مطالب مرتبط با کلیدواژه

آسیب شناسی روانی


۱.

آسیب شناسی روانی و مشکلات شخصی و ارتباطی مردانی که مرتکب خشونت خانوادگی می شوند(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: فصلنامه توانبخشی ۱۳۸۵ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: آسیب شناسی روانی همسرآزاری خشونت خانوادگی مشکلات شخصی مشکلات ارتباطی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی اجتماعی روانشناسی مقایسه ای
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی اجتماعی پرخاشگری، تعارض و خشونت
تعداد بازدید : ۲۳۸۱
هدف: این پژوهش با هدف بررسی آسیب شناسی روانی و مشکلات شخصی و ارتباطی مردانی که مرتکب خشونت خانوادگی می شوند انجام یافت. روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع مطالعات مقطعی است که در آن 230 مرد متاهل که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از مراکز مختلف مانند سینماها، گردشگاه ها، دادگاه های خانواده، پارک ها و فرهنگ سراها (این مراکز به گونه تصادفی از نواحی 2، 5، 12 و 18 شهر تهران در طرح پژوهش قرار گرفته بودند) انتخاب شده بودند، پس از آگاهی از اهداف پژوهش و اعلام رضایت در پژوهش شرکت کردند. داده های پژوهش از طریق مقیاس تاکتیک های تعارضی برای شناسایی گروه مرتکبین و غیر مرتکبین خشونت خانوادگی جمع آوری شد. سپس با استفاده از پرسشنامه نیمرخ شخصی و ارتباطی و فهرست تجدید نظر شده علایم، آسیب شناسی روانی و مشکلات شخصی و ارتباطی همراه خشونت مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش تفاوت های معناداری را برای گروه های مرتکب و غیرمرتکب خشونت در همه مقیاس های پرسشنامه نیمرخ شخصی و ارتباطی غیر از خرده مقیاس حسادت نشان داد (P£0.05). بر همین اساس هر دو گروه در همه مقیاس های فهرست تجدید نظر شده 90 موردی علایم، تفاوت معنادار آماری نشان دادند (P£0.05). نتیجه گیری: مردانی که مرتکب خشونت خانوادگی و همسرآزاری می شوند از آسیب شناسی روانی و مشکلات شخصی و ارتباطی بسیار بیشتری در مقایسه با مردانی که مرتکب خشونت نمی شوند رنج می برند.
۳.

بررسی علایم اختلال فشار روانی پس آسیبی و رابطه ی آن با آسیب شناسی روانی در پرستاران بخش های اورژانس اهواز(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: اصول بهداشت روانی۱۳۸۸ شماره ۴۲

کلیدواژه‌ها: آسیب شناسی روانی پرستاران مشکلات روان شناختی اورژانس اختلال فشار روانی پس آسیبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۲۲ تعداد دانلود : ۱۰۵۴
" مقدمه: هدف از تحقیق کنونی بررسی علایم اختلال فشار روانی پس آسیبی در پرستاران بخش های اورژانس و رابطه ی آن با آسیب شناسی روانی و برخی علایم روان شناختی در مقایسه با پرستاران شاغل در سایر بخش ها در بیمارستان های شهر اهواز بود. روش کار: در این پژوهش توصیفی پس رویدادی که از ابتدای سال 86 به مدت نه ماه اجرا گردید، 110 پرستار به روش نمونه گیری تصادفی از بین پرستاران بخش های اورژانس بیمارستان های اهواز انتخاب شدند.50 پرستار نیز به عنوان گروه شاهد انتخاب گردیدند. برای ارزیابی علایم اختلال فشار روانی پس آسیبی از آزمون مواجهه با رویداد و برای ارزیابی آسیب شناسی روانی و برخی علایم روان شناختی از مقیاس فهرست 90 نشانه ای استفاده گردید. با روش های آماری توصیفی و آزمون تی، ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون چندگانه به روش هم زمان و گام به گام، داده ها تحلیل شدندیافته ها: بر اساس نتایج، اجتناب یکی از علایم شایع اختلال فشار روانی پس آسیبی در پرستاران اورژانس می باشد. هم چنین همبستگی معنی داری بین علایم اختلال فشار روانی پس آسیبی با علایم روان شناختی به دست آمد (001/0>P). با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه، جسمانی سازی و حساسیت در روابط بین فردی بهترین پیش بینی کننده های علایم اختلال فشار روانی پس آسیبی بودند. نتیجه گیری: اجتناب یکی از علایم شایع در اختلال فشار روانی پس آسیبی پرستاران است که می تواند به صورت اشکال در روابط بین فردی یا بیماری های روان تنی تظاهر یابد. پرستاران اورژانس به دلیل چالش در شرایط فشارزا سعی دارند از رویدادها اجتناب ورزند اما فشارهای روانی ناشی از رویداد بر جنبه های روان شناختی آن ها اثر گذارده و سبب واکنش هایی هم چون دردهای جسمانی و مشکلاتی در روابط بین فردی می گردد. "
۴.

