اخلاق بازاریابی

یکی از مطالبات جامعة ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی، استقرار ارزش های اسلامی در همة شئون جامعه به ویژه تصمیم گیری های حوزه های اقتصادی و بازرگانی است. با نگاهی به متون نظری تصمیم های آمیختة بازاریابی که شامل محصول، قیمت، ترفیع و توزیع است، مشاهده می شود این منابع آکنده از آموزه های غربی است که در اغلب موارد در عمل نیز سرلوحة اقدامات مدیران بنگاه های اقتصادی قرار می گیرد. هدف اصلی در آموزه های غربی کسب حداکثر سود و سهم بازار است. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با به کارگیری روش تحلیل محتوا انجام گرفته است.  در این پژوهش با مطالعة آیات قرآن کریم و سیرة پیامبر (ص) و ائمة معصومین (ع) و نظرهای اندیشمندان اسلامی، ارزش های مطرح در تصمیم های آمیختة بازاریابی که بر پایة اصول اعتقادی اسلام از جمله اصل توحید، عدالت، امانت و حلیت قرار دارند، استخراج شد، تا با معرفی آن ها در سیاست گذاری های آمیختة بازاریابی مساعدت شود.

با توسعه روزافزون نقش و اهمیت بکارگیری اصول اخلاقی در کسب و کار، حجم زیادی از مطالعات و تحقیقات مدیریت در سالهای اخیر به موضوع اخلاق در مدیریت پرداخته اند. هدف مقاله حاضر بررسی عوامل جمعیت شناختی، عوامل اجتماعی، روانشناختی و باورهای دینی بر بروز رفتار اخلاقی در مصرف کننده و تحلیل این عوامل بر اساس نظریات اخلاقی معاصر می باشد. جامعه آماری پژوهش، مشتریان فروشگاه های زنجیره ای شهرستان کرمانشاه می باشد که برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ای محقق ساخته استفاده شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. نتایج حاصل از بررسی فرضیه های پژوهش نشان می دهد عوامل جمعیت شناختی، عوامل اجتماعی، روانشناختی و باورهای دینی بر بروز رفتار اخلاقی در مصرف کننده موثر هستند که در این میان عوامل فرهنگی و اجتماعی بیشترین تأثیر را در بروز رفتار اخلاقی در مصرف کنندگان دارد. در نهایت نیز تاثیر این عوامل بر مصرف کننده از منظر فلسفه اخلاق و نظریات اخلاقی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

هدف از این پژوهش طراحی مدلی برای بازاریابی اخلاقی در صنعت تولیدات ورزشی بود. روش تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی انتخاب شد. جامعه آماری شامل کلیه مدیران و کارشناسان شرکت های تولیدی ورزشی کشور بود. نمونه گیری به صورت تصادفی و به تعداد قابل کفایت جهت مدلسازی در نرم افزار pls انجام شد (272 نفر). جهت ارزیابی روایی محتوایی از متخصصان علمی و اجرایی (10 نفر) نظرخواهی شد. سپس پایایی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (89/0) محاسبه و تایید گردید. روایی سازه نیز با استفاده از نرم افزار پی ال اس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی سازه های هر یک از شش متغیر اصلی نشان داد که تمامی مولفه ها به صورت معنی دار نقش تبیین کننده ای دارند. در تحلیل مسیر مشخص شد که اثر مفروضات بر مسئولیت ها و استراتژی ها مثبت و معنی دار است. چالش ها اثر مثبت و معنی داری بر ملاحضات، مفروضات و مسئولیت ها داشت. اثر ملاحضات بر مسئولیت ها و پیامد مثبت و معنی دار بود. مسئولیت ها دارای اثر مثبت و معنی داری بر پیامد بود. براساس یافته های پژوهش می توان گفت ترویج بازاریابی اخلاقی در صنعت تولیدات ورزشی در سطوح، ابعاد و مراحلی مختلفی قابل انجام است. از این رو با اصلاح ارزش ها و هنجارها بهتر می توان به اتخاذ استراتژی ها، رفع چالش ها و تشخیص ملاحظات پرداخت تا به پیامدهای مطلوب در هر سه حوزه مشتری، شرکت و محیط دست پیدا کرد.

استفاده از اینفلوئنسرها برای بازاریابی یک استراتژی مناسب است، زیرا به  این  ترتیب برندها نه تنها مشتریان فعلی خود را حفظ می کنند، بلکه مشتریان جدید بالقوه را نیز جذب می کنند. حال، از آنجایی که اخلاق بازاریابی می تواند یکی از عوامل موفقیت بازاریابی آنلاین برای اکثر محصولات از جمله کالاهای دیجیتال باشد، بنابراین مهم است که اینفلوئنسرها نیز از این اخلاق بازاریابی که در واقع یک استانداردی از نگرش ها و تصمیمات اخلاقی است که در شیوه های بازاریابی اعمال می شود، آگاه شوند. در این پژوهش الگوی حاکم بر تأثیری که اخلاق بازاریابی زنان اینفلوئنسر آنلاین می تواند بر فروش کالاهای دیجیتال داشته باشند بررسی شد. الگویی جامع و کاربردی که در هیچکدام از تحقیقات پیشین مشاهده نشده است. پژوهش از نوع اکتشافی بوده و گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها به صورت آمیخته (ترکیبی) صورت گرفته است. در قسمت کیفی، روش پژوهش مبتنی بر نظریه داده بنیاد انجام پذیرفت و با ۱۰ نفر از مدیران و مشاوران بازاریابی در حوزه فروش آنلاین کالاهای دیجیتال در تهران مصاحبه های نیمه ساختاریافته انجام گرفت. در بخش کمی نیز طی جمع آوری پرسشنامه ای از ۳۸۰ نفر افراد شاغل در حوزه بازاریابی و با استفاده از معادلات ساختاری (نرم افزار PLS) روایی و پایایی تحقیق مورد تایید قرار گرفت. بر اساس یافته های پژوهش، الگویی از مقوله های مربوط به اخلاق بازاریابی اینفلوئنسرهای آنلاین زن که بیشترین تأثیر را بر فروش کالاهای دیجیتال دارند به دست آمد.