مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ
مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال هفتم پاییز و زمستان 1396 شماره 2 (پیاپی 14) (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
مطالعه حاضر به بررسی وضعیت هویت ملی جوانان و ابعاد سازنده آن و رابطه استفاده از انواع رسانه های داخلی و خارجی با هویت ملی جوانان پرداخته است. برای سنجش هویت ملی ابعاد شش گانه مشخص و سپس رابطه مصرف انواع رسانه ها با ابعاد مختلف هویت ملی و شاخص ترکیبی هویت ملی بررسی شده است. مطالعهبا روش پیمایشی بر روی 380 نفر از جوانان 15 تا 29 ساله مناطق 22 گانه شهر تهران انجام شده است. نتایج تحقیق نشان داد که بیشترین مصرف رسانه ای مربوط به استفاده از تلویزیون و ماهواره است. بررسی وضعیت هویت ملی جوانان نشان داد که میانگین هویت ملی جوانان 70 (در بازه 0 تا 100) است. مدل ساختاری رابطه استفاده از انواع رسانه ها با هویت ملی نشان داد که از میان شش رسانه مورد بررسی ماهواره با ضریب 0.23- دارای رابطه منفی و تلویزیون داخلی با ضریب 0.16 رابطه مثبت و معنی داری با هویت ملی جوانان دارند.
بررسی نقش آگهی های بازرگانی تلویزیون در ترویج سبک زندگی مطالعة موردی: آگهی های بازرگانی شبکة جم در زمستان 1394(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
- حوزههای تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات آموزش و ارتباطات اقناعی تبلیغات تجاری
- حوزههای تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات مطبوعاتی، رادیویی و تلویزیونی ماهواره
- حوزههای تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات گروه های ویژه سبک زندگی و رسانه
- حوزههای تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات مطبوعاتی، رادیویی و تلویزیونی تلویزیون قالب های محتوای تلویزیونی سبک زندگی تلویزیون
هدف از این مقاله بررسی نقش آگهی های بازرگانی تلویزیون در ترویج سبک زندگی می باشد.در این راستا پس از مطالعه تحقیقات پیشین در این حوزه، از مولفه های سبک زندگی بوردیو به منظور ارزیابی مولفه های ترویج سبک زندگی استفاده شده است.مولفه های مورد بررسی در این مدل با تمرکز بر سه طبقه اجتماعی بالا، پایین و متوسط با تکنیک تحلیل محتوای کمی مورد بررسی قرار گرفته اند. جامعه آماری این تحقیق کلیه پیام های بازرگانی پخش شده شبکه جم در زمستان 1394 می باشد.نتایج بررسی نشان داد که هر چهار مقوله مورد بررسی(لوازم داخلی محیط خانه، محیط بیرون خانه، ورزش ها و تفریحات و نقش های منزلتی) سبک زندگی مرتبط با طبقات بالای اجتماعی را ترویج می نمایند.همچنین نتایج بررسی نشان داد که تمرکز اصلی این تبلیغات بر ترویج سبک زندگی منطبق با طبقات بالای اجتماعی در دو مقوله "لوازم داخلی محیط خانه"و" محیط بیرون خانه" می باشد
بررسی موانع تاسیس شبکه های تلویزیون خصوصی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مقاله حاضر، موانع خصوصی سازی رسانه (تلویزیون) را مورد بررسی قرار داده است. به منظور بررسی موانع خصوصی سازی با استفاده از روش دلفی، موانع اصلی شناسایی شده و در چهار گروه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و حقوقی-قانونی طبقه بندی شده است. با استفاده از یافته های روش دلفی پرسشنامه تحقیق طراحی شده است. جامعه آماری تحقیق 600 نفر و جامعه نمونه 234 نفر می باشد که با استفاده از فرمول کوکران محاسبه و استخراج شده است. یافته های تحقیق با از استفاده از شاخص های آمار توصیفی و آزمون پارامتریک بررسی یک جامعه یا آزمون t تست، تحلیل شده است. داده های جمع آوری شده که به صورت عبارتهای کلامی جمع آوری شده، با در نظر داشتن مقدار عدد فازی نظیرش، دیفازی گردیده و برخی از شاخص های گرایش به مرکز و پراکندگی از مرکز محاسبه شده است برای آزمون فرضیه ها از شاخص های آمار توصیفی و آزمون پارامتریک بررسی میانگین یک جامعه یا آزمون t تست استفاده شده است. بدین منظور از نرم افزارهای SPSS و Excel برای انجام عملیات آماری بهره گرفته شده است.
