مطالب مرتبط با کلیدواژه
۸۱.
۸۲.
۸۳.
۸۴.
۸۵.
۸۶.
۸۷.
۸۸.
۸۹.
۹۰.
۹۱.
۹۲.
۹۳.
۹۴.
۹۵.
۹۶.
۹۷.
۹۸.
۹۹.
۱۰۰.
تحلیل ساختاری
منبع:
رسانه های دیداری و شنیداری دوره ۱۶ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۴
198 - 161
سرعت تحولات و رشد روزافزون پلتفرم های جدید و ابزارهای دیجیتال، وضعیت صنعت خبر را پیچیده کرده و درنتیجه، رقابت میان مؤسسات خبری نیز تشدید شده است. درواقع، امروزه شاهد جنگ رسانه ای هستیم و در این میان، خبرگزاری صداوسیما با رسانه های معاند و وابسته به غرب در رقابتی جدی قرار دارد. هدف این پژوهش، تحلیل عوامل مؤثر بر آینده خبرگزاری صداوسیما در افق 5 ساله است تا چهارچوبی را برای تفکر درمورد آینده داشته باشد و به کمک آن، بتواند تصمیمات مناسبی اتخاذ کند. در این پژوهش، در مرحله نخست، عوامل مؤثر بر آینده خبرگزاری صداوسیما در افق 5 ساله شناسایی و سپس پالایش شدند و نهایتاً، 21 عامل کلیدی یا تعیین کننده به تأیید خبرگان این حوزه رسید که شامل مدیران، سردبیران و دبیران پیشکسوت خبر معاونت سیاسی و خبرگزاری صداوسیما بودند. این افراد با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و براساس قاعده اشباع نظری به19 مصاحبه اکتفا شد. خبرگان همچنین در کارگاه هایی برحسب میزان اثرگذاری و اثرپذیری، به عوامل نهایی شده نمره دادند که این نمرات در ماتریس اثرات متقابل در نرم افزار میک مک ثبت و تحلیل شد. نتایج نشان داد مدیریت حرفه ای خبرگزاری یکی از عواملی است که تأثیرگذاری بالا و تأثیرپذیری کمی دارد و می تواند بر عوامل وابسته که تأثیرپذیری بالاتری دارند، اثر بگذارد. از جمله مهمترین عوامل مؤثر بر آینده خبرگزاری صداوسیما، اعتماد سیاسی و حضور مؤثر در فضای مجازی است که در زمره عوامل دو وجهی به شمار می روند و تأثیرگذاری و تأثیرپذیری زیادی دارند.
کاربست آینده پژوهی در توسعه گردشگری شهری به روش تحلیل ساختاری و سناریونویسی (مطالعه موردی: شهر خوی)(مقاله علمی وزارت علوم)
امروزه گردشگری به عنوان یکی از مؤلفه های کلیدی، نقش ویژه ای در توسعه جوامع و کشورها ایفا می کند. در این میان، گردشگری شهری به عنوان یکی از بخش های مهم صنعت گردشگری، جایگاه ویژه ای در زمینه بهبود توسعه اقتصادی و فرهنگی شهرها یافته و به یکی از مهم ترین صنایع ارزآور و درآمدزا تبدیل شده است، اما توسعه این صنعت در شهرها با چالش ها و مشکلاتی رو به رو است؛ این امر نیازمند یک برنامه ریزی نوین و یکپارچه برای استفاده از فرصت ها و مواجهه با چالش های پیش رو است. آینده پژوهی می تواند در برنامه ریزی برای توسعه گردشگری شهری و ترسیم آینده مطلوب گردشگری قدم بسیار مؤثری بردارد و با ارائه راهکارهای مناسب، از بروز چالش ها و تحقق آینده نامطلوب جلوگیری کند. این پژوهش نیز در راستای این هدف گام برداشته است. در پژوهش حاضر با استفاده از تکنیک دلفی تعداد 36 عامل به عنوان عوامل اولیه تأثیرگذار بر روند آینده توسعه گردشگری شهری خوی شناسایی شدند، سپس روش تحلیل ساختاری با بهره گیری از نرم افزار میک مک برای استخراج عوامل کلیدی به کار گرفته شد که در نتیجه، 12 عامل به عنوان عوامل کلیدی انتخاب شدند. در ادامه، برای هر کدام از عوامل کلیدی وضعیت های محتمل تعریف شد، در مرحله بعد، برای سنجش تأثیرگذاری وقوع وضعیت های هر یک از عوامل بر وقوع یا عدم وقوع وضعیت های عوامل دیگر، ماتریسی به ابعاد 33×33 طراحی و در اختیار خبرگان قرار گرفت، در نهایت برای تدوین سناریوهای محتمل و شناسایی سناریوهای مطلوب، داده های این ماتریس وارد نرم افزار سناریوویزارد شدند. نرم افزار سناریوویزارد نیز با انجام تحلیل های مورد نیاز، 1406 سناریوی ضعیف، 4 سناریوی قوی و 13 سناریوی باورکردنی را گزارش داد. بررسی سناریوهای باورکردنی حاکی از سیطره نسبی وضعیت های ایستا، بحرانی و نامطلوب بر وضعیت های مطلوب و ایدئال است. به غیر از سناریوی اول که دارای ویژگی های مطلوب و رو به پیشرفت است، بقیه سناریوها آینده مطلوبی را برای توسعه گردشگری خوی در ذهن متبادر نمی کنند. شماره ی مقاله: ۱۲
