مطالب مرتبط با کلیدواژه
۴۱.
۴۲.
۴۳.
۴۴.
۴۵.
۴۶.
۴۷.
۴۸.
۴۹.
۵۰.
۵۱.
۵۲.
۵۳.
۵۴.
۵۵.
۵۶.
۵۷.
۵۸.
۵۹.
۶۰.
نسل
حوزه های تخصصی:
هدف: این پژوهش با هدف مقایسه واکنش افراد متأهل ، به تعارض زناشویی در طول سه نسل اخیر زنان و دو نسل اخیر مردان انجام شد. روش : پژوهش حاضر، از نوع مطالعه کیفی بود و جامعه آماری آن، کلیه افراد متأهل متعلق به سه نسل از ساکنین تهران در سال 1392 بودند. نمونه گیری، در دو مرحله و به صورت در دسترس و هدفمند انجام شد. داده های پژوهش از طریق مصاحبه عمقی با 9 نفر در هر گروه نسلی (نسل اول، دوم و سوم زنان و نیز نسل دوم و سوم مردان) که جمعاً شامل 45 نفر بودند، به دست آمد. این مصاحبه ها در گروه زنان، با مراجعه به محل زندگی و در گروه مردان، به صورت تلفنی انجام گرفت. سپس داده ها با روش تحلیل محتوا کدگذاری شدند. یافته ها: در این پژوهش، اطلاعات از طریق مصاحبه با 9 دختر، 9 مادر و 9 مادربزرگ جمع آوری شد که میانگین سنی این سه گروه به ترتیب 27، 49 و 71، انحراف معیار سنی آن ها به ترتیب 5/2، 7/4 و 1/6 و دامنه تغییرات سنی آن ها به ترتیب 6، 14و 20 بود. هم چنین فرآیند مصاحبه با 9 پسر و 9 پدر نیز صورت گرفت که میانگین سنی این دو گروه نسلی 28 و 45، انحراف معیار آن ها 2/1 و 3/6 و دامنه تغییرات سنی آن ها 4 و 19 بود. پس از تحلیل داده ها، میزان اجتناب از تعارض در نسل دوم، بیش تر از نسل سوم مشاهده شد. هم چنین مردان اجتناب کم تری را در مقایسه با زنان در طرح موضوعات تعارض برانگیز گزارش کردند. نتیجه گیری: به نظر می رسد که عواملی مانند تفاوت سنی، چرخه زندگی و تفاوت در استاندارد های افراد، بر نوع رفتار آن ها در حین تعارض زناشویی اثرگذار است.
شکاف نسلی در ارزشها: بررسی مقایسه ی جوانان و سالمندان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
امروزه بیش از دهه های گذشته شکاف نسلی مورد توجه قرار گرفته است. شکاف نسلی تفاوت در بینش و ارزشهای میان دو نسل بخصوص جوانان و والدینشان می باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان شکاف موجود بین ارزشهای جوانان و سالمندان شهر بابل صورت گرفته است. این پژوهش بر روی 240 نفر از جوانان و سالمندان شهر بابل 120 نفر جوانان 30- 18 و 120 نفر سالمندانبالای سال60انجام شده است. روش پژوهش، پیمایشی و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بوده است. داده ها به وسیله پرسشنامه های استاندارد شده (طبقه بندی ارزشی شوارتز) با 57 گویه در طیف لیکرت جمع آوری شده است که اعتبار و روایی آن تأیید گردیده است. نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS، روش آماری توصیفی و آزمون تی تست مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که دو گروه سنی از نظر ارزش های فردی تفاوت معناداری با هم داشته اند (p >0.05).البته قابل ذکر است که در تمامی موارد مطرح شده جوانان و سالمندان اهمیت موضوع را اذعان داشته اند اما میزان اهمیت و اولویت بندی آنها متفاوت بوده است.نگاه توصیفی تحلیلی و حتی به گونه مشاهده مستقیم یا تجربی، حاکی از تغییر فضای فرهنگی- فکری دو نسل حاضر می باشد. که نیاز به تعمق بیشتری دارد.
