مطالب مرتبط با کلیدواژه

تعلیم و تربیت انتقادی


۱.

تبیین نظریه انتقادی ، تعلیم و تربیت انتقادی و دلالت های تربیتی آن از منظر فریره و ژیرو و نقد آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نظریه انتقادی تعلیم و تربیت انتقادی صنعت فرهنگ فریره ژیرو سلطه آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۰۰ تعداد دانلود : ۳۱۰۲
"هدف مقاله حاضر معرفی دیدگاه تربیتی مبتنی بر نظریه انتقادی است. نظریه انتقادی محصول اندیشه های گروهی از نظریه پردازان اجتماعی آلمانی است، که در ارتباط با موسسه تحقیقات اجتماعی در شهر فرانکفورت بودند. آنها واژه ""صنعت فرهنگ"" را برای نشان دادن فرایند صنعتی شدن فرهنگ انبوه مطرح کردند. نتایج بررسی تعلیم و تربیت انتقادی نشان داد که این دیدگاه به طور عمیق از نظریه انتقادی متاثر است و مقوله «نقد»، «تغییر»، «گفتگو» و «رهایی» محور مطالعه آن ها را تشکیل می دهد. این مقاله درباره اصول اساسی نظریه انتقادی و تعلیم و تربیت انتقادی بحث می کند. نخست نظریه انتقادی به اجمال بررسی شده و کاربرد آن در زمینه تربیتی بررسی می شود. دوم به اصول مهم نظریه و تعلیم و تربیت انتقادی تاکید می شود. سوم درباره دیدگاه های تربیتی فریره و ژیرو بحث می شود. فریره به تعلیم و تربیت انتقادی مرتبط با توسعه آگاهی انتقادی توجه می کند و ژیرو ادعا می کند که مدارس از طریق برنامه درسی پنهان سلطه آموزشی را تحکیم می بخشند. چهارم درباره دلالت های آموزشی تعلیم و تربیت انتقادی بحث شده، و بخش پایانی مقاله به نقد و جمع بندی اختصاص یافته است. "
۲.

تعلیم و تربیت انتقادی و پیوند های آن با برنامه آموزش فلسفه برای کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تعلیم و تربیت انتقادی فریره حلقه کندوکاو تعلیم و تربیت گفت و شنودی طرح مسئله تعلیم و تربیت رهایی بخش تسهیل گر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸۲ تعداد دانلود : ۷۹۹
برنامه آموزش فلسفه برای کودکان، به منزله رویکردی تربیتی با محوریت گفت وشنود و با هدف پرورش تفکر مسئولانه، خلاق، و نقاد، متأثر از دیدگاه های تربیتی چندی است که در پژوهش های داخلی درباره برخی از آن ها تحقیق و بررسی صورت گرفته است. در این میان به دیدگاه تعلیم و تربیت انتقادی، که از دهه های پایانی قرن بیستم در فضاهای آموزشی دنیا تأثیر فراوانی داشته، کم تر توجه شده است. این مقاله، ضمن بررسی خاستگاه ها، ماهیت، و ویژگی های تعلیم و تربیت انتقادی یا رادیکال، این رویکرد را بنابر آرای برجسته ترین مربی آن، پائولو فریره، تبیین می کند. به این منظور ماهیت تعلیم و تربیت و مهم ترین مفاهیم و مضامین در اندیشه این مربی انتقادی قرن بیستم بررسی خواهد شد. نتایج مطالعات حاکی از برخی تشابهات در دو نگره تربیتی (رویکرد انتقادی و برنامه آموزش فلسفه برای کودکان) است که با روش استنتاجی به دست آمده است؛ شباهت هایی همچون پرورش تفکر و آگاهی انتقادی، طرح مسئله، آموزگار در نقش تسهیل گر، حلقه کندوکاو فلسفی و حلقه فرهنگی، شیوه آموزشی گفت وشنود بین آموزگار و دانش آموز به جای روش سنتی انتقال یک جانبه و تک گویانه مطالب از آموزگار به یادگیرندگان، مخالفت با تأکید صرف بر حافظه و حفظ طوطی وار مطالب، تأکید بر مشارکت فعال و آزادی عمل دانش آموزان و یادگیرندگان در فرایند آموزشی، تشویق به خوداندیشی و تفکر متأملانه که در هر دو دیدگاه به وضوح دیده می شود.
۳.

