مدیریت بهره وری (علوم مدیریت سابق)

براساس دیدگاه مبتنی بر منابع، قابلیت های خدماتی موقعیت رقابتی را ارتقا می بخشند که ابعاد قابلیت های مدیریتی، سازمانی، بازاریابی و کیفیت خدمات را شامل می شوند. با توجه به اهمیت بررسی این قابلیت ها از حیث اینکه به صورت مجزا و مستقل از عملکرد موردبررسی قرار بگیرند، در این مقاله از ترکیب AHP فازی و دیمتل فازی برای ارزیابی ابعاد و شاخص ها و همچنین تعیین و تجزیه و تحلیل شدّت روابط بین شاخص هایقابلیت های خدماتی استفاده شد. در تحقیقات پیشین، نحوه تعیین اوزان در روش دیمتل فازی مشخص نشده است. اما در این تحقیق رویکردی نو در تعیین اوزان دیمتل فازی ارائه گردید. بر اساس فرآیند پنج مرحله ای تحقیق، نتایج از طریق پرسشنامه های مجزا و نظرخواهی از 10 نفر از خبرگان بدین صورت حاصل گردید که قابلیت های مدیریتی و سازمانیاز دیگر ابعاد مهم تراند و همچنین شاخص "تحلیل و شکل دهی استراتژی" از دیگر شاخص هامهم تر بوده، به عنوان یک نتیجه کلی در صنایع کوچک ایران، شاخص "کیفیت شرکت" به نسبت دیگر شاخص ها از اولویت بیشتری برخوردار است.

امروزه سازمان های برتر در تلاشند تا کارکنان بالقوه حرفه ای و متخصص را جذب کنند و در حفظ منابع انسانی خود بکوشند. یک هویت سازمانی قوی بالطبع می تواند باعث نگهداری کارکنان شود. همچنین یک برند کارفرمای قوی از طریق مؤلفه های خود بر ایجاد هویت سازمانی قوی و در نتیجه حفظ و ماندگاری کارکنان اثر می گذارد. مقاله حاضر درصدد ارائه مدل هویت سازمانی با رویکرد برند کارفرما با بهره گیری از نظریه داده بنیاد در شرکت سایپا است. در این میان اثری که برندکارفرما بر هویت سازمانی می گذارد، می تواند با توجه به اختلاف بین نسل های کاری و سابقه خدمت متفاوت باشد و موجب شود که کارکنان برای جذب شدن و ماندن در سازمان ها، اولویت هایشان تغییر نماید. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و ابزار گردآوری داده های آن مصاحبه است. اطلاعات با استفاده از روش داده بنیاد بررسی گردید و مقوله ها از طریق کدگذاری آزاد، محوری و انتخابی (گزینشی) تحلیل شد. در نهایت به صورت مدلی مبتنی بر اثر هویت سازمانی بر نگهداری کارکنان با تأثیر برند کارفرما به عنوان شرایط علّی و نیز ایجاد رضایت شغلی، تعهد سازمانی و بهره وری به عنوان راهبردها و تأثیر عوامل زمینه ای (محیطی) و مداخله گر ارائه گردید.

مربیگری سازمانی یک ابزار یادگیری استراتژیک برای سازمان هاست. این پدیده به عنوان شکل جدیدی از توسعه رهبری به سرعت در حال رشد، به یکی از پرطرفدارترین ابزارهای توسعه فردی تبدیل شده است. از طرفی به عنوان حوزه ای مطرح شده که کارکرد اساسی آن تسهیل تغییر و توسعه است. مربیگری سازمانی از طریق بالفعل کردن استعدادهای بالقوه منابع انسانی سازمان که محرک های کلیدی موفقیت هر سازمانی هستند، موجب افزایش بهره وری سازمان می شود. هدف این پژوهش طراحی مدل مربیگری سازمانی در سازمان های دولتی است. ازآنجاکه کاوش در دنیای ذهنی و تجارب افراد و استخراج نگرش آنها مستلزم بهره گیری از روش های کیفی پژوهش می باشد، در این مطالعه با استفاده از رویکرد تحلیل محتوا با 12 نفر خبرگان که در زمینه مربیگری تألیفاتی داشته اند، مصاحبه نیمه ساختار یافته عمیق صورت گرفت. محقق برای دستیابی به لایه ها و ابعاد موضوع از شیوه تحلیل محتوای کیفی و به شیوه استقرایی استفاده کرد. در این تحقیق 80 کد اولیه استخراج گردید که پس از ادغام کردن آنها تعداد 51 کد اولیه تأیید شد پس از آن، کدهای اولیه در 10 مقوله دسته بندی گردید که مقولات در 3 مضمون اصلی ویژگی های مربی، ویژگی های متربی و ویژگی های سازمان، طبقه بندی گردید.

