مطالب مرتبط با کلیدواژه
۴۶۱.
۴۶۲.
۴۶۳.
۴۶۴.
۴۶۵.
۴۶۶.
۴۶۷.
۴۶۸.
۴۶۹.
۴۷۰.
۴۷۱.
۴۷۲.
۴۷۳.
۴۷۴.
۴۷۵.
۴۷۶.
۴۷۷.
۴۷۸.
۴۷۹.
۴۸۰.
سلامت روان
حوزه های تخصصی:
آگاه شدن از هرگونه مشکل، تاخیر رشدی یا متفاوت بودن کودک بر روی سلامت روان والدین تأثیر منفی قابل ملاحظه یی چون استرس و اضطراب می گذارد، از این رو هدف مطالعه ی حاضر بررسی رابطه دلبستگی به خدا با تاب آوری و سلامت روان والدین کودکان با نیازهای ویژه بود. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع همبستگی توصیفی است. جامعه متشکل از والدین دارای کودک با نیازهای ویژه در شهر تهران در سال 94 می باشد. 200 والد دارای کودک با نیازهای ویژه به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری شامل پرسش نامه ی دلبستگی به خدا(بک و مک دونالد، 2004)، مقیاس تاب آوری، پرسش نامه ی سلامت عمومی گلدنبرگ(GHQ) می باشد. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که بین پناهگاه امن(163/0=r)، پایگاه امن(163/0=r) و ادراک مثبت از خدا(277/0=r) با تاب آوری و پناهگاه امن(192/0-=r)، پایگاه امن(171/0- =r) و ادراک مثبت از خود(205/0- =r) با سلامت عمومی همبستگی معناداری وجود داشت. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد ضریب پیش بینی ادراک از خدا و پناهگاه امن برای تاب آوری به ترتیب 096/0 و 135/0 بود. همچنین ادراک از خود و پناهگاه امن به ترتیب 6/5 درصد و 5/8 درصد از واریانس متغیر سلامت عمومی را تبیین کرد. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش اهمیت متغیر دلبستگی به خدا را در پیش بینی تاب آوری و سلامت روان در والدین دارای کودک با نیازهای ویژه آشکار ساخت.
اثربخشی گروه درمانی معنوی بر بهبود کیفیت زندگی و سلامت روان در زنان مبتلا به سرطان پستان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۳ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱
64-78
حوزه های تخصصی:
مطالعه ی حاضر با هدف بررسی تعیین اثربخشی گروه درمانی معنوی بر بهبود کیفیت زندگی و سلامت روان در زنان مبتلا به سرطان پستان مراجعه کننده به بیمارستان طالقانی شهر تهران انجام شده است. مواد و روش ها: در این پژوهش، از طرح شبه آزمایشی پیش آزمون- پس آزمون، با گمارش تصادفی استفاده شده است. 24 بیمار مبتلا به سرطان پستان، به صورت تصادفی انتخاب شدند و در گروه های آزمایش (12 نفر) و کنترل (12 نفر) قرار گرفتند. برای شرکت کنندگان گروه آزمایش، 12 جلسه ی گروه درمانی معنوی (هر جلسه 90 دقیقه ) برگزار شد. در این پژوهش، از پرسش نامه ها ی سلامت روان و کیفیت زندگی استفاده شد. داده ها ی به دست آمده با روش آماری تحلیل کوواریانس و همچنین نرم افزار آماری spss، تجزیه و تحلیل شد. این پژوهش تمام موارد اخلاقی مرتبط را رعایت نموده است. یافته ها: یافته ها نشان داد، معنویت درمانی به طور معناداری در افزایش کیفیت زندگی و سلامت روان زنان مبتلا به سرطان پستان مؤثر بوده است (05/0P<). به عبارت دیگر، این مداخله توانست میزان کیفیت زندگی و سلامت روان را در گروه آزمایش ارتقا دهد. نتیجه گیری: نتیجه ی این پژوهش نشان داد که معنویت درمانی، منبعی مؤثر برای مقابله با پاسخ های جسمانی و روانی شناخته می شود و این مداخله می تواند در درمان های رایج پزشکی، برای ارتقای کیفیت زندگی و سلامت روان مبتلایان به سرطان پستان به کار برده شود.
