رسانه های دیداری و شنیداری (رادیو تلویزیون سابق)

با نظر به دگرگونی شگرف در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، ویژگی اساسی انقلاب رسانه ای درآمیختگی دو مفهوم دیجیتالی و تعاملی شدن خلاصه شده است. این دو در کنار هم سبب دگرگونی در قلمرو ارتباطات رسانه ای گشته و سبب می شود برخی نظریه های سنتی همچون برجسته سازی، مندرج در پارادایم مسلط بر وسایل ارتباط جمعی که یکسویی و مخاطب انبوه را مفروض داشت، در پارادایم تازه در سطح شبکه های اجتماعی مجازی با سازوکار هشتگ (#) و ترندسازی در تنگنای تبیین پدیده های ارتباطی قرار گیرد. مخاطبان دیروز، اکنون در گروه های کوچک ساخت بندی و در تعامل باهم می توانند درباره رویدادهای روز نظر داده و آن را نشر دهند. این مواضع نظری می تواند همسو یا مغایر با مواضع برجسته سازی شده در رسانه های جمعی باشد. این پژوهش به روش تحلیل مضمون خوانش های مسلط، مصالحه و متضاد کاربران توئیتر را استخراج کرده، نشان می دهد چگونه بخشی از کاربران با استفاده از سازوکار هشتگ و ترند توئیتری، برجسته سازی خبری تلویزیون را در جریان تحولات اجتماعی دی ماه 1396 کشور با خوانش های متفاوت و متضاد به چالش کشیدند. یافته ها نشان می دهد، برای تبیین پدیده های ارتباطی در سطح شبکه های اجتماعی مجازی به اصلاح و تحول در حوزه های نظری، به ویژه در نظریه برجسته سازی نیاز است. ادامه مطالعات درباره تحولات نظری توصیه شده است.

هر کالا هر میزان هم که مرغوب و عالی باشد تا زمانی که به عموم معرفی نگردد، موردتوجه و استقبال عموم قرار نخواهد گرفت، از طرفی با توجه به دغدغه و تأکیدهای مکرر مقام معظم رهبری در پرداختن به موضوع حمایت از کالای مرغوب ایرانی و ظرفیت های بالقوه رسانه ملی در این امر، هدف از انجام این پژوهش، آسیب شناسی اثرات تبلیغات بازرگانی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران به عنوان سازمانی اثرگذار بر افکار عمومی بر توسعه برند کالاهای ایرانی است. این پژوهش، از نظر هدف، توسعه ای کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی است. جمعیت موردمطالعه پژوهش شامل خبرگان حوزه تبلیغات بازرگانی رسانه ملی از قبیل مدیران صداوسیما، مدیران آژانس های تبلیغاتی و صاحبان آگهی است. به این منظور، تعداد 17 نفر از خبرگان به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. با بررسی و تحلیل داده های حاصل از الگوبرداری و مصاحبه، همچنین روش تحلیل مضمون، مدل نهایی براساس مدل SWOT به دست آمد. نتایج پژوهش نشان می دهد نقاط ضعف و آسیب های سازمان صداوسیما در حوزه تبلیغات کالای ملی شامل ضعف اطلاع رسانی از طرح های حمایتی، پرهزینه بودن تبلیغ در صداوسیما، قوانین سختگیرانه تر صداوسیما در مقایسه با سایر رسانه ها، غلبه ارزیابی کمی گرا بر ارزیابی کیفی گرا، کمی گرایی افراطی در رتبه بندی آژانس های تبلیغاتی، ضعف ذاتی صداوسیما در تبلیغ کسب وکارهای نوپای ایرانی، بازماندگی از محیط دیجیتال، ضعف در محتواسازی به عنوان بستر تبلیغات است. همچنین تهدیدهای سازمان صداوسیما در حوزه تبلیغات کالای ملی شامل تأثیر سوء تبلیغ ضعیف بر اعتبار رسانه ملی، عدم اجرای کامل قوانین سازمان صداوسیما، تأثیر سوء نگاه فروش محور صاحبان آگهی بر اعتبار رسانه ملی، موج سواری سودجویان از تفکر کالای ایرانی است.