 پژوهش حاضر با هدف بررسی روابط علّی بین نوع جهان بینی رهبری و نوآوری سازمانی با نقش میانجی هشیاری سازمانی در دانشگاه اصفهان انجام شد. روش پژوهش، توصیفی – پیمایشی است. جامعه آماری را تمامی کارکنان اداری معاونت های دانشگاه اصفهان به تعداد 344 نفر در سال 97-1396 تشکیل می دهند نمونه ای از 182 نفر با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب به طور تصادفی انتخاب شد. برای جمع آوری اطلاعات از سه پرسشنامه استفاده شد روایی پرسشنامه ها تأیید شد و پایایی آنها با روش آلفای کرونباخ به ترتیب 0/88، 91/ و0/72 به دست آمد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss23 و Amos صورت گرفت. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مدل علّی مفروض پس از اصلاح از برازش مناسبی برخوردارند و متغیرهای پژوهش در تعامل با هم به ترتیب 41 و 31 درصد از کل واریانس هشیاری و نوآوری سازمانی را تبیین می نمایند. به طورکلی یافته های پژوهش نشان داد که تأثیر مستقیم هشیاری سازمانی، جهان بینی کارآفرین و شبکه ای بر نوآوری سازمانی معنادار است، ولی تأثیر مستقیم جهان بینی اجتماعی و تنظیمی بر نوآوری سازمانی معنادار نمی باشد. بنابر یافته ها، تأثیر مستقیم ابعاد جهان بینی بر هشیاری سازمانی و تأثیر غیرمستقیم ابعاد جهان بینی بر نوآوری با میانجی گری هشیاری سازمانی معنادار می باشد.

تحقیق حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی مؤلفه های جبران خدمات بر بهره وری اعضای هیأت علمی در دانشگاه های جامع دولتی ایران انجام گرفته است. این تحقیق از نظر روش ترکیبی و از نظر نوع پژوهش قیاسی- استقرایی می باشد. جامعه آماری پژوهش، اعضای هیأت علمی دانشگاه های جامع دولتی شمال غرب کشور (دانشگاه ارومیه، دانشگاه تبریز، دانشگاه محقق اردبیلی، و دانشگاه زنجان) بوده که با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی 30 نفر از آنها به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. در تحقیق حاضر، با استفاده از داده های کیفی به دست آمده از مطالعات اکتشافی شامل بررسی متون اکتشافی و مصاحبه های اکتشافی، مؤلفه های جبران خدمات اعضای هیأت علمی شناسایی گردیده است، سپس این مؤلفه ها از طریق روش تحقیق زمینه یابی و دلفی فازی ارزیابی شده است. نتایج تحقیق مشتمل بر دو بخش است، در بخش اول مجموعه ای از مؤلفه های اعضای هیأت علمی شناسایی گردید و در بخش دوم میزان اهمیت و اولویت این مؤلفه ها مشخص شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که جبران خدمات اعضای هیأت علمی از 27 مؤلفه تشکیل شده است که امنیت شغلی، حقوق و مزایا، ارتقا، استقلال شغلی، سطح و ساختار پرداخت، شرایط کاری مناسب در دانشکده، کیفیت مدیریت و سرپرستی از مهم ترین مؤلفه های سیستم جبران خدمات اعضای هیأت علمی می باشند.