بررسی رابطه ی بین زیارت خانه ی خدا با سلامت روان دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۳ بهار ۱۳۹۶ شماره ۲
78-87
حوزه های تخصصی:
سابقه و هدف: ضرورت پژوهش در زمینه ی ابعاد روان شناختی حج و مناسک آن، ریشه در اهمیت ابعاد روان شناختی دین دارد، که مجموعه یی کامل محسوب می شود و برای انسان نیز برنامه ی زندگی معرفی می کند؛ ازاین رو، هدف از این پژوهش بررسی رابطه ی بین زیارت خانه ی خدا با سلامت روان دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف است. روش کار: این پژوهش از نوع کاربردی و روش آن به صورت توصیفی - همبستگی است. برای اجرای پژوهش، 350 دانشجوی زائر (84 دختر و 266 پسر) به صورت تصادفی انتخاب شدند. پس از انتخاب جامعه ی آماری، مشارکت کنندگان پرسش نامه های مربوط به آن را در دو مرحله ی قبل و بعد از زیارت تکمیل کردند. ابزار گرد آوری اطلاعات در این پژوهش، پرسش نامه ی سلامت عمومی (GHQ) و پرسش نامه ی معنا در زندگی بود. در نهایت داده ها با روش های آماری - توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و روش آماری - استنباطی (t زوجی) تحلیل شد . در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است؛ علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که میانگین نمره ی شرکت کنندگان در متغیّرهای سلامت روان و معنا در زندگی به صورت قابل توجهی افزایش یافته است. علاوه براین، زیارت موجب افزایش بهداشت روانی و داشتن معنا در زندگی می شود. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده ، زیارت به کاهش اضطراب، افسردگی و نگرانی و همچنین افزایش عملکرد اجتماعی و معنا در زندگی منجر می شود. در واقع زیارت یکی از مهم ترین اعمال و مناسک دینی در جهت ارتقای بهداشت روان است که در مداخلات سلامت روان باید به آن توجه شود.
اثربخشی آموزش مفاهیم اخلاق در خانواده به شیوه ی قصّه گویی مبتنی بر مفاهیم اسلامی بر سبک های مقابله یی و سلامت روانی نوجوانان دختر(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳
70-82
حوزه های تخصصی:
سابقه و هدف: خانواده اصلی ترین کانون شکل گیری آموزه های اخلاقی است و ریشه ی آموزش مفاهیم اخلاقی در فرد از اخلاق در خانواده شروع می شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مفاهیم اخلاق در خانواده به شیوه ی قصّه گویی مبتنی بر مفاهیم اسلامی بر سبک های مقابله یی و سلامت روانی نوجوانان دختر صورت گرفته است. روش کار: این پژوهش مطالعه یی نیمه آزمایشی ازنوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه ی آماری شامل کلیه ی دانش آموزان دختر دوره ی متوسطه ی دوم استان کرمان در سال تحصیلی 94-95 بود که 42 نفر از آنان با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 21 نفر) جایگزین شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسش نامه های سبک مقابله یی فولکمن و لازاروس؛ و سلامت روان بود. برنامه ی مداخله یی شامل 9 جلسه آموزش مفاهیم اخلاق در خانواده به شیوه ی قصّه گویی بود که برای شرکت کنندگان گروه آزمایش اجرا شد و شرکت کنندگان گروه گواه هیچ مداخله یی دریافت نکردند. در نهایت، داده های جمع آوری شده با استفاده از تحلیل کواریانس تک متغیّری تجزیه و تحلیل شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته ها نشان داد که بین میانگین نمره های پس آزمون گروه آزمایش نسبت به گروه گواه در سبک مقابله یی مسئله مدار و سلامت روان تفاوت مثبت و معنی داری وجود داشت (001/0 > P). همچنین سبک مقابله یی هیجان مدار نیز در گروه آزمایش به طور معنی داری کمتر از گروه گواه بود (001/0 > P). به عبارت دیگر، آموزش مفاهیم اخلاق در خانواده به شیوه ی مذکور در گروه آزمایش به کاهش سبک مقابله یی هیجان مدار، افزایش سبک مقابله یی مسئله مدار و سلامت روان نوجوانان دختر منجر شده بود. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت کنترل هیجان و سلامت روان در نوجوانان، می توان از آموزش مفاهیم اخلاق در خانواده، به ویژه به شیوه ی قصّه گویی مبتنی بر مفاهیم اسلامی، برای تقویت سبک مقابله یی مسئله مدار و سلامت روانی نوجوانان دختر استفاده کرد.
روح معنوی انسان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
امروزه بشر با وجود برخورداری از امکانات رفاهی و پیشرفت تکنولوژی، هنوز نتوانسته است به آرامش غایی و مطلوب خود دست پیدا کند. بسیاری از موارد در دنیای درونی و بیرونی انسان وجود دارد که در صورت مواجهه با آن بدون معنابخشی و اتصال به تعابیر معنوی، هر یک آزاردهنده هایی در جهت استهلاک روانی بلکه جسمی خواهد بود و در نهایت بهداشت روان وی متأثر از همین کوچک های به ظاهر قدرتمند (موانع شناختی - رفتاری)، بدین سو پیش می رود که نبض حیات خویش را از دست دهد.
