فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی

پژوهش حاضر، با هدف بررسی راهبردهای جست وجوی اطلاعات در اینترنت توسط دانش آموزان و رابطه این راهبردها با سطح مهارت خواندن زبان انگلیسی و جنسیت انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانش آموزان دختر و پسر دوره متوسطه هستند که در سال تحصیلی 91-1390 در مدارس روزانه شهر گرگان مشغول به تحصیل بوده اند. از بین جامعه مورد نظر، 190 دانش آموز به روش نمونه در دسترس (فقط دانش آموزانی که با اینترنت کار می کردند) انتخاب شدند. نمونه مورد نظر، پرسش نامه راهبردهای جست وجوی اطلاعات در اینترنت را که سه راهبرد فرآیندی، فراشناختی و رفتاری را می سنجد، تکمیل نمودند (پایایی ابزار = 75/0). هم چنین، آنها در آزمون خواندن مهارت زبان انگلیسی کِت (آزمون پایه دانشگاه کمبریج) شرکت نمودند (پایایی ابزار = 71/0). برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چندگانه (مانوا) و ضریب همبستگی استفاده شد. یافته ها نشان داد که جنسیت بر راهبردهای رفتاری تأثیر دارد. بدین معنی که، پسران از این راهبردها بیشتر از دختران استفاده می کنند. اما در استفاده از دو راهبرد فرآیندی و فراشناختی اختلافی بین دو گروه مشاهده نشد. بررسی رابطه میان مهارت خواندن زبان انگلیسی و به کارگیری راهبردهای جست وجوی اطلاعات نشان داد که دو متغیر، ارتباط مثبت و معناداری با یکدیگر دارند. علاوه بر این، با در نظر گرفتن زیرمقیاس های پرسش نامه راهبردهای جست وجوی اطلاعات مشخص شد که مهارت خواندن با راهبردهای شناختی و رفتاری رابطه مثبت و معناداری دارد؛ اما این رابطه با راهبردهای فرآیندی معنادار نبود.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر نرم افزار چند رسانه ای زبان بر آموزش زبان و گفتار کودکان آسیب دیده شنوایی زیر هشت سال استان مازندران بود. روش پژوهش شبه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون بین دو گروه آزمایش و کنترل بود. در این پژوهش از میان 60 نوآموز زیر هشت سال آسیب دیده شنوایی استان مازندران، 30 نفر به عنوان نمونه به روش تصادفی ساده انتخاب و گروه نمونه به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. جهت دست یابی به هدف پژوهش ابتدا پیش آزمون از هر دو گروه کنترل و آزمایش گرفته شد و سپس گروه کنترل به مدت دو ماه (15 جلسه) با نرم افزار آموزشی چند رسانه ای زبان و گفتار آموزش دیدند و در پایان جلسه آموزش دوباره از هر دو گروه کنترل و آزمایش پس آزمون به عمل آمده است. ابزارهای این پژوهش، آزمون TOLD-P3 و نرم افزار چند رسانه ای زبان و گفتار بود. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل از نمرات پیش آزمون و پس آزمون از روش آزمون t مستقل و تحلیل کواریانس (ANCOVA) استفاده شد. بررسی فرضیه ها نشان داد، آموزش به روش چند رسانه ای بر واژگان تصویری، درک دستوری و تولید کلمه کودکان بهتر از روش سنتی بوده و هم چنین، نتایج آزمون کوواریانس نشان داد، با حذف اثرات پیش آزمون نرم افزار های چندرسانه ای تأثیر بیشتری در مقایسه با روش سنتی بر رشد زبان و گفتار کودکان دارد.

پژوهش حاضر، با هدف شناسایی میزان و عوامل مؤثر بر رضایت مندی استفاده کنندگان از خدمات بخش اطلاع رسانی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه مازندران انجام شده است. روش پژوهش، پیمایشی و با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته، شامل 23 سؤال بسته پاسخ و یک سؤال باز پاسخ، انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانشجویان مراجعه کننده به بخش اطلاع رسانی کتابخانه مرکزی دانشگاه مازندران در سال تحصیلی 92-1391 و نمونه شامل 260 نفر از مراجعه کنندگان که در مدت دو ماه به بخش اطلاع رسانی مراجعه کردند، می باشد که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده ها بر اساس شاخص های آمار توصیفی و آزمون مجذور کای و t تک نمونه ای تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان داد که کاربران تا حد زیادی از امکان دسترسی به منابع الکترونیکی، پایگاه ها و مهارت های اطلاعاتی و ارتباطی کتابداران رضایت داشته اند؛ اما از تجهیزات فراهم شده و ساعت کار بخش اطلاع رسانی، ناراضی بوده اند. بیشترین استفاده کاربران از پایگاه فارسی مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID) و پایگاه لاتین جامع علوم (Science Direct) بوده است.