در این مقاله تأثیر استراتژی های تولید خودرو بر کسب مزیّت رقابتی پایدار تولیدکنندگان داخلی با ارائه مدلی جدید بررسی شده است. این پژوهش کمّی از نظر هدف کاربردی، از حیث ابزار گردآوری اطلاعات از نوع توصیفی (غیرآزمایشی) است. ازآنجایی که از روش مدل سازی معادلات ساختاری برای بررسی روابط بین ابعاد مدل استفاده شد، در بین پژوهش های همبستگی از نوع تحلیل ماتریس واریانس-کوواریانس است. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد و روایی آن با روش های روایی محتوا و روایی سازه و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ تأیید شد. جامعه آماری پژوهش مدیران ارشد شرکت های خودروسازی واقع در شهر تهران بودند. بعد از نمونه گیری تصادفی 384 پرسشنامه تکمیل شد و بر اساس آن آزمون فرضیه ها و تجزیه وتحلیل داده ها انجام گردید. متغیرهای  هزینه، کیفیت، تنوع و انعطاف پذیری متغیر مکنون مزیت رقابتی پایدار را تبیین می کنند. همچنین استراتژی های کایزن، سازمان دهی منابع سازمانی، به موقع بودن و مدیریت زنجیره تأمین، متغیر مکنون استراتژی های تولید خودروسازان ایرانی را تبیین می کند. بر اساس یافته ها، مؤلفه های استراتژی تولید و عملیات بر مزیت رقابتی پایدار صنایع خودروسازی تأثیر مثبت و معنا داری دارد.

مشتریان به همه تسهیلات خدماتی از قبیل فروشگاه های بزرگ، دستگاه های خودپرداز، پمپ بنزین و غیره نیازمندند و استفاده از این تسهیلات به صورت روزمره و جزء عادات آنها محسوب می گردد. به اعتقاد برخی پژوهشگران در هنگام انتخاب مکان برای این تسهیلات، هدف باید حداکثر پوشش جمعیت درون شبکه باشد. هدف آغازین این پژوهش، شناسایی عوامل موثر برای انتخاب مکان مناسب برای دستگاه های خودپرداز از طریق بازبینی پژوهش های موجود در حوزه بانکداری و مصاحبه باخبرگان این حوزه می باشد. همچنین در رویکرد پیشنهاد شده این پژوهش بعد از تعیین عوامل بالقوه جهت استقرار این دستگاه ها، مهمترین عوامل موثر برای تعیین مکان دستگاه های خودپرداز از طریق مدلسازی ریاضی مورد اولویت بندی قرار می گیرد. در این پژوهش 15 عامل برای تعیین مکان برای دستگاه های خودپرداز بر اساس پیشینه پژوهش و در نهایت بر اساس نظر کارشناسان به چهار گروه عوامل پوششی، عوامل اقتصادی، عوامل رقابتی، عوامل سرمایه گذاری- قانونی دسته بندی شد. همچنین براساس      وزن های بدست آمده از مدلسازی ریاضی، عوامل پوششی با وزن 0/43 در رتبه اول و به عنوان مهمترین عامل شناسایی گردید. همچنین عوامل اقتصادی با وزن0/23 در رتبه دوم و عوامل رقابتی با وزن0/19 در رتبه سوم و عوامل سرمایه گذاری- قانونی با وزن 0/13 در رتبه چهارم قرار گرفت. همچنین نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که هرکدام از عوامل چهارگانه تعیین شده، می تواند اثرات متفاوتی بر روی تصمیم گیرندگان داشته باشد. از این رو به منظور اثربخشی بیشتر، مدیران بانک ها باید متناسب با هر عامل، تصمیمات متفاوتی اتخاذ نمایند.