نقش واسطه یی معنویت در سلامت روان و گرایش به مصرف مواد مخدر(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴
69-79
حوزه های تخصصی:
سابقه و هدف: امروزه مشکلات مربوط به سلامت روان و اعتیاد موجب به وجود آمدن مسائل مهمی از جمله آسیب های جسمانی و اقتصادی برای قشر دانشجو شده است. هدف این مقاله تدوین الگویی برای پیش بینی سلامت روان و گرایش به مصرف مواد مخدر با توجه به نقش واسطه یی معنویت است. روش کار: پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی از نوع معادلات ساختاری است. جامعه ی آماری این پژوهش شامل کلیه ی دانشجویان مشغول به تحصیل در مقطع کارشناسی دانشگاه های علمی - کاربردی شهر ایلام در سال 95-96 بود که تعداد 86 نفر از آنان با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل چک لیست جمعیت شناختی محقق ساخته، پرسش نامه ی معنویت، پرسش نامه ی سلامت روان گلدنبرگ و گرایش به اعتیاد بود. داده های به دست آمده با استفاده از روش های ضریب رگرسیون و معادلات ساختاری تحلیل شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها : نتایج پژوهش نشان داد بین سلامت روان و معنویت (05/0 P<و 2/4t=) و همچنین بین معنویت و گرایش به مصرف مواد مخدر (05/0 P<و 45/2t=) رابطه ی معنادار وجود داشت. علاوه براین، بین سلامت روان و گرایش به مصرف مواد مخدر (05/0 P<و 33/7t=) نیز رابطه ی معنادار به دست آمد؛ یعنی سلامت روان هم به طور مستقیم؛ هم به طور غیرمسقیم از طریق میانجی معنویت بر گرایش به مصرف مواد مخدر دانشجویان تأثیر دارد. نتیجه گیری: به طور کلی، معنویت به صورت جزء می تواند سلامتروان و گرایش به مصرف مواد مخدر را تبیین نماید که می توان با برگزاری کارگاه های آموزشی افزایش معنویت، میزان آن را در افراد افزایش داد. Bahamin Gh, DavariFard F, SadeghiFard Yz. Mediatory role of spirituality in mental health and tendency toward drug use. J Res Relig Health. 2018; 4(4):69- 79. DOI: https://doi.org/10.22037/jrrh.v4i4.19596
بررسی مقایسه یی سلامت روان در بین حافظان قرآن و غیرحافظان قرآن شهر گرگان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵
57-66
حوزه های تخصصی:
سابقه و هدف: با وجود پیشرفت هایی که انسان در طول زمان داشته، هنوز به آرامش روانی که از دیدگاه سازمان جهانی بهداشت اساس زندگی سعادتمندانه محسوب می شود، دست نیافته است. ازاین رو، لزوم توجه به آموزه های دینی به ویژه قرآن کریم برای تأمین سلامت روان مشخص می شود. هدف این پژوهش مقایسه ی سلامت روان در بین حافظان قرآن و غیرحافظان قرآن بوده است. روش کار: در این مطالعه ی مورد - شاهدی، 101 نفر از حافظان قرآن شهرستان گرگان با 102 نفر از همتایان غیرحافظ قرآن از نظر سلامت روان در سال 1394 مقایسه شدند. نمونه گیری در گروه مورد (حافظان قرآن) به صورت در دسترس؛ و در گروه شاهد (غیرحافظان) نیز به صورت در دسترس و با روش همسان سازی با گروه مورد از نظر جنس و سن صورت گرفت. داده ها با استفاده از پرسش نامه ی سلامت عمومی 28 سؤالی (28GHQ-) گردآوری شد. تحلیل آزمون های آماری (آزمون کولموگروف اسپیرنوف، من ویتنی و تحلیل واریانس یک طرفه) نیز در سطح 05/0>P صورت گرفت. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: بر اساس یافته های به دست آمده، سلامت عمومی کل در گروه حافظان قرآن بیشتر از غیرحافظان بود (012/0=P). علاوه براین، گروه غیرحافظ نسبت به گروه حافظ، علائم اضطرابی و اختلالات خواب بیشتری نشان دادند (031/0=P). علائم افسردگی نیز بین دو گروه تفاوت معناداری نشان داد (001/0>P). نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد افرادی که حافظ قرآن بودند در برخی از مقیاس های سلامت عمومی نسبت به افراد غیرحافظ از سلامت روان بیشتری برخوردار بودند. همچنین حفظ قرآن می تواند بر ارتقای سلامت روان افراد مؤثر باشد.
