایی است .دین و ارزش های دینی و اخلاقی و بازگشت به امور ثابت می تواند عامل مهم برای رهایی پست مدرن از این مشکلات باشد. در سازمانهای آمورشی، معلمان در انگیزه دهی، تسهیل جریان یادگیری، و تسهیل خلاقیت دانش آموزان نقش اساسی دارند .پست مدرنیسم، با داشتن دو ابزار شالوده شکنی و نظری پردازی خود انعکاسی و بنابراین با به چالش کشاندن چگونگی برنامه درسی مدرنیسم، بر تنوع رشته های درسی، توجه به برابری و تفاوتها، بازتولید قدرت مسلط بر جامعه و تأثیر فناوریهای نوین در برنامه درسی تأکید می کند که پاسخگوی نیازهای فراگیران در عصر کنونی (پست مدرنیسم) بشمار می آیند.وظایف اخلاقی انسان ها در پیشگاه خداوند تغییر ناپذیر هستند و در حالی تکلیف محسوب می شوند شاید انسان های روشنفکر عصر پست مدرن این ایراد را وارد نمایند که این تکالیف سخت و سنگین و اجرای آن برای انسان غیر ممکن است اما باید اشاره کرد که خداوند بر اساس توانایی انسان ها برای آن ها تکلیف معین می کند. رهبری برای رویارویی با سازمانهای پسانوگرا و افراد جدید نیازمند تحمل متغیر است. تنوع و خلاقیت در زیردستان باید توسط رهبران سازمانها پرورش یابد. علتهای چندگانه، تفکر ارزشی و زیباشناسانه و واقعیتهای سازنده بایستی مورد پذیرش و مبنای تصمیم گیری قرار گیرند.

مقدمه و هدف پژوهش: بررسی تحلیل و کارکردهای دین در نظام فرهنگی و اجتماعی و نقش و تأثیر آن در حفظ تعادل و نظم اجتماع یکی از حوزه های مهم مطالعاتی در جامعه شناسی دین بوده است. در این میان یکی از موضوعاتی که همواره محل بحث بوده است میزان تأثیر دین و دینداری جوانان تهرانی در جامعه است. هدف از این پژوهش شناسایی عوامل فرهنگی- اجتماعی مؤثر بر پایبندی جوانان تهرانی به ارزش های دینی از دو بُعد مناسکی، پیامدی مورد مطالعه قرار گرفته است. روش پژوهش: جمعیت نمونه آماری این پژوهش را جوانان تهرانی زن و مرد (18 تا 33 سال) از مناطق 22گانه استان تهران با تحصیلات دیپلم تا دکتری تشکیل می دهند. این مطالعه یک نوع پژوهش کمی از نوع پیمایشی بوده و ابزار گردآوری اطلاعات در آن از طریق پرسشنامه بوده است. هم چنین طبق پرسشنامه اعتبارسنجی شده که توسط (گلارک و استارک) با توجه به معیارهای دین مسیحیت و در داخل سراج زاده با معیارهای دین اسلام تطبیق داده شده و انجام گرفته است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که عوامل فرهنگی و اجتماعی می تواند نقش بسیار پررنگی در پایبندی جوانان تهرانی به ارزش های دینی داشته باشد. هم چنین با توجه به تحلیل فرضیه ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون (فرضیات اول انجام مناسک، فرضیه دوم شرکت در برنامه های مختلف مذهبی) رابطه معناداری وجود داشته است. اما بین (فرضیات سوم برنامه های رسانه ملی، فرضیه چهارم پایگاه های اجتماعی – فرهنگی و جوانان تهرانی) رابطه معناداری مشاهده نشد. در میان ابعاد دینداری میزان همبستگی بعد مناسکی 0/63 %، بعد پیامدی 0/56 % است. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق با مقایسه با تحقیقات قبلی که توسط (سراج زاده، کاظمی و فرج زاده در سال 1377) انجام شده در بُعد مناسکی 20% کاهش وجود داشته، بعد پیامدی 16% کاهش داشته که چشم گیر است. این نتایج با توجه به عوامل درونی دین بررسی شده است و کمتر عوامل بیرونی مد نظر قرار گرفته است.بهتر است در ادامه همین پژوهش و با تحلیل عوامل و مشخصه ها به نتایج خوبی برای پیشرفت اعتقادات در دو بعد پیامدی و مناسکی رسید.

