مطالعات مدیریت راهبردی

 با رشد روزافزون و پرشتاب تجارت بین الملل،کشورهای مختلف در سرتاسر جهان، محصولات متنوعی را وارد و صادر می کنند که این امر می تواند چالش ها و فرصت هایی را برای آن ها به وجود آورد. در این میان تجارت آزاد بین کشورها و جهانی شدن موجب شده است که مصرف کنندگان با محصولات خارجی زیادی رو به رو شوند. در نتیجه، نگرش مصرف کنندگان به کشور سازنده و همچنین داخلی یا خارجی بودن کالا یکی از دغدغه های شرکت های بین المللی و پژوهش گران رفتار مصرف کننده است؛ بنابراین پژوهش حاضر به منظوربررسی و تحلیل تأثیر هویت جهانی افراد بر خرید محصولات خارجی با توجه به گرایش های جهانی مصرف کنندگان، به مطالعه خرید محصولات خارجی در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته مدیریت بازرگانی شهر تهران که در سال 1394 مشغول به تحصیل بوده اند، پرداخته است. این پژوهش در پی بررسی تأثیر هویت جهانی بر خرید محصولات خارجی است. روش تحقیق توصیفی است و از لحاظ هدف در زمره تحقیقات کاربردی قرار می گیرد. روش جمع آوری داده ها نیز پرسشنامه است. پرسشنامه ها بین 158 نفر از دانشجویان به صورت خوشه ای طبقه بندی شده توزیع شد. نتایج این تحقیق نشان داد که میزان خرید محصولات خارجی تحت تأثیر هویت جهانی افراد است.  

 امروزه حرکت سریع و محیط رقابتی کسب وکار، فشار بر سازمان برای گسترش سهم بازار و فرصت های سودآوری را افزایش داده است؛ بنابراین بهبود الگوی کسب وکار برای سازمان ضروری است. در این پژوهش، به منظور دستیابی به این هدف، رابطه سه سازه عوامل اقتضایی (پشتیبانی مدیریت ارشد، چشم انداز کسب وکار و تخصص عوامل خارجی) و موفقیت سیستم برنامه ریزی منابع سازمان و عملکرد مالی شرکت بررسی شده است. این پژوهش درصدد تبیین الگوی بهبود ساز وکارهای کسب وکار شرکت در صنعت خودرو ایران است. جامعه آماری شامل شرکت های فعال در صنعت خودرو و قطعات در بازه زمانی 1383 تا 1387 است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. برای آزمون هفت فرضیه این تحقیق در یک نمونه گیری چند مرحله ای تعداد 162 نفر از 8 شرکت انتخاب شدند و داده ها با استفاده از پرسشنامه گردآوری شده اند؛ همچنین از نرم افزار های اس پی اس اس (SPSS22) و روش معادلات ساختاری (SEM) با استفاده از نرم افزار لیزرل (LISREL) 80/8 برای بررسی و تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان می دهد، حمایت مدیریت ارشد، چشم انداز کسب وکار و کیفیت تخصص عوامل خارجی رابطه مثبت و معناداری با برنامه ریزی منابع سازمان دارند؛ همچنین بین برنامه ریزی منابع سازمان و عملکرد مالی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. در نهایت، رابطه بین حمایت مدیریت ارشد و کیفیت تخصص منابع خارجی با عملکرد مالی تأیید می شود؛ در حالی که چشم انداز کسب وکار با عملکرد مالی رابطه معناداری ندارد.

با توجه به رقابت روزافزون در فضای کسب وکار کنونی، «تحول راهبردی به سوی کارآفرینی سازمانی»، به نیاز اساسی سازمان ها مبدل شده است. از آنجا که فرهنگ سازمانی بر تمامی فرآیندها و راهبردهای سازمان اثرگذار است، سازمان ها با بهره گیری از تفکری راهبردی، به منظور تسهیل رفتار کارآفرینانه، به بسترسازی فرهنگی متوسل می شوند. هدف پژوهش حاضر، بررسی اهمیت نسبی ابعاد فرهنگ سازمانی در تحول راهبردی به سوی بروز رفتار کارآفرینانه است. در راستای نیل به هدف مذکور و با به کارگیری شیوه ای نظام مند، «شاخص فرهنگ سازمانی» و «مقیاس رفتار کارآفرینانه» به عنوان مناسب ترین چارچوب های نظری فرهنگ سازمانی و کارآفرینی سازمانی انتخاب و در نهایت در قالب شبکه ای پیچیده با یکدیگر ترکیب شده اند. در این پژوهش، از روش های «گروه کانونی» و «فرآیند تحلیل شبکه ای» استفاده شده است. با توجه به این که این پژوهش از راهبرد «مطالعه موردی» استفاده می کند، دامنه آن به «یک سازمان فعال در صنعت ارتباطات و فن آوری اطلاعات» محدود شده است. یافته ها نشان می دهد از بین ابعاد فرهنگ سازمانی، دو بعد «اعتماد» و «نوآوری» نقش مهم تری در بروز رفتار کارآفرینانه دارند.

