پژوهشنامه بازرگانی

اگرچه معادن منابع اولیه تولید را فراهم می کنند و بهره مندی از معادن بیشتر موهبت به شمار می رود، اما فعالیت های معدنی مانند اغلب فعالیت های اقتصادی با آلودگی و تخریب محیط زیست همراه است. سیاست گذاری مبتنی بر توسعه پایدار به منظور جبران آسیب های زیست محیطی فعالیت های معدنی بنگاه ها را به سمت انجام سرمایه گذاری های زیست محیطی سوق می دهد. انتظار می رود با افزایش فعالیت های معدنی، مخارج سرمایه گذاری معادن در محیط زیست به منظور جبران تخریب به وجود آمده افزایش یابد. این مطالعه به تخمین رابطه بین میزان بهره برداری از معادن در استان های مختلف ایران و ارزش سرمایه گذاری محیط زیستی معادن با استفاده از مدل پانل دیتای پویا GMM با رویکرد آرلانو باند پرداخته است. کیفیت حکمرانی در سطح منطقه ای می تواند بر الزام سرمایه گذاری های محیط زیستی موثر باشد. به همین منظور شاخص کیفیت حکمرانی استانی محیط زیست استخراج شده و وارد الگو شد. از آنجا که سطح توسعه یافتگی استا ن ها، با کیفیت نهادی ارتباط موثری دارد ارزش افزوده استانی به عنوان یک متغیر کنترلی سطح توسعه یافتگی استان ها وارد الگو شده است. تخمین با استفاده از داده های استانی در طول سال های 1393 تا 1399 حاصل شد. نتایج این مطالعه نشان می دهد افزایش فعالیت های معدن کاری منجر به افزایش مخارج سرمایه گذاری آنها در محیط زیست نمی شود. درمقابل کیفیت بالاتر حکمرانی در استان ها با سرمایه گذاری محیط زیستی معادن ارتباط مثبت دارد. همچنین معادن حاضر در استان های توسعه یافته تر سطح بالاتری از مخارج سرمایه گذاری بر محیط زیست را انجام می دهند. در نهایت دولت می تواند با بهبود مقررات گذاری در حوزه محیط زیست معادن، با استفاده از ظرفیت مسئولیت اجتماعی شرکت ها، بهره برداران معدنی را به جبران صدمات محیط زیستی وادار کند.  

ریسک های کشوری باعث کاهش مداوم تجارت بین المللی می شود. یکی از حلقه های مفقوده در حوزه مطالعاتی در زمینه الگوهای تجارت بین المللی کشورهای اسلامی فقدان مطالعه منسجم در زمینه بررسی تأثیر ریسک کشوری و هریک از مؤلفه های آن بر الگوهای تجارت درون گروهی این کشورها است. هدف اصلی مطالعه حاضر ارزیابی تأثیر ریسک اقتصادی، مالی و سیاسی بر صادرات صنعتی درون گروهی کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی (OIC) است. این مطالعه الگوهای صادرات درون گروهی این دسته از کشورها را از منظر مدل جاذبه و به روش حداکثر درست نمایی شبه پواسن نما (PPML) طی دوره 2002 تا 2021 مورد بررسی قرار می دهد. نتایج نشان می دهد الگوی صادرات درون گروهی کالاهای صنعتی کشورهای عضو OIC  متأثر از اندازه بازار و ریسک سیاسی و مالی کشورهای مبدأ و مقصد، نرخ ارز واقعی، مسافت و مرز مشترک و  ریسک اقتصادی کشورهای مقصد است. در این میان متغیر ریسک سیاسی در مقایسه با سایر مؤلفه های تعیین کننده ریسک کشوری به طور قابل توجهی بر الگوی صادرات صنعتی درون گروهی کشورهای عضو سازمان تأثیر منفی می گذارد. تأثیر ریسک اقتصادی فقط برای مقاصد صادراتی منفی ارزیابی می شود ولی تأثیر ریسک مالی برای صادرکنندگان و واردکنندگان کالاهای صنعتی کشورهای عضو داری تأثیر مثبت می باشد. این مطالعه پیشنهاد می کند کشورهای عضو سازمان، به نقش ریسک کشوری به ویژه ریسک سیاسی در شکل گیری الگوهای صادرات صنعتی درون گروهی توجه بیشتری داشته باشند. لذا افزایش توانمندی های نهادی مرتبط با اعتبار صادرات، بازنگری الگوهای ارزیابی ریسک و چگونگی مدیریت آن یک موضوع کلیدی در همکاری های منطقه ای است.

