کارکنان وظیفه

 فرهنگ سازمانی به دلیل ماهیت تاثیرگذاری قوی، می تواند نقش مهم و اساسی در کنترل درونی رفتارهای کارکنان ایفاء کند. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر فرهنگ سازمانی در جلوگیری از کژکارکردهای رفتار سازمانی است. جامعه آماری پژوهش شامل تعداد500 نفر از کارکنان وظیفه قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء(ص) بوده که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران و روش نمونه گیری طبقه ای با اختصاص متناسب، 220 نفر از آنان انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از دو پرسشنامه فرهنگ سازمانی دنیسون (۲۰۰۰) و پرسشنامه سوء رفتار و پرخاشگری باس و پری (1992) جمع آوری شد که پایایی آنها بترتیب 81 درصد و 76 درصد بدست آمد. داده های جمع آوری شده به کمک روشهای آماری توصیفی و استنباطی (آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیره) و با بکارگیری نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین فرهنگ سازمانی و کژکارکردهای رفتار سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و فرهنگ سازمانی به طور معناداری می تواند کژکارکردهای رفتار سازمانی را پیش بینی کند.

ازجمله معضلات حادی که فرماندهان در یگان های نظامی با آن بسیار روبه رو هستند و از اهمیت شایانی برخوردار است پرخاشگری کارکنان وظیفه یا تحت امر است. هدف این مقاله یافتن اثربخشی درمان های فراشناختی بر کاهش پرخاشگری فیزیکی و کلامی کارکنان وظیفه مرکز تربیت و آموزش شهید فیض ا... امانی نزاجا می باشد. بدین منظور، 40 نفر از کارکنان وظیفه مراجعه کننده به شعبه خدمات مشاوره ای بازرسی این مرکز با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی نظام دار در دو گروه تصادفی (گروه درمان فراشناختی و گروهِ کنترل) با حجم مساوی (20 نفر) قرار گرفتند که از آزمون های پرخاشگری بأس و پری، مصاحبه سازمان یافته، توسط روان شناس بالینی، در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد که در تحلیل کوواریانس چند متغیری (MANCOVA) انجام شده روی داده ها نشان داد: درمان فراشناختی در کاهش پرخاشگری فیزیکی و کلامی کارکنان وظیفه اثربخش بوده است. این مداخله ها با جایگزین کردن الگوهای سازگاری رفتاری و شناختی در این افراد، به وی امکان می دهد که از خزانه رفتاری گسترده تر و مناسب تر در مواجهه با موقعیت برخوردار باشد و در واکنش به مسائل با برنامه ریزی و آینده نگری مؤثرتری عمل کند. بنابراین، با استفاده از مداخلات روان شناختی به ویژه مداخلات فردی می توان میزان پرخاشگری کارکنان وظیفه را کاهش داد.

فساد اداری تخلفی است که معمولاً به علت سوء استفاده نمودن از قدرت ، نشأت می گیرد . بر اساس این اصل مهم افزون بودن قدرت، زمینه های زیادی را برای ارتکاب تخلفات سودآور فراهم می آورد . آسیب شناسی بر اساس درک نحوه ی کار سازمان ها پایه گزاری می شود . در نیروهای مسلح به عنوان یک سازمان قانون مدار کلاسیک بر پایه نظم و مقررات ، قوائد و هنجارهایی وجود دارد که کارکنان آن ، اعم از پایور(رسمی) و وظیفه ملزم به پذیرفتن آنها هستند .کارکنان پایور و وظیفه در بدو ورود به یگانهای نظامی مورد مصاحبه حضوری توسط فرماندهان و مسئولین خود قرار گرفته و اوصاف و اوضاع و احوالات روحی ، مالی، وشخصیتی آنان مورد ارزیابی قرار می گیرد . در این راستا بعضاً کارکنان وظیفه ای وجود دارند که از لحاظ مالی متمول بوده و زمینه ارتکاب جرایم و تخطی از قوانین در آنها وجود داشته و گاهاً بطور ناخواسته کارکنان پایور( رسمی) در نیروهای مسلح را نیز تحت تآثیر قرار می دهند . میزان مرخصی در نیروهای مسلح( اعم از استحقاقی-استعلاجی و تشویقی) بر اساس حد نصاب و دستورالعمل مشخصی تعریف گردیده و خارج ازدستورالعمل مربوطه حتی با نیت مشفقانه وجاهت قانونی نداشته و منتج به تبعات کیفری در محاکم نظامی برای فرماندهان و مسئولان و ایضاً شخص استفاده کننده از مرخصی غیر قانونی می گردد . به همین لحاظ این پدیده سزاوار بررسی و تحقیق می باشد تا بتوان با شناخت بهتر آن ، از ارتکاب جرم در نیروهای مسلح پیشگیری کرده و متعاقباً باعث کاهش حجم پرونده های قضایی در محاکم نظامی ( اعم از دادسراها و دادگاه های نظامی ) گردد .