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر ظرفیت های سازمانی بر تعهد کارفرما به قراردادهای روان شناختی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) انجام شد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان ستادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) در تابستان1394 است که تعداد کل کارکنان آن 312 نفر گزارش شد و از این میان، طبق جدول کرجسی و مورگان، تعداد 173 نفر به روش تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته ظرفیت سازمانی با استفاده از ابعاد مدل 7اس مک کنزی و پرسشنامه تعهد کارفرما به قراردادهای روان شناختی رمضانیان (1394)، استفاده شد. برای برآورد روایی، از سه روش روایی سازه، روایی محتوایی و روایی صوری استفاده شد و هر سه، ابزار را تایید کردند. پایایی پرسشنامه ها نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب %96 برای ظرفیت سازمانی و % 95 برای تعهد کارفرما به قراردادهای روان شناختی گزارش شد. جهت بررسی و تحلیل داده از مدل سازی معادلات ساختاری و از نرم افزار AMOS23 استفاده شد. تحلیل داده ها نشان داد که ابعاد ظرفیت سازمانی بر تعهد کارفرما به قرارداد روان شناختی تاثیر مثبت و مستقیم دارد.

 هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین رفتارهای رهبری راهبردی و نوآوری باز در سه شرکت کاسپین تامین، بهورزان و سبحان دارو است. پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی و از نوع توصیفی – پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان سه شرکت داروسازی موجود در شهرک صنعتی رشت، شامل: کاسپین تامین، بهورزان و سبحان دارو است که تعداد آن ها 64 نفر می باشد. روش نمونه گیری به دلیل محدود بودن حجم جامعه آماری به روش شمارش شده انتخاب شد که در مجموع تعداد 64 نفر بودند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه استاندارد رفتارهای رهبری راهبردی و نوآوری باز است. پایایی سوالات پرسشنامه به روش آلفای کرونباخ 84/0 محاسبه شد و روایی سوالات پرسشنامه به روش روایی محتوا مورد تایید قرار گرفت. داده ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون توسط نرم افزار  SPSS21و مدل معادلات ساختاری (SEM) توسط نرم افزار AMOS22 مورد بررسی وتحلیل قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان داد که بین رفتارهای رهبری راهبردی و نوآوری باز ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد؛ در نتیجه با ارتقای سطح رفتارهای رهبری راهبردی، میزان نوآوری در شرکت های دارای فن آوری بالا سیر صعودی خواهد داشت.

 اغلب سازمان ها در صنعت خودرو و نیز سایر صنایع از ماتریس برنامه ریزی راهبردی کمی(QSPM) جهت اولویت بندی راهبردهای خود استفاده می کنند. یکی از نقاط ضعف این روش، لحاظ نکردن ارتباطات داخلی و همبستگی بین عوامل محیطی است. در این مطالعه سعی شده است تا با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه(ANP) ضمن برطرف نمودن نقص مذکور، اقدام به اولویت بندی مجدد راهبردهای شرکت صنعتی نیرومحرکه –سازمانی پیشرو در زنجیره تامین شرکت ایران خودرو شود. نتایج نشان می دهد که اولویت بندی حاصل از فرآیند تحلیل شبکه با اولویت بندی به دست آمده از روش ماتریس برنامه ریزی راهبردی کمی تفاوت های قابل توجهی دارند که دلیل آن لحاظ نکردن ارتباطات داخلی بین معیارها در روش QSPM است؛ بنابراین به عنوان یک دستاورد مهم این مطالعه، توصیه می شود که سازمان ها به منظور اولویت بندی راهبردهای خود یا صحه گذاری روش مورد استفاده خود جهت اولویت بندی راهبردهای کسب وکار از فرآیند تحلیل شبکه استفاده کنند. نتایج اولویت بندی راهبردهای شرکت نیرومحرکه به روش ANP به این صورت بوده است که راهبرد توسعه محصولات از قبیل گیربکس اتوماتیک و دستی دارای بالاترین اولویت و راهبرد بهینه سازی عوامل تولید دارای کمترین اهمیت است.

