مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ

سیمای استانی ایلام برای غنای هرچه بیشتر فرهنگ بومی استان تأسیس شده است. حفاظت از فرهنگ و زبان کردی و در عین حال ارائه تصویری واقع بینانه از آن به نسل جدید، از جمله وظایف اساسی این رسانه است. پژوهش حاضر در راستای بررسی عملکرد سیمای ایلام در این زمینه، از طریق مصاحبه با نخبگان فرهنگی شهر ایلام انجام شده است. اینکه سیمای ایلام چه تصویری از فرهنگ و زبان کردی را به مخاطب ارائه می دهد، پرسش آغازین نوشتار حاضر است. پژوهش به روش کیفی انجام شده است؛ بدین ترتیب که نخست با نخبگان فرهنگی شهر ایلام مصاحبه شده است و پس از آن، پژوهشگر با روش تحلیل محتوای کیفی، به بررسی متن مصاحبه های انجام شده پرداخته است. بنا بر اصل اشباع نظری، 15 نفر مورد مصاحبه قرارگرفته اند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که برنامه های سیمای ایلام، وجهه رسمی زبان کردی را تنزّل می دهند. همچنین، این برنامه ها با برجسته سازی ابعاد سنتی فرهنگ کردی و نادیده گرفتن کارایی آن در زندگی مدرن، فرهنگ کردی را به مثابه فرهنگی نازل ترسیم می کنند. مصاحبه شوندگان، کاستی های زبان کردی معیار را در سیمای ایلام این گونه بیان کرده اند: عدم انتخاب لهجه معیار مناسب، استفاده نکردن از رسم الخط کردی، نبود واژه سازی های درست و علمی و گرته برداری صرفی و نحوی از زبان فارسی.

شناخت دقیق و درست تهدیدهای شبکه های رسانه ای متخاصمِ حریف و تدوین راهبرد های مناسب برای مقابله با آنها، نقشی مؤثر و مهم در خنثی سازی فعالیت های رسانه ای دشمنان جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت که تعلل در آن، ضمن به هدردادن وقت، انرژی و منابع مالی، می تواند آثار زیانبار و خطرناکی را به همراه داشته باشد. این پژوهش به بررسی نقش شبکه ماهواره ای صدای امریکا در پیشبرد اهداف امریکا در جمهوری اسلامی ایران طی سال های 2009-2011 می پردازد. هدف این مقاله، بررسی شبکه صدای امریکا و نقش آن در پیشبرد اهداف امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران بوده و پرسش اصلی که نویسندگان در این پژوهش درصدد پاسخ گویی به آن بوده این است که شبکه رسانه ای صدای امریکا در پیشبرد اهداف امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران چه نقشی دارد. بر این اساس، به ابعاد گوناگون آن و نقش هایی که این شبکه رسانه ای برای پیشبرد اهداف امریکا در کشورمان ایفا می کند، اشاره می شود، با این فرضیه که شبکه رسانه ای صدای امریکا با برجسته سازی اختلافات و مسائل داخلی، مشکلات ناشی از تحریم اقتصادی، مسئله هسته ای، حقوق بشر و تروریسم، زمینه مساعدی را برای پیشبرد اهداف ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی ایران فراهم کرده است.

پژوهش حاضر که به بررسی رابطه اعتیاد به اینترنت و سلامت روانی دانشجویان می پردازد، به دنبال پاسخ گویی به این پرسش است که چه رابطه ای بین اعتیاد به اینترنت و سلامت روانی دانشجویان مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی وجود دارد. برای پاسخ به این پرسش، با بررسی ادبیات موجود در حوزه های رفتاری و رسانه ها، سه فرضیه در قالب بررسی رابطه سلامت روانی با اعتیاد به اینترنت؛ جنس و مقطع تحصیلی دانشجویان تدوین گردید. پژوهش حاضر از نوع توصیفی ـ همبستگی است و جامعه آماری آن، همه دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی را دربر می گیرد که تعداد آنها 3600 نفر می باشد. حجم نمونه بر اساس فرمول و جدول مورگان، 368 نفر و روش نمونه گیری از نوع تصادفی سیستماتیک است. گردآوری داده ها از طریق مطالعات نظری و میدانی انجام شده و ابزار سنجش پژوهش عبارت است از: تست اعتیاد اینترنتی یونگ و پرسش نامه سلامت عمومی (GHQ) که با استفاده از آنها رابطه اعتیاد و سلامت روانی همه دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد با جنس و مقطع تحصیلی آنها آزموده شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین اعتیاد به اینترنت و جنسیت رابطه معناداری وجود ندارد، اما بین اعتیاد به اینترنت و مقطع تحصیلی رابطه مثبت معناداری وجود دارد. همچنین، بین سلامت روانی و اعتیاد به اینترنت و جنسیت رابطه معناداری وجود دارد، اما بین سلامت روانی و مقطع تحصیلی رابطه معناداری وجود ندارد.