تقابل واژه های «آسیب شناسی روانی» و «درمان» در لغت نامه های زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه تازه های علوم شناختی ۱۳۸۴ شماره ۲۷

کلیدواژه‌ها: درمان آسیب شناسی روانی واژه لغت نامه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸۹ تعداد دانلود : ۱۰۴۹
هدف: این تحقیق در پی آن بود تا واژه های آسیب شناسی روانی و درمان را در فرهنگ های معتبر زبان فارسی (معین، عمید و معاصر ]فارسی امروز[) و نسبت های خوشایندی/ناخوشایندی‏، جسمی/غیر جسمی و رایج/غیر رایج آنها را تعیین کند. روش: نمونه مورد مطالعه این پژوهش کیفی، کلیه ورودی های درج شده در فرهنگ های سه گانه بود. با توجه به اهداف پژوهش، نظر تخصصی سه روانشناس مستقل و یک زبان شناس، به عنوان معیار سنجش و ارزیابی واژه ها و لغات به کار گرفته شد تا ویژگی های کیفی و توصیفی واژه ها و لغات استخراج شود. یافته ها: عناصر روانشناختی مورد نظر این مطالعه (آسیب شناسی روانی و درمان) از یکدیگر متفاوت اند و در تقابل با یکدیگر قرار دارند. نتیجه گیری: یافته ها با توجه به نظریه های روانشناختی و از نگاه فرهنگی مورد بحث قرار خواهد گرفت.
۵.

نقش ویژگی های شخصیتی ناگویی خلقی در پیش بینی نشانه های آسیب شناسی روانی در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم رفتاری پاییز و زمستان ۱۳۸۸ شماره ۱۳

کلیدواژه‌ها: اضطراب آسیب شناسی روانی افسردگی اساسی ناگویی خلقی دشواری در شناسایی احساسات

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی شخصیت
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلال خلقی افسردگی
تعداد بازدید : ۱۹۰۹ تعداد دانلود : ۹۰۸
زمینه و هدف: از آن جا که نارسایی های عاطفی در بروز نشانه های آسیب شناسی روانی در اختلالات خلقی، از اهمیت خاصی برخوردارند، این پژوهش به منظور تعیین نقش ویژگی های شخصیتی ناگویی خلقی در پیش بینی نشانه های آسیب شناسی روانی بیماران مبتلا به افسردگی اساسی طراحی شد. مواد و روش ها: این مطالعه به روش توصیفی - تحلیلی (مقطعی) بر روی نمونه ای به تعداد 323 بیمار با اختلال افسردگی اساسی 32 تا 45 ساله (225 زن و 98 مرد) با میانگین سن 38±3 که به روش نمونه گیری در دسترس از میان مراجعین به درمانگاه های روان پزشکی استان اردبیل انتخاب شده بودند انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل مقیاس ناگویی خلقی تورنتو و فهرست تجدید نظر شده نشانه های روانی بود. داده ها با استفاده از روش تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که فقط اولین جنبه ناگویی خلقی (دشواری در شناسایی احساسات) تمامی نشانه های آسیب شناسی روانی را در بیماران با افسردگی اساسی به طور معنی داری پیش بینی می کند (P=0.001). به نظر می رسد نقش جنبه های دیگر ناگویی خلقی در پیش بینی نشانه های آسیب شناختی روانی ناچیز باشد. نتیجه گیری: به طور کلی، بسیاری از نشانه های آسیب شناسی روانی در اختلال افسردگی اساسی با دشواری در شناسایی هیجانات مرتبط است.
۶.

رابطه­ی الگوی صفات شخصیتی والدین کودکان و نوجوانان 15-5 ساله­ی مبتلا به اختلال­های رفتاری با نوع اختلال آن­ها(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: اصول بهداشت روانی سال دوازدهم تابستان ۱۳۸۹ شماره ۴۶

