معرفت

این مقال شرحى است بر اوصاف و ویژگى هاى رفتارى روزانه شیعیان از منظر امیرمؤمنان على علیه السلام. شیعیانبر اثر ترس از خداى سبحان، بدن هایشان نحیف و تکیده است. ازیک سو، ناراحتى، ترس، غم و غصه در حدمعقول و عادى، موجب انگیزه براى حرکت به سوى کمال مطلوب و رفع نگرانى ها خواهد شد. و از سوىدیگر، بى خیالى و بى توجهى موجب بى مسئولیتى و عدم برنامه براى نیل به اهداف مطلوب خواهد بود؛ زیراانسان بى فکر و بى خیال که فاقد ناراحتى است، هیچ گاه از تغذیه و رسیدگى به جسم خود غافل نمى ماند و درنتیجه، چاق و فربه شده، به تن پرورى و پرخورى روى مى آورد. البته، نگرانى و ترس ناشى از علاقه به زندگى ناپسند نیست، بلکه موجب پیشگیرى از خطر است.ازاین رو، ترس از عذاب خداوند آرامش و راحتى را از او مى ستاند و چنین فرد ترسان از عذاب الهى، گرچهچهره اى گشاده دارد و با مردم خوشرو است و حتى گره از کار دیگران مى گشاید، ولى نگران آینده خویشاست. ازآنجاکه پرهیزگاران و شیعیان واقعى در پى انجام اعمال نیکو و شایسته اند و انجام عبادت و اعمالصالح اندک، آنان را قانع نمى کند، به دنیا و زرق و برق آن کمتر توجه دارند و از قلت زاد و توشه و دورى ازسفر و ترس راه نگرانند. این خود یکى از آموزه هاى قرآنى است که انسان نعمت ها و زیبایى هاى اخلاقى ورفتارى را که نشان کمال است، به خداوند نسبت دهد و بدى ها، کوتاهى ها و گناهان را ناشى از ضعف و نقصخود مى داند. بنابراین، انسان باید همواره نگران فرجام خویش باشد و اگر بخواهد در جنبه هاى معنوى رشدکند، پیوسته باید محاسبه گر باشد.

هر جامعه اى متشکل از نهادهایى است که بر اساس وظایف و کارکردهاى خود، نقش خاصى در مدیریت وحرکت جامعه به سوى رشد و توسعه ایفا مى کنند. این کارکردها در حوزه هاى مختلف سیاسى، اجتماعى،اقتصادى، و فرهنگى رخ مى دهد. نهادهاى اجتماعى زمانى مى توانند نقش واقعى خود را به درستى ایفا کنندکه با توجه به کارکردها و وظایف نهادهاى خود، در یک نگرش سیستمى و در ارتباط و تعامل با یکدیگرعمل کنند. این پژوهش به روش تحلیلى توصیفى درصدد تبیین اجمالى کارکردها و وظایف هریک از ایننهادهاى اجتماعى به طور مستقل، نقش آنها را در تعامل با یکدیگر براى تحقق جامعه دینى مورد تحلیلقرار داده است. روشن است اگر جامعه اى به دنبال تحقق اهداف متعالى دینى و الهى بود، سیاست ها وبرنامه هاى کلان و خرد آن باید به گونه اى تنظیم و تدوین شوند که با تربیت دینى افراد جامعه، به سوى تشکیل یک جامعه ولایى و توحیدى گام برداشته، به هدف نهایى جامعه دینى، یعنى قرب و رضوان الهى خود را نزدیک نماید. نتایج پژوهش نشان مى دهد که هرچند هریک از نهادها بر اساس وظایف و کارکردهاىخود، بخشى از وظایف جامعه را به عهده گرفته و انجام مى دهند، اما زمانى جامعه در مسیر صحیح تحقق اهداف خود قرار خواهد گرفت و از آسیب هاى درونى و بیرونى مصون خواهد ماند که نهادها با یکدیگرتعامل و همکارى داشته و با هماهنگى امور جامعه را پیش ببرند.

