برنامه ریزی نیروی انسانی

دهه آغازین قرن 21 و هزاره سوم به عصر ارتباطات و اطلاعات تعلق دارد و سیمای کنونی جهان حاکی از انفجار اطلاعات حاصل از پیشرفتهای فناوری اطلاعات است. جریان عظیم اطلاعات فرایند تصمیم گیری را نیازمند آشنایی کامل مدیران با سیستم های اطلاعاتی و استفاده بهینه از آنها ساخته است...

با توجه به نقش بسیار مهم اعضای هیات علمی در تحقق اهداف و رسالتهای دانشگاه، این پژوهش با هدف تدوین شاخص های لازم برای تهیه زیج هیات علمی در دانشگاه علوم پزشکی انجام شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی ـ پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران گروه، معاونان آموزشی و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال تحصلی 88 ـ87 بود که با استفاده از روش نمونه گیری غیرتصادفی و کاملاً هدفمند 60 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای شامل 48 شاخص مربوط به هیات علمی در 5 حوزه فعالیتی بود که براساس نتایج مصاحبه سازمان یافته با صاحبنظران در زمینه امور هیات علمی تهیه شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه براساس نظر متخصصان و کارشناسان مورد تایید قرار گرفت، پایایی این پژوهش زمانی مشخص خواهد شد که این پژوهش به مرحله اجرا برسد. تجزیه و تحلیل داده ها به صورت تعیین فراوانی و درصد فراوانی پاسخ ها صورت گرفت. براساس نظر متخصصان شاخص هایی که بیش از 50 درصد امتیاز ضرورت را از پرسش شوندگان کسب کرده بودند، برای تدوین شاخص های زیج هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی انتخاب شدند (در مجموع 37 شاخص در 5 حوزه مورد نظر). حوزه های انتخابی شامل جمعیت شناختی اعضای هیات علمی (6شاخص)، حوزه وضعیت استخدامی (4 شاخص)، حوزه فعالیتهای آموزشی (14شاخص)، حوزه فعالیت پژوهشی و توانمندیها (9 شاخص) و حوزه فعالیتهای خدماتی ـ اجرایی (4 شاخص) بود. به نظر می رسد تهیه زیج براساس این شاخص ها بتواند بخشی از نیازهای اطلاعاتی مدیران را برای تصمیم گیری در امور هیات علمی برطرف کند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی راهکارهای بهینه سازی برنامه ریزی نیروی انسانی سازمان آموزش و پرورش شهر تهران به روش توصیفی از نوع پیمایشی اجرا گردید. جامعه آماری کلیه مدیران و معاونان ادارات آموزش و پرورش مناطق بیستگانه شهر تهران (70 نفر) و کارشناسان برنامه ریزی و آمار مناطق تهران (107 نفر) هستند. نمونه آماری در این پژوهش کلیه اعضای جامعه آماری هستند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته با 45 سؤال پنج گزینه ای در مقیاس لیکرت است. روایی پرسشنامه را بیست نفر از صاحب نظران تایید کردند و پایایی آن هم با روش بازآزمایی محاسبه شد و ضریب پایایی آن 93/0 محاسبه گردید. به منظور محاسبه فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار و واریانس نمرات از آمار توصیفی و به منظور شناسایی عامل های اصلی تعیین وضع مطلوب، از روش تحلیل عاملی در قلمرو آمار استنباطی استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان داد که برخی از مهمترین راهکارهای بهینه سازی برنامه ریزی نیروی انسانی آموزش و پرورش شهر تهران عبارت اند از: استانداردسازی نیروی انسانی، وضع قوانین مناسب برای جذب و نگهداری نیروی انسانی، اصلاح نظام پرداخت حقوق نیروی انسانی، تلفیق فعالیتهای آموزشی و پرورشی، تربیت نیروی انسانی متفکر و خلاق، ایجاد فرصت های برابر آموزشی، پیش بینی میزان عرضه نیروی انسانی، تدوین نظام سنجش صلاحیت علمی معلمان، اصلاح نظام ارزشیابی کارکنان و معلمان، مشارکت کارکنان در برنامه ریزی نیروی انسانی، برآورد نیروی انسانی مورد نیاز سازمان آموزش و پرورش، ارزیابی برنامه های نیروی انسانی، توسعه کمی و کیفی آموزش های فنی و حرفه ای و توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات.