کلیدواژه‌ها: والدین آسیب شناسی روانی اختلال رفتاری صفت شخصیتی کودک ونوجوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴۴ تعداد دانلود : ۱۳۹۲
مقدمه: این پژوهش با هدف تعیین میانگین ابعاد مختلف صفات شخصیتی والدین کودکان و نوجوانان 15-5 ساله­ی مبتلا به اختلال­های رفتاری و ارتباط آن با نوع اختلال رفتاری کودک انجام شد . روش­کار: مطالعه­ی حاضر، توصیفی­تحلیلی و جامعه­ی پژوهشی آن از بین مراجعان مراکز درمانی خصوصی و دولتی سرپایی شهر اصفهان در سال 88-1387 به روش آسان انتخاب شد. تعداد نمونه­ها 200 نفر و در دامنه­ی سنی 15-5 سال بودند و تشخیص بالینی برای آن­ها توسط روان­پزشک گذاشته شده بود. داده­ها از طریق فرم بلند پرسش­نامه­ی شخصیتی نئو جمع­آوری و سپس با آزمون­های آماری t مستقل و ANCOVA و ANOVAمورد بررسی قرار گرفتند. یافته­ها: صفت­های پرخاش­گری والدین با اختلال­های اضطرابی و خلقی، افسردگی با اختلال نقص­توجه­بیش­فعالی و اعمال با اختلال­های اضطرابی و تخیل و احساسات و نمره­ی کل پرسش­نامه با اختلال­های رفتار آشفته و نوع­دوستی با اختلال­های خلقی و تواضع با اختلال­های اضطرابی، اعتماد و نمره­ی کل با اختلال نقص­توجه بیش­فعالی و هیجان­های مثبت والدین با اختلال­های رفتار آشفته و تلاش برای موفقیت، خویشتن­داری، احتیاط در تصمیم­گیری و نمره­ی کل با اختلال­های اضطرابی، تلاش برای موفقیت والدین با اختلال­های رفتار آشفته و وظیفه­شناسی والدین با اختلال نقص­توجه بیش­فعالی و خویشتن­داری والدین با اختلال­های دفعی و نظم­وترتیب و احتیاط در تصمیم­گیری والدین با اختلال­های خلقی در کودکان رابطه­ی معنی­داری داشت (05/0>P). نتیجه­گیری: با توجه به رابطه­ی متقابل آسیب­شناسی روانی مبتنی بر مزاج والدین با خلق­وخو و رفتار کودک باید به چیزی بیش از یک رابطه­ی خطی بین متغیرها توجه داشت.
۷.

ارزیابی ارتباط آسیب شناسی روانی و شدت بیماری انسدادی مزمن ریه(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: اصول بهداشت روانی سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۵۲

کلیدواژه‌ها: افسردگی اضطراب آسیب شناسی روانی بیماری انسدادی مزمن ریه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰۲ تعداد دانلود : ۶۱۷
مقدمه: بیماری های انسدادی مزمن ریه (COPD) از بیماریهای شایع تنفسی هستند که در بیماران مبتلا به دلیل ازمان بیماری و از کارافتادگی مشکلات روانی ایجاد شده و منجر به تشدید بیماری می شوند. داده های کافی در این مورد در ایران موجود نیست لذا به بررسی آسیب شناسی روانی این بیماران پرداختیم. روش کار: در این پژوهش توصیفی تحلیلی، از بین بیماران درمانگاه تخصصی ریه بیمارستان قائم (عج) مشهد طی نیمه ی اول سال 1387، 43 نفر که به تشخیص یک فوق تخصص ریه مبتلا به COPD بودند به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و اسپیرومتری شدند، سپس توسط یک روان شناس بالینی مورد ارزیابی وضعیت روانی با «چک لیست ویرایش شده ی 90 سئوالی (SCL-90-R)»، و آزمونهای افسردگی هامیلتون و بک قرار گرفتند. داده ها توسط نرم افزار SPSS نسخه ی 14 و با آزمونهای آماری تی، تحلیل واریانس یک طرفه و پیرسون تحلیل شدند. یافته ها: میانگین نمره ی شاخص کلی علایم (GSI) در مردان 56/0 و در زنان 98/0 بود و 2/51 درصد بیماران در محدوده پاتولوژیک روانی قرار داشتند. 1/58% بیماران افسردگی و 5/46 درصد بیماران اضطراب غیرطبیعی داشتند. زنان به طور بارزتری دچار افسردگی، اضطراب، فوبی و اختلالات شبه جسمی بودند (05/0 P<). بیماران مبتلا به COPD شدید نسبت به دو گروه خفیف و متوسط، افسردگی بیشتری داشتند (03/0= P و 01/0= P). نتیجه گیری: بیماران مبتلا به COPD میزان آسیب شناسی روانی بالایی دارند، خصوصا افسردگی به ویژه در زنان مبتلا شایع است که با شدت بیماری ریوی ارتباط مستقیم دارد.
۸.

اثربخشی درمان گروهی ذهن آگاهی بر کاهش علایم آسیب شناسی روانی و تغییرات الکتروکاردیوگرافی در افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: اصول بهداشت روانی سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۶۰)