استدلال اصلی نوشتارِ حاضر این است که فضای فعالیت رسانه ای (در این پژوهش، مطبوعات مدّ نظر است)، به عنوان یکی از اضلاع سه گانه بسیج اجتماعی، در کنار رشد شهرنشینی و سواد، رفته رفته پس از پیروزی انقلاب اسلامی بهبود یافته است و در میانه دهه 70، با رشد سریع سواد عمومی و عالی به همراه شهرنشینی و افزایش تقاضا برای آزادی های سیاسی، فضای فعالیت مطبوعاتی نیز رشد مطلوبی یافته است. یکی از شاخص های مهم توسعه سیاسی، بسیج اجتماعی است؛ به عبارتی، بسیج اجتماعی اغلب زیرساخت های توسعه سیاسی را دربرمی گیرد. همچنین، به نوعی زیربنای روند توسعه است. بسیج اجتماعی نتیجه رابطه میان سطح شهرنشینی، سطح سواد و آموزش و فضای فعالیت رسانه ای و نشر اطلاعات است. این سه متغیر به عنوان عوامل به هم وابسته، با رشد خود به فرآیند مشارکت سیاسی کمک کرده و توسعه سیاسی را موجب می گردند.

مسئله این پژوهش، بازنمایی جامعه ایران در مواجهه با مدرنیته در سریال قهوه تلخ مهران مدیری است؛ یعنی، پرسش اصلی ما این است که آیا در این سریال، جامعه ایران پدیده ای نامعقول و ناسازگار با مدرنیته بازنمایی می شود؟ برای پاسخ به این پرسش، از روش تحلیل روایت (الگوی تحلیل شخصیت های گریماس) استفاده کرده ایم. سپس، با استفاده از مطالعات پسااستعماری به نقد بازنمایی شخصیت های سنتی و مدرن و موانع شکل گیری مدرنیته در ایران پرداخته ایم. یافته های پژوهش بعد از تطبیق الگوی گریماس بر چهار اپیزود سریال، نشان می دهد که همه شخصیت های سنتی سریال، به عنوان دیگری «مستشارالملک» (نماد مدرنیته) بازنمایی شده اند؛ به عبارتی، با استفاده از کلیشه هایی مانند کندذهن، تنبل، منفعت طلب و بی منطق شخصیت پردازی شده اند. در مقابل، قهرمان داستان (نماد مدرنیته) شخصیتی خلاق، فعال و منطقی بازنمایی شده است. در کلّ سریال، مستشارالملک نقش فاعل را برعهده دارد؛ از این مسئله می توان چنین نتیجه گرفت که فرهنگ و جامعه ایران افراد را به گونه ای بازنمایی می کند که هیچ انگیزه ای برای تغییر و پیشرفت ندارند. بنابراین، جامعه ایران فاقد هرگونه توان برای تغییر و تلاش به سمت مدرن شدن است. در روایت سریال، موانع اصلی شکل گیری مدرنیته که عبارت اند از: ساختار نظام آموزشی، ساختار عمودی قدرت، استبداد ایرانی، کندذهنی و تنبل بودن ایرانیان، مانع رسیدن قهرمان داستان به اهدافش می شود. بر اساس نقد پسااستعماری، می توان گفت اگرچه سریال بر نقاط ضعف جامعه ایران به درستی دست می گذارد، در نهایت روایت غالب سریال به گفتمان های شرق شناسانه نزدیک می شود که مورد نقد مطالعات پسااستعماری است.

با ورود به هزاره سوم، شاهد تغییرات سریع در فنّاوری ها و شدت پیچیدگی محیط هستیم. در چنین شرایطی، سازمان ها با توجه به محیط رقابتی و حفظ و بقای خویش، لازم می دانند که از تکنولوژی های جدید و تجهیزات مدرن با توجه به مزایایی که دربر دارد، برای افزایش کارایی و بهره وری هرچه بیشتر سازمان خود بهره مند گردند. اما، همچنان شاهد سوء استفاده هایی (سایبرلوفینگ) از این فنّاوری های جدید از جمله اینترنت هستیم که اخیراً سبب واردآمدن مشکلات عدیده و خسارت های فراوانی شده است. مهم ترین گام در این خصوص، بررسی و شناسایی عوامل مؤثر در ایجاد سایبرلوفینگ و چگونگی پیشگیری از این پدیده است. هدف از انجام این تحقیق، مشخص کردن علل و پیامدهای سایبرلوفینگ و ارائه پیشنهادها مبنی بر کاهش انجام سایبرلوفینگ است. روش تحقیق به صورت کیفی (گراندد تئوری) بوده و در این تحقیق داده ها از طریق مصاحبه ها و مقالات جمع آوری گردیده است. مدل ارائه شده در تحقیق مدل پارادایم است. نتایج تحقیق نشان می دهد که عوامل فردی، سازمانی و محیطی/ بیرونی از جمله مواردی هستند که در ایجاد پدیده سایبرلوفینگ نقش مهمی را ایفا می کنند.