روند فزایندة رقابت و ضرورت دست یابی سازمان ها به سطوح بالاتر کیفیت و بهره وری ایجاب می کند مدیران آیندة سازمان ها تواناتر، مستعدتر و شایسته تر از مدیران امروزی باشند. مدیران و رهبران در دستیابی به اهداف سازمانی نقش تعیین کننده ای دارند. در این تحقیق، میزان آمادگی جامعه المصطفی العالمیه برای پیاده سازی برنامه ریزی جانشین پروری بررسی شده است. این تحقیق از ننظر هدف، کاربردی است و به روش توصیفی اجرا شده است. جامعة آماری تحقیق حاضر همة مدیران ارشد سازمان بین المللی جامعه المصطفی العالمیه در سطوح مختلف است. ابزار تحقیق پرسشنامه است که بین 56 نفر از مدیران به عنوان نمونة آماری توزیع شد. وضعیت هر یک از ابعاد با به کارگیری آزمون تی استیودنت بررسی شد. نتایج آزمون نشان داد 6 بعد از 11 بعد بررسی شده در سطح اطمینان 95 درصد در وضعیت نامناسب قرار دارند و باید در این زمینه اقدام های جدی انجام گیرد و 5 بعد در وضعیت قابل قبول قرار دارند. همچنین، با به کارگیری آزمون فریدمن، ابعاد رتبه بندی شد و بالاترین رتبه به آینده نگری مدیران و پایین ترین رتبه به فضای مشارکتی اختصاص یافت.

تأمین نیروی انسانی مناسب یکی از مهم ترین دغدغه های سازمان های امروزی است. اعضای هیئت علمی دانشگاه ها به لحاظ دارا بودن ویژگی های خاص به محض نیاز، در دسترس سازمان نیستند و همین امر برنامه ریزی در جهت پیش بینی تقاضای آنها را امری اجتناب ناپذیر می کند. در این پژوهش با استفاده از تحلیل روند که یکی از روش های برآورد کمی است، ابتدا متغیرهای پیش بین شامل تعداد دانشجویان کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری و تعداد مقاله ها در پنج سال آینده به دست می آیند و سپس با مدل های معادلات رگرسیونی تعداد اعضای هیئت علمی به تفکیک مرتبة علمی، سن و جنسیت در دورة زمانی ۱۳۹۶-۱۳۹۲ پیش بینی می شوند. از ۱۰۲ نفر عضو هیئت علمی پیش بینی شده تا سال ۱۳۹۶ بیشترین تعداد متعلق به مرتبة دانشیاری و ردة سنی ۴۶ تا ۵۵ سال می باشد؛ همچنین درصد اعضای هیئت علمی زن، رشد قابل توجهی را نشان می دهد.

یکی از متغیرهای موثر بر برنامه ریزی نیروی انسانی، قصد ترک شغل است. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر ادراک از «بافت اخلاقی سازمان» بر «قصد ترک شغل» منابع انسانی زن با سنجش نقش تعدیل کننده متغیر «ارزش های کاری» در یکی از دانشگاه های دولتی شمال شرق کشور ، بود. نتایج به دست آمده بر سیاست های برنامه ریزی نیروی انسانی با محوریت تقاضای نیروی کار تأثیر دارد. با استفاده از روش تصادفی ساده، نمونه گیری برای دستیابی به حجم نمونه 210 تن، تعیین شده بر اساس جدول مورگان، انجام گردید. ابزار تحقیق، پرسشنامه و مصاحبه بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون میانگین، تحلیل عاملی تاییدی و معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج مصاحبه ها نشان داد که با توجه به بالا بودن قصد ترک شغل در سازمان، کارکنان به دلایلی مانند «نبودن جایگزین های شغلی بهتر در خارج از سازمان»، هم چنین «قرار داشتن در وضعیت استخدام رسمی» به ترک سازمان اقدام نکرده اند. در یک یافته بسیار قابل تأمل، روشن شد که قصد ترک شغل در بین کارکنان زن هیئت علمی از سایر گروه ها بالاتر بود. نتایج نشان داد که ادراک از بافت اخلاقی بر قصد ترک شغل (0.36=β) موثر است. همچنین، نقش تعدیلگر ارزش های کاری بر قصد ترک شغل (0.26=β) مورد تایید قرار گرفت. اگرچه که ارزش رابطه (0.20-= β) و ارزش پاداش (0.15-=β) نقش اثرگذارتری بر رابطه میان بافت اخلاقی در سازمان و قصد ترک شغل داشت.