کلیدواژه‌ها: آسیب شناسی روانی بیماری عروق کرونری ذهن آگاهی الکتروکاردیوگرافی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی عصب شناختی رفتاری جنبه زیستی اختلالها
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی مشاوره مشاوره گروهی
تعداد بازدید : ۱۳۴۰ تعداد دانلود : ۷۱۰
مقدمه: پژوهش­های سال­های اخیر بیش از پیش، موید تاثیر عوامل روانی بر پیدایش و سیر بیماری­های کرونر قلب می­باشند. این پژوهش با هدف اثربخشی درمان گروهی ذهن­آگاهی بر تغییرات الکتروکاردیوگرافی و کاهش علایم آسیب­شناسی روانی در افراد مبتلا به بیماری کرونری قلب انجام پذیرفت. روش­کار: 22 نفر از مردان مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب در یک کارآزمایی بالینی به روش نمونه­گیری پیاپی از میان جامعه­ی پژوهش (مردان مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب که به بیمارستان حشمت شهر رشت مراجعه کرده بودند) انتخاب و به طورتصادفی در دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفتند. برای بررسی علایم آسیب­شناسی روانی، پرسش­نامه­های افسردگی بک، اضطراب حالت-صفت اشپیلبرگر و ماده­های خصومت در پرسش­نامه تجدیدنظر شده­ی چک­لیست روانی 90 آیتمی به عنوان پیش­آزمون در دو گروه اجرا و جهت بررسی اثربخشی روش ذهن­آگاهی بر تغییرات الکتروکاردیوگرافی، قبل و بعد از مداخله­ی ذهن­آگاهی از بیماران، نوار قلب گرفته شد. پس از اجرای هشت جلسه آموزش شناخت­درمانی مبتنی بر ذهن­آگاهی در گروه آزمون، ابزارهای فوق مجددا به عنوان پس­آزمون در هر دو گروه اجرا گردید. داده ها توسط تحلیل کوواریانس تک­متغیری و چندمتغیری بررسی شدند. یافته­ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه شاهد و آزمون در نمرات پس­آزمون افسردگی، خصومت، اضطراب حالت و صفت، تفاوت معنی­داری (0.001>P) وجود دارد اما آموزش ذهن­آگاهی بر شاخص­های الکتروکاردیوگرافی تاثیر معنی­داری نداشت (0.05<P). نتیجه­گیری: به نظر می­رسدآموزش ذهن­آگاهی گروهی، تاثیر معنی­داری در کاهش علایم آسیب­شناسی روانی در مردان مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب دارد.
۹.

مقایسه مکانیسم های دفاعی در بیماران مبتلا به افسردگی، اختلال های اضطرابی و افراد عادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: افسردگی اضطراب آسیب شناسی روانی مکانیسم دفاعی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلال خلقی افسردگی
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلالات اضطرابی
تعداد بازدید : ۲۷۸۷ تعداد دانلود : ۹۱۰
هدف این پژوهش، مقایسه مکانیسم های دفاعی بیماران مبتلا به افسردگی و اختلال های اضطرابی و افراد عادی بود. تعداد 224 نفر (87 افسرده، 64 مضطرب، 73 عادی) از مبتلایان و جمعیت عمومی به صورت داوطلب در این پژوهش شرکت کردند. علاوه بر تشخیص روانپزشکی نوع اختلال، از شرکت کنندگان خواسته شد تا پرسشنامه سبک های دفاعی (DSQ) را تکمیل کنند. نتایج پژوهش نشان داد که مکانیسم های رشدنایافته، دفاع های غالب افراد مبتلا به افسردگی؛ مکانیسم های نورتیک، دفاع های غالب افراد مبتلا به اختلال های اضطرابی؛ و مکانیسم های رشدیافته، دفاع های غالب افراد عادی بود. مقایسه سبک های دفاعی بیماران و افراد عادی، احتمال تاثیرگذاری دفاع های ناکارآمد نورتیک و رشدنایافته بر شکل گیری و یا تداوم افسردگی و اختلال های اضطرابی را تایید می کند.
۱۰.

احساس گناه: بیماری یا شفا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال ششم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۸)

کلیدواژه‌ها: آسیب شناسی روانی عشق گناه شفا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳۷ تعداد دانلود : ۱۶۲۳
اخلاق، گناه، بیماری و جرم، مفاهیم راهگشای دیالوگ دنیای قدیم و جدید هستند. بر اساس دیدگاه دوانلو (2001) احساس گناه سنگین ترین احساس بشری و عامل بیماری های روانی است. از طرفی تجربه احساس گناه منجر به شفا و پویایی زندگی آدمی می شود. بنابراین موردبحث برانگیز این است که مرز بین سلامت و بیماری چیست؟ چرا و چگونه سنگین ترین احساس بشری که عامل رنج هایش است منجر به شفا هم می شود.. زمانیکه کودک در دلبستگی به والدین طرد یا بیش ازحد حمایت شود، عشق ورزی او با احساسات متعارضی مانند نفرت، عشق و گناه به عنوان ترکیب این دو، همراه می شود. ازآنجاکه کودک همواره تلاش می کند که از رابطه دلبستگی خود با والدینش محافظت کند، به منظور حفاظت از آنها، اغلب خشم خود را به سمت خویش بر می گرداند واین نقطه آغاز شروع بیماری روانی و بیماری های روانی تنی است. طی این فرآیند در زندگی آدمی گریزناپذیر است. پژوهش حاضر با تحلیل و بررسی مطالعات اخیر با محوریت گناه نشان می دهد بیماری روانی امری گریزناپذیر، خودخواسته و منعطف است، تا زمانی که نیاز یه شناخت مسدود باشد ممکن است فرد به حیات روانی خود ادامه دهد ولی بهبودی، شکوفایی و سرزندگی درگرو آگاهی به کاستی ها و لمس احساس گناه است که حاصل می شود.
۱۱.