مطالعه برخی عوامل موثر بر بروز مقاومت دانش آموزان در برابر هنجارهای مدرسه(بررسی دبیرستان های شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تعلیم و تربیت انتقادی مقاومت سرمایه فرهنگی بازتولید هنجارهای مدرسه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴۰ تعداد دانلود : ۹۳۱
پژوهش حاضر به بررسی تأثیر نوع رابطه معلم- دانش آموز و میزان سرمایه فرهنگی بر بروز مقاومت دانش آموزان در برابر هنجارهای رسمی مدرسه می پردازد. بر اساس دیدگاه چپ گرایانی چون آلتوسر نظام آموزش و پرورش ابزار ایدئولوژیکی دولت به حساب می آید و ساختار های نظام حاکم را بازتولید می کند، اما به عقیده متفکران انتقادی تعلیم و تربیت، اغلب در برابر برنامه های ارائه شده از سوی نظام، مقاومت دانش آموزان بروز می کند و در همین نظام امکان رهایی نیز فراهم می شود. در این میان نوع تعامل بین معلم و دانش آموز و میزان برخورداری از سرمایه فرهنگی می تواند در بروز مقاومت دانش آموزان در برابر هنجارهای مدرسه تأثیرگذار باشد. این مطالعه به صورت پیمایش انجام گردید و جامعه آماری پژوهش حاضر دانش آموزان پسر دبیرستانی شهر تهران بودند که با حجم نمونه 310 نفر انتخاب شدند. یافته های این تحقیق نشان داد که رابطه بین دو متغیر نوع رابطه معلم- دانش آموز و بروز مقاومت معنی دار می باشد، بر این اساس فرضیه اول تحقیق تیید گردید. در رابطه با فرضیه دوم، نتایج به دست آمده از تحلیل دو متغیره حاکی از آن است که بین دو متغیر سرمایه فرهنگی دانش آموز و بروز مقاومت رابطه معناداری برقرار است. تحلیل رگرسیونی نشان داد که نوع رابطه معلم- دانش آموز از بین متغیرهای مستقل پژوهش تأثیر قوی تری را بر متغیر وابسته داشته است.
۴.

تعلیم و تربیت انتقادی: اصول، برنامه ریزی، عملکرد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تعلیم و تربیت انتقادی مهارت خواندن آموزش زبان انگلیسی انگلیسی به عنوان زبان خارجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۱ تعداد دانلود : ۴۶۳
تعلیم و تربیت انتقادی در انگلیسی به عنوان زبان خارجی: اصول، برنامه ریزی، عملکرد لیلا اکبرپور دانشگاه شیراز رحمان صحراگرد دانشگاه شیراز پژوهش حاضر که بخشی از رساله دکتری نویسنده اول می باشد شرح تدوین یک کورس خواندن و درک مفاهیم بر اساس اصول تعلیم و تربیت انتفادی و تاثیر آن کورس بر دانش خواندن فراگیران زبان انگلیسی، انگیزش آن ها برای خواندن متون انگلیسی، چگونگی نگرش دموکراتیک آن ها به کلاس های درس انگلیسی و نیز نگرش آن ها نسبت به کورس پیشنهادی می باشد. در واقع، تحقیق حاضر گامی به سوی بررسی نتایج بر گرفته از مراحل نخستین رساله دکتری ذکر شده است که هدفش تدوین الگویی برای آموزش زبان انگلیسی در ایران بر اساس تعلیم و تربیت انتقادی می باشد. شرکت کنندگان در این پژوهش 61 تن از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز (در دو گروه) بودند. 31 نفر از شرکت کنندگان که گروه گواه را تشکیل می دادند بر اساس روش های معمول که در ایران برای آموزش خواندن به کار گرفته می شود و 30 تن دیگر که گروه آزمایشی را تشکیل می دادند بر اساس کورس انتقادی آموزش دیدند. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس پیش آزمون و پس آزمون خواندن و درک مفاهیم، پرسشنامه انگیزش، پرسشنامه نگرش دموکراتیک و نیزنتایج تحلیل کیفی مصاحبه ها نشان داد که علی رغم مشکلاتی که حین انجام پژوهش در گروه آزمایشی وجود داشت، کورس پیشنهادی بر دانش خواندن شرکت کنندگان، نگرش دموکراتیک آن ها به دروس زبان انگلیسی و ایجاد انگیزه درآنان برای خواندن متون انگلیسی تاثیری مثبت نشان داد. نگرش شرکت کنندگان نسبت به کورس پیشنهادی نیز در قالب چهار تم که از نتایج تحلیل داده های کیفی پدید آمد بررسی شده و گزارش گردید. پیام اصلی این پژوهش کار آمدی اصول تعلیم و تربیت انتقادی در ایران است که برخی پژوهشگران آن ها را در شرایط فعلی غیر کارآمد دانسته اند.