مشارکت دینی مهم ترین رکن تشکیل دهنده سرمایه ی اجتماعی و یکی از مفاهیم کلیدی جامعه شناسی دین است. مشارکت دینی در کشور ایران که اکثریت مسلمان و شیعه هستند امری بسیار مطلوب و ارزشمند می باشد و آیه های قرآن بر آن تأکید فراوان دارد. ولی با وجود سفارش های زیاد دین مبین اسلام در دهه های اخیر تحقیق های انجام شده درکشور و احساس های عمومی افراد جامعه نشانگر آن است که مشارکت دینی مردم ایران در مقایسه با اوایل انقلاب کاسته شده است و این کاهش در قشر جوان بیشتر از اقشار دیگر جامعه مشاهده می شود. این سؤال در ذهن محقق به وجود می آید که چرا با وجود این که جوانان ما از زمان کودکی با مشارکت دینی، آشنا می شوند و در مراکز آموزش و پرورش، رسانه های ارتباط جمعی و خانواده این امر مورد توجه قرار می گیرد؛ باز هم جوانان ما آن چنان که باید به بعضی از اشکال مشارکت دینی اهمیت نمی دهند و پایبندی جوانان در عمل به مشارکت دینی در حد مورد انتظار نیست. لذا هدف از انجام این تحقیق بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت دینی جوانان بخصوص دانشجویان دانشگاه بیرجند می باشد. روش این پژوهش، کمی و ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته است. جامعه آماری این پژوهش دانشجویان دانشگاه بیرجند در سال تحصیلی 95- 94 است، که تعداد آنها 9564 نفر می باشد؛ از بین این جامعه آماری موجود برطبق فرمول کوکران، نمونه ای به حجم 312 نفر با شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه بندی متناسب انتخاب شده است. همچنین با به کارگیری ضریب همبستگی اسپیرمن، کی دو، رگرسیون چند گانه به روش Enter و روش تحلیل مسیر، روابط بین متغیرها ارزیابی شده  است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که متغیر ملاک یعنی مشارکت دینی با متغیرهای ارزش های دینی، استفاده از رسانه های جمعی، پایگاه اقتصادی- اجتماعی خانواده و اعتماد اجتماعی رابطه معنی داری دارد. همچنین تحلیل چندمتغیری نشان می دهد که متغیرهای ارزش های دینی، اعتماد اجتماعی، پایگاه اجتماعی- اقتصادی خانواده و استفاده از رسانه های جمعی به ترتیب بیشترین تأثیر را بر متغیر ملاک دارند. نتایج این پژوهش هم سو با نظریه های پاتنام، اینگلهارت و نوریس است.  

التزام آحاد جامعه به قوانین اجتماعی، یکی از مهمترین ضروریات زندگی در جوامع امروزی است. زمانی که عده ای قوانین اجتماعی و هنجارهای رسمی جامعه را نادیده می گیرند، ما با وضعیت قانون گریزی روبه رو هستیم. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل جامعه شناختی موثر بر قانون گریزی جوانان شهر بروجن انجام شده است. عوامل اجتماعی شامل مسئولیت پذیری، ارزش های دینی و سنتی، اخلاق اجتماعی، جنس، وضعیت تاهل، تحصیلات، وضعیت مسکن و میزان استفاده از رسانه های جمعی می باشد. متغیر وابسته، قانون گریزی جوانان می باشد که به عنوان مسئله اصلی تحقیق در نظر گرفته شده است و با هریک از متغیرهای مستقل ذکر شده در ارتباط گذاشته شده است . این پژوهش با استفاده از روش تحقیق پیمایشی و تکنیک پرسشنامه برروی 376 نفر از جوانان شهر بروجن انجام گرفته است. تجزیه و تحلیل داده ها در سطح آمار توصیفی و تحلیلی و در قالب جداول توزیع فروانی و در سطح آمار استنباطی با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون انجام شده است. نتایج نشان داد که متغیرهای مسئولیت پذیری، ارزش های دینی و سنتی، اخلاق اجتماعی، استفاده از رسانه های گروهی، وضعیت تاهل، وضعیت مسکن و تحصیلات، بر قانون گریزی جوانان تاثیری مثبت  داشته، اما متغیر جنس بر قانون گریزی جوانان بی تاثیر  بوده است . 

هدف پژوهش حاضر، مطالعه رابطه حضور در شبکه اجتماعی فیس بوک به عنوان یکی از ابزارهای جهانی شدن و پایبندی به ارزش های خانوادگی و دینی با کجروی فرهنگی در بین جوانان است. این پژوهش به صورت پیمایشی و با استفاده از روش نمونه گیری داوطلبانه و در دسترس و بهره گیری از پرسش نامه اینترنتی با تکیه بر نظریه های کاشت، امپریالیسم فرهنگی و نظریه پیوند اجتماعی هیرشی صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش را کاربران جوان فیس بوک شهر تبریز در سال 1394 تشکیل می دهند. حجم نمونه برابر با 400 نفر است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که میزان کجروی فرهنگی در سطح متوسطی قرار دارد. همچنین، بین متغیرهای زمینه ای (جنس، وضعیت تأهل، وضعیت اشتغال، میزان تحصیلات و پایگاه اقتصادی- اجتماعی) و کجروی فرهنگی رابطه معناداری وجود دارد. علاوه بر این، بین میزان استفاده از فیس بوک و واقعی تلقی کردن محتوای مطالب ارائه شده در آن با کجروی فرهنگی رابطه معنادار مستقیمی وجود دارد، اما بین پایبندی به ارزش های دینی و خانوادگی و کجروی فرهنگی رابطه معنادار معکوسی مشاهده می گردد. در مجموع، متغیرهای مستقل وارد شده در مدل رگرسیونی پژوهش توانسته اند 30 درصد از تغییرات کجروی فرهنگی جوانان را تبیین کنند.