تحلیلی بر نقش فرهنگ در آسیب شناسی روانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال ششم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۸)

کلیدواژه‌ها: اختلال روانی فرهنگ آسیب شناسی روانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳۸ تعداد دانلود : ۹۱۶۰
بررسی ادبیات پژوهشی موجود در زمینه آسیب شناسی روانی نشان می دهد که اختلال روانی محصول عوامل چند گانه است. مقاله حاضر، از بین عوامل متعدد دخیل در آسیب شناسی روانی، به عامل فرهنگ پرداخته است. شیوه ها و باورهای فرهنگی می توانند بر سبک مقابله فرد با پریشانی روانشناختی اثر گذاشته و گاهی به او در مواجهه با بیماری روانی کمک کنند. از سوی دیگر همین عوامل فرهنگی می توانند منبع پریشانی، تعارض و زمینه ساز بروز اختلال روانی در فرد باشند. نفوذ عوامل فرهنگی در آسیب شناسی روانی به اندازه ای است که حتی ابراز علائم روانشناختی و مراجعه فرد برای درمان نیز تحت تأثیر زمینه فرهنگی است. به علاوه، تأثیرات فرهنگی می توانند چالش های فراوانی را بر متخصصان سلامت روان تحمیل کنند. وظیفه روانشناسان ارزیابی، فرمول بندی، تشخیص و مداخله مؤثر در زمینه اختلالات روانی است. برای آنکه مداخلات مؤثر واقع شوند باید از نظر فرهنگی مناسب، پذیرفته شده و همچنین اخلاقی باشند. برای طراحی یک مداخله مؤثر و متناسب با بافت فرهنگی، متخصصان باید در ارزیابی و درمان اختلالات روانی زمینه فرهنگی مراجع را در نظر بگیرند. در این مقاله سعی شده تا نقش فرهنگ در سبب شناسی اختلالات روانی، ابراز علائم و مراجعه فرد برای درمان تشریح گردد. همچین ملاحظات فرهنگی در زمینه سنجش و درمان اختلالات روانی نیز مورد بررسی قرار گرفته اند.
۱۲.

نقش فرهنگ در آسیب شناسی روانی و روان درمانی: تلویحاتی برای ارتقاء صلاحیت فرهنگی روان درمانگران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال ششم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۹)

کلیدواژه‌ها: فرهنگ آسیب شناسی روانی روان درمانی صلاحیت فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶۹ تعداد دانلود : ۱۲۰۸
فرهنگ به سیستم های دانش، مفاهیم، قواعد و فعالیت هایی اطلاق می شود که آموختنی بوده و از نسلی به نسل دیگر منتقل می شوند و بر تظاهرات بالینی نشانه ها، سبب شناسی، انتظار از درمان، سازگاری فرد با بیماری و فرآیند روان درمانی تأثیرگذار می باشد. فرهنگ در سطوح مختلف روان درمانی از جمله انگیزه برای درمان، نحوه نمود مشکلات، اهداف درمانی، رابطه درمانگر- مراجع و سبک ارتباط مراجع-درمانگر تاثیر می گذارد. در سال های اخیر صلاحیت فرهنگی به عنوان راهکاری که این امکان را فراهم می آورد تا همه گروه های فرهنگی و قومیتی از درمان اثربخش بهره مند شوند، مورد توجه روان شناسان و متخصصان سلامت روان قرار گرفته است. در این مقاله سعی شد تأثیرات فرهنگ بر فرآیند روان درمانی تصریح شود و خصوصیات روان درمانگری صلاحیت دار بیان شوند و تلویحاتی جهت ارتقاء صلاحیت فرهنگی روان درمانگران ارائه شود. کلیدواژه: فرهنگ، آسیب شناسی روانی، روان درمانی، صلاحیت فرهنگی
۱۳.

تبیین تحولی آسیب شناسی روانی با درنظرداشت نقش خانواده و فرهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال هفتم مرداد ۱۳۹۷ شماره ۵ (پیاپی ۲۶) 221-266

کلیدواژه‌ها: آسیب شناسی روانی تحول خانواده فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۳ تعداد دانلود : ۴۹۲
در تبیین آسیب شناسی روانی باید به طور هم زمان دو سؤال را در نظر داشت«تا چه حد بدکارکردی های روان شناختی تأثیرات کلی تحول در دوران کودکی و نوجوانی را منعکس می کند؟ و تا چه اندازه آن ها بازنمایی کننده عوامل اجتماعی-محیطی هستند؟». درعین حال در بررسی عوامل اجتماعی-محیطی کدام محیط کودک را باید مدنظر قرار داد، خانواده، میان سیستم و گروه های اجتماعی یا کلان سیستم و فرهنگ را؟ در این مقاله مروری سعی شده است تا با بازبینی ادبیات موجود پاسخ های مناسب به این پرسش ها فراهم آورده شود. در نهایت، تبیینی تحولی از آسیب شناسی روانی با توجه به نقش خانواده و فرهنگ از منظر نظریه سیستم های باز ارائه شده است.
۱۴.