تحلیل ساختاری زمان در نگارگری رمان و روایت (مطالعه موردی: رمان «بار دیگر شهری که دوست می داشتم» از نادر ابراهیمی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات هنر اسلامی سال هجدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۴۷
503 - 523
تحلیل ساختاری زمان از رویکردهای نوین در زمینه نقد ادبی است که خطّ سیر روایت بر مبنای آن شکل می گیرد. روایت شناسی، علم شناخت شیوه های گوناگون بیان رویدادها و تحلیل ادبیات روایی از جمله «رمان» می باشد و نقد روایت شناسانه در تحلیل ساختار روایت های داستانی، بستر مناسبی برای بررسی مؤلّفه های اصلی متن روایی همچون مفاهیم نظم، تداوم و بسامد فراهم می سازد. ژنت (Gérard Genette) با کتاب «گفتمان روایی» خود، با تأکید بر عنصر «زمان روایی»، درخشان ترین نظریّه را در باب روایت ارائه داده است. پژوهش حاضر می کوشد با بررسی رمان «بار دیگر شهری که دوست می داشتم» اثر نادر ابراهیمی براساس نظریّه ژنت، ساختار زمانی در این روایت را با شیوه ای تحلیلی_استنباطی واکاوی کند و بازتاب مسئله زمان در نگارگری ایرانی را تحلیل و ارزیابی کند. نادر ابراهیمی در رمان مذکور با تغییراتی که در سیر خطّی داستان ایجاد می کند، شکل داستانی مدرن و نوینی پدید می آورد و در ترتیب و توالی وقایع داستان در قالب گزینشی تازه و تا حدودی پیچیده، زمانمندی خاصّی را برای جهان داستان خود خلق می نماید. ابراهیمی این رمان را از پایان، آغاز می کند و درآن، سه زمان متفاوت (جهش های زمانی) را شاهد هستیم. ازنظر تداوم، داستان دارای سه نوع شتاب مثبت و منفی و ثابت است و بیشتر بسامدها از نوع مکرّر و بازگو می باشند. اهداف پژوهش: تحلیل مؤلّفه های روایت و نقش عنصر زمان براساس نظریّه ژنت در رمان «بار دیگر شهری که دوست می داشتم». درک و نگرشی تازه از کاربرد عنصر «زمان» و ساختار در نگارگری ایرانی. سؤالات پژوهش: چگونه می توان با تحلیل ساختاری زمان، رمان «بار دیگر شهری که دوست می داشتم» را تحلیل کرد؟ نادرابراهیمی تا چه میزان از شیوه های زمان روایی درسیر روایت رمان استفاده کرده است؟
شناسایی عوامل کلیدی توسعه شهری با رویکرد آینده پژوهی (مطالعه موردی: شهر ساری)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
اگرچه رشد شهری پدیده ای مرسوم است، اما الگوها و عوامل محرک آن نسبتاً نامعلوم است و مجموعه عوامل جامعی که بتوانند فرآیند رشد شهری را شرح دهند، به دلیل منحصر به فرد بودن خصوصیات شهرها وجود ندارد. هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل کلیدی توسعه شهری در ساری با رویکرد آینده پژوهی بوده است که روش تحقیق به لحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی بوده و به لحاظ هدف کاربردی می باشد. برای جمع آوری داده ها از اسناد و مطالعات کتابخانه ای و برداشت های میدانی استفاده شده است در مرحله دوم با استفاده از تکنیک تأثیرات متقابل (روش تحلیل ساختاری) امتیازدهی و در محیط نرم افزار MICMAC مورد تحلیل قرار گرفت و در نهایت عوامل پیشران و کلیدی توسعه شهری با توجه امتیاز تأثیرگذاری و تأثیرپذیری مستقیم انتخاب شد. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که سیستم توسعه شهری ساری، سیستمی پایدار بوده است و عوامل "سازمان های مشارکت کننده در مدیریت و توسعه شهری" و "سیاست های به کار رفته برای یارانه ها و کنترل قیمت ها که هرچند تصمیم گیری در این خصوص بر عهده دولت است، ولی به شدت توسعه شهری را دستخوش تحول می کند" اصلی ترین عوامل تأثیرگذار توسعه شهر ساری می باشند. همچنین عامل "ساماندهی محورهای ویژه گردشگری با استفاده از کیفیت های محیطی و کریدورهای دید و منظر" اصلی ترین عامل در موقعیت ریسک شهر ساری بوده و اصلی ترین مؤلفه اهرمی ثانویه، "میزان رشد ترافیک" است که می-تواند به عنوان محرک توسعه مورد استفاده قرار گیرد.