با توجه به اهمیت پایداری در زنجیره تأمین شرکت هایی که فعالیت پروژه ای دارند، در این پژوهش به طراحی مدل عوامل مؤثر بر پایداری زنجیره تامین در تولید پروژه ای شرکت عمرانی پارس گرما پرداخته شد. بدین منظور با بررسی نظریه ها و مفاهیم و مطالعات کاربردی، توانمندسازها و عوامل مؤثر بر پایداری زنجیره تامین شناسایی گردید. سپس پروتکل مصاحبه تدوین شد. روش این پژوهش از نظر فلسفی در پارادایم تفسیرگرایی قرار می گیرد و از نظر هدف توسعه ای و کاربردی می باشد. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و روش جمع آوری داده ها میدانی است. در این پژوهش از مصاحبه و پرسشنامه برای اخذ دیدگاه افراد مورد نظر استفاده شد. تعداد خبرگان 10 نفر از مدیران و تصمیم گیرندگان شرکت پارس گرماست که با استفاده از نمونه گیری قضاوتی شناسایی و معین شدند. تعداد اعضای نمونه نیز 155 نفر است که با توجه به فرمول کوکران، تعداد 120 نفر انتخاب گردیدند. نتیجه تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که مدل پژوهش دارای هفت بعد اصلی ویژگی های پروژه، ویژگی های پیمانکاران، ویژگی های مدیران، ویژگی های ارتباطی، ویژگی های سازمان های نظارتی، ارزیابی عملکرد و ویژگی های جامعه است و هر یک از این ابعاد مؤلفه های فرعی نیز دارد. 

دستیابی به عملکرد برتر هدفی است که سازمان ها برای رسیدن به آن به اقدامات مختلفی روی می آورند. در این میان قابلیت ها تأثیر بسزایی در ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان ها دارند و از جمله این قابلیت ها می توان به بازاریابی، نوآوری و تحقیق و توسعه اشاره کرد. در این پژوهش سعی بر ارائه مدلی شده است تا به بررسی رابطه بین قابلیت های سازمانی، مزیت رقابتی و عملکرد محصول جدید پرداخته شود. بدین منظور تعداد 105 پرسشنامه بین مدیران شرکت های مواد غذایی شهر مشهد توزیع شد. در این پژوهش از نرم افزار AMOS و SPSS برای تجزیه و تحلیل داده استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد که رابطه معناداری بین قابلیت های سازمانی (قابلیت بازاریابی، قابلیت نوآوری، قابلیت تحقیق و توسعه) و مؤلفه های مزیت رقابتی (سرعت ارائه محصول و کیفیت محصول) وجود دارد، همچنین یافته های این تحقیق نشان داد که رابطه معناداری بین شاخص های مزیت رقابتی و مؤلفه های عملکرد محصول (عملکرد مالی و عملکرد مبتنی بر مشتری) جدید وجود دارد.

جهانی سازی، افزایش مقررات سازمان ها و اصرار مشتریان در باره رعایت مسائل زیست محیطی باعث شده است سازمان ها به بررسی اقدامات لازم جهت به کارگیری مدیریت زنجیره تأمین سبز، به منظور بهبود عملکرد زیست محیطی و اقتصادی بپردازند. هدف از پژوهش حاضر طراحی الگوی عوامل مؤثر بر استقرار مدیریت زنجیره تأمین سبز است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و توسعه ای و از نظر روش اجرا جزء تحقیقات توصیفی از نوع پیمایشی محسوب می شود. در ابتدا کلیه پژوهش های منتشرشده در پایگاه های علمی معتبر داخلی و خارجی مرتبط با عوامل مؤثر بر موفقیت مدیریت زنجیره تأمین سبز با رویکردی نظام مند و استفاده از روش فراترکیب استخراج گردید که حاصل آن طراحی مدلی شامل 29 عامل در 6 بُعد است. سپس با به کارگیری رویکرد تحلیل و توسعه گزینه های استراتژیک (سودا)، عوامل کلیدی و نقشه راه موفقیت در مدیریت زنجیره تأمین سبز شناسایی شدند. نتایج نشان می دهد که استفاده از ماشین آلات، تجهیزات فیزیکی و تکنولوژی های سبز در سازمان، بسته بندی سبز، خرید سبز، طراحی سبز، استفاده از تولید ناب، پشتیبانی و حمایت مدیران عملیاتی، میانی و ارشد از اجرای زنجیره تأمین سبز و در نهایت تخصیص هزینه لازم برای تحقق برنامه های زیست محیطی از کلیدی ترین و راهبردی ترین عوامل مؤثر در پیاده سازی موفق زنجیره تأمین سبز محسوب می شوند. به طورکلی آنچه این پژوهش را از دیگر پژوهش های داخلی متمایز می کند، ارائه چارچوبی نوین و علمی از عوامل و شناسایی کلیدی ترین آنهاست که می تواند راهنمای مدیران ارشد و تصمیم گیران قرار گیرد.