رسانه های دیداری و شنیداری (رادیو تلویزیون سابق)

هدف این پژوهش ارائیه الگوی بهره برداری از عروسک های بومی گیلان، برای برنامه سازی تلویزیونی و دست یابی به ویژگی های ساختاری و محتوایی مناسب برای برنامه سازی با عروسک های بومی است. تحقیق حاضر، پژوهشی کیفی، کاربردی و توصیفی است. روش این تحقیق مطالعیه موردی و روش جمع آوری اطلاعات، نمونه گیری هدفمند است. بر اساس یافته های پژوهش، عروسک های بررسی شده، عروسک ها و تن پوش های مربوط به آیین های آهوچره، رابرچره و عروس گولِی و همچنین عروسک های کتراگیشه و وَیو هستند. در این میان عروسک های آیین های آهوچره، رابرچره، کتراگیشه و عروس گولی نمایشی محسوب می شود و عروسک ویو، عروسک-بازیچه می-باشد. با توجه به امکانات فنی و محتوایی موجود در رسانیه تلویزیون، می توان یافته های پژوهش حاضر را به عنوان مواد لازم برنامه سازی عروسکی در تلویزیون استفاده نمود. در آیین آهوچره هم شیء نمایشی یافت می شود و هم تن پوش و شخصیت های نمایشی و اشعار معنادار. در آیین رابرچره تن پوش آهو یا آفو دیده می شود. در نمایش آیینی عروس گولِی سه تن پوش اصلی موجود است که علاوه بر ظاهر آن ها ارتباط شخصیت هایشان می تواند دست ماییه ساخت برنامه های نمایشی عروسکی شود. کتراگیشه یک عروسک بومی است که برای آیین های آفتاب خواهی و باران خواهی با کف گیر چوبی ساخته می شود. در این آیین ها نیز محتوای آیین و شیوه ساخت عروسک، هردو قابل توجه و قابل برداشت هستند. درنهایت عروسک ویل (ویو) که از ویژگی ظاهری و پوشش آن می توان استفاده کرد.بر اساس یافته های فرمی و محتوایی این پژوهش می توان از عروسک های بومی مورد بررسی، برداشت های متنوعی در جهت غنی تر شدن هنر عروسکی تلویزیون انجام داد و آن ها را در قالب های مختلف تهیه و تولید برنامه های تلویزیونی آزمود.

این پژوهش با هدف تحلیل انسجام درونی عناصر سبک های دین داری سنت گرا و عقل گرا براساس برساختی که در شبکه اجتماعی اینستاگرام داشتند، انجام شده است. در این راستا، صفحات پرمخاطبی که تولیدکننده محتوای دینی هستند، انتخاب شده اند و از نتنوگرافی یا مردم نگاری آنلاین برای تشخیص مقوله های دین داری سنت گرا و عقل گرا استفاده شده است. در گام دوم، برای ارزیابی انسجام درونی دین داری سنت گرا و عقل گرا، روش تحلیل محتوا به کار گرفته شده است. براساس یافته ها، دین داری سنت گرا با ۱۰ مقوله- که پای بندی به اصول دین در آن محوریت داشت و واجبات دینی با تأکید بر نماز، در آن دارای ارجحیت بود- بازتعریف شده است. در ارزیابی انسجام درونیِ دین داری سنت گرا، مهم ترین تضاد درونی، تلاش برای رهایی از موضوعات تفرقه برانگیز است. همچنین پای بندی به اصول دین و اجتناب از فرقه گرایی- که به حاشیه سازی برای دین و تفرقه افکنی میان پیروان دین منجر می شو د- موردتأکید جدی این نوع از دین داری است. دین داری عقل گرا نیز با ۸ مقوله بازشناسی شده که محوریت مقوله ها را عقلانیت، اندیشیدن و استدلال منطقی تشکیل می دهند. مهم ترین تضاد درونی دین داری عقل گرا، ناشی از ته نشست مفاهیم سایر گونه های دین داری در اذهان حامیان این سبک از دین داری است که انسجام درونیِ این نوع از دین داری را با چالش مواجه کرده است.