تحلیل سناریوهای پیامدهای امنیتی بحران آب در استان چهارمحال و بختیاری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جغرافیا سال ۲۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۷۶
181 - 210
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف سناریونگاری پیامدهای امنیتی بحران آب در استان چهارمحال و بختیاری صورت گرفته است. رویکرد حاکم بر این پژوهش کاربردی - نظری و از لحاظ ماهیت توصیفی و تحلیلی - ساختاری است. گردآوری و تحلیل اطلاعات در بخش توصیفی، از طریق مطالعه اسناد کتابخانه ای و در بخش تحلیلی از روش های دلفی، تحلیل ساختاری و سناریونگاری بهره گرفته شده است. یافته های حاصل از روش تحلیل ساختاری نشان داد که پیشران های حکمرانی آب، طرح های انتقال بین حوضه ای آب، تنش ها و منازعات محلی و منطقه ای، تبعیض های سیاسی، اقتدار سیاسی نظام، مهاجرت، فقر و محرومیت، سرمایه اجتماعی، بیکاری، امنیت روانی، اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی و مشارکت نهادهای محلی، مشارکت عمومی، مهم ترین پیشران های اثرگذار امنیتی بحران آب در استان چهارمحال و بختیاری بر اساس اولویت اثرگذاری محسوب می شوند. همچنین نتایج تحلیل سناریوهای چالش ها و پیشران های اثرگذار امنیتی بحران آب در استان نشان داد که تعداد چهار سناریوی قوی و با سازگاری درونی (یک سناریو با وضعیت های مطلوب و 3 سناریو با وضعیت های بحرانی) پیشِ روی چالش های امنیتی بحران آب در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد، از این رو ادامه ی روند حاکم بر مدیریت بحران آب و عدم کاربرد راهبردهایی مؤثر، نه تنها وضعیت بهتری در مدیریت بحران آب به وجود نخواهد آمد، بلکه با گسترش شکاف موجود منجر به بروز بدترین سناریو ممکن «سناریو 13» با حالات بحرانی در تمام عوامل می گردد. مطلوب ترین سناریو برای مدیریت آینده نگر نسبت به چالش های امنیتی بحران آب نیز پیشنهاد و گزینش پیشران های سناریوی اول مبتنی بر 13 وضعیت ایده آل به منظور ارتقاء شرایط حاکم بر چالش های امنیتی بحران آب در چارچوب حکمروایی بهینه آب است.
بررسی عوامل مؤثر بر وضعیت آینده مسکن در کلان شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آمایش جغرافیایی فضا سال دوازدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۶
1 - 17
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت شاخص های کمی و کیفی مسکن و شناسایی عوامل کلیدی و تأثیرگذار بر آینده این بخش در کلان شهر تبریز می باشد. روش تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی بوده و توصیف روند تکاملی شاخص های کمی و کیفی مسکن در 40 سال گذشته و تحلیل عوامل موثر بر وضعیت آینده این بخش منجر شده است که پژوهش حاضر به لحاظ روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی باشد. به منظور گردآوری داده از سالنامه های آماری، سرشماری های ادوار مختلف و روش پویش محیطی و جهت تحلیل داده ها و تعیین عوامل کلیدی از روش تحلیل اثرات متقابل/ساختاری با نرم افزار MICMAC بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد طی دوره 1395-1355 اغلب شاخص های کمی و کیفی مسکن در کلان شهر تبریز بهبودیافته است. همین طور با روش پویش محیطی 61 عامل در پنج حوزه که بیشترین تأثیر را بر وضعیت آینده مسکن در کلان شهر تبریز دارند انتخاب گردید که از میان عوامل مذکور با استفاده از روش تحلیل اثرات متقابل/ساختاری 11 عامل کلیدی که بیشترین نقش را در وضعیت آینده مسکن کلان شهر تبریز دارند استخراج شدند که عبارت اند از: رشد اقتصادی، تورم، درآمد و پس انداز خانوار، قیمت زمین و مسکن، تحریم، تحولات نرخ ارز، تسهیلات بانکی، نرخ بیکاری، تحولات سیاسی، قدرت خرید و شیوه مدیریت. از میان 11 عامل فوق، عوامل اقتصادی با سهم 82 درصدی بیشترین سهم را داشته و عوامل سیاسی- مدیریتی با سهم 18 درصدی در مرتبه بعدی قرار دارند. لذا بهبود وضعیت مسکن در کلان شهر تبریز تا حد بسیاری در گرو بهبود شرایط اقتصادی می باشد.
خوانش تطبیقی "حی بن یقظان" و "رابینسون کروزوئه"(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات ادبیات تطبیقی سال نهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳۵
105 - 128
حوزه های تخصصی:
این نوشتار به مقایسه داستان های «حی بن یقظان» و «رابینسون کروزوئه» می پردازد تا از این طریق تأثیر یا عدم تأثیر دفو از داستان ابن طفیل مشخص شود، از این رو ابتدا جنبه محتوایی آن بر اساس بررسی موضوع و درونمایه تحلیل می شود؛ سپس جنبه ساختاری آن با تکیه بر پی رنگ، شخصیت، زاویه دید، صحنه(زمان و مکان) و پایان بندی مورد بررسی قرار می گیرد؛ و در نهایت شباهت ها و تفاوت های ساختاری و محتوایی داستان دفو و ابن طفیل ذکر می گردد. یافته های پژوهش حاضر گویای این واقعیت است که این دو داستان در ساختار و محتوا به هم شبیه هستند. این شباهت در جنبه های ساختاری، بیش تر از ابعاد محتوایی است.