مقایسه تأثیر گذاری ارزش های سنتی و مدرن در گرایش به باروری در دونسل پیاپی1393در شهر سنندج درسال (1344-1363،1378-1364)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
این پژوهش به بررسی عوامل مؤثَر بر باروری در دونسل پیاپی در شهر سنندج با تأکید بر نقش ارزش های سنتی و مدرن در سال 1393 پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه زنان دارای همسر در دو نسل 1378-1363 سال و 1363 تا 1344 سال در سال 1393 می باشد که بر اساس آمار تعداد 70429 نفر می باشد، 384 نفر بر اساس فرمول کوکران به عنوان نمونه آماری تعیین شدند؛ برای جمع آوری داده ها از شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای استفاده شده است. پژوهش به روش توصیفی از نوع پیمایش انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه وبرای سنجش پایایی پرسشنامه ها از آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آلفا در تمام متغیرها بالای 0.80 به دست آمد. نتایج آزمون فرضیات بیانگر این است که تأثیر اعتقادات مذهبی، سوابق خانوادگی تقدیرگرایی ، تحصیلات، بر باروری در نسل 1363-1344بیشتر ازنسل 1364-1378بوده است هم چنین میزان باروری نسل 1364-1378و سوم با توجه به میزان آن ها متفاوت است و میزان باروری در نسل 1364-1378با توجه به بالا بودن میزان فردگرایی آن ها کمتر از نسل 1344-1363بوده است و میزان باروری نسل 1364-1378و سوم با توجه به میزان میزان گرایش آن ها به ارزش های مدرن باروری متفاوت است و میزان باروری در نسل 1364-1378با توجه به بالا بودن میزان گرایش آن ها به ارزش های مدرن کمتر از نسل 1363-1344بوده است. هر چه گرایش پاسخگویان به ارزش های سنتی مثبت تر باشد به همان اندازه باروری بیشتر می شود و گرایش پاسخگویان به ارزش های مدرن مثبت تر باشد به همان اندازه باروری کمتر می شود .
ویژگی های مختص به فرهنگ در ارزش های ایرانیان: بررسی در سه نموه از سه نسل(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مطالعه ویژگی های مختص به فرهنگ ارزش های ایرانیان را شناسایی و خاستگاه های الگوی ارزشی خاص آن را بر حسب تأثیرهای علّی شرایط اجتماعی سیاسی تبیین می کند. در سه مطالعة مجزا، سه گروه سنی (17 15 سال، 1532 نفر؛ 26 18 سال،600 نفر؛ 62 24 سال، 821 نفر) با «زمینه یاب ارزشی شوارتز» (شوارتز، 1992) و نسخة 40 ماده ای «پرسشنامة تشبیهی ارزش» (شوارتز و دیگران، 2001) ارزیابی شدند، و از خلال «تحلیل های جداگانه کوچک ترین فضا» در باب روابط ساختار ارزشی برای هر نمونه و مقایسة آن با الگوی اصلی (ارزش های بنیادی انسانی؛ شوارتز، 1992، 1994) تفاوت های بینِ فرهنگی محتمل بازنمایی شد. آن چنان که انتظار می رفت مواردی از انحراف از الگوی نظری مشاهده شد که بیانگر تأثیر ایدئولوژی اسلامی انقلابی در عرصة اجتماعی سیاسی است: (1) رابطة پویشی ابعاد مرتبة بالاتر «تعالی خود» و «گسترش خود» در هر سه نمونه نقض شد، (2) همچون نمونه های اروپای شرقی، در بُعد «تعالی خود» کانونی از ارزش های اجتماعی سیاسی شکل گرفت، (3) ارزش «معتدل» از مجموعه ارزش های سنت و مذهب بیرون رانده شد، و (4) در تأثیرهای افتراقی جو سیاسی اجتماعی بر ارزش های نسل های جوان تر نسبت به بزرگسالان، نکته شایان توجه اینکه نوجوانان از کنش ارزش های تعالی جویی در دو سطح روابط نزدیک (خیرخواهی) و گسترده (جهان شمولی نگری) به ادراکی متجانس و پیوسته نائل نمی گردند.
مطالعه گفتمان دانش آموزی وارتباط آن بانظام ارزش های حاکم برجامعه (با تاکید بر مطالعه نظام ارزشی حاکم بر دانش آموزان دوره متوسطه و دبیران آنها در شهرستان بوکان در سال تحصیلی 97-96)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه پژوهی فرهنگی سال نهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۲۹)
103-132
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف مطالعه گفتمان دانش آموزی و ارتباط آن با نظام ارزش های حاکم بر جامعه با تاکید بر مطالعه نظام ارزشی حاکم بر دانش آموزان دوره متوسطه و دبیران آنها در شهرستان بوکان انجام شده است. دو گروه از نظر ارزش های مادی و فرامادی، جمع گرایی و فرد گرایی، دینی و سنتی، تحصیلات و علم و خانواده مورد بررسی قرار گرفتند. با قرار دادن سوالات در دو دسته کلی ارزش های مدرن و ارزش های سنتی، مشخص گردید که میانگین گفتمان مدرن، بیشتر از گفتان سنتی می باشد. این مطالعه به صورت پیمایشی در بین 360 دانش آموزان مقطع متوسطه و 184دبیران آنها انجام شده است. نتایج نشان می دهد که بین دو گروه در ارزش های مادی تفاوت معنی دار وجود ندارد؛ درحالی که بین دو گروه در ارزش های فرامادی، جمع گرایی و فردگرایی ، دینی و سنتی، ارزش های مربوط به تحصیلات و علم و خانواده تفاوت معنی دار وجود دارد. نتایج پژوهش در هر دو حوزه ی گفتمان، گسست را نشان می دهد. جهت مقایسه نظام ارزشی بین دو گروه از آزمونt مستقل استفاده شد.