نمایش خانگی، یکی از رسانه های موردتوجه و پرمخاطب این روزهاست. بسیاری از کارگردانان و بازیگران مطرح سینما و تلویزیون به آن توجه نشان داده اند. استقبال مردم از سریال های نمایش خانگی، فیلم سازان را تشویق می کند تا سریال های خود را در این رسانه توزیع کنند. در این پژوهش، سعی شده با روش تحلیل محتوای کیفی به بررسی چهار سریال پربیننده «خاتون»، «زخم کاری»، «می خواهم زنده بمانم» و«قورباغه» در سال 1400 پرداخته شود. بررسی کدها، مقولات و مفاهیم نشان داد که نمایش استعمال دخانیات با نوعی رویکرد مثبت در سریال های مذکور همراه است. در واقع، از استعمال سیگار، برای بیان احساسات بازیگران در شرایط مختلف استفاده شده است. اما نکته مهم، توجه به عدم استعمال دخانیات در خانه و نزد فرزندان است. نمایش خانگی در سال های اخیر با اقبال عمومی مواجه شده و از سوی دیگر، نگرش مثبتی که در فضای سریال ها نسبت به استعمال دخانیات مشاهده می شود، می تواند اثرات مخربی بر نوجوانان و جوانان- که مخاطبین اصلی آنها هستند- داشته باشد. از این رو، لازم است در ساخت سریال و فیلم های خانگی، مجموعه قوانین مصوبات ملی کنترل دخانیات جمهوری اسلامی ایران مدنظر قرارگیرد تا مصرف دخانیات با رویکرد مثبت و منفی توسط بازیگران، تأثیری نامناسب بر جامعه نگذارد.

مطالعه حاضر با هدف ارائه مدل پارادایمی صداوسیما در جلب رضایت جامعه از طریق دیپلماسی رسانه ای نوین انجام شد. این پژوهش از نظر فلسفی مبتنی بر پارادایم تفسیرگرایی است لذا از استراتژی پژوهش کیفی و به طور مشخص روش گراندد تئوری با رویکردی استقرایی استفاده گردید. همچنین از نظر هدف کاربردی-توسعه ای و از نظر روش و بازه زمانی گردآوری داده ها یک پژوهش توصیفی است. جامعه مشارکت کنندگان پژوهش شامل مدیران صداوسیما در حوزه خبر درون مرزی و برون مرزی؛ مدیران شبکه های تلویزیونی برون مرزی و درون مرزی؛ مدیران مرکز تحقیقات صدا و سیما و اساتید دانشکده صداوسیما و دانشکده علوم اجتماعی و ارتباطات دانشگاه آزاد بود که در زمینه دیپلماسی رسانه ای آگاهی داشتند. از روش نمونه گیری نظری استفاده و مصاحبه ها تا دستیابی به اشباع نظری ادامه یافت و در نهایت 22 نفر در این مطالعه مشارکت کردند. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه بود. مدل پارادایمی پژوهش با روش گراندد تئوری ارائه و شاخص ها با روش سوارای فازی اولویت بندی شدند انجام شد. براساس مدل پارادایمی پژوهش مشخص گردید شرایط علی (همسویی صداوسیما با پلتفرم های جهانی، سواد رسانه ای و مخاطب محوری) بر پدیده محوری (محصول صداوسیما) تاثیر می گذارند. پدیده محوری، شرایط بسترساز (زیرساخت های فناورانه صداوسیما) و شرایط مداخله گر (مخاطب گریزی) بر راهبردها و اقدامات ( دیپلماسی رسانه ای نوین) اثرگذارند. در نهایت راهبردها و اقدامات منجر به حصول پیامدها ( جلب رضایت جامعه، بهره وری صداوسیما و توسعه ارتباطات ملی و بین المللی) می شوند.