تحلیل نمادها در سروده های سیاسی، اجتماعی و دینی جواد جمیل(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات ادبیات تطبیقی سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۵۱
85 - 108
حوزه های تخصصی:
کاربرد نماد در شعر معاصر یکی از ویژگی های اصلی شاعرانی است که با چند لایه کردن زبان خود بر زیبایی اشعار خود می افزایند، و روشی است که شعراء قادرند از آن برای الهام بخشی و انتقال پیام شان استفاده نمایند. در این میان ادبیات متعهد عربی از این ویژگی و ظرفیت هنری بهره جسته است و شاعران متعهد از جمله جواد جمیل شاعر معاصر عراقی در مجموعه اشعار خود، با استفاده از نمادها با خلق تصاویری زیبا و بدیع، زبان رمز را برای سروده های دینی و سیاسی- اجتماعی خود برگزیده اند. جواد جمیل با توجه به حاکمیت فضای اختناق و نیز به دلیل پرهیز از صراحت گویی، تعبیراتی رمزگونه در شعرش به کار برده است. او برای بیان مقاصد و مفاهیم مورد نظر شعر خود به زبان رمزی پناه می برد و در این راستا انواع نمادها را استفاده می کند تا مفاهیم خود را تصویری کرده و در ذهن مخاطب جای دهد. داده های مورد استفاده در پژوهش حاضر از نظر نوع تحقیق کتابخانه ای، اینترنتی، اسناد و مطالعه آثار شاعر و روش پژوهش، تحلیلی- توصیفی است.
تحلیل ساختاری داستان های «زن زیادی» و «الزوار» بر اساس نظریه ساختارگرایانه تودوروف و برمون(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات ادبیات تطبیقی سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵۵
95 - 129
حوزه های تخصصی:
پیشرفت های نقد ادبی معاصر منجر به ایجاد مکتب ساختارگرایی با الهام از نظریات فردینان دو سوسور گردید. در عصر حاضر تحلیل ساختاری یکی از مهم ترین روش های تحلیل داستان کوتاه به شمار می آید. ویژگی این روش در آن است که محقق پدیده های گوناگون علم خود را به طور جداگانه و مستقل از یکدیگر مورد مطالعه قرار نمی دهد بلکه همواره می کوشد تا هر پدیده را در ارتباط با سایر پدیده هایی که جزئی از آن هاست مورد مطالعه قرار بدهد. ساختارگرایی نظریه ای است که به شناخت، مطالعه و بررسی پدیده ها بر اساس قواعد و الگوهایی که ساختار بنیادی آن ها را به وجود آورده می پردازد. نهضت ساختارگرایی با دستاوردهایی که از فرمالیست ها کسب کرد، به روایت شناسی اصالت عمیقی بخشید. اصطلاح روایت شناسی نخستین بار توسط تزوتان تودوروف به کار برده شده است. در این مقاله دو داستان کوتاه «زن زیادی» نوشته جلال آل احمد و«الزوار» از یوسف ادریس انتخاب شده و هر یک بر اساس نظریات ساختارگرایانه تودوروف و برمون مورد تحلیل قرار گرفته است و نشان می دهد که ساختار روایی این دو حکایت با نظریات این دو ناقد ادبی منطبق است.
تحلیل پیشران های راهبردی مؤثر بر آینده شفافیت در جمهوری اسلامی ایران در افق ۱۴۱۴(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مجلس و راهبرد سال ۳۰ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۱۱۵
269 - 299
حوزه های تخصصی:
افزایش شفافیت در اقدامات سازمان ها و نهادهای دولتی منجر به بالا رفتن سطح اعتماد مردم، افزایش سطح مشارکت عمومی، استحکام مشروعیت و مقبولیت نهادهای دولتی و زمینه ساز شکل گیری سرمایه اجتماعی را فراهم می کند. هدف از این تحقیق تحلیل پیشران های راهبردی مؤثر بر آینده شفافیت در جمهوری اسلامی ایران در افق ۱۴۱۴ است. پژوهش حاضر از لحاظ ماهیت، توصیفی - تحلیلی و از لحاظ روش شناسی، مبتنی بر رویکرد آمیخته طرح اکتشافی (کیفی -کمّی) است. پس از انجام مطالعات کتابخانه ای و ادبیات موضوع و نیز مصاحبه با خبرگان، فهرستی از عوامل مؤثر آینده شفافیت در ج. ا. ایران به دست آمد و با استفاده از روش دلفی، این عوامل از 65 مورد به 14 مورد تقلیل یافتند. سپس با بهره گیری از روش تحلیل ساختاری، ماتریس تأثیر متقاطع طراحی شد و با تشکیل پانل شامل بیست نفر از خبرگان و جمع آوری نظرهای آنان درباره تأثیرگذاری عوامل بر یکدیگر، داده ها وارد ماتریس شدند. با تحلیل داده های برآمده از ماتریس با نرم افزار میک مک، میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری هر کدام از عوامل ارزیابی شد. براساس نتایج این پژوهش، پنج عامل؛ نظارت اثربخش سازمان های ذی صلاح، تعهد و تقید مسئولین به مبانی دینی و انقلابی، مطالبه گری در سطح عمومی جامعه، حمایت از رسانه ها و مطبوعات آزاد و جریان آزاد اطلاعات شناسایی شدند.