رسانه به مثابه ابژه نسلی: بررسی نقش مصرف رسانه بر هویت نسلی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ابژه نسلی پدیده ای مرتبط با نظام معرفتی نسل هاست که دراثر تغییرات سریع و برخورد تازه با پدیده های نوظهور از نسلی به نسل دیگر تفاوت پیدا می کند. هدف پژوهش حاضر، تبیین تفاوت نسل ها براثر مصرف رسانه هایی است که برای هر نسل حکم ابژه نسلی را پیدا کرده اند. بدین منظور با استفاده از نظریه های مانهایم و بالس و نظریه استفاده و خشنودی و اثرات جابه جایی و مکمل رسانه، این موضوع بررسی شد که آیا بین نسل ها به لحاظ مصرف انواع رسانه تفاوت وجود دارد یا خیر. روش پژوهش، پیمایشی و بر پایه پرسش نامه محقق ساخته انجام شده است. جامعه آماری همه شهروندان 18ساله و بالاتر شهر رشت بودند. روش نمونه گیری از نوع طبقه بندی بود و 400 نفر برای حجم نمونه انتخاب شدند. یافته ها نشان دادند بین ابژه های رسانه ای نسل ها تفاوت معنادار وجود دارد و می توان تقسیم بندی نسل ها را براساس رسانه موردعلاقه هر نسل در نظام معرفتی آنها شناسایی کرد؛ زیرا هر نسل در انتخاب نوع رسانه خاص خود درگیر تجربه مشترک تاریخی است و به صورت انتخابی و فعال عمل می کند.
تبیین عوامل جامعه شناختی مؤثر بر نگرش های بین نسلی به کارکردهای ازدواج (مطالعه موردی سه نسل از زنان شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۰
217-244
حوزه های تخصصی:
ازدواج در فرهنگ ایرانی مهمترین و مقبول ترین راه برای تشکیل خانواده و ساماندهی بقای نسل و کسب آرامش روانی است.این پژوهش به بررسی کارکردهای ازدواج از منظر سه نسل از زنان اصفهانی توجه دارد و هدف آن تبیین و تحلیل بین نسلی عوامل مؤثر بر نگرش افراد نسبت به کارکردهای ازدواج است و به این سؤال پاسخ می دهد که نگرش سه نسل از زنان اصفهانی نسبت به کارکردهای ازدواج تحت تأثیر چه عواملی است؟ در مبانی نظری از نظریه های اینگلهارت، گیدنز ، باومن استفاده گردید.روش تحقیق مورد استفاده در مقاله حاضر، پیمایش و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه است .جامعه آماری تحقیق هم زنان 25 تا 49 ساله مناطق یک، شش و چهارده شهر اصفهان می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری سهمیه ای 384 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند.نتایج پژوهش نشان داد متغیر تعلق به نسل های گوناگون، میزان دینداری، میزان اعتماد اجتماعی و میزان فردگرایی رابطه ای معنادار با نگرش افراد نسبت به کارکردهای ازدواج دارد. رابطه بین رضایت از زندگی و پایگاه اقتصادی- اجتماعی با نگرش افراد نسبت به کارکردهای ازدواج در معادله رگرسیون معنادار نبوده است. براساس نتایج تحقیق، باوجود برخی تفاوت ها ، تضادی در ادراک نسل ها درمورد اهمیت و کارکرد ازدواج وجود ندارد.
بررسی چند متغیره تغییرات نسلی باروری در ایران: مطالعه زنان 64-35 ساله براساس نمونه 2% سرشماری 1390(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله بررسی چندمتغیره تغییرات باروری نسل ها در ایران را مورد توجه قرار داده و با استفاده از مدل رگرسیونی بقاء بازه های زمانی مجزا، نسبت پیشرفت موالید را برای هر دوره انتقالی نسل های مختلف به صورت جداگانه مطالعه نموده است. با استفاده از این روش، احتمالات فرزندآوری در هر انتقال و شاخص های باروری مرتبط با آن به صورت چندمتغیری و بر اساس متغیرهایی نظیر وضعیت اقتصادی، محل سکونت، سطح تحصیلات و اشتغال محاسبه شده است. داده های مورد استفاده در این پژوهش، نمونه 2% داده های خام سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 است و این مطالعه تغییرات باروری در ایران را برای نسل های متولد 1326 تا 1355، بررسی نموده است. یافته ها نشان می دهد که میزان باروری تجمعی روندی کاهشی را تجربه کرده است و این روند کاهشی برای همه گروه های اقتصادی، اجتماعی، و جمعیتی اتفاق افتاده است. همچنین این مطالعه نشان می دهد نقش متغیرهای اقتصادی-اجتماعی در تبیین تفاوت های باروری در نسل های جوانتر نسبت به زنان مسن کاهش یافته است، اما با این وجود، تفاوت های باروری در میان گروه های مختلف اقتصادی- اجتماعی و جمعیتی هنوز مشهود است و علی الخصوص احتمال تولد فرزندان دوم به بعد در نسل های مختلف بیشتر تحت تاثیر عوامل اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی بوده است.