آستانه گذری: شمشیری دولبه ؛ جنون یا نبوغ!(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال هفتم دی ۱۳۹۷ شماره ۱۰ (پیاپی ۳۱) 225-242

کلیدواژه‌ها: آستانه گذری خلاقیت آسیب شناسی روانی هشیاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۷ تعداد دانلود : ۵۷۴
آستانه گذری ؛ سازه ای است که در دهه های اخیر قدم به عرصه پژوهشی گذاشته و توجه روز افزون پژوهش گران حوزه های شناختی، شخصیت، فراروانشناسی و بالینی را به خود جلب کرده است. آستانه گذری به جریان مواد روانشناختی، به درون و بیرون از هشیاری اطلاق می شود و یا به عبارت دیگر میل فرضی مواد روانشناختی است برای گذر از آستانه های هشیاری. مفهوم سازی صورت گرفته از آستانه گذری، آن را به مثابه فرایندی روانشناختی در نظر می گیرد که هم چون نخ تسبیحی حوزه های مرتبط هشیاری را به هم وصل می کند. مطالعات مربوطه ارتباط مثبت این سازه با خلاقیت و آسیب پذیری نسبت به اختلالات روانی را نشان داده اند؛ ارتباطی که منجر به احیای بحث جنون و نبوغ فلاسفه در عرصه پژوهشی شده است. بر همین اساس ، پژوهش حاضر جهت معرفی جامع این سازه و همبسته های مهم آن، به بررسی مقالات مرتبط، با اتخاذ روشی توصیفی( از نوع مروری)، پرداخته است و در تلاش است تا با معرفی کامل تری از این سازه، به بررسی رابطه خلاقیت و آسیب شناسی روانی از این منظر بپردازد.
۱۵.

مقایسه خلاقیت علمی و هنری در پرتو آسیب شناسی روانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال هفتم اسفند ۱۳۹۷ شماره ۱۲ (پیاپی ۳۳)

کلیدواژه‌ها: خلاقیت علمی خلاقیت هنری آسیب شناسی روانی مهندسین ه‍ن‍رم‍ن‍دان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۵ تعداد دانلود : ۹۵۳
مطالعه پژوهش های صورت گرفته در حوره خلاقیت، نشان می دهد هنوز در مورد عمومیت خلاقیت یا اختصاصی بودن آن توافق جامعی وجود ندارد، اگرچه در این که مردم نیمرخ های خلاقانه متفاوتی از خود نمایش می دهند نظریات همسو هستند. شواهد پژوهشی نشان می دهند بین خلاقیت و آسیب پذیری نسبت به برخی اختلالات روانی رابطه وجود دارد اگرچه تمرکز اغلب پژوهش های موجود بر خلاقیت هنری بوده و جایگاه خلاقیت علمی در این میان چندان مشخص نیست. بر همین اساس، مطالعه حاضر نیمرخ های خلاقیت را در دو گروه مهندسی و هنر مشتمل بر 322 دانشجوی هنر و 407 دانشجوی مهندسی با استفاده از مقیاس هایشخصیت خلاق( CPS ؛ کافمن و باور،2004) ، شخصیت خلاق بر اساس چک لیست صفات( CPS ؛ گوف و هیلبران،1983) و سیاهه ی زندگی نامه ای رفتارهای خلاقانه( BICB ؛ بیتی،2007) و ارتباط آن با اضطراب و افسردگی (کستلو و کمری،1967)، استرس ادراک شده( PSS ؛ کوهن و همکاران،1983)، سرشت های عاطفی( ATQ ؛ لایت،2004) مورد بررسی قرار می دهد. این نمونه ها از دو دانشگاه تهران و دانشگاه هنر از طریق نمونه در دسترس انتخاب شدند.مقایسه دو گروه در برخورداری از خلاقیت و سلامت روان نشان داد که گروه هنر از سلامت روان کمتر(سرشت سیکلوتایمیک) و خلاقیت بیشتر برخوردار هستند و خلاقیت در هر دو گروه تنها با سرشت هایپرتایمیک ارتباط مثبت دارد و با سایر ملاک ها دارای ارتباط معکوس است.
۱۶.