ساخت و اعتباربخشی انگاره شناختی فرهنگ مقاومت در شعر پسا انقلاب بر اساس مدل سازی و تحلیل ساختاری راهبردی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نوشتار حاضر تلاشی است تا با کاربست یک روش تلفیقی نوین، ضمن رفع نقایص روش شناختی مطالعات پیشین در حوزه ادبیات پایداری، با کاربست قالب نظری شعر شناسی شناختی و استفاده از نخبگان، مدل معتبری از عوامل و متغیرهای دخیل در ساخت فرهنگ مقاومت در شعر را ارئه دهد. برای این منظور ار مدل سازی معادله ساختاری از طریق تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی و تحلیل ساختاری راهبردی استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل ها نشان داد که در انگاره شناختی فرهنگ مقاومت در شعر انقلابی، چهار مؤلفه اصلی هستی شناسی، معرفت شناسی، انسان شناسی و روش شناسی قرار دارند که ذیل خود 17 متغیر با بار عاملی قابل قبول را جای داده اند. در نگاشت این مدل، متغیرهای راهبردی، تنظیم کننده، دو-وجهی، تأثیرگذار، بحرانی، هدف و ریسک حضور دارند که هر کدام نقش متفاوتی را در راهبرد سازی و مدیریت فرهنگی فضای ادبی کشور بازی می کنند.
بررسیِ ظرفیت های ساختاریِ شعر حجم برای گریز از گفتمان مسلط (مطالعه موردی اشعارِ یدالله رؤیایی)
منبع:
مطالعات زبان فارسی (شفای دل) سال پنجم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۲
79 - 104
حوزه های تخصصی:
شعر حجم به عنوان یکی از گونه های شعر نو که بیشتر با شیوه سرایش یدالله رؤیایی شناخته می شود یکی از ابهام برانگیزترین گونه های شعری معاصر است که تعاریف متفاوت و گاه متناقضی برای آن ارائه شده است . در این پژوهش با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و رویکرد تحلیلی توصیفی، کوشیده شده است که برخی جنبه های ساختاری این گونه از شعر که کمتر مورد توجّه قرارگرفته بررسی شود؛ از جمله این موارد کیفیت روساخت و ژرف ساخت این گونه از شعر با تکیه بر بررسی کارکرد محور همنشینی و محور جانشینی در آن است. بررسی دقیق این گونه از شعر با تمرکز بر شعر رؤیایی این نکته را بر ما آشکار می کند که شعر حجم، برخلاف برخی جریان های شعری پسامدرن، به دنبال معنا گریزی و تعهدگریزی نیست؛ بلکه راهکارهایی را در پیش می گیرد که در عمل به گفتمان گریزی می انجامد. با چنین رویکردی، شاعر با در هم ریختن معیار های مرسومی چون محور همنشینی و محور جانشینی که حامل پیام و محتوا در واقعیت روزمره زندگی هستند می کوشد تا مخاطب خود را از فضای واقعیت به سوی فراواقعیت عبور دهد. این فراواقعیت، همان واقعیتی است که متأثر از گفتمان های مسلط نباشد و خواننده بتواند در آن محتوایی بکر و ژرف در ذهنش تداعی کند؛ محتوایی که با ضرورت های ناخوشایندِ واقعیت روزمره آمیخته نشده است و خواننده بتواند با نگرش هنری خود، آن را بسازد و در قالب شعر درک کند.
تحلیل ساختاری چالش های اساسی حکمروایی شایسته شهری به روش حداقل مربعات جزئی (مطالعه موردی: کلان شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۹
105 - 120
حوزه های تخصصی:
شهر به عنوان یک منبع توسعه مطرح است و جایگاه مدیریت شهری در روند توسعه شهری نقش بسیار مهم و تعیین کننده داشته و مدیریت شهری می تواند در مسیر یک توسعه قانونمند و پایدار مورد توجه قرار گیرد .هدف از حکمروایی شهری تقویت فرآیند توسعه شهری است به طوریکه ساکنان شهرها از یک شهروند انفعالی به یک شهروند فعال و مسئولیت پذیر تبدیل شوند. اصلاح و بازنگری در نظام مدیریت شهری کشور با تحولات ساختاری و محتوای دیدگاههای نوین مطرح در زمینه مدیریت شهری به صورت جدی مورد تأکید بوده است. هدف از تحقیق حاضر، تحلیل ساختاری چالش های اساسی حکمروایی شایسته شهری است که بر اساس هدف از نوع کاربردی و ازلحاظ «ماهیت و روش» از نوع «توصیفی- تحلیلی» است. جامعه آماری کلان شهر تبریز است و حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری آسان (132 نفر) به دست آمده است. روش گردآوری داده ها به صورت روش تصادفی ساده و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته است. برای محاسبه روایی، از روش و تکنیک روایی محتوایی و صوری و برای سنجش قابلیت اطمینان پرسشنامه تحقیق از آلفای کرونباخ (86/0 = پایایی مطلوب) استفاده شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش مدل معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی استفاده شده است. نتایج کمی تحقیق نشان دهنده نیکویی برازش مدل معادلات ساختاری و قابلیت تعمیم آن است و نتایج کیفی نشان می دهد چند پارچگی در مدیریت و تصمیم گیری و به تبع آن شفافیت و قانون مداری در تصمیم گیری های نهان و آشکار مدیران شهری و وجود افراد و گروه های ذی نفع و ذی نفوذ در برنامه ریزی و مدیریت شهری چالش مهم حکمروایی شهری منطقه مورد است که توجه به فعالیت های نوآورانه در زمینه بهبود حکمروایی شهری را طلب می کند.