زمینه و هدف: ترک خدمت به شکل فرار به ویژه در بین کارکنان وظیفه ناجا دیده شده است. یکی از عوامل مؤثر در پیشگیری از فرار سربازان نقش فرماندهان آنهاست. در این پژوهش به نقش فرماندهان و مدیران انتظامی ناجا در پیشگیری فرار از خدمت کارکنان وظیفه پرداخته شده است.روش: روش این تحقیق، توصیفی و از نوع پیمایشی و ازنظر هدف، کاربردی بود. در این پژوهش، از الگوی نقش مدیریت سیدجوادین (1385) با هشت ویژگی با رویکرد فرماندهی و مدیریت انتظامی استفاده شد. جامعه آماری آن 84 فرمانده کلانتری های شهر تهران به صورت تمام شمار بودند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بر اساس هشت نقش مدیریت سیدجوادین بود. برای روایی صوری و محتوایی ازنظر کارشناسان و چند استاد مدیریتی و خبرگان بهره گیری شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل عاملی تأییدی و تحلیل رگرسیون لجستیک با نرم افزار LISRER 8.7 استفاده شد؛ روایی متغیرهای تحقیق با استفاده از مقدار آلفای کرونباخ بیش از 75/0 بود.یافته ها: با استفاده از آزمون الگوی معادلات ساختاری لیزرل نتایج نقشهای فرماندهان انتظامی برای پیشگیری از فرار کارکنان وظیفه به ترتیب اولویت عبارت بودند از: 1-میانجی گری برای حل مشکلات ارتباطی آنان؛ 2- راهنمایی و مشاوره آنان؛ 3- آشنایی و مطالعه تخصصی درباره آنان؛ 4- نظارت در کاهش مشکلات آنان؛ 5- نقش نظارت در حل مسئله؛ 6- توجه به خلاقیت آنان؛ 7- تدوین و تعیین خط مشی در رسیدگی به آنان؛ 8- پشتیبانی در خدمت به آنان.نتیجه گیری: نقش فرماندهان انتظامی در پیشگیریِ فرار از خدمت کارکنان وظیفه معنادار بود؛ لذا پیشنهاد می شود با توجه به نقش فرماندهان در پیشگیری از فرار کارکنان وظیفه، برای اقدامات ضروری برنامه ریزی شود

پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی و احصای نقاط بهبود آموزش های مهارتی کارکنان وظیفه براساس مدل وایزبورد انجام شده است. این تحقیق ازمنظر هدف در زمره پژوهش های کاربردی قرار می گیرد که با استفاده از رویکرد کیفی و کمی (آمیخته اکتشافی) انجام شد. مجریان و متصدیان لشکری و کشوری مشارکت کننده در طرح جامع مهارت آموزی کارکنان وظیفه، جامعه پژوهش حاضر را تشکیل داده اند. نمونه گیری پژوهش در بخش کیفی (21 نفر) و کمی (40 نفر) به صورت هدف مند و به شیوه ملاکی صورت پذیرفت. داده های بخش کیفی با انجام مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته و داده های بخش کمی نیز با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته مستخرج از بخش کیفی گردآوری شد. تحلیل یافته های بخش کیفی طی سه گام تولید داده ها، تجزیه وتحلیل داده ها و تلفیق موردها مبتنی بر مدل هفت بعدی وایزبورد انجام و داده های بخش کمی پژوهش نیز با استفاده از آزمون های آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شد. یافته ها حاکی از آن بود که آموزش های مهارتی کارکنان وظیفه ذیل طرح جامع مهارت آموزی در 7 بعد با 108 نقطه بهبود معنادار مواجه است. در هر یک از ابعاد مرتبط با 1. اهداف و مأموریت ها (22 نقطه بهبود)، 2. ساختار (32 نقطه بهبود)، 3. پاداش (9 نقطه بهبود)، 4. ارتباطات (9 نقطه بهبود)، 5. راهبری (11 نقطه بهبود)، 6. مکانیسم های مفید (14 نقطه بهبود) و 7. تعامل با محیط (11 نقطه بهبود) آسیب هایی شناسایی شد که در این میان، مشارکت کنندگان بیشترین میزان آسیب را در دو بعد پاداش و تعامل با محیط و کمترین میزان آسیب را در دو بعد مکانیسم های مفید و راهبری ذکر کرده اند.