رابطه ی میزان نوع استفاده از اینترنت با نگرش دانشجویان نسبت به اثرات اینترنت بر آشفتگی افکار، اختلال خواب و تیک های عصبی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ی میزان نوع استفاده از اینترنت با نگرش دانشجویان نسبت به اثرات اینترنت بر آشفتگی افکار، اختلال خواب و تیک های عصبی انجام گردید. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش جمع آوری اطلاعات، همبستگی است. نمونه ى پژوهش، شامل 249 نفر از دانشجویان (دختر و پسر) بودند که تجربه ی استفاده از اینترنت را داشتند. برای جمع آوری داده ها از نگرش سنج محقق ساخته ی اثرات اینترنت استفاده شد. این سنجه نگرشی توسط 15 متخصص بررسی و اعتبار صوری و محتوایی آن مورد تأیید قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل نتایج پژوهش، روش آماری رگرسیون چند متغیره استفاده گردید. بر اساس نتایج تحقیق، میزان و نوع استفاده از اینترنت به عنوان متغیر پیش بین، حدود 16% تغییرات متغیر وابسته ( اختلال خواب و تیک عصبی ) را تبیین می کند. نتایج تحقیق نشان داد میزان استفاده از برخی کاربردهای اینترنتی همانند تعامل با سایت های اجتماعی با اختلال خواب و تیک های عصبی رابطه مثبت و میزان استفاده از برخی کاربردهای دیگر همانند استفاده از سایتهای آموزشی با متغیر وابسته رابطه منفی دارد.
آسیب شناسی اشاعه حقوق شهروندی از طریق رسانه های جمعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
رسانه های گروهی بدلایل مختلف ازجمله ضعف در جلب رضایت و اعتماد مخاطبان، سهم اندکی در آموزش حقوق شهروندی به شهروندان دارند، لذا منبع آموزشی افراد در زمینه حقوق و تکالیف شهروندی در شهر تهران، رسانه های داخلی نیستند و آن را باید در جای دیگری مانند مدارس، دانشگاه ها، رسانه های خارجی و رسانه های محیطی (مثل بیلبوردها، دیوارنوشته ها و ...) و ارتباطات میان فردی جستجو کرد. بعبارت دیگر، رسانه های جمعی تاکنون تأثیر قابل توجهی برآگاهی شهروندان تهران از حقوق شهروندی نداشته اند، و لازم است این نقش آنها مورد بازبینی قرار گرفته، و تقویت شود.برای بررسی بیشتر، مطالعه و پژوهشی پیرامون موضوع تأثیر استفاده از رسانه های داخلی (تلویزیون، رادیو و مطبوعات) بر آگاهی افراد از حقوق شهروندی خود، در میان ساکنین شهر تهران صورت گرفت ، و از دیدگاه های نظریه پردازانی چون لرنر ، راجرز،کاتز و ... استفاده شد. متغیرهای مستقل این پژوهش شامل میزان استفاده از رسانه های گروهی،میزان رضایت از برنامه های آموزشی و اعتماد به رسانه های داخلی بوده و جامعه آماری تحقیق نیز افراد 18 سال به بالای ساکن شهر تهران می باشند.
نقش شبکه های اجتماعی در هویت تمدنی کاربران ایرانی (مطالعه موردی فیس بوک و تلگرام)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
اینک صحبت در خصوص این موضوع که شبکه های اجتماعی خود به تحولات سیاسی زیادی جامه عمل پوشانده، چنانکه در تحولات بیداری اسلامی عربی مشاهده میکنیم، چندان دور از واقعیت نیست. بدون تردید نمیتوان انقلاب ها و جنبشهای اخیر منطقه را جدای از نقش رسانه و شبکه های اجتماعی مورد بررسی قرار داد. رسانه های بین المللی شده و شبکه های اجتماعی مجازی، چه تأثیری بر هویت ملی (و بهطور خاص حوزه ی تمدنی فارسی زبان) کاربران ایرانی داشته است؟ از یکسو شکاف دیجیتال(digital divide) در توزیع اطلاعات از ناحیه رسانه بین المللی شده، توان تأثیرگذاری آنرا سلب نموده، و از دیگرسو، جهانی شدن مانع ازکارآمدی کارگزاری آگاهی بخش بین المللی شده، شده است که این مورد دوم خود، به دو دلیل منجر به بازگشت به هویت مادر (و در اینجا حوزهی تمدنی فارسی) میشود و توانایی رسانه بین المللی شده در جهت ایجاد دو و چند دستگی تمدنی و ملی را از کار انداخته است، این دو دلیل،یکی ضرورت توجه به هویت مادر و دیگر، ضرورت شکل گیری و قوام ائتلاف تمدنی است. که برای اثبات این دو مورد از اعضا و شهروندان شبکه های اجتماعی فیس بوک و تلگرام آزمونی صورت گرفته است
بنیان های روایتِ سینمایی از منظر پروای وجود(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف این نوشته آشکار نمودن منشاء و بنیان های روایت سینمایی، یعنی امکان ها و ضرورت های آن، است. روایت سینمایی به مثابه رفتار انسان ریشه در ذات و نحوه هستی انسان دارد و ضرورتاً برآمده از ذات انسان است. در این مقاله از منظر پروای وجود، یعنی از منظر یکی از وجوه بنیادین انسان، و با راهنما قرار دادن نگرش کلی هایدگر به هستی به ماهو و هستیِ انسان و حقیقت یا ناپوشیدگی و با روشی توصیفی-تحلیلی سعی در تبیین ضرورت ها و امکان های روایت به مثابه زبان ، امکان ها و ضرورت های مونتاژ سینمایی بر مبنای حضور نامتعین و آموخته های انضمامی برآمده ایم، و در نهایت و پس از بررسی روایت از این سه زاویه روشن خواهد گشت که پروای وجود به مثابه سرشت ذاتی انسان که دغدغه حقیقت یا ناپوشیدگی موجود و وجود را دارد، و از آن رو که باهم-بودن و لذا زبان به ماهو زبان، و نیز آموخته های انضمامی را ضرورت می بخشد، مبنای بروز رفتاری همچون روایت سینمایی در انسان است.