چکیده این تحقیق با هدف بررسی رابطه استرس شغلی و قصد ترک شغل با نقش تعدیل گر قاطعیت مدیر و تاثیر قصد ترک شغل بر برنامه ریزی نیروی انسانی انجام شده است. جامعه آماری، کارکنان بانک های شهر فریمان، شامل 22 بانک بوده است که بر اساس فرمول کوکران، 152 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. اطلاعات به کمک پرسشنامه استاندارد برای هر یک از متغیرها جمع آوری شد و روایی آن به روش روایی محتوایی و روایی صوری مورد تأیید قرار گرفت. برای تعیین پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید و بر این اساس ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه 73/0 به دست آمده است که نشانگر پایایی بالای پرسشنامه میباشد. تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده، با استفاده از نرم افزارهای spss16.00 وAmos22.0 انجام شده است. اصلیترین نتایج تحقیق نشان داد که: 1)استرس شغلی با قصد ترک شغل کارکنان بانک های شهر فریمان رابطه داشته است؛ 2)قاطعیت مدیر، رابطه استرس شغلی با قصد ترک شغل را کاهش داده است؛ 3) محیط کاری پرفشار و استرس شغلی بالا در میان کارکنان باعث قصد ترک شغل در آن ها شده است؛ 4) برنامه ریزی نیروی انسانی در بانک ها با بهره گیری از روش های کمی امکان پذیر است. در پایان پیشنهاد شده است که برای پیش بینی عرضه و تقاضای نیروی انسانی در بانک های شهر فریمان، به ترتیب از روش نرخ روند و روش فن زنجیره مارکو استفاده شود.

سازمان ها در عصر ارتباطات الکترونیکی وابسته به کارکنان دانشی هستند که به اهداف سازمان آگاه بوده و پاسخ گویی بیشتری به نیازهای موجود دارند .رقابت پذیری و بقای سازمان ها در این دوران به داشتن افراد مناسب در شغل های مناسب و در زمان های مناسب بستگی دارد. برنامه ریزی منابع انسانی، ابزاری است که مدیران سازمان را مطمئن می سازد تا بهترین افراد، در زمان مناسب برای شغل های موردنظر انتخاب می شوند تا بدین وسیله سازمان ها در پیشرفت خود دچار اختلال نشوند. سازمانی که در این تحقیق مورد مطالعه قرار گرفته است یکی از بانک های پیشرو در صنعت بانکداری کشور است که به دلیل تغییرات ساختار سازمانی، ایجاد و یا ادغام واحدهای جدید و لزوم تأمین نیروهای موردنیاز، ضرورت برنامه ریزی نیروی انسانی و بررسی میزان عرضه و تقاضای نیروی انسانی در آن بیش ازپیش احساس شده است. در این راستا مقاله حاضر به دنبال پاسخگویی به نیاز پیش بینی عرضه نیروی انسانی طی سال های آتی در این بانک است. این تحقیق با روش توصیفی از نوع زمینه یابی (پیمایشی) صورت گرفته است. در این راستا ضمن بررسی مدل های موجود، رویکرد مارکوف به عنوان مدل پیش بینی انتخاب و با استفاده از این مدل تعداد نیروی انسانی طی سال های 95 تا 1400 پیش بینی و ماتریس احتمالات عرضه نیروی انسانی در جایگاه های مختلف سازمان طی سال های مذکور ارائه شده است. نتایج، حاکی از روند کاهشی عرضه نیروی انسانی طی سال های موردبررسی در بانک موردمطالعه می باشد.