آینده نگاری مقاصد گردشگری ورزشی بر اساس رهیافت سناریو (مطالعۀ موردی: استان اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی و توسعه گردشگری دوره ۱۱ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۴۲
185 - 210
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: توجه به آینده، یکی از مهم ترین مؤلفه های پایداری مقاصد گردشگری ورزشی است؛ اما این موضوع تاکنون به خوبی در مطالعات موجود واکاوی نشده است. لذا هدف پژوهش حاضر، تحلیل آینده مقاصد گردشگری ورزشی بر اساس شناسایی عوامل و پیشران های منتهی به سناریوهای محتمل و ممکن تا افق زمانی 1410 می باشد که از طریق یک مطالعه موردی در استان اصفهان انجام شده است.
روش شناسی: روش تحقیق این مطالعه، از نظر هدف، از نوع کاربردی، ازنظر مسیر انجام، از نوع پیمایشی است. داده های پژوهش با استفاده از سه روش مصاحبه، مرور ادبیات نظری و پرسشنامه های وزن دهی شده گردآوری شد. جامعه آماری تحقیق شامل 14 نفر از متخصصین حوزه گردشگری ورزشی بودند که به روش هدفمند انتخاب شدند. تحلیل داده ها با استفاده از روش های تحلیل ساختاری در نرم افزار میک مک و روش تحلیل سناریو انجام گردید.
یافته ها: یافته ها نشان داد سیستم گردشگری ورزشی استان اصفهان یک سیستم ناپایدار می باشد که در آینده به تغییرات آنی متغیرهای دارای عدم قطعیت بالا وابسته خواهد شد. بر اساس شناسایی چهار عدم قطعیت بحرانی و پنج عامل از پیش معیّن، درمجموع 16 سناریو ایجاد شد که شامل دو سناریوی غیرمحتمل، پنج سناریوی ناسازگار، سه سناریو با احتمال وقوع ضعیف، چهار سناریوی با احتمال وقوع متوسط و دو سناریو با احتمال وقوع قوی است.
نتیجه گیری و پیشنهادات: نتیجه نهایی این بود که فقدان سیاست گذاری واحد و منسجم باقابلیت به روزرسانی مداوم و پویا در سطح ملی، منجر به آسیب پذیر شدن مقاصد گردشگری ورزشی استان اصفهان شده است. لذا مهم ترین راهبردها و اقدامات برنامه ریزی آینده، بایستی حول محور سیاست گذاری در سطح استانی متمرکز شود.
تبیین محرک های مؤثر بر وضعیت شکنندگی کلان شهرها با رویکرد تحلیل ساختاری (مطالعه موردی: کلان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جغرافیا و مخاطرات محیطی تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۶
207 - 231
حوزه های تخصصی:
شهرها مانند هر سیستم پیچیده ای، اگر مدیریت درست نداشته باشند، شکسته می شوند؛ بنابراین درک شرایط شکنندگی برای احصای استراتژی های مؤثر در پاسخ ها، بسیار مهم است. این پژوهش با بهره گیری از رویکرد ساختاری به تبیین عوامل شکنندگی در کلان شهر تهران می پردازد. همچنین پژوهش حاضر تحقیقی میدانی با رویکرد توصیفی-تحلیلی بوده و به دنبال پاسخ به این سؤال است که عوامل مؤثر در شکنندگی شهر تهران کدام اند؟ برای تدوین چارچوب نظری، ابتدا با استفاده از روش اسنادی، ادبیات موضوع بیان شده و سپس بر اساس تکنیک پویش محیطی، داده های تجربی استخراج گردیده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 14 نفر از خبرگان و متخصصین حوزه شهرسازی بوده و روش نمونه گیری، هدفمند است. ابتدا بر پایه ادبیات نظری، 91 محرک به عنوان شاخص های اولیه شکنندگی شهری استخراج شدند، سپس بر اساس نظرات خبرگان از طریق پرسشنامه 51 محرک که درصد اجماع کمتری داشتند حذف و 40 محرک باقی ماند. در گام بعدی پاسخ ها با استفاده از روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم افزار MicMac مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفتند. در این تحلیل میزان تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم محرک ها بر یکدیگر و بر روند شکنندگی شهر تهران مشخص شد. نتایج نشان دهنده آن است که از بین 40 محرک اولیه تأثیرگذار، تعداد 20 محرک در شکنندگی کلان شهر تهران نقش کلیدی دارند. این محرک ها عبارتند از: رشد سریع شهرنشینی؛ فقر متمرکز؛ فساد مالی گسترده؛ نابرابری اجتماعی و جنسیتی؛ درصد بیکاری؛ بی ثباتی سیاسی؛ بیماری های همه گیر؛ سکونتگاه های غیر رسمی؛ خشونت شهری؛ امنیت اقتصادی؛ میزان مشارکت مردم؛ کمبود خدمات شهری اساسی؛ قرارگرفتن در معرض بلایای طبیعی؛ میزان امنیت اجتماعی؛ نابرابری درآمد؛ توزیع نامناسب ظرفیت های امنیتی-توسعه ای؛ تحریم ها؛ شوک های اقتصادی جهانی؛ ناامنی واقعی؛ شوک های ناگهانی قیمت.