فراتحلیل اثربخشی دین داری و معنویت در درمان اختلالات روانی-بالینی طی سال 2013-2003(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۵ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳
124-136
حوزه های تخصصی:
سابقه و هدف: اگرچه دین در قرن بیستم مانعی برای پیشرفت جوامع بشری و نشانه ی کهنه پرستی محسوب می شد؛ به طورکلی، برای فرد دین داری که خود را در حمایت همه جانبه ی خداوند می بیند، احساس آرامش و لذت معنوی عمیق به همراه دارد. ازاین رو، سؤالی که مطرح می شود این است که با توجه به تفاوت نگرش های موجود، آیا به واقع دین می تواند در تقویت سلامت روان افراد مؤثر باشد؟ هدف پژوهش حاضر این بود که ضمن مطالعه ی رابطه ی سلامت روان و دین داری، گستره ی پراکنده ی نتایج مطالعات این حوزه را نیز بررسی کند. روش کار: روش این پژوهش فراتحلیل بود و در گروهِ پژوهش هایی قرار دارد که بر بازنگری سامانمند تکیه می کند. بازنگری سامانمند در پی استقرار و ترکیب پژوهش ها و شواهدی است که بر پرسش خاصی تمرکز دارد. جامعه ی آماری تحقیق حاضر، مقالات علمی-پژوهشی مرتبط با موضوع بود که در فاصله ی زمانی سال های 1380 تا اوایل سال 1395 منتشر شده بود. ابتدا مطالعه یی مقدماتی انجام و بعد از آن داده ها گردآوری شد. اعتبار پژوهش های منتخب نیز بسیار مطلوب به دست آمد (99/0)؛ البته اعتبار در مطالعات ایرانی به میزان بسیار کم، از مطالعات لاتین بیشتر بود. نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: سلامت روان، شادی و رضایت از زندگی، ازجمله موضوعاتی هستند که در مقالات ایرانی بسیار تکرار شده اند و ناهمگنی متغیّرها به نسبت پایین است. در پژوهش های لاتین تأثیر دین داری بیش از همه بر سلامت، کیفیت زندگی و افسردگی مطالعه شده است. تغییر و تنوع متغیّرها در مطالعات لاتین بیشتر از مطالعات ایرانی است. یافته ها نشان می دهد حدود 34 درصد از کل مقالات، شدت تأثیر را کم، 3/34 درصد زیاد و 4/31 درصد نیز آن را متوسط برآورد کرده اند. نتیجه گیری: شدت تأثیر دین داری در مقالات ایرانی بیشتر ارزیابی شده است. یکسان بودن شدت تأثیرِ کم و زیاد در پژوهش های ایرانی نشان می دهد هنوز در این زمینه نیازمند پژوهش های متنوع تری هستیم.
اثربخشی آموزش ذهن آگاهی با رویکرد اسلامی بر بهزیستی معنوی و احساس تنهایی زنان مبتلا به دیابت نوع دو(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۶ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴
32-44
حوزه های تخصصی:
سابقه و هدف: آگاهی یافتن فرد از ابتلا به بیماری دیابت می تواند سبب ایجاد بحران معنوی و احساس تنهایی در وی شود؛ این عوامل خود می تواند سبب تشدید این بیماری شود. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش ذهن آگاهی با رویکرد اسلامی بر بهزیستی معنوی و احساس تنهایی زنان مبتلا به دیابت نوع دو بود. روش کار: این پژوهش به شیوه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل اجرا شد. جامعه آماری پژوهش تمامی زنان مبتلا به دیابت نوع دو عضو انجمن حمایت از بیماران دیابتی استان یزد در سال 1398 بودند که از میان آنان 30 زن به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب؛ و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. افراد گروه آزمایش در هشت جلسه، برنامه آموزش ذهن آگاهی را با رویکرد اسلامی دریافت کردند و گروه کنترل در فهرست انتظار قرار گرفت. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های بهزیستی معنوی دهشیری و همکاران و احساس تنهایی دی توماسو و همکاران استفاده شد. داده ها نیز با روش آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیّره تحلیل شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته ها نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون، بین میانگین نمرات مؤلفه های بهزیستی معنوی (شامل ارتباط با خدا، ارتباط با خود، ارتباط با طبیعت و ارتباط با دیگران) و احساس تنهایی (شامل تنهایی رمانتیک، تنهایی خانوادگی و تنهایی اجتماعی) در دو گروه آزمایش و کنترل در مرحله پس آزمون، تفاوت معناداری وجود داشت (001/0>P). نتیجه گیری: بر اساس یافته های به دست آمده می توان گفت آموزش ذهن آگاهی با رویکرد اسلامی بر ارتقای بهزیستی معنوی و کاهش احساس تنهایی زنان مبتلا به دیابت نوع دو اثربخش است.
