خبرنگار

شناسایی و جذب نیروهای شایسته در هر سازمان، یک مقوله راهبردی است که این موضوع در سازمان های خبری به مراتب از اهمیت بیشتری برخوردار است. این پژوهش با هدف شناسایی ویژگی های یک خبرنگار حرفه ای به منظور ارائه مدل شایستگی نیروی انسانی در سازمان های خبری انجام شده است. روش پژوهش مورد استفاده، نظریه داده بنیاد و جامعه آماری این پژوهش 19 نفر از متخصصان و خبرگان عرصه رسانه ای داخل کشور بوده است که به صورت هدفمند انتخاب شده و مورد مصاحبه نیمه ساختاریافته قرار گرفته اند. در این پژوهش، علاقه به خبرنگاری، دارا بودن شم خبری، ضریب هوشی بالا، سرعت بالای انتقال مفاهیم، کنجکاوی، خلاقیت، قدرت تعامل و ارتباط گیری، درک و گیرایی بالا، منضبط بودن، ادب و متانت، شجاعت، واقع بینی، روحیه مطالعه مستمر و یادگیری، مهارت نویسندگی، تسلط به فناوری های نوین ارتباطی، تسلط به یک زبان خارجی رایج و اطلاعات عمومی بالا از مهم ترین ویژگی های یک خبرنگار شایسته شناسایی شدند. همچنین بر اساس یافته های پژوهش، مدل پارادایمی شایستگی نیروی انسانی ویژه سازمان های خبری طراحی و ارائه شده است.

انگیزش بر اساس الگوهای متعدد، از ارکان مهم خلاقیت به شمار می رود. پژوهش حاضر با توجه به این موضوع، به این پرسش پاسخ داده است که الگو های ذهنی خبرنگاران خبرگزاری های ایران پیرامون انگیزش برای خلاقیت کدام اند و در صورت وجود الگوهای ذهنی متفاوت، کدام یک اهمیت بیشتری دارند؟ برای پاسخ به این پرسش از روش کیو استفاده شده است و 25 نفر به عنوان مشارکت کننده با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند و هر یک، نمودار کیو را تکمیل کرده اند. داده های نمودارهای تکمیل شده برای شناخت ذهنیت ها وارد نرم افزار SPSS شدند و با انجام تحلیل عاملی بر روی داده ها و تشکیل آرایه های امتیازی عامل ها شناخته شدند. یافته ها نشان داد که 7 عامل درباره موضوع پژوهش وجود دارد. این 7 الگوی ذهنی حدود 71 درصد، از ذهنیت مشارکت کنندگان را شکل می دهند. بر اساس نتایج، خبرنگاران خبرگزاری های داخلی، پویایی انگیزشی گسترده ای دارند و «هم افزایی انگیزشی» اصولی ترین راه انگیزش آنان است.

با ظهور جامعه اطلاعاتی تغییرات چشمگیری در مفاهیم و ساختارهای جامعه به وجود آمده است. انفجار اطلاعات ازیک طرف و پیشرفت های فناوری ICT و پیدایش رسانه های نوین از طرف دیگر چالش های جدیدی را در عرصه دستیابی، درک و استفاده اطلاعات، پیش روی فعالان عرصه خبر قرار داده است. لذا برنامه ریزان خبر یک رسانه برای دستیابی به اطلاعات به توانایی ویژه ای فراتر از سواد پایه ای دانش خبر برای رقابت رسانه ای و بقاء در جامعه اطلاعاتی نیازمندند که از آن به عنوان «سواد اطلاعاتی» نام برده می شود. یکی از راه های ارتقای سطح سواد اطلاعاتی برنامه ریزان خبر، آگاهی از وضعیت سواد اطلاعاتی ایشان است. این پژوهش به ترسیم وضعیت سواد اطلاعاتی دبیران خبر و خبرنگاران معاونت سیاسی خبر صداوسیما با تأکید بر هفت مؤلفه تشکیل دهنده آن بر اساس مدل پاساداس پرداخته و عوامل مؤثر در ارتقای این مهارت را واکاوی کرده است. این تحقیق به روش پیمایش انجام شده و جامعه آماری آن دبیران خبر و خبرنگاران شاغل در معاونت سیاسی در تهران هستند و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 101 نفر تعیین شد. یافته های تحقیق نشان داد که: سواد اطلاعاتی دبیران خبر و خبرنگاران معاونت سیاسی صداوسیما فقط در مؤلفه های (تحلیل و ارزیابی اطلاعات، آگاهی پیرامون مسائل حقوقی، اخلاقی و استفاده اطلاعات) در سطح قابل قبولی قرار دارد؛ اما در مؤلفه های (تعریف نیاز اطلاعاتی، ادغام و یکپارچه سازی اطلاعات و جستجوی اطلاعات) در سطحی متوسط و همچنین در مؤلفه های (مهارت های مدیریت و سازمان دهی اطلاعات و استفاده مؤثر و تولید اطلاعات) در سطح پایینی قرار دارد و درمجموع، میانگین نمره سواد اطلاعاتی جامعه موردمطالعه 6/51 است که در میانه دامنه 0-100 قرار دارد. مطالعات همچنین نشان داد آموزش دوره های زبان انگلیسی و کاربری کامپیوتر (ICDL) رابطه مثبت معناداری با سطح سواد اطلاعاتی دارد.