امروزه افزایش اثربخشی و به تبع آن بهره وری، وابسته به سطح روحیه کارکنان در هر سازمانی است. نیروهای نظامی و به ویژه کارکنان وظیفه که بخش اعظم نیروهای مسلح را تشکیل می دهند نیز از این قاعده مستثنی نبوده و ارتقای روحیه خدمتی آنان در مناطق عملیاتی به دلیل مأموریت مهم حراست از مرزها، با وجود شرایط سخت آب و هوایی و کمبود امکانات در این مناطق، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ازاین رو پژوهش حاضر در پی تبیین عوامل مؤثر بر ارتقای روحیه خدمتی کارکنان وظیفه یگان های عملیاتی نزاجا مبتنی بر روش اکتشافی و با رویکردی کاربردی بوده است. جامعه آماری شامل تعدادی از فرماندهان و مدیران، و رؤسای عقیدتی یگان های عمده با سابقه خدمت در مناطق عملیاتی، حداقل مدرک کارشناسی ارشد و سنوات خدمت بالای 20 سال است. نمونه آماری به روش هدفمند قضاوتی و بر مبنای معیارهای اشاره شده انتخاب و فرآیند مصاحبه با خبرگان (13 نفر) تا مرحله اشباع نظری داده ها ادامه پیدا کرد. گردآوری داده ها به روش کتابخانه ای و میدانی (با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته) انجام شده است. روایی ابزار به روش محتوایی و پایایی آن به روش کدگذاری مجدد به میزان 94/73 درصد محاسبه شد. تجزیه وتحلیل داده ها به روش تحلیل مضمون (تماتیک) و مبتنی بر کدگذاری باز بر روی عبارت های بیانی مصاحبه شوندگان و متون احصاء شده از مطالعه اسناد و مدارک انجام شد. نتایج پژوهش منتج به تبیین عوامل مؤثر بر ارتقای روحیه خدمتی کارکنان وظیفه یگان های عملیاتی نزاجا گردید که در سه حوزه کلی، "عوامل فردی"،"عوامل سازمانی" و "عوامل فرا سازمانی" دسته بندی گردید. در پایان نیز پیشنهاد گردید که به منظور ارتقای روحیه خدمتی کارکنان وظیفه، شاخص هایی که در این پژوهش شناسایی گردیدند، موردتوجه فرماندهان یگان های مستقر در مناطق عملیاتی قرار گیرند.

هدف اصلی این پژوهش، طراحی الگوی مهارت آموزی کارکنان وظیفه در منطقه پدافند هوایی شمال غرب کشور است که با استفاده از رویکرد مبتنی بر نظریه پردازی داده بنیاد به صورت کیفی اجرا شده است. برای گردآوری اطلاعات از مصاحبه های نیمه ساختاریافته استفاده شد و تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش استراوس و کوربین و مدل پارادایمی انجام گرفت. نمونه گیری به روش نظری و با بهره مندی از تکنیک های هدفمند و گلوله برفی بود که بر مبنای آن مصاحبه با کارشناسان عالی منطقه پدافند هوایی شمال غرب که در حوزه علمی و پژوهشی، تجربه و تخصص داشتند، انجام گرفت. نتایج تحلیل داده های به دست آمده از مصاحبه ها طی فرایند کدگذاری باز، محوری و انتخابی، به ایجاد نظریه داده بنیاد در حوزه مهارت آموزی کارکنان وظیفه منجر شد. در نهایت پیشنهادهای کاربردی برای بهبود مهارت آموزی کارکنان وظیفه در منطقه پدافند هوایی شمال غرب کشور ارائه گردید.