بررسی رابطه بین سلامت روان و جهت گیری مذهبی با راهکارهای شناختی-هیجانی در بین دانشجویان پزشکی کارآموز دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۶ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴
57-70
حوزه های تخصصی:
سابقه و هدف: سلامت روان و ارتقای آن در سطح جامعه از مهم ترین پیام ها و وظایفی است که سازمان بهداشت جهانی بر عهده همه دولت ها گذاشته است. همچنین جهت گیری مذهبی (درونی و بیرونی) یکی از عوامل تأثیرگذار بر رفتار و شناخت است. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین سلامت روان و جهت گیری مذهبی با راهکارهای شناختی-هیجانی در بین دانشجویان رشته پزشکی کارآموز دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام شده است. روش کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است که به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. به این صورت که از بین 12 بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی پنج بیمارستان؛ و از بین تمام کلاس های آموزشی بیمارستان، دو کلاس و در هر کلاس دوسوم دانشجویان به صورت کاملاً تصادفی انتخاب شدند و پرسش نامه های پژوهش بین 200 نفر از آنان توزیع و 150 پرسش نامه کامل و صحیح دریافت شد. ابزارهای استفاده شده شامل سنجش سریع علائم سطح اول DSM-5، پرسش نامه جهت گیری مذهبی و پرسش نامه راهبردهای شناختی تنظیم هیجان بود و برای تحلیل داده ها نیز از روش های آماری توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین سلامت روان با تنظیم شناختی-هیجانی رابطه منفی معنادار و بین جهت گیری مذهبی با تنظیم شناختی-هیجانی رابطه معناداری وجود داشت. همچنین بین سلامت روان با جهت گیری مذهبی و بین سلامت روان با جهت گیری مذهبی درونی نیز رابطه معناداری وجود داشت ولی بین سلامت روان با جهت گیری مذهبی بیرونی رابطه وجود نداشت. نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان داد که سلامت روان و جهت گیری مذهبی عواملی مهم در رابطه با استفاده از راهکارهای شناختی-هیجانی هستند.
چارچوب نظری ساختار وجودی انسان بر مبنای تحلیل محتوای قرآن کریم(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۷ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱
124-136
حوزه های تخصصی:
سابقه و هدف: انسان شناسی یکی از دو مفروضه پنهان اساسی است که پایه تصور همه نظریه پردازان غربی و شرقی در ادیان مختلف از واقعیت و به دنبال آن ارائه نظریات علمی به ویژه در حوزه علوم انسانی است. تحولات انسان شناسی الهی (مسیحی و یهودی) و فلسفی (از پروتاگوراس تا نیچه) در غرب به تدریج به انسان شناسی تجربی با اساس ماتریالیستی و داروینیستی منتهی شده که محصول آن شناختی ناقص از انسان و کاربرد آن در شئون مختلف و آسیب های جبران ناپذیری در رشد و تعالی و سلامت روانی، اجتماعی و جسمانی او بوده است. در آثار دانشمندان مسلمان گرچه تصویری متعالی از انسان ارائه شده، اما فاقد عینیت و یکپارچگی و دارای ضعف کاربردی است. هدف پژوهش حاضر دستیابی به چارچوب نظری آفرینش یا «ساختار وجودی» انسان و تعالی و بالندگی او و استخراج اجزای این ساختار و روابط بین آنها در جهت عینی و کاربردی سازی با الگوبرداری از تمثیل آناتومی بُعد مادی (بدن) انسان بود. روش کار: این پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی قرآن و با استعانت از تفاسیر و پژوهش های اسلامی دیگر انجام گرفته است. به این صورت که آیات مربوط به روش کتابخانه ای جمع آوری و سپس داده های به دست آمده به روش استقرایی تحلیل شد. مؤلفان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: چهار لایه اصلی صدر، شغاف، قلب و فؤاد در ساختار وجودی انسان استخراج شد که بر پایه فطرت واقع شده است و هر یک مشمول طبقاتی از حالت، قوت، نهایت و غایت است که درمجموع 62 جزء مرتبط را شکل دادند. نتیجه گیری: قلب و لایه ها و اجزای آن و نوع ارتباط بین آنها چارچوب یکپارچه ساختار وجودی انسان با تکیه بر مقوله های استخراجی از قرآن کریم معرفی شدند که می تواند راهنمای انسان سازی و جامعه سازی و تشخیص و درمان بیماری های غیرجسمی باشد.