هدف این مقاله استخراج مسائل استراتژیک نظام توزیع و ارایه راهبردهای تحول این بخش می باشد براساس روش برایسون است. براین اساس پیامدهای وارده به شبکه توزیع از منظر فعالیت هر یک از «عوامل توزیعی» در قالب نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید احصاء شده و سپس به آسیب شناسی عملکرد عوامل توزیعی پرداخته شده است. نتایج آسیب شناسی در قالب 4 گروه مشتمل بر واحدهای غیرسازمان یافته (بدون مجوز)، واحدهای نیمه سازمان یافته (دارای مجوز و غیرزنجیره ای)، واحدهای سنتی کاملاً سازمان یافته (زنجیره ای) و واحدهای مدرن کاملاً سازمان یافته (زنجیره ای) طبقه بندی شده اند.نتایج نشان می دهد مسائل استراتژیک نظام توزیع در مسیر تامین اهداف اقتصادی شامل کاهش مداوم توان خلق ارزش افزوده در بخش توزیع کشور و افزایش فشار هزینه های خدمات توزیعی بر سایر بخش های اقتصادی می باشد. مسائل استراتژیک نظام توزیع در مسیر تامین اهداف اجتماعی شامل تضییع حقوق مصرف کنندگان، کاهش سهم بخش توزیع از ایجاد اشتغال رسمی و افزایش هزینه های جنبی خدمات توزیع در کشور هستند. مسائل استراتژیک نظام توزیع در مسیر تامین اهداف تنظیمی شامل هزینه بالای سیاست های مدیریت بازار بر بدنه اقتصاد و هزینه بالای اقدامات نظارتی و بازرسی در شبکه توزیع می باشند. همچنین عوامل تأثیرگذار بر مسائل استراتژیک بخش توزیع از منظر تأثیرگذارترین گروه عاملان توزیعی، راهبردهای تحول و سیاستهای اجرایی ارایه شده است.

یکی از موضوعات بسیار مهم برای کشورهای در حال توسعه به ویژه ایران، صادرات محصولات پتروشیمی است، که بعد از تحریم های نفتی در کشور به آن توجه زیادی شده است. ترویج صادرات در کشورهای در حال توسعه به عنوان یک عنصر مهم برای توسعه صادرات و تلاش هر چه بیش تر کشورهای در حال توسعه برای مشارکت بیشتر در سیستم تجارت جهانی شناخته شده است. با توجه به اهمیت موضوع و از آن جایی که  اقتصاد ایران همواره در بازارهای جهانی در مقابل شوک ها قرار دارد، در این مقاله به بررسی اثر سرریز شوک سیاست مالی قطب های اقتصادی جهان بر صادرات محصولات پتروشیمی ایران و شرکای تجاری آن با رهیافت خودرگرسیون برداری جهانی، به صورت داده های فصلی از 1995-2020 پرداخته شده است. نتایج نشان داد که اثر شوک مثبت مخارج کل دولت آمریکا ضمن افزایش تولید ناخالص داخلی و واردات این کشور، دارای اثرات سرریز به سایر کشورها از طریق کاهش واردات و افزایش صادرات برای شرکای تجاری آمریکا شده است. در رابطه با ایران هم اثرات سرریز شوک مثبت سیاست مالی قطب های اقتصادی جهان از طریق اثرگذاری بر شرکای تجاری ایران از جمله چین باعث افزایش صادرات محصولات پتروشیمی کشور شده است. هم چنین با توجه به نتایج حاصل از بوت استرپ ها، شوک مثبت مخارج کل واقعی اتحادیه اروپا و چین بر روی صادرات محصولات پتروشیمی هیچ تاثیری نگذاشته است.