هدف از انجام پژوهش حاضر، مدل سازی ساختاری تفسیری راهبردهای ارتقای اشتغال پذیری کارکنان وظیفه مبتنی بر آمایش سرزمینی است. شناسایی راهبردهای ارتقای اشتغال پذیری کارکنان وظیفه مبتنی بر آمایش سرزمینی از طریق مصاحبه های نیمه ساختار یافته با روش تحلیل محتوای کیفی بر پایه تکنیک اشباع نظری و روش نمونه گیری هدفمند با 34 نفر از اساتید و خبرگان مدیریت، اقتصاد و سیاست گذاران نیروهای مسلح انجام گرفت. روایی و پایایی مصاحبه ها به ترتیب با روش روایی محتوایی نسبی و شاخص کاپای کوهن تایید شد. کدگذاری مصاحبه ها بااستفاده از نرم افزار 2020MAXQDA منجر به شناسایی 12 راهبرد شد. به منظور سطح بندی راهبردهای شناسایی شده از نظرات 89 نفر از مسئولان ارشد و کارکنان ستاد کل نیروهای مسلح و مدیران سازمان نظام وظیفه با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و به کمک پرسشنامه استفاده شد. روایی و پایایی پرسشنامه به ترتیب با بهره گیری از روایی محتوا و روش آزمون پس آزمون تایید شد. راهبردهای شناسایی شده با روش ساختاری تفسیری منجر به تشکیل هشت سطح شد که بهره گیری بهتر از آمایش سرزمینی و آموزش ضمن خدمت اثرگذارترین و بازمهندسی فرآیندها و تحلیل زنجیره ارزش اثرپذیرترین عوامل بودند

مقدمه و هدف: جوانان یکی از مهم ترین سرمایه های هر کشوری است. بینش، آگاهی و طرز فکر، نگاه و روحیه جوانان کشور در تعیین قدرت دفاعی و همچنین راهبردهای آتی کشور مهم و حیاتی است. هدف از این پژوهش، بررسی میزان آگاهی کارکنان وظیفه از مفاهیم دفاع مقدس در یک واحد نظامی می باشد. روش: این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی و ازنظر گردآوری داده ها از نوع پژوهش توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری شامل کارکنان وظیفه یک واحد نظامی در تهران است و تعداد 184نفر به صورت دسترس و تصادفی، به عنوان نمونه انتخاب و به پرسشنامه پاسخ دادند. در جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. برای سنجش روایی از روش قضاوت خبرگان و برای سنجش پایایی پرسش نامه، از آلفای کرونباخ (849/0 :α) استفاده شد.یافته ها: جامعه مورد آزمون ازنظر آشنایی با مفاهیم و ارزش های دفاع مقدس با میانگین 2/3 در حد متوسط و به بالا است. آگاهی پاسخ دهندگان از «نقش ارتش و مردم» رتبه نخست و «میزان مشارکت قوم» رتبه دوم و «دیدگاه مقام معظم رهبری در مورد دفاع مقدس»، «میزان مشارکت استان»، «تعداد شهدای استان»، «نقش بسیج مردمی» و «تاریخ شروع و خاتمه دفاع مقدس» رتبه سوم را به خود اختصاص داده اند. یافته های بخش دوم این پژوهش نیز نشان داد؛ صداوسیما، مدرسه و خانواده به ترتیب بیشترین اثر را در انتقال مفاهیم دفاع مقدس داشته اند.نتیجه گیری: آگاهی کارکنان وظیفه از مفاهیم و ارزش های دفاع مقدس وضعیت مطلوبی دارند و به منظور افزایش این آگاهی ها به تلاش بیشتر، برنامه ریزی مدون و آموزش آنان نیاز است.

رضایتمندی کارکنان وظیفه از محیط خدمتی، اعتماد عمومی خانواده های ایرانی و جامعه را از سازمان های نظامی و دفاعی افزایش می دهد. پژوهش حاضر به شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر در رضایتمندی کارکنان وظیفه در یک واحد نظامی پرداخته است. این پژوهش ازلحاظ گردآوری داده ها از نوع توصیفی- اکتشافی و ازنظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری پژوهش را کارکنان وظیفه در یک واحد نظامی هستند که تعداد 201 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شده اند. ابزار اصلی مورداستفاده در این پژوهش، پرسشنامه ی محقق ساخته بود که گویه های آن بر اساس مطالعات کتابخانه ای، بررسی مبانی نظری و مطالعات مرتبط تدوین شد. به منظور بررسی روایی پرسشنامه از شاخص KMO و آزمون بارتلت استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه نیز پس از انجام اصلاحات و بهره مندی از نظر متخصصان، توسط تعدادی از صاحب نظران مورد تائید قرار گرفت. همچنین پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ با استفاده از نرم افزار SPSS22 محاسبه شد که مورد تائید قرار گرفت. همچنین به منظور تحلیل داده ها از آزمون تحلیل عاملی بهره گرفته شد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که رضایتمندی کارکنان وظیفه با «رفتار فرماندهان»، «رفتار همسالانشان»، «تکالیف محوله سازمانی»، «نظام سلامت و ایمنی» و «نظام پیشنهاد ها» آن ها در سازمان ارتباط دارد در ادامه رتبه بندی این عوامل نشان داده است.