 دراکر (2010)، جامعه کارآفرینانه را در قرن بیست و یکم جانشین تحول بزرگ قرن بیستم، یعنی رفاه اجتماعی می داند. در جامعه کارآفرینانه، دانشگاه ها نیز باید کارآفرینانه و نوآورانه باشند. هدف این پژوهش، ارائه الگوی بهره گیری از عوامل پیش برنده و هدایت بازدارنده ها در شکل گیری دانشگاه کارآفرین در ایران بوده است. این تحقیق از نظر هدف،کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی-پیمایشی است. از جامعه آماری 2142 نفره اعضای هیأت علمی دانشگاه های شاهد، تهران و یزد، 400 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. با مرور مبانی نظری و شناسایی عوامل تأثیرگذار بر شکل گیری دانشگاه کارآفرین، پرسشنامه تحقیق تهیه و توزیع شد. بررسی و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS انجام و از آزمون های فریدمن و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. در نتیجه، الگویی شناسایی شد که متشکل از 23 عامل در دو گروه عوامل پیش برنده و بازدارنده داخلی و محیطی مؤثر در شکل گیری دانشگاه کارآفرین است. بالاترین اولویت در بین عوامل پیش برنده، مربوط به عامل نگرش افراد نسبت به کارآفرینی و بالاترین اولویت در بین عوامل بازدارنده داخلی و محیطی، ساختار سازمانی و حاکمیت دانشگاه است. با مقایسه عوامل مشخص شد که عوامل پیش برنده محیطی نسبت به دیگر عوامل، اهمیت بیشتری دارند؛ در نتیجه برای بهره گیری از این الگو جهت شکل گیری دانشگاه کارآفرین در ایران لازم است به این عوامل توجه بیشتری شود.

پژوهش حاضر از نظر هدف در زمره پژوهش های کاربردی است و هدفآن بررسی وضعیت استقلال (خودگردانی) واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی استان قزوین از حیث سازمانی، مالی، تأمین نیروی انسانی و مالی و همچنین میزان پاسخگویی ذی نفعان درونی دانشگاه است. ابتدا بر اساس مطالعه کتابخانه ای و با استفاده از مقالات و کتب، انواع استقلال و شاخص های آن استخراج شد و در اختیار 10 تن از خبرگان آموزش عالی جهت اظهارنظر قرار گرفت. در کنار این موضوع محقق از طریق بررسی اسناد، قوانین و مقررات دانشگاه آزاد اسلامی و مصاحبه با مدیران دانشگاهی به بررسی وضعیت استقلال سازمانی و پاسخگویی در دانشگاه آزاد پرداخت. سپس، پرسشنامه محقق ساخته بر اساس مرور بر مبانی نظری و نظر خبرگان تنظیم و در بین 30 نفر از نمونه آماری به صورت آزمایشی اجرا شد و ضریب آلفای کرونباخ 953/0 محاسبه شده، نشان از پایایی لازم را داشت. در نهایت پرسشنامه بین کلیه نمونه آماری (105 نفر) توزیع، اجرا و جمع آوری شد. داده های گردآوری شده با نرم افزار SPSS نسخه 18 با استفاده از آزمون t تک نمونه ای مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میزان خودگردانی و پاسخگویی مورد نیاز برای حاکمیت خوب از نظر آزمودنی ها در سطح پایینی قرار دارد و بر همین اساس موضوع مورد تحلیل و بحث قرار گرفت و در نهایت پیشنهاد هایی ارائه شد.

 امروزه اکثر سازمان ها برای تعیین برنامه های رشد و توسعه خود راهبردهای کلان را تدوین می کنند. تدوین درست راهبردها به سازمان ها در رسیدن به جایگاه مناسب و جذب سهم بازار بیشتر کمک شایانی می نماید. هدف از انجام این پژوهش، تدوین راهبردهای راهبردی شرکت بهداشتی و دارویی مینو با استفاده از سیستم های قاعده بنیاد فازی است. برای این منظور ابتدا با طی گام های لازم، برنامه های راهبردی شرکت و ازجمله ماتریس سوات و راهبردهای حاصل از آن استخراج شد. در گام های بعدی ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام راهبردی شرکت بهداشتی و دارویی مینو به روش کلاسیک و معمول استخراج شد که حاصل آن راهبرد محافظه کاری به عنوان راهبرد راهبردی شرکت تعیین شد. در نهایت، با استفاده از پایگاه دانش در سیستم قاعده بنیاد منطق فازی اقدام به طراحی قواعد تصمیم گیری شد که خروجی آن تعیین امکان موفقیت برای راهبردهای چهارگانه راهبردی شرکت (تهاجمی، محافظه کاری، رقابتی و تدافعی) با استفاده از منطق فازی است. نتایج نشان می دهد که راهبردهای محافظه کاری و رقابتی به یک میزان امکان موفقیت دارند. همچنین نتایج سیستم قاعده بنیاد فازی، طبق نظر کارشناسان مربوط، نشان دهنده همخوانی بهتر آن با تفکر انسانی و با واقعیات موجود شرکت است.