این تحقیق با هدف اصلی شناسایی تأثیر بازی های رایانه ای غیربومی بر تغییر هویت دانش آموزان براساس مؤلفه های هویت ملی، دینی، خانوادگی، جنسیتی و شخصی انجام شد. روش تحقیق، توصیفی از نوع زمینه یابی است. جامعه آماری، شامل: کلیه دانش آموزان دختر و پسر دوره متوسطه استان مازندران به تعداد 29757 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران، 487 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای و میدانی و ابزار پرسش نامه محقق ساخته استفاده شده است. روایی صوری و محتوایی پرسش نامه توسط متخصصان مربوطه تأیید شد و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، 91/0 به دست آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t تک نمونه ای، آزمون t دو گروه مستقل و تحلیل واریانس یک راهه (ANOVA) استفاده شده است. نتایج نشان داد که بازی های رایانه ای بر هویت ملی، دینی، خانوادگی، جنسیتی دانش آموزان تأثیر معنی داری دارد و بر هویت شخصی آنها تأثیر معنی داری ندارد. هم چنین، اختلاف معنی داری بین دختران و پسران در تأثیر بازی های رایانه ای در متغیرهای هویت (دینی، خانوادگی، جنسیتی و شخصی) وجود دارد. این تأثیر در هویت پسران بیشتر از دختران است و تأثیر بازی های رایانه ای بر هویت دانش آموزان برحسب پایه و رشته تحصیلی اختلاف معنی داری ندارد. به طور کلی، نتایج نشان داد، استفاده زیاد و نامناسب از بازی های رایانه ای غیر بومی سبب تضعیف هویت دانش آموزان دوره متوسطه می شود.

هدف کلی از انجام این پژوهش، بررسی رابطه آشنایی با فن آوری اطلاعات و توانمند سازی دبیران می باشد. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه مورد بررسی، شامل: کلیه دبیران شهرستان بجنورد به حجم 1100 نفر می باشد که از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای، 287 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده، شامل پرسش نامه توانمند سازی اسپریتزر که پایایی آن بر اساس ضریب آلفای کرونباخ 82/0 و پرسش نامه محقق ساخته در زمینه فن آوری اطلاعات می باشد که پایایی آن بر اساس ضریب آلفای کرونباخ 71/0 محاسبه شد. برای بررسی فرضیه های تحقیق، از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. هم چنین برای تعیین متغیرهای تأثیرگذار و نشان دادن تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم متغیرهای مستقل بر وابسته از رگرسیون چند متغیره استفاده گردید. یافته ها نشان داد که بین کاربرد اینترنت، استفاده از دوره های آموزشی، توانایی انتقال اطلاعات دبیران، توانایی مدیریت بانک های اطلاعاتی، توانایی اشتراک اطلاعات و در کل آشنایی با فن آوری اطلاعات؛ با توانمندسازی شغلی دبیران رابطه وجود دارد. هم چنین استفاده از دوره های آموزشی، توانایی انتقال اطلاعات، نگرش به انتقال و مبادله اطلاعات نقش تعیین کننده ای در توانمندسازی دبیران دارند.