تبیین رابطه بین فرهنگ و آسیب شناسی روانی با تأکید بر اختلالات خواب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال هشتم خرداد ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۳۶) 1-10

کلیدواژه‌ها: فرهنگ آسیب شناسی روانی اختلالات خواب سلامت روانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۶ تعداد دانلود : ۴۶۲
یکی از مفاهیم مهم قابل بررسی که تاکنون مطالعات زیادی در مورد آن شده، اما هنوز پارادایم مشخصی در مورد آن وجود ندارد، رابطه بین فرهنگ و آسیب شناسی روانی می باشد. مطالعه در مورد رابطه بین این دو مفهوم، تاکنون نتایج متناقضی را به بار آورده است. در مورد تبیین آسیب شناسی روانی، عمده توجه بر مدل پزشکی بوده و هم اکنون نیز این مدل بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد اما تلاش های تازه ای نیز انجام شده تا آسیب شناسی روانی از زوایای مختلف و مخصوصاً از زاویه اجتماعی- فرهنگی موردتوجه قرار بگیرد. در این مطالعه، به تبیین رابطه بین فرهنگ و آسیب شناسی روانی با تأکید بر اختلالات خواب می پردازیم. ابتدا مقدمه کوتاهی از موضوع موردبحث، سپس مفهوم بندی فرهنگی و آسیب شناسی و تبیین رابطه این دو و در پایان نیز به طور خاص در مورد تأثیر فرهنگ بر اختلالات خواب پرداخته ایم.
۱۷.

برانگیختگی در بیماران مبتلا به افسردگی، اختلال های اضطرابی و افراد عادی: یک مطالعه مقایسه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره پانزدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۵۹ 315-334

کلیدواژه‌ها: برانگیختگی افسردگی اضطراب آسیب شناسی روانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۸ تعداد دانلود : ۴۴۳
برانگیختگی، گرایش به انجام رفتار ناگهانی و فاقد دوراندیشی، از مؤلفه های تعیین کننده تعدادی از اختلال های روان پزشکی است. ابعاد برانگیختگی شامل بی برنامگی، برانگیختگی حرکتی و برانگیختگی شناختی هریک به نحوی تعیین کننده جنبه هایی از افسردگی و اختلال های اضطرابی هستند. هدف اصلی این پژوهش، مقایسه ویژگی های برانگیختگی بیماران مبتلا به افسردگی و اختلال های اضطرابی و افراد عادی بود. این مقایسه، تفاوت سطوح برانگیختگی سه گروه شرکت کننده در این پژوهش را نشان خواهد داد. تعداد 224 نفر (87 افسرده، 64 مضطرب، 73 عادی) از مبتلایان و جمعیت عمومی به صورت داوطلب در این پژوهش شرکت کردند. علاوه بر تشخیص روانپزشکی نوع اختلال، از شرکت کنندگان خواسته شد تا مقیاس برانگیختگی بارات ( BIS ) را تکمیل کنند. روش این پژوهش توصیفی و از نمونه طرح های علی- مقایسه ای است. داده های پژوهش با استفاده از روش ها و شاخص های آمار توصیفی و استنباطی شامل میانگین، انحراف استاندارد و تحلیل واریانس چندمتغیری مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که افراد افسرده به طور معنادار (0/001 p < ) بیش از افراد مضطرب و عادی برانگیختگی حرکتی و بی برنامگی دارند و افراد مضطرب به طور معنادار (0/001 p < ) بیش از افراد افسرده برانگیختگی شناختی و بیش از افراد عادی برانگیختگی شناختی و بی برنامگی دارند. سطوح برانگیختگی افراد عادی در هر سه بعد کمتر از افراد افسرده و مضطرب بود. بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که مقایسه ابعاد برانگیختگی بیماران و افراد عادی، احتمال تأثیرگذاری برانگیختگی بر شکل گیری و یا تداوم افسردگی و اختلال های اضطرابی را تأیید می کند. تفاوت سطوح و ابعاد برانگیختگی بیماران افسرده و مضطرب نیز می تواند تفاوت در نوع اختلال روانشناختی را در این دو گروه توجیه کند.
۱۸.

شفقت به خود: مفهوم بندی، تحقیقات و مداخلات (مروری کوتاه)

نویسنده:
منبع: مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت سال ششم ۱۳۹۸ شماره ۶ (پیاپی ۲۷) 77-87

کلیدواژه‌ها: شفقت به خود روان درمانی آسیب شناسی روانی مروری کوتاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۵۲ تعداد دانلود : ۹۲۲
با ظهور موج سوم درمان های شناختی- رفتاری که عمدتاً مبتنی بر ذهن آگاهی و پذیرش هستند، «شفقت» و «شفقت به خود» نیز مورد توجه و مطالعه قرار گرفته است. کریستین نف در سال ۲۰۰۳ به مفهوم بندی سازه شفقت به خود پرداخت و ابزارهایی نیز به منظور سنجش آن معرفی کرد. هدف از این مقاله بررسی و معرفی شفقت به خود و مؤلفه های آن است. همچنین به ارتباط آن با آسیب شناسی روانی و بهزیستی، تمایز آن از عزت نفس، همچنین منشأ شفقت به خود و نقش آن در موقعیت های درمانی پرداخته می شود. در این مطالعه مروری که در سال ۲۰۱۹ انجام شده است، از مقالات نمایه شده در پایگاه های اطلاعاتی، پابمد، ساینس دایرکت، گوگل اسکالر و اسکوپوس استفاده شد . مجموعه مقالات بررسی شده شامل ۳۵ مقاله بود که تحقیقات کیفی و کمّی از سال ۲۰۰۳ تاکنون را به زبان انگلیسی در برداشت . یافته ها نشان می دهد شفقت به خود با اضطراب و افسردگی کمتر و بهزیستی روان شناختی بالاتر مرتبط است. همچنین، شفقت به خود به هیجان های مثبتی منجر می شود. بر اساس نظر گیلبرت (۲۰۰۹) شفقت به خود ریشه در روابط اولیه فرد با مراقبین خود دارد اما پژوهش ها نشان می دهد مداخلات روان شناختی می توانند آن را افزایش داد. در مجموع، با وجود اینکه از عمر مفهوم شفقت به خود خیلی نمی گذرد اما به تحقیقات زیادی منجر شده است. شفقت به خود می تواند از طریق درمان هایی مانند شفقت به خود توجه آگاهانه، درمان متمرکز بر شفقت، کاهش استرس مبتنی بر توجه آگاهی، درمان مبتنی بر پذیرش و پایبندی، رفتاردرمانی دیالکتیک و شناخت درمانی مبتنی بر توجه آگاهی افزایش یابد.
۱۹.