ارزشیابى تربیتى همچون ارزشیابى تحصیلى امرى است مهم که باید بر تمام فعالیت هاى یاددهى یادگیرى مسائلتربیتى سایه افکند و براى تشخیص همسویى و یا عدم همسویى فرایند آموزش با هدف آموزش از آن استفاده گیرد.تحقیق حاضر بر آن است تا به شناسایى روش هاى مناسب در ارزشیابى تربیتى افراد بپردازد. این تحقیق به صورتتوصیفى تحلیلى و با روش کتابخانه اى و نظرى و با استفاده از تجربیات آموزشى محققان صورت گرفته است. نتایجتحقیق ارائه چهارده روش ارزشیابى مناسب (چهار نمونه برگرفته از نظرات اندیشمندان تربیتى و ده نمونهمحقق ساخته) به منظور ارزیابى آموزه هاى تربیتى افراد است و آموزش دهندگان رسمى و غیررسمى مى توانند از اینروش ها در جهت محک زدن متربیان و حصول آگاهى از میزان نهادینه شدن ارزش هاى آموخته شده در متربیاناستفاده کنند و به این طریق، موفقیت و یا عدم موفقیت آموزش خود را مشخص سازند تا زمینه بازاندیشى درروش ها یا مراحل یاددهى یادگیرى فراهم آید.

هدف، بررسى «نقش عمل به باورهاى دینى در شادکامى و سلامت روانى دانشجویان علوم تربیتى دانشگاه آزاداسلامى واحد اراک» است. روش تحقیق، توصیفى از نوع همبستگى است و جامعه آمارى 144 دانشجوى دخترشاغل به تحصیل رشته علوم تربیتى در مقاطع کارشناسى، کارشناسى ارشد و دکترا. نمونه آمارى، 105 نفر ازدانشجویان مى باشند که بر اساس جدول مورگان و به شیوه تصادفى طبقه اى انتخاب شدند. براى گردآورى اطلاعات،از سه پرسش نامه شادکامى آکسفورد، سلامت عمومى و پرسش نامه مذهبى به ترتیب با پایایى، 943.0، 905.0 و863.0. براساس آلفاى کرانباخ استفاده شده است. براى تجزیه و تحلیل داده ها، علاوه بر روش هاى آمار توصیفى،از آمار استنباطى؛ در حد آزمون هاى «واریانس یک طرفه» (ANOVA) ضریب همبستگى پیرسون، رگرسیونچندمتغیره و تى مستقل» استفاده شده است. نتایج نشان داد: بین عمل به باورهاى دینى با میزان شادکامى و سلامتروانى دانشجویان رابطه معنى دار وجود دارد و عمل به باورهاى دینى و شادکامى پیش بینى کننده سلامت رواندانشجویان مى باشند. التزام و عمل به باورهاى دینى تبیین کننده بخش عمده اى از شادکامى و سلامت روانى است.

تربیت اخلاقى از مهم ترین ساحت هاى تربیتى است که به مفهوم ایجاد شناخت و برانگیختن احساس، جهتت ضعیف و اجتناب از رذایل و مراقبت و پرورش هماهنگ فضایل، در راستاى ملکه شدن در عمق وجودى انسانمى باشد. روشن شدن چگونگى تربیت اخلاقى در دوره کودکى و عوامل مؤثر بر آن مى تواند به عنوان رهیافتى تأملى،نقش مهمى در سامان دهى برنامه هاى تربیتى داشته باشد. ازاین رو، این مقاله با روش پژوهش توصیفى تحلیلىتدوین یافته است. یافته هاى پژوهش بیانگر آن است که تربیت اخلاقى در دوره کودکى ضمن دارا بودن هدف،بهره گیرى از شیوه هاى اثربخش و در نظر گرفتن موانع و مشکلات، باید در راستاى سه بعد شناختى، عاطفى وعملکردى طراحى و اجرا گردد. البته توجه به عوامل وراثتى و محیطى (خانواده، مدرسه، همسالان، رسانه هاىمجازى و غیرمجازى، شرایط جغرافیایى) از ضروریات این نظام تربیتى است.