در این مقاله به بررسی چالش ها و نقاط ضعف و قدرت سازمان امور مالیاتی در فرآیند دریافت مالیات مستقیم از مشاغل پرداخته می شود. ضمن بررسی تهدیدها و فرصت های موجود برای سازمان، راهکارهای راهبردی در چارچوب به روش ها در جهت بهبود انجام فرآیند ارائه شده است. به روش های استفاده شده عبارت اند از: جابه جایی کنترل، کنترل اضافی، مدیر موردی، خودکارسازی کارها، فن آوری و برون سپاری. هدف اصلی مقاله، بررسی تاثیر به روش ها بر عملکرد سازمانی است. برای انجام این کار، ابتدا فرآیند مورد نظر مدل سازی و سپس با استفاده از روش پرسشنامه و مصاحبه به بررسی به روش های موجود پرداخته شده است. در نهایت با توجه به نتایج، مدل ایده آل فرایند بازطراحی شده است. نتایج نشان داد که استفاده از تمامی به روش های مطرح شده تاثیر مثبت و معناداری بر عملکرد سازمانی دارد. همچنین با توجه به نتایج، استفاده بیشتر از فن آوری و فن آوری اطلاعات در سازمان و همچنین آموزش آن به کارمندان و مودیان، بهترین راهکار برای بهبود انجام امور است. در انتها با توجه به به روش های معرفی شده، راهکارهای عملیاتی ارائه شده است.

اخیرا در مبانی نظری اقتصادی و مدیریت، بحث هایی با عنوان «پایداری سازمانی» مطرح شده است. زاویه فکری پایداری، امروزه تا حد زیادی جایگزین موفقیت در مبانی نظری مدیریت سازمان ها شده است و تقریباً اغلب سازمان ها به نوعی کسب موفقیت های پایدار را در نظام ارزشی خود تعریف می کنند. پایداری سازمان، توانایی حفظ یا توسعه عملکرد در بلندمدت و نتیجه تداوم رضایت ذی نفعان سازمان در طول زمان است. هدف کلی پژوهش حاضر، بررسی درجه پایداری سازمانی و ارائه راهکارهایی برای ارتقای آن با رویکرد مدیریت دانش در شرکت شهرک های صنعتی تهران است. جامعه آماری شامل کارشناسان و مدیران دفتر مرکزی شرکت شهرک های صنعتی واقع در تهران است. تعداد این افراد 114 نفر است که 88 نفر به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. درجه پایداری شرکت شهرک های صنعتی تهران 6204/2 شد به این معنی که شرکت شهرک های صنعتی تهران، یک سازمان پیش فعال است. با توجه به امتیازهای هر یک از فعالیت های مدیریت دانش، اولویت های بهبود مشخص شد که به ترتیب عبارت اند از: فعالیت انتشار، ارزیابی، توسعه، استفاده، هدف گذاری و نگهداری، کسب و شناسایی. با توجه به این که سازمان از لحاظ پایداری در وضعیت پیش فعال قرار دارد، باید برای نیل به سطح بالاتر پایداری، یعنی سطح منعطف هدف گذاری کند که در این مورد راهکارهایی به سازمان ارائه شد.

 در این تحقیق، به بررسی الگوی اجرای موفق سیستم های اطلاعاتی منابع انسانی در شرکت های متوسط و بزرگ پرداخته می شود و سعی بر این است تا این عوامل به ترتیب میزان تأثیرگذاری آن ها اولویت بندی شوند. عوامل تأثیرگذار در قالب سه فرضیه اهم «منابع انسانی»، «مشخصات فنی سیستم های اطلاعاتی منابع انسانی» و «راهبردهای مدیریتی» طبقه بندی شده اند. برای آزمون فرضیه ها از آزمون های دو جمله ای و تحلیل واریانس استفاده شده است. در راستای بررسی عوامل موثر در اجرای سیستم های اطلاعاتی منابع انسانی و تعیین میزان تأثیر هر کدام و اولویت بندی آن ها از پرسشنامه کتبی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد راهبردهای مدیریتی، منابع انسانی و مشخصات فنی سیستم های اطلاعاتی منابع انسانی به ترتیب دارای بیشترین تأثیر هستند. از میان عوامل فرعی مطرح شده نیز تعهد و التزام مدیریت، کیفیت آموزش کاربران، مدیریت پروژه، دانش و درک کاربران از سیستم های اطلاعاتی منابع انسانی، تجربه قبلی کارکنان، مشارکت کارکنان، مقاومت کاربران در برابر تغییر، بودجه زمانی سازمان، انعطاف پذیری سیستم با نیازهای سازمان و زیرساخت مناسب سخت افزاری، به ترتیب دارای بیشترین تأثیر در اجرای موفق سیستم های اطلاعاتی منابع انسانی بودند.