هدف:تحقیق حاضر با هدف شناسایی چالشهای پیشروی جانشین پروری در محیط دانشگاهی، در میان کارکنان دانشگاههای استان ایلام انجام شد. روش:این پژوهش به روش داده بنیاد و انجام مصاحبه با 12 نفر از خبرگان مدیریت منابع انسانی با استفاده از روش گلوله برفی در دانشگاههای استان ایلام صورت گرفت. برای بررسی و تحلیل داده ها از روش کد گذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. در مرحلۀ کمّی نیز 360 نفر از مدیران و کارکنان برای تکمیل پرسشنامۀ محقق ساخته مشارکت داشتند. یافته ها:ابهام در نقش، آموزش نامناسب کارکنان، عدم توجه به شایسته سالاری، ارزیابی عملکرد نامناسب و فرهنگ بی تفاوتی، در زمرۀ عوامل علّی ایجاد چالش برای جانشین پروری و پدیده محوری جانشین پروری مشتمل بر ضعف کارراهۀ شغلی و عدم فرصت برابر برای ارتقا می شود که تحت تأثیر عوامل زمینه ای و عوامل مداخله گر، منجر به پیامدهایی برای جانشین پروری می شود. نتیجه گیری:آموزش صحیح و تدوین دستورالعمل جانشینی، مسیر ارتقای مناسب را فراهم می سازد و نبود آن، چالش محسوب می شود.

در شرایط رقابتی امروز، بهره وری تولید یک موضوع بسیار مهم و کلیدی است. این در حالی است که تمامی بخش های واحد تولیدی به یکدیگر وابسته هستند. پاسخگویی سریع به نیاز مشتریان، تنوع پذیری، اطمینان و اعتماد پذیری و هزینه بر بودن تجهیزات و ماشین آلات با توجه به محدودیت های گسترده در منابع تولیدی به رقابت پذیری و کسب سهم بازار در شرایط عدم قطعیت، نیاز است برای اتخاذ تصمیم های مدیریتی از قالبی یکپارچه که عوامل حیاتی را درخود جای داده است استفاده شود. بر همین اساس، در این تحقیق به یکپارچه سازی سه حوزه مهم در شرکت های تولیدی پرداخته شده است. این حوزه ها شامل برنامه ریزی تولید، نگهداری و تعمیرات و برنامه ریزی نیروی انسانی می باشد. در این خصوص یک مدل ریاضی با هدف استفاده بهینه از نیروی کار و افزایش حجم تولید ارائه شده است. در این مدل تجربه کارگران، نرخ به کارگیری ماشین و نرخ خرابی ماشین آلات به صورت غیر قطعی و با اعداد فازی بیان شده است. برای حل این مدل از الگوریتم فراابتکاری مورچگان استفاده شده است. نتایج عددی حاصل از پیاده سازی در یک شرکت صنعتی نشان می دهد که الگوریتم مورد استفاده، می تواند در یک زمان معقول و منطقی، جواب هایی با حداقل خطای ممکن ارائه کند. همچنین تحلیل حساسیت انجام شده نشان می دهد که نرخ خرابی ماشین قبل و پس از تعمیرات و نگهداری، تاثیر بسیار زیادی روی مقدار تابع هدف مدل ریاضی دارد.

هدف: هدف این پژوهش ارائه مدل سیستمی دینامیکی برای ساخت منظر رشد و یادگیری یک شرکت تولیدی است. تمرکز اصلی مدل بر مدیریت منابع انسانی شرکت است. روش: در این پ ژوهش، رویکردی مبتنی بر شبیه سازی پویا به منظور ارزیابی وضعیت نیروی انسانی ارائه شده است. بدین منظور ضمن شناسایی مهم ترین متغیرهای منظر رشد و یادگیری کارت امتیازی متوازن، دو مدل کیفی و کمی طراحی و پیاده سازی شد. مدل کیفی توصیف کننده روابط علت و معلولی و چگونگی وجود بازخورد سیستمی بین متغیرهاست و مدل کمی بر روابط ریاضی بین آنها مبتنی است. یافته ها: مدل پیشنهاد شده در یک شرکت تولیدی فعال در صنعت غذایی و آشامیدنی کشور به اجرا درآمد. بر اساس اهداف استراتژی منابع انسانی آن شرکت، سناریوهای متفاوتی تعریف شد و با اجرای سناریوها، وضعیت شاخص های منابع انسانی در آینده شرکت پیش بینی و تحلیل شد. نتیجه گیری: با استفاده از مدل ارائه شده، مدیران شرکت قادر خواهند بود که عوامل مؤثر و میزان تأثیر آنها را در مهم ترین شاخص های منابع انسانی ارزیابی کرده و برای کسب موفقیت در آینده تصمیم های لازم را اتخاذ کنند.      