بررسی رابطه دلبستگی به خدا و تاب آوری با صبر در دانشجویان دانشگاه تهران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۷ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲
58-71
حوزه های تخصصی:
سابقه و هدف: صبر یکی از روش های کنترل و بازداری رفتار در نظر گرفته می شود به گونه ای که به انسان این امکان را می دهد تا خودنظارتی و خود تنظیمی بر رفتار داشته باشد. همچنین صبر همواره یکی از متغیّرهای سلامت روان شناخته شده است و پژوهشگران نیز بر ارتباط بین سبک دلبستگی به خدا و تا ب آوری با مؤلفه های سلامت روان تأکید کرده اند. ازاین رو، هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه دلبستگی به خدا و تاب آوری با صبر در دانشجویان دانشگاه تهران بود. روش کار: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش تمامی دانشجویان دختر و پسر مشغول به تحصیل دانشگاه تهران در سال تحصیلی 99-1398 بود که تعداد 196 نفر از دانشجویان گروه های علوم انسانی، فنی و مهندسی، علوم پایه و هنرهای زیبا با استفاده از نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه های دلبستگی به خدا، تاب آوری و واکنش در رخدادهای زندگی استفاده شد و داده های به دست آمده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون هم زمان تحلیل شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین سبک دلبستگی ایمن به خدا و تاب آوری با صبر رابطه مثبت و معنادار و بین سبک دلبستگی ناایمن به خدا با صبر رابطه منفی و معناداری وجود داشت. همچنین سبک دلبستگی به خدا و تاب آوری توانستند صبر را به طور معنا داری پیش بینی کنند. نتیجه گیری: بر اساس یافته های به دست آمده، افرادی که تاب آورتر هستند و سبک دلبستگی ایمن به خدا دارند در مقابل مشکلات صبر بیشتری دارند و افرادی که تاب آوری کمتر و سبک دلبستگی ناایمن به خدا دارند صبر کمتری نیز دارند.
مروری بر پژوهش های قرآنی مرتبط با سلامت روان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۷ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲
138-154
حوزه های تخصصی:
سابقه و هدف: بررسی وضعیت موجود پژوهش در هر کشوری به جهت هدایت و تعیین مسیر پژوهش های آتی از اهمیت زیادی برخوردار است. در پژوهش حاضر به بررسی وضعیت پژوهش های قرآن و سلامت روان پرداخته شده و اهداف جزئی این پژوهش به سه دسته موضوعی، روش شناسی و جامعه محققان تقسیم شده است. روش کار: این پژوهش از نوع مروری است که واحدهای آن را مقالات فارسی زبان منتشرشده در مجلات معتبر (با نشر الکترونیک) تشکیل می دهد. مقالات از طریق پایگاه های معتبر علمی و با جست وجوی کلیدواژه های تعیین شده انتخاب و پس از چند مرحله غربالگری گزینش شد. درمجموع، 141 مقاله جهت بررسی و تحلیل انتخاب شد. مؤلفان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج در سه بُعد موضوعی، روش شناسی و جامعه محققان تحلیل شد. در بُعد موضوعی مشخص شد که مقالات تفسیری (47/35 درصد) بیشترین فراوانی را داشت. در زمینه روش شناسی نیز تحقیقات کمّی، کیفی و آمیخته به ترتیب 35/50 درصد، 10/46 درصد و 55/3 درصد از حجم مقالات را دربرمی گرفت. همچنین در بررسی جامعه محققان مشخص شد که پژوهشگرانی که رشته هایی غیر از علوم قرآنی داشتند درصد بیشتری از مقالات حوزه قرآن و سلامت را منتشر کرده بودند (83/63 درصد). نتیجه گیری: منطبق با یافته های پژوهش تحلیل هایی درباره روند انتشار پژوهش ها و جهت دهی به پژوهش های آتی به سوی مسیر مطلوب تر ارائه شده است.
نقش تعدیل کننده اشتغال در رابطه بین کظم غیظ و سلامت روان در زنان شاغل و خانه دار(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۷ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳
80-91
حوزه های تخصصی:
سابقه و هدف: مطالعات منابع انسانی پیشرفته مثبت گویای این مهم است که خشم و خصومت سلامت روان را تحت تأثیر قرار می دهد و آنچنان می تواند برای سلامت روان مضر و مخرب باشد که سیر تأثیرگذاری آن تا مرز اختلالات روانی پیش می رود. از سویی اسلام نیز براى کنترل صحیح خشم، صفت «کظم غیظ» را به کار برده و افراد را به فروخوردن و مدیریت آن دعوت نموده است؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف نقش تعدیل کننده اشتغال بر رابطه بین کظم غیظ و سلامت روان در زنان شاغل و خانه دار انجام شده است. روش کار: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه مورد مطالعه زنان شاغل و خانه دار شهر تهران و کرج در سال تحصیلی 95-1394 بود که به روش نمونه گیری دردسترس 384 خانواده بر اساس جدول کرجسی و مورگان انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه محقق ساخته کظم غیظ و پرسش نامه سلامت روان گلدنبرگ بود و برای تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی استفاده شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج نشان داد بین کظم غیظ و سلامت روان رابطه مثبت و معناداری وجود داشت (01/0>P) و شغل نیز اثر تعدیل کننده ای بر رابطه بین کظم غیظ و سلامت روان داشت. نتیجه گیری: یافته های پژوهش بیانگر اهمیت متغیّرهای اشتغال و کظم غیظ بر سلامت روان زنان شاغل و خانه دار است.