نگرش به بدن: تفاوت یا تعارض نسلی (مطالعه نگرش نسلی بدن مندی نوجوانان در شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی این مقاله، واکاوی درک و نگرش نوجوانان تهرانی به مثابه یک نسل درباره بدن خودشان و دیگران در گروه همسالان و پس از آن، بررسی نگرش بزرگسالان به مثابه نسل های پیشین درباره این درک از بدن نزد نوجوانان است. یافته های پژوهش مبتنی بر مصاحبه عمیق اکتشافی با 17 نوجوان دختر و پسر (15 تا 18 ساله) و 14 بزرگسال زن و مرد (21 تا 48 ساله) در شهر تهران و تحلیل تماتیک (مفهومی) داده های گردآوری شده بود. نتایج پژوهش نشان می دهد هرچند نگرش های مدرن درباره بدن در میان نوجوانان رواج دارد و بسیاری از آنان بدن را مسئله ای تغییرپذیر می دانند که بیشتر مایه حیرت و گاهی نگرانی نسل های پیشین است، خود این تغییر، در بیشتر موارد به شکلی متناقض از الگوهای قدیمی مبتنی بر دوگانه انگاری مردانه/ زنانه پیروی می کند. این وضعیت حاکی از آن است که هرچند از نظر صوری بدن مندی نوجوانان شکلی جدید و گاهی غریب به خود گرفته است، در بطن این بدن مندی جدید همان ارزش ها و الگوهای نسل های پیشین با قوت پابرجا هستند و تنها بروز و ظهور متفاوتی یافته اند. نگرش بزرگسالان به این بدن مندی نوجوانان را نیز می توان در قالب سه سنخ «داغ ننگ»، «مدال افتخار» و «بی اعتنایی» فهم کرد.
مطالعه کیفی انتقال فرهنگ دینی از طریق خانواده به فرزندان دهه 60-80(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال هفدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۶۶
116 - 139
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با هدف «مطالعه کیفی انتقال فرهنگ دینی از طریق خانواده به فرزندان دهه 80-60» انجام شده است. این مطالعه با پذیرش این پیش فرض که فرهنگ دینی به مثابه امری متغیر که در طول چند دهه اخیر با تغییرات اساسی روبرو بوده به شناسایی و تفسیر انتقال فرهنگ دینی از سوی خانواده ها به فرزندان پرداخته است. بدین منظور با مروری بر مطالعات پیشین، در قالب رویکرد تفسیری و با استفاده از روش پژوهش کیفی و انتخاب تکنیک مصاحبه نیمه ساختار یافته به عنوان تکنیک پژوهش اطلاعات جمع آوری شد. جامعه آماری شامل متولدین دهه 60 تا 80 شهر تهران است که با 32 نفر به اشباع نظری رسید. یافته های پژوهش بیانگر آن است که در نسل های دهه 80-60 ، فرهنگ دینی که در قالب اعتقادات، باورها، مناسک و عواطف مورد بررسی قرار گرفته است به امری فردی، شخصی، کمتر الزامی، آزادانه و مبتنی بر تعقل و خردورزی تبدیل شده است؛ همچنین انتقال فرهنگ دینی تاثیرپذیری کم تری از نهادهای رسمی دینی و اجباری دارد. در بعد اعتقادی انتقال فرهنگ دینی، خانواده ها موفقیت نسبی داشته و توانسته اند فرهنگ دینی را نهادینه سازند. هم چنین در بعد پیامدی، هنوز دین به مثابه یک امر دینی، نقش بازدارنده ای در پیشگیری از آسیب های فردی و اجتماعی دارد.
