رشد کودک

تربیت کودکان به نحوی که علاوه بر جامعه پذیری، به رشد و تعالی برسند، از دل مشغولی های والدین است. دراین بین، رشد اخلاقی اهمیت ویژه ای دارد. مطالعات روان شناختی رشد اخلاقی، بخش مهمی از مبانی تربیت اخلاقی است. این نوشتار با مروری بر یافته های روان شناسی اخلاق و با روش اسنادی، عوامل رشد اخلاقی کودکان را در خانواده شناسایی و معرفی می کند. حوزه تأثیر این عوامل، اخلاق اجتماعی است. این نوشتار به خانواده های هسته ای، شامل والدین و فرزندان می پردازد، نه خانواده گسترده و خانواده های خاص، مانند تک والدی و تک فرزندی؛ ازاین رو قلمروی این نوشتار، شناسایی عواملِ مناسبات دوسویه والد فرزند و خواهر برادر است. این نوشتار جزء مطالعات مروری است و فرضیه ندارد.

زمینه: همه کودکان در طول زندگی خود ترس و اضطراب را به عنوان دو هیجان طبیعی تجربه می کنند و این اضطراب بیشتر زمانی است که از مراقبان اصلی خود دور می شوند. پس از بررسی پیشینه پژوهشی مشخص شد هر کدام از مطالعات انجام شده صرفاً یکی از مؤلفه های این پژوهش را مطالعه کرده اند. بنابراین عدم وجود پژوهشی که تمام مؤلفه های ذکر شده را در ارتباط با یکدیگر مورد بررسی قرار دهد، نشان دهنده وجود خلاء پژوهشی در این زمینه بود. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی الگوی روابط ساختاری پیش بینی نشانه های اضطراب جدایی کودکان بر اساس سبک های فرزندپروری با میانجی گری تنیدگی انجام شد. روش: پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی و معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل 500 نفر از مادران کودکان 6 تا 8 ساله مبتلا به اختلال اضطراب جدایی در 4 منطقه شمال، جنوب، شرق و غرب شهر تهران بود، که 217 نفر از آن ها بر اساس فرمول کوکران و به روش نمونه گیری در دسترس، به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. همچنین ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش، نسخه والدین مقیاس سنجش اضطراب جدایی (هان و همکاران، ۲۰۰۳)، پرسش نامه سبک های فرزندپروری (بامریند، ۱۹۷۱)، و پرسشنامه استاندارد شاخص تنیدگی والدینی (آبیدین، 1983) بود و برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از روش معادلات ساختاری و نرم افزارهای Spss22. و AMOS22 استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که نشانه های اضطراب جدایی کودکان بر اساس سبک های فرزندپروری با میانجی گری تنیدگی قابل پیش بینی است (0/001 P<) و همین طور تنیدگی مادران در پیش بینی نشانه های اضطراب جدایی کودکان بر اساس سبک های فرزندپروری نقش میانجی دارد. همچنین یافته های به دست آمده حاکی از آن است که الگوی روابط ساختاری پیش بینی نشانه های اضطراب جدایی کودکان بر اساس سبک های فرزندپروری با میانجی گری تنیدگی مادران دارای برازش مناسب است (0/05P>. نتیجه گیری: با توجه به برازش مطلوب مدل ساختاری پژوهش، نشانه های اضطراب جدایی کودکان را می توان براساس سبک های فرزندپروری با میانجی گری تنیدگی مادران پیش بینی نمود. طبق نتیجه بدست آمده می توان گفت اضطراب جدایی کودکان ابعاد مختلفی از زندگی شخصی و اجتماعی کودکان را دچار درگونی های عمیق می کند. استفاده از مقوله های شناسایی شده در پژوهش حاضر می تواند راهنمایی برای متخصصان در ارزیابی این مورد باشد که کودکان دچار اضطراب جدایی در کدام یک از مقوله ها دچار مشکلات جدی تری هستند و در نتیجه می تواند متخصصان را در طراحی و اجرای مداخلات متناسب با همان مقوله یاری کند.

هدف مقیاس رشدی نیوشا یکی از معدود ابزارهای سنجش رشدی ایرانی است. این مقیاس 7 مهارت رشدی و از جمله مهارت های حرکتی کودکان از زمان تولد تا 72 ماهگی را می سنجد. مطالعات محدودی برای بررسی ویژگی های روانسنجی این ابزار خصوصا خرده مقیاس حرکتی آن انجام شده است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر، بررسی اعتبار همزمان و سازه خرده مقیاس رشد حرکتی نیوشا در کودکان پیش دبستانی بود.روش پژوهشهشتاد کودک پیش دبستانی با میانگین سن (7/0 ±) 1/4 سال به طور تصادفی از سه مهدکودک شهرستان بجستان انتخاب شدند. برای  بررسی اعتبار همزمان همبستگی بین نمره خرده مقیاس رشد حرکتی نیوشا با نمره کل و نمرات مهارت های حرکتی درشت و ظریف پرسشنامه سنین و مراحل 3 (ASQ-3) و برای بررسی اعتبار سازه همبستگی بین سن و نمره خرده مقیاس رشد حرکتی نیوشا محاسبه شد. با توجه به طبیعی نبودن توزیع داده ها تحلیل آماری با استفاده از  ضریب همبستگی اسپیرمن انجام شد.یافته هانتایج همبستگی مثبت ضعیفی بین نمره مهارت های حرکتی نیوشا با نمره کل (11/0=rs) و مهارت های حرکتی درشت (23/0= rs) و همبستگی غیرقابل قبول با مهارت های حرکتی ظریف ASQ-3 (04/0-= rs) و همبستگی مثبت متوسط با سن را نشان داد (67/0=rs).نتیجه گیریبراساس یافته ها چنین به نظر می رسد که خرده مقیاس رشد حرکتی نیوشا از اعتبار همزمان ضعیف و اعتبار سازه متوسطی برای سنجش مهارت های حرکتی کودکان پیش دبستانی برخوردار است که استفاده از این ابزار برای غربالگری رشد حرکتی را مورد تردید قرار می دهد.