بیش از صد رسانه صوتی- تصویری در افغانستان فعالیت دارند که هم در سیاست کلان ملی و هم در سیاست گذاری های کوچک یا محلی به راهبردهای رسانه ای نیاز دارند. در این پژوهش، نقاط ضعف و قوت سیاست گذاری رسانه ای و قوانین و مقررات حاکم بر رسانه ها از دیدگاه مدیران و روزنامه نگاران شاغل در شبکه های تلویزیونی، مورد ارزیابی قرار می گیرد. در این پژوهش، از بین 40 شبکه تلویزیونی فعال در افغانستان، تعداد هشت شبکه که مخاطبان بیشتری داشتند، در سه طیف دولتی، تجاری و حزبی انتخاب شدند. شبکه های تلویزیونی موردبررسی به ترتیب عبارت اند از: شبکه های ملی، معارف؛ خورشید، آرزو، آریانا؛ راه فردا، نور و آئینه. جامعه آماری این پژوهش، شاغلان تلویزیون های موردبررسی با جمعیتی برابر ۴۰۰۰ تن بودند که یک نمونه ۳۰۰ نفری از آنان انتخاب و به روش پیمایش و با تکنیک پرسشنامه ای مورد سنجش قرار گرفتند. داده های به دست آمده در دو سطح توصیفی و تبیینی، تجزیه و تحلیل و ارائه شدند. براساس نتایج به دست آمده، ضعف ها و قوت های متعددی در روند توسعه رسانه ها وجود دارد. ضعف دولت در ارائه اطلاعات دقیق به رسانه ها، عدم پیش بینی چگونگی تأمین مالی و اقتصادی رسانه ها در قوانین حاکم بر نظام رسانه ای افغانستان و نیز نبود کادر فنی و تخصصی در ادارات حکومتی و شبکه های رسانه ای به عنوان سه مانع اساسی ذکر شدند. از طرفی، از دیدگاه دست اندرکاران، حمایت از آزادی بیان، همه شمول بودن قانون رسانه های همگانی، سهولت در ایجاد شبکه های رسانه ای و اجازه پخش برنامه های متعدد و متنوع، نقاط قوت نظام حاکم بر رسانه های افغانستان به شمار می روند.

تلویزیون به عنوان یکی از اصلی ترین رسانه های ارتباط جمعی در تولید و گسترش شناخت در جهان، در راستای ارائه آموزه های شخصیت های دینی مورد استفاده قرار می گیرد. پژوهشگر در این تحقیق به تحلیل دین داری در سریال عامه پسند تلویزیونی نون خ1 پرداخته است. این پژوهش با نظر به ابعاد شش گانه «دین داری» از منظر نینیان اسمارت، نظریه «گفتمان، قدرت-نظارت و سوژه شدگی» میشل فوکو و مفاهیم «هم ذات پنداری» و «سریال عامه پسند»، به نحوه تأثیرگذاری پیام های دینی بر هم ذات پنداری و سوژه شدگی مخاطبِ سریال های عامه پسند تلویزیونی پرداخته است. در این پژوهش همچنین با استفاده از روش نشانه شناسی، الگوی سه سطحی جان فیسک و محور همنشینی و جانشینی سوسور، پیام های دینی در سریال عامه پسند نون خ1 مورد واکاوی قرار گرفته است. اگرچه این سریال در ژانر اجتماعی- خانوادگی و کمدی است، یافته های تحقیق نشان می دهد این نوع سریال ها، نشانه ها و پیام ها (زنجیره نشانه ها)ی دینی را در پنج نوع به نمایش می گذارند: 1- پایان تلخِ اعمال بد که به صورت تلویحی، از عملی غیر دینی نهی می کند یا به عملی دینی توصیه می کند؛ 2- پایان خوشِ اعمال خوب که در آن عملی دینی تأیید می شود و به نحوی تلویحی، عملی غیردینی نهی می شود؛ 3- امری ذاتی، طبیعی، عام و بی زمان جلوه دادن مفاهیم اعتقادی؛ 4- ارائه مستقیم پیام های دینی به مخاطب؛ 5- ارائه پیام هایی در مکان یا موقعیتی دینی یا با محوریت حضور روحانیت به عنوان نشانه های دینی یا پیام ها (زنجیره نشانه ها)ی دینی در سریال به نمایش گذاشته شده اند. اکثرِ نشانه ها و پیام ها (زنجیره نشانه ها)ی دینی از دسته ابعاد دینیِ اعتقادی- ایدئولوژیکی، اخلاقی- احکامی و مناسکی- شعائری است و نشانه ها و پیام های دینی از دسته ابعاد دینیِ روایی- اسطوره ای، شهودی- احساسی و اجتماعی-نهادی کمتری را شامل شده است.