شناسایی عوامل مؤثر در ماندگاری داوطلبان بین نسلی در مؤسسات خیریه (مطالعه موردی: مؤسسات خیریه در شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه سازمان های غیر دولتی مانند مؤسسات خیریه و سازمان های مردم نهاد با مقاصد و اشکال گوناگون در تمامی کشورها مشغولامروزه سازمان های غیر دولتی مانند مؤسسات خیریه و سازمان های مردم نهاد با مقاصد و اشکال گوناگون در تمامی کشورها مشغول فعالیت هستند و بخش بزرگی از نیروی منابع انسانی در این سازمان ها را داوطلبان تشکیل می دهند. در نتیجه مدیریت منابع انسانی و دغدغه های موجود در مبحث ماندگاری منابع انسانی در این سازمان ها با دیگر سازمان ها مانند سازمان های دولتی متفاوت است. هدف این پژوهش شناسائی عوامل مؤثر در ماندگاری داوطلبان میان نسلی در مؤسسات خیریه شهر شیراز است که به روش کیفی انجام شده است. پس از مصاحبه با ده داوطلب نسل جوان و ده داوطلب نسل میانسالِ نه مؤسسه خیریه در شهر شیراز که با روش نمونه گیری قضاوتی انتخاب شده اند، از نظر حجم نمونه اشباع نظری حاصل شد. در این پژوهش گردآوری داده ها از طریق مصاحبه ی نیمه ساختارمند و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل تم انجام شده است. پس از مرور و سازماندهی متون مصاحبه ها، محقق کدها یا مفاهیم اولیه را شناسایی نمود. در ادامه کدهای مشابه در طبقه هایی خاص قرار گرفتند و برای هر یک از این طبقات عناوینی انتخاب گردید. داده های شناسایی شده بر اساس میزان تشابه مفهومی، دسته بندی و ترکیب شدند و بیست و چهار تم فرعی و پنچ تم اصلی استخراج شد. یافته ها بیانگر این است که تم های اصلی: انگیزش، مدیریت منابع انسانی، مدیریت و رهبری، فرهنگ سازی و ارتباطات از جمله عوامل مؤثر در ماندگاری داوطلبان در هر دو نسل جوان و میانسال می باشند و تفاوت موجود در بین این عوامل در بین دو نسل میزان اهمیت هر کدام از تم های اصلی و فرعی است.
مقایسه بین نسلی مصرف کالاهای فرهنگی و عوامل موثر بر آن در شهر رشت(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره سوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳
145 - 124
حوزه های تخصصی:
مصرف فرهنگی، یکی از شاخص های سبک زندگی است که به بیان ساده به معنای استفاده از کالاهای تولید شده نظام فرهنگی بوده، مشخص کننده نوع سلیقه مصرف کننده نیز می باشد. بر اساس نظریه بوردیو، مصرف کالاهای فرهنگی با سرمایه فرهنگی افراد مرتبط است. در این پژوهش، ضمن مقایسه نسلی میزان مصرف کالاهای فرهنگی در شهر رشت، سرمایه فرهنگی آنان نیز به روش پیمایش، مورد بررسی گرفته است و از 400 نفر به عنوان نمونه، پرسش به عمل آمده است. نتایج تحلیلی بر اساس آزمون های آماری، حاکی از آن است که میانگین مصرف کالاهای فرهنگی در نسل سوم( بعد از انقلاب) بیشتر از نسل دوم ( قبل از انقلاب) است. در واقع نسل سوم ، نسبت به نسل دوم، از میانگین سرمایه فرهنگی بالاتری، برخوردار است. فرضیه دیگر تحقیق مبنی بر ارتباط سرمایه فرهنگی با مصرف کالاهای فرهنگی نیز به اثبات رسیده است. تحلیل رگرسیونی هم نشان می دهد که همه ابعاد سرمایه فرهنگی اعم از تجسم یافته، عینیت یافته و نهادی با مصرف کالاهای فرهنگی رابطه معناداری دارند. بعد نهادی با بتای 32/0، قوی ترین رابطه را با مصرف کالاهای فرهنگی، نشان می دهد. همچنین با توجه به مقدار ضریب تعیین، می توان گفت که 54 درصد از تغییرات متغیر مصرف کالاهای فرهنگی توسط متغیرهای سه گانه سرمایه فرهنگی اعم از تجسم یافته، عینیت یافته و نهادی، تبیین می شود.