مقایسه سلامت روانی زنان و مردان فعال و غیرفعال حرکتی در شرایط پاندمی کووید-19(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات روان شناسی ورزشی پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳۷
289 - 308
حوزه های تخصصی:
شیوع این ویروس و اتخاذ روش هایی جهت مقابله با انتشار آن، اثرات مختلفی بر سلامت جسمی، روانی و اجتماعی افراد جامعه گذاشته است. هدف از پژوهش حاضر مقایسه سلامت روانی زنان و مردان فعال و غیرفعال حرکتی در شرایط پاندمی کووید-19 بود. جامعه آماری این پژوهش شامل 332 زن و مرد از دو کلان شهر تهران و اصفهان بودند. داده های موردنظر با استفاده از پرسش نامه استرس، اضطراب و افسردگی، پرسش نامه سلامت عمومی و پرسش نامه فعالیت بدنی بک جمع آوری شد. بر اساس نمره پرسش نامه فعالیت بدنی بک آزمودنی ها به دو گروه زنان و مردان فعال و غیرفعال تقسیم شدند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که بین زنان و مردان فعال و غیرفعال در مؤلفه های سلامت روان و خرده مقیاس های آن، مؤلفه های استرس، اضطراب و افسردگی تفاوت معنادار وجود دارد (05/0≥p). به طور کلی به نظر می رسد که از فعالیت بدنی می توان به عنوان ابزاری جهت ارتقای سطح سلامت جسمی و روانی افراد برای مقابله با این بیماری و عوارض ناشی از شیوع آن استفاده کرد.
تأثیر اعتقاد به آخرت گرایی و دنیاگرایی بر سلامت روان ورزشکاران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات روان شناسی ورزشی زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۸
147 - 156
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف تأثیر اعتقاد به آخرت گرایی و دنیاگرایی بر سلامت روان در ورزشکاران طراحی و اجرا شد. روش پژوهش حاضر پیمایشی است که به صورت میدانی انجام گردید. پژوهش حاضر از جمله مطالعات کاربردی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی ورزشکاران حرفه ای بودند که تعداد دقیقی از آنان در دسترس نبود. بر حسب انتخاب در دسترس با توجه به فرمول حجم نمونه کوکران در شرایط نامشخص بودن جامعه، تعداد 384 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. در نهایت پس از توزیع و جمع آوری پرسش نامه های پژوهش، تعداد 354 پرسش نامه مورد تحلیل قرار گرفت. ابزار پژوهش حاضر شامل پرسش نامه 28 سئوالی سلامت عمومی (4 مؤلفه نشانه های جسمانی، اضطراب و بی خوابی، نارسا کنش وری اجتماعی و افسردگی)، پرسش نامه محقق ساخته 7 سئوالی اعتقاد به آخرت گرایی و پرسش نامه محقق ساخته 10 سئوالی اعتقاد به دنیاگرایی بود. در پژوهش حاضر جهت تحلیل داده های پژوهش از روش معادلات ساختاری استفاده شد. کلیه روند تحلیل داده های پژوهش حاضر در نرم افزارهای اس.پی.اس.اس و پی.ال.اس انجام شد. مطابق با نتایج مدل پژوهش مشخص شد با توجه به میزان تی به دست آمده، اعتقاد به دنیاگرایی بر سلامت روان تأثیری به میزان 267/0- دارد. همچنین نتایج پژوهش نشان داد اعتقاد به آخرت گرایی بر سلامت روان تأثیری به میزان 603/0 دارد.
روابط ساختاری سلامت روان، سلامت سازمانی، انگیزه مشارکت و تعهد ورزشی در کارکنان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات روان شناسی ورزشی زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۸
169 - 186
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف روابط ساختاری سلامت روان، سلامت سازمانی، انگیزه مشارکت و تعهد ورزشی در کارکنان مراکز فنی و حرفه ای کل کشور طراحی و اجرا گردید. روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل کارکنان مراکز فنی و حرفه ای کل کشور بود. بر اساس فرمول حجم نمونه کوکران در شرایط نامشخص بودن حجم جامعه، تعداد 384 نفر به عنوان نمونه پژوهش مشخص شدند. روش نمونه گیری در پژوهش حاضر به صورت تصادفی طبقه ای بود. پس از توزیع پرسش نامه های پژوهش، تعداد 351 پرسش نامه جمع آوری شد و مورد تحلیل قرار گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر پرسش نامه و روش آماری مورد استفاده روش معادلات ساختاری بود. جهت تحلیل داده های پژوهش حاضر از نرم افزار اس.پی.اس.اس و پی.ال.اس استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد سلامت سازمانی و سلامت روان بر میزان تعهد ورزشی و انگیزه پیشرفت کارکنان تأثیرگذار است. به عبارتی تلاش جهت بهبود سلامت سازمانی و سلامت روان سبب تأثیرگذاری بر تعهد ورزشی و انگیزه پیشرفت کارکنان می گردد.