جامعه ایران هم اکنون در وضعیت بسیار حساس و بغرنج ناشی از شرایط گذار از دوران سنت به دوران مدرن قرار گرفته و ازجمله نهادهای اجتماعی تحت تأثیر این شرایط، خانواده ایرانی است. سیاست گذاران فرهنگی به منظور کاهش آسیب های اجتماعی حوزه خانواده، ناگزیر از مداخله و ارائه آموزش های مرتبط هستند. با توجه به اینکه زنان، از مهم ترین مخاطبان برنامه های رادیویی بوده و نقشی کلیدی در تشکیل کانون محبت در خانواده دارند؛ برنامه های رادیویی می تواند محمل مناسبی برای ارائه این گونه آموزش ها باشد. پژوهش پیش رو با استفاده از روش نظریه داده محور، داده های موردنیاز برای واکاوی نقش رادیو در ارتقای مهارت های ارتباطی در خانواده را از طریق مصاحبه عمیق با 17 زن متأهل ساکن تهران که مخاطب برنامه های رادیویی بودند، گردآوری کرد. تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که با توجه به آمادگی و استقبال و نیاز شدید زنان به یادگیری مهارت های ارتباطی در خانواده، سهم قابل توجهی از برنامه های شنیده شده از رادیو توسط زنان، به موضوعات خبری و سرگرمی هایی نظیر مسابقات رادیویی اختصاص داشته و برنامه های آموزشی در حیطه خانواده نظیر فرزندپروری مبتنی بر نیازها و اقتضائات روز، مهارت های ارتباطی و زناشویی و ...، بخش اندکی از برنامه های رادیویی را که مشارکت کنندگان در پژوهش، مخاطب آن بوده اند، شامل شده است. مدل مفهومی نیز نشان می دهد که قالب های نامناسب برنامه سازی، فقدان ارتباط دوسویه مؤثر بین برنامه سازان و مخاطبان، بی حوصلگی ناشی از مشکلات مالی، جذابیت برنامه های ماهواره ای و استفاده گسترده از شبکه های اجتماعی مجازی، در زمره شرایط علّی، زمینه ای و مداخله گری قرار دارند که بر «کاهش استفاده زنان از برنامه های آموزشی رادیو» به عنوان مقوله اصلی این پژوهش اثر داشته اند.

در دهه های انتهایی قرن نوزدهم و دهه های ابتدایی قرن بیستم، در کلان شهرهای مدرن به واسطه پیشرفت های فنّاورانه و تغییراتی که به واسطه فرایندهای صنعتی سازی پدید آمد، زندگی انسانی با ماشین ها و فنّاوری ها درهم تنیده شد. فرهنگ فنّاورانه ماشینی مدرن، فهم سنتی از بدن انسانی و ظرفیت های ادراکی و جسمانی اش را دگرگون کرد، گونه ای درهم آمیختگی میان بدن و فنّاوری به وجود آورد و مرزهای میان امر ارگانیک و امر فنّاورانه را از بین برد. در این دوره می توان از مفاهیم نوظهوری همچون «ادراک فنّاورانه» و «زیبایی شناسی ماشینی» یاد کرد. این پژوهش که از نوع نظری و با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای صورت گرفته است، می کوشد ظهور فنّاوری سینما را در رابطه با این چرخش تاریخی و در ارتباط ایجادشده میان بدن ها و فنّاوری ها در دوران مدرنیته موردمطالعه قرار دهد. از این منظر، مفهوم سینما چشم مطرح شده توسط ژیگا ورتف، به عنوان یکی از مهم ترین تبلورهای این نگره، مورد تحلیل و بازخوانی قرار می گیرد.ورتف در نوشته هایش و به خصوص در این بیانیه، بارها به ترکیب و آمیزش میان بدن انسان و ماشین، میان چشم انسان و چشم فنّاورانه دوربین اشاره می کند، آمیزشی که موجب فائق آمدن بر محدودیت های ادراک ناکامل انسانی می شود. سینما چشم ادراک جسمانی حسانی را با ادراک صنعتی ترکیب می کند و نتیجه این آمیزش، به یک «ادراک نوین از جهان» می انجامد، ادراکی که فراسوی قواعد ادراک انسانی قرار می گیرد.

با توجه به اهمیت بحث «آزادی» و «اقتدار» که یکی از مهم ترین مسائل فلسفه ادبیات کودک به شمار می رود، هدف از این پژوهش، بررسی نمودهای آزادی و اقتدار از منظر تبیین فرایند روایی در گفتمان نمایشی کودکانه از مجموعه کلاه قرمزی است که با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی قیاسی در چارچوب الگوی نشانه معناشناسی واکاوی و تحلیل شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که نویسندگان مجموعه کلاه قرمزی به خوبی توانسته اند در این نمایش با ایجاد تقابل هایی خلاق میان ساختارهای قدرتی، بستر مناسبی را برای تنفس و آزادی عامل های کودک و نوجوان از قواعد خشک و بی روح دنیای بزرگ سال فراهم سازند. در این میان: 1. نوع کنش عامل های کلامی؛ 2. ارزش قدرتی افعال مؤثر؛ 3. جایگاه انتظار در گفتمان از منظر میزان استقلال یا وابستگی عامل های کلامی به یکدیگر؛ 4. تجلی ساخت های شناختی در روایت نظیر استعاره ها و شبکه های انضمام مفهومی؛ 5. میزان پایبندی عامل های کلامی به مهارت خودتنظیمی ازجمله مواردی است که تبیین معناشناختی نمودهای آزادی و اقتدار را در گستره کلام تسهیل می سازد.