تبیین تفاوت نسلی در جامعه امروز ایران بر پایه ی ارزش های هویتی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات ملی سال ۲۱ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۸۱)
47 - 65
نسل های مختلف یک جامعه، از سرمایه های بنیادی آن محسوب می شوند که حافظ و ناقل ارزش ها و انگاره های نسل های پیشین خود هستند؛ ارزش ها و انگاره هایی که در برخی موارد، هویت جمعی و زیست مشترک یک ملت را شکل می دهند. بنابراین، بررسی گوناگونی یا تفاوت در نوع تفسیر یا برداشت از این ارزش ها و انگاره های بنیادی از اهمیت فراوانی برخوردار است. در همین زمینه، تحقیق حاضر با روش تحلیل گفتمان پدیدارشناسانه به بررسی تفاوت نسلی در ایران پرداخته است. شاخص مورد مطالعه در پدیده ی تفاوت یا گسست نسلی، «تفاوت در تفسیر و برداشت از ارزش ها» است. از این رو، این تحقیق به این سؤال مقایسه ای می پردازد که در دریافت و تفسیر ارزش ها در دو طیفِ نسل جوان و نسل های گذشته، چه تفاوت هایی وجود دارد؟ نتایج نشان می دهد که مفاهیمی چون فردیت گرایی، مدرن گرایی، ذهنیت مقایسه گرا، عدم کاربست ابزارهای انتقال ارزشی کارآمد، رفتار فراغتی، لذت خواهی، استقلال طلبی و ناهمخوانی در خانواده از جمله مفاهیم هسته ای هستند که موجب پدید آمدن تفاوت در نگرش و تفسیر نسبت به ارزش ها در دو نسل جوان و بزرگسالان شده اند. هم چنین، علاوه بر تفاوت ها، اشتراکات مفهومی نیز در میان این دو طیف نسلی مشاهده شده است که مهم ترین آن مرتبط به مفاهیم عدم رضایت (از وضعیت موجود) و نیز نفوذ رسانه های جمعی، فضای مجازی و شبکه های اجتماعی است. به عنوان توصیه های سیاستی، پیشنهاد می شود که با برنامه ریزی و تصمیم سازی راهبردی درباره ی وضعیت اقتصادی پیش روی جامعه ایران، از تبدیل تفاوت ها به تعارض پیشگیری شود.
تغییر صورت بندی نسلی در جامعه ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سن و مقوله «نسل»، در پژوهش های مختلف مطرح شده اند و صورت بندی های خطی و غیرخطی مرسومی از جوانی در این پژوهش ها وجود دارد. در این تحقیقات، الگوهایی چون توجه به دوره های زمانی، توجه به زمان های اجتماع پذیری و تمایز بر پایه کانون های همگرایی و واگرایی به چشم می خورد که در دو مدل اخیر به زمینه های اجتماعی تحلیل معاصر از تاریخ ایران اشاره می شود. مسئله اصلی این نوشتار، دستیابی به توصیف دقیق تری از صورت بندی های موجود است. با کمک نتایج پژوهش های مورداشاره و از راه تحلیل محتوای 13 کتاب، 20 مقاله مهم و 8 گزارش ملّی در این زمینه و نیز بهره بردن از نظریات «ذهنیت نسلی» کریستوفر بالس و «دوره های اجتماع پذیری» رونالد اینگلهارت، کوشش شد مدل نوینی با محوریت نسل جدیدتر (متولدین پس از انقلاب) ارائه گردد. مدعای نهایی مقاله به این نکته پرداخته است که اگرچه کانون مرکزی توجه نسل انقلاب در انقلاب و جنگ بنا نهاده شده بود، بااین همه نسل جدید دانشگاهیان می توانند کانون تحلیلی جدیدتری را مانند سبک زندگیِ لذت گرا بازتولید نمایند و از هژمونی گفتمانی نسل گذشته در ارتباط با موضوع نسل ها فارغ شوند.
بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر فرهنگ سیاسی شهروندان شیراز (با تأکید بر مطالعه تطبیقی متولدین قبل و بعد از دهه 60)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی سیاسی ایران سال چهارم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۵)
255 - 276
حوزه های تخصصی:
یکی از عناصر مهم موثر برگونه شناسی فرهنگ سیاسی پدیده سرمایه اجتماعی است. مهم ترین دلایل اندیشمندان علوم اجتماعی و سیاسی برای تأثیرات سیاسی این سرمایه، آن است که سرمایه های اجتماعی از طریق منابع انسانی نظیر مهارت های انسانی به وجود آمده اند. از نظریه های آلموند و وربا، پاتنام، بوردیو... استفاده و در جمع آوری داده ها ابتدا از روش اکتشافی و سپس از رویکرد پیمایشی بهره گرفته شده. پیمایش بر روی 382 نفر از متولدین قبل و 382 نفر از متولدین بعد از دهه 60 شهروندان شیراز با نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انجام شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار spss نشان می دهد، تفاوت معنی داری بین سرمایه اجتماعی دو نسل وجود ندارد اما انواع فرهنگ سیاسی در بین دو نسل تفاوت معنی داری دارد. همچنین رابطه منفی معناداری بین سرمایه اجتماعی با فرهنگ سیاسی محدود و تبعی در بین هر دو نسل وجود دارد. از سوی دیگر درآزمون فرضیات، تقویت سرمایه اجتماعی موجب رشد و شکوفایی فرهنگ سیاسی مشارکتی در بین هر دو نسل می شود.
