درجه امکان خاکستری

چشم انداز نقطه آغازین در سلسله مراتب اهداف سازمانی است یک چشم انداز مؤثر میتواند پلی بین حال و آینده باشد و وجود آن برای تدوین استراتژی ضروری است. ترسیم و تدوین چشم انداز مناسب از وظایف مهم رهبران و از ارکان برنامه ریزی استراتژیک در سازمان ها قلمداد میشود. از آن جا که در بررسی ادبیات موضوع، پژوهشی که شاخص های ارزیابی چشم انداز را جمع آوری و دسته بندی نموده و بر اساس آن روشی برای رتبه بندی ارایه داده باشد، یافت نشد؛ علاوه برآن پاسخ گویی به کلیه اهداف این پژوهش صرفاً با بهکارگیری یک تکنیک کمّی میسر نبوده، این مقاله با روش پژوهش آمیخته به انجام رسیده است. در حقیقت با ترکیب روش کیفی «مصاحبه گروه های کانونی» و روش کمّی «درجه امکان خاکستری» که از تکنیکهای نوین تصمیم گیری و ارزیابی ریاضیاتی داده های مبهم و غیر قطعی است، روشی برای ارزیابی و رتبه بندی چشم انداز سازمان ها ارایه شده است. در پایان برای ارایه کاربردی از روش ارایه شده در این مقاله، چشم انداز سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در مقایسه با چهار سازمان رسانه ای مطرح دنیا ارزیابی و رتبه بندی شده است.

 اولویت بندی پروژه های استراتژیک در سازمان، یک مسئله تصمیم گیری چندمعیاره است که به دلیل عدم اطمینان موجود در قضاوت های خبرگان، همواره نمی توان آن ها را با مقادیر عددی و دقیق بیان کرد. هدف این پژوهش، معرفی تئوری سیستم خاکستری (روش درجه امکان خاکستری) و کاربرد آن در رتبه بندی پروژه های استراتژیک سازمانی در محیط غیرقطعی است. در ابتدا، شاخص های کیفی استخراج شده از اسناد استراتژیک سازمان (شاخص های استراتژیک)، توسط متغیرهای زبانی خاکستری تعیین وزن شدند و سپس، حد تأثیر هر شاخص بر روی پروژه ها بررسی شد. در ادامه، با استفاده از الگوریتم درجه امکان خاکستری، پروژه های مورد مطالعه با رویکرد احتمال نزدیکی هر گزینه به گزینه برتر نسبت به یکدیگر رتبه بندی شدند. با توجه به احتمالات به دست آمده از بررسی هر پروژه، گزینه ای که در فاصله کمتری از گزینه برتر قرار داشت، در رتبه بالاتری قرار گرفت و مدیران شرکت، نتایج رتبه بندی پنج پروژه با این روش را منطقی و پذیرفتنی تشخیص دادند.