خلاقیت در افراد مستعد سایکوز: هایپومانیک و اسکیزوتایپی بالا شواهدی در تأیید ارتباط U وارونه خلاقیت و آسیب شناسی روانی

نویسنده:
منبع: مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت سال ششم ۱۳۹۸ شماره ۶ (پیاپی ۲۷) 101-112

کلیدواژه‌ها: خلاقیت آسیب شناسی روانی استعداد سایکوز هیپومانی اسکیزوتایپال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۲ تعداد دانلود : ۳۳۹
مقدمه: خلاقیت سازه ای چند بعدی است که توسط ابزارهای گوناگون اندازه گیری می شود. هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه خلاقیت در افراد دارای صفت اسکیزوتایپی بالا و هایپومانی با افراد بهنجار صورت گرفت. روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع علی- مقایسه ای است. جامعه آماری پژوهش حاضر را دانشجویان دانشگاه تبریز در سال تحصیلی ۹۷-۹۶ تشکیل دادند. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای ۱۵۷۰ نفر از دانشجویان انتخاب شدند و پرسشنامه شخصیت اسکیزوتایپی (راینی و همکاران، ۱۹۹۴) و چک لیست هایپومانیا (فورتی و همکاران،۲۰۱۰) را تکمیل نموده و در ۳ گروه بهنجار، اسکیزوتایپی بالا و هایپومانی قرار گرفتند و در ادامه آزمون های خلاقیت عابدی (دائمی و مقیمی بارفروش، ۱۳۸۳)، تفکر خلاق کلامی تورنس فرم ب (تورنس، ۱۹۸۸) و تکلیف تصویر سازی با حروف لاتین (محقق ساخته) را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از روش آماری توصیفی و آنوا تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که گروه هایپومانی و اسکیزوتایپی بالا (افراد مستعد سایکوز) در ابزارهای سنجش خلاقیت نمرات بیشتری از گروه بهنجار کسب کردند (۰/۰۵> P ). نتیجه گیری: اسکیزوتایپی و هیپومانی با خلاقیت ارتباط دارند و نتایج این پژوهش می تواند شاهدی برای تائید ارتباط U وارونه خلاقیت و آسیب شناسی روانی باشد.
۲۰.

ارائه مدل نقش سلامت معنوی بر کیفیت زندگی کاری و سازگاری روان شناختی ورزشکاران حرفه ای آسیب دیده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روان شناسی ورزشی پاییز ۱۳۹۸ شماره ۲۹ 171-184

کلیدواژه‌ها: ورزشکاران آسیب دیده آسیب شناسی روانی سلامتی ظرفیت های روان شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۳ تعداد دانلود : ۴۶۵
هدف پژوهش حاضر ارائه مدل نقش سلامت معنوی بر کیفیت زندگی کاری و سازگاری روان شناختی ورزشکاران حرفه ای آسیب دیده بود. روش این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ گردآوری داده ها، توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش، کلیه ورزشکاران حرفه ای مراجعه کننده به هیئت پزشکی ورزشی استان گلستان در سال 1397 با میانگین سنی 8/2±8/25 بود. گردآوری اطلاعات به صورت میدانی و با استفاده از ابزار پرسش نامه انجام گرفت. پرسش نامه استفاده شده در پژوهش حاضر دارای 68 سؤال بود که سه متغیر سلامت روان (12 سؤال)، سازگاری روانشناختی (29 سؤال) و کیفیت زندگی کاری (27 سؤال) را مورد سنجش قرار داد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد سلامت معنوی بر سازگاری روان شناختی و کیفیت زندگی کاری ورزشکاران آسیب دیده حرفه ای تأثیر معناداری دارد. بنابراین پیشنهاد می گردد تا با کمک به ورزشکاران حرفه ای در شناخت خود و توانایی های خود، ضمن بهبود سلامت معنوی به ارتقأ سازگاری روان شناختی و کیفیت زندگی کاری کمک نمایند.