تعیین کننده های تغییرات نسلی و دوره ای ازدواج در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
با توجه به تغییر ساختار سنّی جمعیت و تحولات اقتصادی-اجتماعی سطح کلان که ایران تجربه کرده است انتظار می رود روندهای ازدواج در بین دوره ها و نسل های مختلف با تغییراتی همراه باشد. مقاله حاضر با استفاده از روش سن-دوره-کوهورت چندسطحی به بررسی تغییرات دوره ای و نسلی ازدواج و تعیین کننده های احتمال ازدواج طی چهار دهه اخیر پرداخته است. یافته ها حاکی از آن است در هر دو جنس، کوهورت های جوان تر در مقایسه با کوهورت های مسن تر، ازدواج خود را به تأخیر انداخته و در سنین بالاتری ازدواج می کنند. در همه کوهورت ها تا سن 35 سالگی، درصد زنان ازدواج کرده بیش از مردان است اما در سنین بالاتر این امر برعکس خواهد شد. روندهای دوره ای این نتایج را مورد تایید قرار می دهد. تحلیل های سن-دوره-کوهورت نیز نشان داد که اگرچه در دوره ها و کوهورت های مختلف زنان زودتر از مردان ازدواج کرده اند، اما به طور کلی احتمال ازدواج زنان کمتر از مردان است. تحصیلات دانشگاهی و اشتغال دو متغیر مهم در کاهش احتمال ازدواج در دوره ها و کوهورت های مختلف بود ولی تأثیرات آن ها در بین دو جنس متفاوت است. مدل مرد نان آور خانواده ایرانی سبب شده است تا اشتغال، احتمال ازدواج مردان را افزایش و احتمال ازدواج زنان را کاهش دهد. با توجه به گسترش آموزش عالی و طولانی شدن دوره تحصیل انتظار می رود در صورت عدم ارائه برنامه های سیاستی مناسب برای اشتغال جوانان، تأخیر در سن ازدواج همچنان تداوم داشته باشد. در این راه نیاز است تا برنامه ریزان در سیاست های خود، تغییرات رخ داده در سطح خانواده و جامعه طی دهه های گذشته را مد نظر قرار دهند.
مقایسه نظام ارزشی حاکم بر دانش آموزان دختر دوره متوسطه و مادران آن ها در شهرستان بوکان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال هجدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۷۰
97 - 117
حوزه های تخصصی:
در این پژوهش نظام ارزشی حاکم بر دانش آموزان دختر دوره متوسطه و مادران آن ها در شهرستان بوکان مورد سنجش و مقایسه قرار گرفته است. روش اصلی تحقیق پیمایش و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه بود. دو نمونه 180 نفر از دانش آموزان و 180 نفر از مادران آن ها با روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک چند مرحله ای انتخاب شدند. اعتبار صوری پرسشنامه با قضاوت متخصصان و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ تایید شد. نتایج نشان می دهد که بین دو گروه دانش آموزان دختر و مادران آن ها در ارزش های مادی و فرامادی، ارزش های مربوط به تحصیلات و علم و خانواده تفاوت وجود ندارد. لیکن بین دو گروه در ارزش های جمع گرایی و فردگرایی و دینی و سنتی تفاوت معناداری وج ود دارد. یعنی گرایش به فردگرایی و گریز از ارزش های دینی و سنتی در بین دختران دانش آموز قوی تر می باشد. در حالی که بین دانش آموزان دختر و مادران آن ها در حوزه ارزش های مدرن، تعامل و اشتراک وجود دارد، نتایج در حوزه ارزش های سنتی گسست را نشان می دهد.
نقاط دگرگونی تاریخی در روحیات یکصدساله ایرانیان و اثرگذاری آن بر سیاست در ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
سیاست پژوهی اسلامی ایرانی سال اول بهار ۱۴۰۱ شماره ۱
80 - 105
حوزه های تخصصی:
مفاهیم نسلی به صورت قابل توجه ای دارای ارزش بوده اما این اُبژه های نسلی معانی متفاوت یافته که اُبژه های تاریخی، واجد معنایی پیوسته و دقیقترند؛ گرچه در این میان برخی تطور را نوعی انحراف از هنجار به شمار می آورند، به این معنی که حالت بهنجار امور در جامعه، حالت ثبات است و فرض می شود که روحیات، ارزش ها با گذشت زمان پایدار می مانند و این نوع تفکر بازتابی از جریانات محافظه کارانه درون سپهر هر جامعه ای هست، اما غالب افراد جامعه به دنبال تطور در همه دوره های زمانی هستند. لذا پرسش مطرح آنکه اساساً دگرگونی تاریخی در روحیات ایرانیان و اثرگذاری آن بر سیاست از چه نقاط عطفی در صدسال اخیر سرچشمه می گیرد؟ به نظر می رسد نقاط عطف تاریخی در تعامل با تحولات جهانی و ابژه مثبت و منفی هر نسلی به نوبه خود زمینه های تحول و تطور روحیات ایرانیان را فراهم نمود که بر عرصه سیاست در ابعاد داخلی و خارجی آن تاثیراتی در بلندمدت گذاشته که اثرات آن را نسل های دیگر لمس نموده اند. برهمین مبنا پژوهش با در نظر گرفتن اهمیت چهار نقطه عطف تاریخی"مشروطه و آغاز سلطنت رضا شاه"،"وقایع 28 مرداد 1332"،"انقلاب اسلامی1357"و"جنگ تحمیلی همراه با شرایط پسا جنگ" به تشریح هریک از این چهار نقطه تطور در همان دوره بپردازد؛ برهمین اساس به جهت کشف فرضیه های مطرح از بُعد نظری و مطابقت آن با واقعیت ها از روش تطبیقی_تاریخی بهر ه گرفته و به همین منظور با گردآوری داده های لازم، به توصیف، تجزیه، تحلیل و استنباط پرداخته و سنجش متغیرها با ارائه راهکارهای علمی و پژوهشی عملیاتی سازد.