ارائه مدل علی روابط نفوذ اجتماعی و هنجار ذهنی بر نگرش جوانان به برنامه های ماهواره ای: نقش واسطه ای درک از سهولت دسترسی و سودمندی برنامه ها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر، با هدف ارائه مدل علی روابط نفوذ اجتماعی و هنجار ذهنی بر نگرش جوانان به برنامه های ماهواره ای با تاکید بر نقش واسطه ای درک از سهولت دسترسی و سودمندی برنامه ها انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه افراد بالای 15 سال ساکن در شهرهای استان فارس تشکیل می دهد که به روش خوشه ای چند مرحله ای و تصادفی از تعداد 600 نفر با استفاده از پرسشنامه مصاحبه شده است. یافته ها حاکی از آن است که متغیرهای نفوذ اجماعی، هنجار ذهنی، سودمندی ادراک شده و درک از سهولت دسترسی بر نگرش استفاده از ماهواره اثر مستقیم و معنادار دارند. نتایج تحقیق نشان می دهد که دلایل گرایش افراد به شبکه های ماهواره ای و میزان اثرگذاری این شبکه ها بر آنها، فرایند پیچیده ای است که به متغیرها و عوامل متعددی بستگی دارد. برخی از این عوامل عبارتند از انگیزه و میزان استفاده از رسانه ها، میزان وابستگی و دسترسی به رسانه ها، سود معنوی و رضایت حاصله از رسانه و غیره.
فرهنگ و جامعه پذیری سیاسی در عصر اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
جامعه پذیری سیاسی نوع خاصی از آموزش سیاسی است که به موجب آن مردم نگرش ها، ارزش ها، باورها، عقاید و رفتارهای خود را به نحوی توسعه می دهند تا برای یک شهروند خوب شدن در کشورشان مساعد باشد. همچنین جامعه پذیری سیاسی فرایندی است که بوسیله آن مردم به عقایدشان راجع به سیاست شکل می دهند. بنابراین مردم در حین فرایندی که جامعه پذیری سیاسی نامیده می شود با فرهنگ سیاسی آشنا می شوند. آموزش سیاسی از کودکی آغاز و در سراسر عمر شخص ادامه می یابد. با این وجود تحولات شگرف در فناوری اطلاعات واقعیت انکارناپذیری است که می تواند تغییرات اساسی در روند فرهنگ و جامعه پذیری سیاسی ایجاد نماید. در این مقاله نقش فناوری اطلاعات بر جامعه پذیری سیاسی و به تبع آن فرهنگ سیاسی در جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار خواهد گرفت. روش پژوهش در این مقاله توصیفی– تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای خواهد بود. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر تحولات فناوری اطلاعات بر فرهنگ و جامعه پذیری سیاسی خواهد بود. نتیجه حاصل از این پژوهش این است که چون جامعه پذیری سیاسی منجر به رفتار سیاسی می شود؛ پس بر فرهنگ سیاسی نیز تأثیر گذار است و توسعه فناوری اطلاعات در این دگرگونی نقش اساسی را ایفا می نماید.
اولویت اخلاق وظیفه گرا بر اخلاق فضیلت محور در عرصه رسانه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
دو جریان اصلی حاکم بر حوزه فلسفه اخلاق عبارت اند از: اخلاق فضیلت (virtue ethics) و اخلاق وظیفه گرا (deontological ethics). دریافت فضیلت محور از اخلاق دریافتی است که اغلب دانشوران حوزه فلسفه اخلاق آن را بارزترین ویژگی تفکر اخلاقی کلاسیک قلمداد می کنند. درواقع فلسفه اخلاق مورد نظر افلاطون و ارسطو و به تبعِ آنها فیلسوفان اسلامی و مسیحی، فلسفه اخلاقی بود که می بایست به فضیلت مندشدن آدمی می انجامید. این در حالی است که اخلاق وظیفه گرا، عمدتا اخلاقی است که با تحولات ژرف سده های اخیر در حوزه تفکر ملازم بوده است؛ تحولاتی که در آن مبنای داوری اخلاقی عمل به وظیفه از سوی شخص آن هم با ابتنای بر مقوله حقوق انسانی است. ما در این مقاله خواهیم کوشید تا از اولویت اخلاق وظیفه گرا بر اخلاق فضیلت در عرصه ی رسانه دفاع کنیم. «اولویت» در اینجا به معنای «برتری» نیست بلکه سخن بر سر آن است که ما برای رسیدن به اخلاق فضیلت محور در عرصه ی رسانه، ضرورتا نیازمند شناسایی اولویت اخلاق وظیفه گرا بر اصول اخلاق فضیلت در این عرصه هستیم.