خوانش پیشران های موثر بر وضعیت آینده شکوفایی کلان شهر تهران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
سرزمین سال ۲۰ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۷۸)
41 - 61
حوزه های تخصصی:
امروزه شکوفایی شهری به یکی از موضوع های مهم در حوزه توسعه شهری تبدیل شده است. در این راستا، این مقاله کوشیده است با روش تحلیل ساختاری، پیشران های موثر بر وضعیت آینده شکوفایی کلان شهر تهران را بازشناسی و خوشه بندی کند. داده های نظری با روش اسنادی و داده های تجربی با روش پیمایشی بر پایه تکنیک دلفی تهیه شده است. جامعه آماری 20 نفر از خبرگان و متخصصین شهری بر اساس نمونه گیری گلوله برفی می باشد. 49 پیشران اولیه در 6 دسته احصاء و شناسایی شده با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم افزار MICMAC پردازش شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد الگوی کلی پراکندگی پیشران های مورد مطالعه از نظر تحلیل اثرات متقابل، در مجموع بیانگر وضعیت یک سیستم محیطی ناپایدار است که در آن پیشران های شکوفایی شهری از نظر اثرگذاری و اثرپذیری، حالت پیچیده و بینابین دارد که تمرکز پیشران ها بیشتر در خوشه عوامل مستقل است. نرخ فقر، ضریب جینی، نرخ اشتغال، نرخ بیکاری، قابلیّت دسترسی به فضاهای باز عمومی، سرانه تفریحی، سرانه فضای سیز، رضایت از کیفیت خدمات درمانی-بهداشتی، رضایت از امنیت محیط فیزیکی، تعداد بیکاران جوان، نرخ اشتغال در بخش غیررسمی، سرانه فرهنگی، میزان تخریب و نوسازی بافت های فرسوده، سرانه تولید پسماند، مشارکت مدنی به عنوان کلیدی ترین پیشران های موثر بر روند آینده شکوفایی کلان شهر تهران انتخاب شدند.
سناریوهای شکوفایی کلان شهر تهران با رویکرد سیاستگذاری
حوزه های تخصصی:
سیاست گذاری شکوفایی شهری یک مسئله مهم در زمینه توسعه و برنامه ریزی شهری است. این مسئله به حل و فصل کردن چگونگی ایجاد شهرها و جوامع با شکوفایی، بهبود کیفیت زندگی شهروندان و تأمین نیازهای فعلی و آینده اشاره دارد. در این راستا، پژوهش حاضر به منظور تدوین سناریوهای شکوفایی کلان شهر تهران براساس اصول آینده پژوهی انجام شده است. این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی است. جامعه آماری 20 نفر از خبرگان و متخصصین شهری بر اساس نمونه گیری گلوله برفی بود. 49 پیشران اولیه در 6 دسته احصاء و شناسایی شده با روش های تحلیل اثرات متقابل ساختاری و سناریونویسی در نرم افزارهای MICMAC و Senario Wizard پردازش شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد سناریوی طلایی یا شکوفایی بالای کلانشهر تهران زمانی که وضعیت عوامل کیفیت زندگی با روند رو به رشد و ارتقا مواجه بوده و وضعیت عوامل انسجام و برابری اجتماعی در راستای شکوفایی کلانشهر تهران باشند، به وقوع خواهد پیوست. در واقع در این سناریو ها عوامل کلیدی بیشتر از حالت بحرانی دارای حالت مطلوب می باشند. این گروه از سناریوها از بین 21 سناریوی باور کردنی فقط سناریو اول را شامل می شود و با 100 درصد مطلوبیت نسبت به شرایط دیگر (ایستا و بحرانی) غالب می باشد که یک حالت مثبت و امیدوارکننده ای را پیش روی شکوفایی شهری کلانشهر تهران نشان می دهند.