نگرش نسل ها به تمایزات بین نسلی در ایران بر مبنای جامعه پذیری رسانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
فنّاوری های رسانه ای جهان ذهنی جوامع را تغییر داده اند. این تغییرات، همگام با تغییرات شتابان و پرسرعت فنّاوری ها، نتایج گوناگونی را برای افراد به همراه داشته اند. مهم ترین این تفاوت ها تفاوت در نگرش های معرفتی هر نسل است. آنچه به عنوان پیش فرض این پژوهش تلقی می شود این است که نظام معرفتی هر دوره ساخت پذیر است و عاملیت اصلی برای ساخت هر نسل رسانه هایی است که هر نسل از آن استفاده می کند. به عبارتی، می توان از عاملیت رسانه در تغییرات نسلی با عنوان جامعه پذیری رسانه ای یاد کرد. در این پژوهش از ادبیات نظری مرتبط با نسل در جامعه شناسی و ادبیات مطالعات نسل از منظر مطالعات رسانه بهره برده شده است. از مصاحبه نیمه ساخت یافته برای جمع آوری داده ها و یافتن پاسخ پرسش های این پژوهش استفاده شده است. مصاحبه هایی با 30 نفر با بازه سنی 15 تا 45 سال صورت گرفت تا نگرش و تجارب آن ها در خصوص تمایزها و تفاوت های نسلی شناسایی شود. یافته های پژوهش چهار نسل را با عنوان های سازش پذیر، خطرپذیر، تحول پذیر و محدودیت ناپذیر شناسایی کرد. همچنین، یافته ها نشان می دهد که در هر نسل، رسانه ها و شیوه های ارتباطی و تعاملی عاملیت مؤثری در شکل گیری معرفت شناسی نسلی دارند. هر چه به سمت استفاده از رسانه های تعاملی و جهانی پیش می رویم، ارزش های سنتی و عرفی رنگ می بازند و افراد خارج از محدوده ها و نظم معرفتی رایج زیست می کنند.
بررسی تغییر سبک زندگی روستایی و عشایر (ایل سنگسر)
منبع:
دانش انتظامی سمنان سال چهارم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۱۳
9 - 33
حوزه های تخصصی:
مانند همه جوامع در حال دگرگونی در دهههای اخیر، جامعه ایران دچار دگرگونی در ابعاد
مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و... شده است. روستاهای ایران به دلیل برخورداری از
دستاوردهای تکنولوژیک دنیای مدرن و به سبب برخورداری از تسهیلات ارتباطی، دوره گذار از
سبک زندگی سنتی به سمت سبک زندگی نوین را تجربه می کنند. این مطالعه بررسی این گذار از
منظر نسلی در جامعه روستایی است.
روش: در این مقاله بررسی نسلی تغییرات سبک زندگی با استفاده از روش های کمی و کیفی مورد
کندوکاو و بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق با به کارگیری تکنیک های مصاحبه، مشاهده و
پرسشنامه محقق ساخته، اطلاعات گردآوری و مورد تحلیل قرار گرفت.
یافتهها: اطلاعات به دست آمده نشان میدهند، مولفههای سبک زندگی در میان نسل سوم
متفاوت از نسل های اول و دوم ساکن در روستا است. اما این تفاوت بر خلاف جامعه شهری به
معنای شکاف نسلی در روستا نیست؛ بلکه نسل های اول و دوم به نوعی با نسل سوم در به
کارگیری سبک زندگی نوین همراه شده اند و در مواردی خود نیز متاثر از آن شده اند. در مجموع
می توان گفت متغیر نسل نقش مهمی در تغییرات ایجاد شده در سبک زندگی روستایی دارد.
نتایج: مسیر تغییرات به سمت افزایش تقاضا برای خرید کالاهای مصرفی است. بطوری که
آن هاست. در برنامهریزی های « ضرورت کارکردی » وسایل زندگی بیش تر از « ضرورت تزیینی »
توسعه روستایی می بایست تغییرات و پیامدهای آن مورد توجه قرار گیرد.