پژوهش حاضر، با هدف بررسی امکان سنجی استفاده از ایمیل در ارزش یابی تکوینی دانشجویان غرب استان مازندران انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری تحقیق را استادان دانشگاه های غرب استان مازندران به تعداد 196 نفر تشکیل داده است. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 162 نفر بوده است. نمونه گیری به روش تصادفی طبقه ای انجام شده است. ابزار گرد آوری اطلاعات، پرسش نامه محقق ساخته با 27 سؤال در مقیاس لیکرت بوده است. آلفای کرونباخ آن 778/0 محاسبه شده است. روش آماری تجزیه و تحلیل داده های مورد استفاده در این پژوهش در دو سطح توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزار SPSS صورت گرفته است، در سطح استنباطی از آزمون t تک نمونه ای استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون نشان داده است که استادان غرب استان مازندران با ایمیل در حد مطلوب آشنا هستند. از دیدگاه آنان استفاده از ایمیل برای ارزش یابی تکوینی اثربخش می باشد و استفاده از آن امکان پذیر بوده و نیاز به هر یک از ملزومات (پهنای باند، اینترنت پرسرعت، صداقت، بستر فرهنگی، تغییر نگرش دانشجویان، تغییر نگرش استادان) استفاده از ایمیل در ارزش یابی تکوینی در حد زیاد قرار دارد. موانع استفاده از ایمیل در ارزش یابی تکوینی (وقت گیر بودن، امکان تقلب، ایجاد زحمت برای استادان، جدی بودن موانع، فقدان سواد اطلاعاتی، فقدان استاندارد و موانع اداری) در حد زیاد مؤثر می باشد.

این پژوهش با هدف بررسی رابطه سیستم فن آوری اطلاعات، با خلاقیت مدیران و معلمان دبیرستان های پسرانه دولتی شهرستان خوی انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری، کلیه مدیران و معلمان دبیرستان های پسرانه شهرستان خوی، به تعداد 270 نفر می باشد. از این مقدار حجم نمونه آماری 140 نفر انتخاب شده، به طوری که 40 نفر مدیر به روش سرشماری و 100 نفر دبیر به صورت تصادفی ساده انتخاب شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه است که بعد از تأیید روایی پرسش نامه توسط استادان و صاحب نظران و محاسبه پایایی پرسش نامه ها (پرسش نامه سیستم فن آوری اطلاعات 89/0 و پرسش نامه خلاقیت 87/0) اجرا گردید. جهت آزمون فرضیه ها، از آزمون های پارامتریک ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون ساده استفاده شد. نتایج به دست آمده از آزمون فرضیه ها، نشان داد که تمامی مؤلفه های خلاقیت (سیالی، انعطاف، بسط، ابتکار) رابطه معنی داری با سیستم فن آوری اطلاعات دارند. نتایج رگرسیون نشان داد که سیستم فن آوری اطلاعات، با ضریب تبیین 546/0 و ضریب بتای 515/0، تأثیر مثبت بر روی خلاقیت معلمان و مدیران داشته و به عنوان پیش بینی کننده خلاقیت می باشد. بنابراین، نتایج به دست آمده از تحقیق حاکی از وجود رابطه قوی بین سیستم فن آوری اطلاعات و خلاقیت است و پیاده سازی سیستم های نوین اطلاعات دانش با تأکید بر سیستم فن آوری اطلاعات در مدارس، از عوامل مهم ایجاد کننده خلاقیت و انعطاف و پرورش ایده های نو در کارکنان و از بسترهای مهم برای ایجاد مدارس یادگیرنده می باشد.

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر بازی های رایانه ای خشن و راهبردی بر زمان واکنش دیداری و شنیداری انتخابی و پاسخ های تکانشی دانش آموزان دبیرستانی بود. روش پژوهش علی مقایسه ای بود. جامعه آماری متشکل از کلیه دانش آموزان پسر دبیرستانی شهر همدان (دامنه سنی 13 تا 18 سال) در سال تحصیلی 91-1390 بود. روش نمونه گیری، غیر تصادفی داوطلبانه و هدفمند برای ممکن کردن همتاسازی گروه ها بود. دو گروه مطالعه (بازی های رایانه ای خشن و بازی های راهبردی) با گروه مقایسه که تجربه هیچ نوع بازی رایانه ای را نداشتند، همتا شدند. زمان واکنش و تکانش گری در پاسخ با نرم افزار زمان سنج واکنش پیشرفته اندازه گیری شد. داده ها با روش های آماری تحلیل واریانس چند متغیره و تحلیل واریانس یک راهه مستقل تحلیل و بررسی شد. نتایج نشان داد که هر دو نوع زمان واکنش در گروه های مطالعه سریع تر از گروه مقایسه است. دو نوع زمان واکنش در گروه بازی های خشن سریع تر از گروه بازی های راهبردی است و تعداد پاسخ تکانشی در گروه بازی های رایانه ای (گروه های مطالعه) کمتر از گروه مقایسه است.