تبیین ساختاری - عملکردی تأثیر بازاریابی سبز در توسعه گردشگری سلامت در استان کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
گردشگری و توسعه سال ۱۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳۴)
163 - 176
حوزه های تخصصی:
گردشگری سلامت با هدف توجه به سلامتی و درمان های سنتی یا مدرن در عصر حاضر رو به رشد است. از طرفی، نیازمند استراتژی بازاریابی مناسبی برای توسعه بیشتر است. با توجه به ظرفیت بالایی که استان کرمان در منابع طبیعی و درمانی مناسب گردشگری سلامت دارد، ضروری است که بحث بازاریابی آن نیز بررسی شود. بنابراین، هدف پژوهش حاضر تبیین ساختاری - عملکردی تأثیر بازاریابی سبز در توسعه گردشگری سلامت در استان کرمان است. پژوهش حاضر پژوهشی توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری فعالان حوزه گردشگری سلامت فعال در پارک های علم و فنّاوری و سلامت استان هستند. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی و روش کوکران، درنهایت پرسش نامه نیمه ساختاریافته با طیف لیکرت بین 117 نفر توزیع شد. پایایی ابزار پژوهش با آلفای کرونباخ برای هر متغیر تأیید شد. تجزیه وتحلیل داده ها نیز با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی در نرم افزار اسمارت پی ال اس ۳ با استفاده از تبیین ضریب مسیر، ضریب اثر و ضریب تی انجام شد. برطبق نتایج، تأثیر متغیرهای نگرانی های سود و زیان با ضریب 66/0، مسئولیت اجتماعی با ضریب 4/0، آثار منفی زیست محیطی با ضریب 007/0 و درنهایت سطح درآمد با ضریب 005/0 در گردشگری سلامت تأیید شد. بدین ترتیب، بازاریابی سبز می تواند موجب توسعه بیشتر گردشگری سلامت شود. درنتیجه، می توان با توجه بیشتر به بازاریابی سبز در توسعه گردشگری سلامت استان تأثیر گذاشت و درنهایت توسعه بیشتر استان را امکان پذیر کرد.
سناریوهای شهر هوشمند برمبنای رویکرد آینده پژوهی شهری:مورد مطالعه کلانشهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اقتصاد باثبات دوره ۳ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۸)
105 - 133
حوزه های تخصصی:
جهان امروز با چالش هایی مواجه است که ناشی از دگرگونی های حاصل از پیشرفت علم و فناوری و طرح نیازهای جدید می باشد. در این راستا الگوی شهر هوشمند راهکار جدیدی است که متناسب با پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات و رفع نیازهای جدید شهروندان در زندگی شهری آنها، برنامه ریزان شهری را به بازنگری و بازاندیشی در اقدامات خود وا می دارد. این پژوهش که در زمینه شناسایی عوامل اصلی و کلیدی در آینده شهر هوشمند در کلانشهر تبریز می باشد، از لحاظ هدف کاربردی، از نظر روش، ترکیبی از روش های اسنادی و پیمایشی و از نظر ماهیت بر اساس روش های جدید علم آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است .براین اساس 55 عامل اولیه تحقیق با استفاده از مرور منابع و دلفی خبرگان این حوزه برای کلانشهر تبریز بومی سازی شده و با کمک نرم افزار میک مک تجزیه و تحلیل شدند. در ادامه، 16 عامل کلیدی با استفاده از ماتریس اثرات متقاطع معرفی شدند. یافته های تجربی نشان می دهد بعد اقتصاد هوشمند و تحرک هوشمند بیشترین سهم را به عنوان متغیرهای اصلی در این مجموعه داشته و تأثیر بیشتری بر آینده هوشمند کلانشهر تبریز خواهند داشت و به عنوان بازیگران اصلی شناخته شدند. لازمه اصلی تدوین سناریوها برای عوامل کلیدی، تعریف وضعیت های احتمالی و تحلیل دقیق شرایط پیش رو است که در نهایت تعداد 61 وضعیت محتمل برای 16 عامل کلیدی تدوین شد. با تحلیل وضعیت های احتمالی، 7856 سناریو ممکن، 21 سناریو باورکردنی و 5 سناریو با احتمال قوی در وضعیت هوشمندی کلانشهر تبریز شناسایی شدند.
تحلیل ساختاری رشد هوشمند شهری با رویکرد آینده پژوهی (مورد مطالعه: شهر الیگودرز)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در سال های اخیر افزایش جمعیت در سطح شهرها و در پی آن گسترش و خزش شهرها باعث شده تا برنامه ریزان و مدیران شهری به دنبال راهکارهایی جهت مدیریت بهینه این شرایط باشند. راهبرد رشد هوشمند شهری به عنوان الگویی نوین توسعه شهری از منظر آینده پژوهی جهت کنترل پراکندگی شهری و افزایش پایداری شهرها در ابعاد مختلف و توجه به آن از ضرورت و اهمیت خاصی برخوردار است. هدف از تدوین این مقاله؛ تحلیل ساختاری رشد هوشمند شهری با رویکرد آینده پژوهی در شهر الیگودرز می باشد. این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ ماهیت تحلیلی و اکتشافی می باشد. در پژوهش مذکور ابعاد مختلف رشد هوشمند شهری مورد تحلیل قرار گرفت. در خروجی نرم افزار میک مک انواع متغیرهای دووجهی، مستقل، تنظیمی، تأثیرگذار و تأثیرپذیر شناسایی شدند. یافته ها نشان می دهد که مجموع روابط ارزش عددی یک برابر 682 رابطه از نوع تأثیر ضعیف، ارزش عددی 2 برابر 1439 رابطه از نوع تأثیرگذاری متوسط و درنهایت ارزش عددی 3، برابر با 653 رابطه از نوع تأثیرگذاری قوی می باشد. همچنین متغیرهای مانند تصمیم گیری هوشمند و نوآورانه در سازمان ها و نهادها؛ اشتغال پایدار و بروز رسانی و بهینه سازی زیرساخت های شهری تأثیر مستقیم بر رشد هوشمند شهری دارند.