در این مقاله مسئله انتخاب تأمین کننده در دو حالت همکاری و رقابتی موردبررسی قرارگرفته است. تأمین کنندگان محدودیت ظرفیت نداشته و بر اساس سیاست ارسال در حین تولید رفتار می کنند. دو سناریوی قرارداد فروش با استفاده از روش های تئوری بازی ها در نظر گرفته شده است. سناریوی اول شامل بازی همکارانه در قرارداد قیمت عمده فروشی و تقسیم سود به سه روش شاپلی، ارزش  و روش حداقل هسته است. سناریوی دوم، بازی رقابتی استکلبرگ شامل سیاست تأمین کننده رهبر در قرارداد تخفیف است. در این تحقیق با بررسی ویژگی های ساختار بازی، نشان داده شده است که مدل بازی همکارانه جوابی پایدار در راستای کاهش هزینه های کل سیستم دارد و  هزینه فرصت هر واحد ظرفیت تولید، دارای نقشی تعیین کننده در مسئله انتخاب تأمین کننده است. پس از تعیین توابع عایدی بازیکن ها در هر سناریو، نقاط تعادل بازی مشخص شده و نهایتاً با حل یک مثال عددی، عایدی هرکدام از بازیکن ها و کل زنجیره مقایسه شده است. منافع کل زنجیره در حالت همکاری بهتر از حالت رقابتی است. خریدار بیشترین منفعت را در تقسیم سود به روش ارزش  کسب می کند در حالیکه روش شاپلی بیشترین منفعت را برای تأمین کنندگان دارد.  

استفاده از اینفلوئنسرها برای بازاریابی یک استراتژی مناسب است، زیرا به  این  ترتیب برندها نه تنها مشتریان فعلی خود را حفظ می کنند، بلکه مشتریان جدید بالقوه را نیز جذب می کنند. حال، از آنجایی که اخلاق بازاریابی می تواند یکی از عوامل موفقیت بازاریابی آنلاین برای اکثر محصولات از جمله کالاهای دیجیتال باشد، بنابراین مهم است که اینفلوئنسرها نیز از این اخلاق بازاریابی که در واقع یک استانداردی از نگرش ها و تصمیمات اخلاقی است که در شیوه های بازاریابی اعمال می شود، آگاه شوند. در این پژوهش الگوی حاکم بر تأثیری که اخلاق بازاریابی زنان اینفلوئنسر آنلاین می تواند بر فروش کالاهای دیجیتال داشته باشند بررسی شد. الگویی جامع و کاربردی که در هیچکدام از تحقیقات پیشین مشاهده نشده است. پژوهش از نوع اکتشافی بوده و گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها به صورت آمیخته (ترکیبی) صورت گرفته است. در قسمت کیفی، روش پژوهش مبتنی بر نظریه داده بنیاد انجام پذیرفت و با ۱۰ نفر از مدیران و مشاوران بازاریابی در حوزه فروش آنلاین کالاهای دیجیتال در تهران مصاحبه های نیمه ساختاریافته انجام گرفت. در بخش کمی نیز طی جمع آوری پرسشنامه ای از ۳۸۰ نفر افراد شاغل در حوزه بازاریابی و با استفاده از معادلات ساختاری (نرم افزار PLS) روایی و پایایی تحقیق مورد تایید قرار گرفت. بر اساس یافته های پژوهش، الگویی از مقوله های مربوط به اخلاق بازاریابی اینفلوئنسرهای آنلاین زن که بیشترین تأثیر را بر فروش کالاهای دیجیتال دارند به دست آمد.