هدف اصلی این پژوهش ارائه الگوی کاهش نارسایی های برنامه ریزی آموزشی کارکنان سازمان تامین اجتماعی بود. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و براساس رویکرد تحقیق در شیوه گرده آوری داده ها، تحقیق آمیخته به شمار می رود. در بخش کیفی پژوهش، مشارکت کنندگان شامل 24 نفر از خبرگان بودند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. جهت گردآوری داده های بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شد و داده ها از طریق نرم افزار MAXQDA کدگذاری و با استفاده از روش تحلیل محتوا تجزیه وتحلیل شد. روایی و پایایی داده ها از طریق آزمون قابلیت بررسی شد. در بخش کمی، ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود و طی دو مرحله نظرسنجی دلفی فازی تجزیه و تحلیل داده صورت گرفت. با استفاده از روش آزمون مجدد، آلفا کرونباخ 783% برآورد گردید و به منظور برازش الگوی استخراج شده، از روش دیمتل استفاده گردید. جامعه آماری در این مرحله کارکنان حوزه منابع سازمان تأمین اجتماعی بودند که با استفاده از جدول مورگان 364 نفر تعیین و نمونه به شیوه تصادفی ساده انتخاب شد. یافته ها حاکی از آن بود که الگوی برنامه ریزی آموزشی کارکنان سازمان با 7 مشکل اصلی مواجه است که نارسایی و ناکارآمدی نطام برنامه ریزی آموزشی، فقدان نظام ارزشیابی، نگاه کوتاه مدت به برنامه های آموزشی کارکنان سازمان جزو مهمترین مشکلات و نارسایی های سازمان بودند. نتایج نحقیق نشان می دهد که مولفه های استخراجی مدل تحقیق، مورد تائید جامعه قرار دارند. سازمان می تواند از طریق شناسایی نارسایی ها، عوامل موثر بر آن و راهکارهای ارائه شده در این پژوهش، برنامه ریزی لازم را جهت کاهش نارسایی های الگوی برنامه ریزی آموزشی کارکنان انجام دهد.

سازمان ها برای نیل به اهداف خود دست به تغییرات بنیادین در ساختار سازمانی می زنند که پدیده ادغام سازمانی یکی از این تغییرات است. یکی از جدیدترین و بزرگ ترین این موارد ادغام پنج بانک انصار، قوامین، کوثر، حکمت و مهر اقتصاد در بانک سپه است. بنابراین هدف پژوهش حاضر، طراحی مدل مدیریت بحران برنامه ریزی نیروی انسانی با تمرکز بر ادغام پنج بانک انصار، قوامین، کوثر، حکمت و مهر اقتصاد در بانک سپه است. با توجه به این که تاکنون پژوهشی در این زمینه انجام نشده است، برای شناسایی ابعاد مدل ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانه ای مخزن، شاخص ها استخراج شد و سپس دلفی خبرگان برای به دست آوردن ابعاد نهایی مدل در سه مرحله انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مدیران و معاونان بانک های سپه در استان های سمنان، مازندران، گلستان، خراسان شمالی، خراسان جنوبی و خراسان رضوی است. سرانجام برای تحلیل داده ها از نرم افزار اسمارت پی آل اس و اس پی اس اس استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که تیم سازی، جامعه پذیری مؤثر، ساختار منعطف، تفکر سیستمی و باز بودن سازمان، عواملی هستند که در مدل مدیریت بحران برنامه ریزی نیروی انسانی باید در نظر گرفته شوند.

این مقاله الگوهای برنامه ریزی و پیش بینی نیروی انسانی را که در قالب هفت طرح پژوهشی در ) نیازسنجی نیروی انسانی متخصص و سیاستگذاری توسعه منابع انسانی ) از طرح ملی هنگام تدوین برنامه سوم توسعه صورت گرفته است ، مورد بررسی قرار می دهد . هدف اصلی این مقاله ، بررسی و تطابق یافته های  طرح های مزبور با نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ است . طرح های مذکور در حوزه پیش بینی نیروی انسانی متخصص با کم شماری و در پیش بینی نیروی انسانی کل با بیش شماری مواجه بوده اند. بسیاری از مطالعات انجام شده، پیشبینی رسمی یا الگوسازی تقاضا نیستند، بلکه پیشگویی های شهودی درباره آینده که باید انتظار خود را از آنها محدود کرد .