این پژوهش به بررسى فلسفه تربیتى کودکان استثنایى در زمینه مبانى، اصول و اهداف تربیت مى پردازد. این تحقیقاز نوع نظرى و روش آن تحلیلى اسنادى است و در این زمینه، گردآورى اطلاعات نیز از طریق مطالعاتکتابخانه اى انجام گرفته است. یافته هاى پژوهش دلالت دارد بر اینکه براى کودکان استثنایى، تعلیم و تربیت اهمیتویژه و جایگاه رفیعى در زندگانى دارد. بنابراین، مبانى تربیت کودکان استثنایى عبارت است از: کرامت انسان،برخوردارى انسان ها از فطرت مشترک و خصوصیات متفاوت، مختار بودن انسان، عدالت به عنوان اساسى ترینارزش اجتماعى، و احسان متمم عدالت. اهداف تربیت عبارت است از: رسیدن به فلاح، خودشناسى، تکریم وپرورش روحیه احترام، کاهش آسیب رشد از طریق مداخله زودهنگام، و پرورش استعدادها. اصول تربیت هم عبارتاست از: اصل «پرورش شخصیت با اتکا به عزت نفس»، اصل «پرورش خلاقیت»، اصل «فعالیت» و اصل «ایثار».

مرگ رخدادى عظیم در زندگى بشر است و انتقال از سرایى به سراى دیگر است. هرگز این رخداد براى بشر خوشایند نیست، اما بااندک تأمل، سرنوشت عقوم بشر است که باید خود را براى آن آماده ساخت. ازاین رو، به کارگیرى راه کارهاى صحیح براى آموزشمفهوم «مرگ» به کودکان، به مثابه گذاشتن سنگ بناى سلامت فرد و اجتماع است. راه کارهاى صحیحى که باید مبتنى بر تأمل، متکىبر مبانى فلسفى اسلام و فراخور سن آنها باشد. این مقاله با روش توصیفى تحلیلى در پى آن است تا با استناد به قرآن و منابع دینى و با تکیه بر برهان «خلف»، راه کارهایى مؤثربراى آموزش مفهوم «مرگ» به کودکان ارائه دهد. نتایج مبیّن آن است که در گام اول، آموزش مفهوم «مرگ» به کودکان، باید مبتنى برطفره رفتن و اجتناب از بسط مفاهیم مربوط به مرگ باشد، و در گام هاى بعد، مربى باید از طریق روش هایى مانند «تشبیه» و «مشاهدهچرخه حیات و ممات در طبیعت» استفاده کند.

پژوهش و تولید علم، رسالت اصلى دانشگاه ها و زمینه ساز توسعه همه جانبه و پایدار جوامع در عصر حاضر است.تحلیل واقع بینانه موانع پژوهش، به ویژه براى دانشجویان مى تواند راهگشا و کلید موفقیت دانشگاه ها در این عرصه مهم باشد. ازاین رو، هدف این پژوهش، واکاوى عوامل بازدارنده مؤثر بر پژوهش هاى دانشجویى از طریق مقایسهموردى دانشگاه هاى آزاد اسلامى و دولتى قم است. روش تحقیق توصیفى پیمایشى و جامعه آمارى شامل کل دانشجویان دو دانشگاه هستند که تعداد 355 نفر از آنان به شیوه تصادفى طبقه اى، به عنوان نمونه آمارى انتخابشدند. تجزیه و تحلیل توصیفى داده ها نشان داد: 1. نقش بازدارندگى عوامل انگیزشى، نحوه ارائه خدمات پژوهشى،عوامل ادارى ساختارى، فرهنگى، فردى (فنى و تخصصى)، در پژوهش هاى دانشجویى دانشگاه آزاد اسلامى بیشتراز دانشگاه دولتى است که با اطمینان 99/0 و 01/0a= تأیید شدند. 2. بین رتبه بندى دانشجویان دو دانشگاه درمورد عوامل بازدارنده پژوهش دانشجویى تفاوت معنى دارى مشاهده نشد. 3. مهم ترین عوامل بازدارنده پژوهش دانشجویى در دانشگاه آزاد اسلامى عوامل فردى (فنى و تخصصى) و در دانشگاه دولتى نحوه ارائه خدمات پژوهشى است.