مروری بر تاثیر آموزش معنا درمانی به شیوه گروهی بر سلامت روان، امید به زندگی و احساس تنهایی زنان مطلقه جوان
حوزه های تخصصی:
بنابراین طبق نظریات سازگاری برای انسان یک ضرورت و امر حیاتی به شمار می آید از آنجا که انسان در گروه متولد می شود و در گروه زندگی می کند و اجتماعی می شود و در گروه کار می کند و حتی در گروه توان سازگاری خود را از دست می دهد و ناسازگار می شود، این سؤال پیش می آید که چرا در گروه این کارکرد را دوباره به دست نیاورد و درمان نشود. بر این اساس و به لحاظ اهمیت مشاوره و روان درمانی گروهی که نقش اساسی در جلوگیری از اتلاف وقت و هزینه به همراه دارد. برای ایجاد سلامت روان عوامل زیادی را باید کنترل کرد. سلامت روان را می توان به وسیله پیشگیری از ابتلاء به بیماری های روانی، عوامل مؤثر در بروز بیماریهای روانی، تشخیص زودرس بیماریهای روانی، پیشگیری از عوارض ناشی از برگشت بیماری های روانی و ایجاد محیط سالم برای برقراری روابط صحیح انسانی به وجود آورد. این پژوهش با هدف اصلی مروری بر تاثیر آموزش معنا درمانی به شیوه گروهی بر سلامت روان، امید به زندگی و احساس تنهایی زنان مطلقه جوان پذیرفت. با توجه به ارتباط میان سلامت روان، امید به زندگی و احساس تنهایی. پژوهش حاضر مروری می باشد. با استفاده نتایج دیگران به بررسی ارتباط میان متغیرها انجام شد. نتایج این آزمون نشان می دهد که آموزش معنا درمانی به شیوه گروهی بر سلامت روان، امید به زندگی و احساس تنهایی زنان مطلقه جوان موثر بوده است.
بررسی رابطه هوش اجتماعی و سلامت روان با مسئولیت پذیری کارکنان در شرکت پتروشیمی کارون
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین هوش اجتماعی و سلامت روان با مسئولیت پذیری کارکنان در شرکت پتروشیمی کارون انجام شد. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت روش توصیفی – همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان شرکت پتروشیمی کارون با تعداد 1000 نفر که بر اساس فرمول کورجسی و مورگان در بین آنها 278 نفر انتخاب شدند. در تحقیق حاضر برای جمع آوری اطلاعات از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. ابزار اندازه گیری داده ها پرسشنامه بود که از پرسشنامه های استاندارد هوش اجتماعی؛ سیلورا و همکاران(2001)، سلامت روان؛ کیز (۲۰۰۲) و مسئولیت پذیری؛ کارول (1991) استفاده شد و روایی آن توسط صاحبنظران و پایایی آن به وسیله ضریب آلفای کرونباخ مورد بررسی و تایید قرار گرفته است. برای تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss و داده ها در سطح آمار توصیفی از جداول فراوانی و نمودارها براساس ویژگیهای جمعیت شناختی و در سطح آمار استنباطی از آزمون گلموکروف اسمیرنف، آزمون ضریب همبستگی پیرسون وآزمون رگرسیون ساده بهره گرفته شده است. نتایج حاکی از آن است که بین هوش اجتماعی و سلامت روان با مسئولیت پذیری کارکنان در شرکت پتروشیمی کارون رابطه وجود دارد. بر اساس یافته ها می توان نتیجه گیری کرد که داشتن هوش اجتماعی می تواند بر مسئولیت پذیری اجتماعی تاثیر گذار باشد و کارکنانی که مسئولیت پذیری بیشتری دارند سطوح سلامت روان در آنها بالاتر است.
بررسی شیوع مصرف الکل در ایران از منظر جامعه شناسی جنایی
حوزه های تخصصی:
در سال اخیر بیش از سه میلیون مرگ در جهان بر اثر سوء مصرف الکل روی داده است.سوءمصرف الکل همچنین عامل 5% بار کل بیماری ها می باشد.با این وجود مصرف الکل یکی از مهمترین عوامل قابل پیشگیری مرگ است.خطر مشکلات ناشی از مصرف الکل در طول عمر با افزایش مصرف آن می یابد.خطرات کوتاه مدت ناشی از مصرف الکل به طور چشمگیری با افزایش تعداد دفعات الکل افزایش می یابد. کوتاه مدت ناشی از مصرف الکل مانند حوادثی که بر اثر سوانح رانندگی ایجاد می شود، بلافاصله پس از مصرف الکل می باشد. مصرف الکل یکی از مهمترین عوامل قابل پیشگیری مرگ است. باتوجه به اهمیت روزافزون بیماری های مرتبط با سبک زندگی (از جمله سوءمصرف الکل) وجود راهنماهای بالینی مبتنی بر شواهد منطبق بر شرایط فرهنگی و اقتصادی در هر کشوری الزامی می نماید.