پژوهش پیش رو باهدف بررسی سبک رهبری مشارکتی و تأثیر آن بر اثربخشی سازمانی در سازمان های رسانه ای با تأکید بر سازمان صداوسیما انجام شده است. پژوهش از حیث هدف کاربردی است، زیرا می توان از نت ایج ای ن پژوهش جهت ارتق ای اثربخشی سازمانی در سازمان های رسانه ای استفاده کرد و به طور خاص می خواهیم از نتایج این پژوهش درجهت ارتقای اثربخشی سازمانی، در سازمان صداوسیما استفاده کرده و به صورت میدانی به روش پیمایشی با تحلیل همبستگی و تبیین آن در جامعه آماری کارکنان سازمان صداوسیما در تهران انجام شد. نمونه آماری این تحقیق 400 نفر از کارکنان معاونت های مختلف سازمان صداوسیما در شهر تهران بوده اند. این نمونه با روش تصادفی طبقه ای متناسب با اندازه به صورت سیستماتیک از فهرست کارکنان شاغل در این معاونت ها انتخاب شده اند. پرسشنامه های مورداستفاده، پرسشنامه های استاندارد سبک رهبری مشارکتی (20 سؤال) و پرسشنامه اثربخشی سازمانی (28 سؤال) بوده است. پایایی ابزار (پرسشنامه) با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای سبک رهبری مشارکتی 92 درصد و برای اثربخشی سازمانی 91 درصد به دست آمده است. مؤلفه های موردبررسی در سبک رهبری مشارکتی عبارت اند از: مشارکت، عدالت، پاسخگویی و احساس مالکیت و مؤلفه های اثربخشی سازمانی نیز عبارت اند از: نوآوری، تعهد سازمانی، رضایت شغلی و سلامت. نتایج نشان می دهد که بین مؤلفه های سبک رهبری مشارکتی و اثربخشی سازمانی در رسانه ملی رابطه معنی داری در سطح 1 درصد 01/0> (000/0p=) وجود دارد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین شاخص های سبک رهبری مشارکتی و اثربخشی سازمانی در سازمان صداوسیما رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد، به گونه ای که کاربرد سبک رهبری مشارکتی سبب افزایش اثربخشی سازمانی در سازمان صداوسیما می شود.

با ظهور جامعه اطلاعاتی تغییرات چشمگیری در مفاهیم و ساختارهای جامعه به وجود آمده است. انفجار اطلاعات ازیک طرف و پیشرفت های فناوری ICT و پیدایش رسانه های نوین از طرف دیگر چالش های جدیدی را در عرصه دستیابی، درک و استفاده اطلاعات، پیش روی فعالان عرصه خبر قرار داده است. لذا برنامه ریزان خبر یک رسانه برای دستیابی به اطلاعات به توانایی ویژه ای فراتر از سواد پایه ای دانش خبر برای رقابت رسانه ای و بقاء در جامعه اطلاعاتی نیازمندند که از آن به عنوان «سواد اطلاعاتی» نام برده می شود. یکی از راه های ارتقای سطح سواد اطلاعاتی برنامه ریزان خبر، آگاهی از وضعیت سواد اطلاعاتی ایشان است. این پژوهش به ترسیم وضعیت سواد اطلاعاتی دبیران خبر و خبرنگاران معاونت سیاسی خبر صداوسیما با تأکید بر هفت مؤلفه تشکیل دهنده آن بر اساس مدل پاساداس پرداخته و عوامل مؤثر در ارتقای این مهارت را واکاوی کرده است. این تحقیق به روش پیمایش انجام شده و جامعه آماری آن دبیران خبر و خبرنگاران شاغل در معاونت سیاسی در تهران هستند و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 101 نفر تعیین شد. یافته های تحقیق نشان داد که: سواد اطلاعاتی دبیران خبر و خبرنگاران معاونت سیاسی صداوسیما فقط در مؤلفه های (تحلیل و ارزیابی اطلاعات، آگاهی پیرامون مسائل حقوقی، اخلاقی و استفاده اطلاعات) در سطح قابل قبولی قرار دارد؛ اما در مؤلفه های (تعریف نیاز اطلاعاتی، ادغام و یکپارچه سازی اطلاعات و جستجوی اطلاعات) در سطحی متوسط و همچنین در مؤلفه های (مهارت های مدیریت و سازمان دهی اطلاعات و استفاده مؤثر و تولید اطلاعات) در سطح پایینی قرار دارد و درمجموع، میانگین نمره سواد اطلاعاتی جامعه موردمطالعه 6/51 است که در میانه دامنه 0-100 قرار دارد. مطالعات همچنین نشان داد آموزش دوره های زبان انگلیسی و کاربری کامپیوتر (ICDL) رابطه مثبت معناداری با سطح سواد اطلاعاتی دارد.