حکومت های ایرانی- اسلامی

از انقلاب تعریف‌های گوناگونی ارائه شده است. برخی، مفهوم انقلاب را به معنی تحولات ریشه‌ای در ساختار سیاسی از طریق جدال قهرآمیز، هنگامی که یک گروه در ساختار سیاسی جانشین گروه دیگر می‌شود و نظم سیاسی را دگرگون می‌کند، به کار برده‌اند. این در حالی است که از دید جامعه‌شناسی، مفهوم انقلاب عبارت است از تغییر نظام سیاسی و تجدید بنای اقتدار و نظم سیاسی. انقلاب حاصل فرایند بسیج اجتماعی مردم توسط برگزیدگان انقلابی است، بدان سان که به تحولات سریع و ریشه‌ای سیاسی منتهی شود.

۲۷۶۶.

گزارشی از تلاش ملاعلی کنی در ماجرای سیدمحمدحسن کاشانی به همراه چند نامه؛ جدال دو اندیشة سیاسی در اصفهان عصر ظل السلطان

نویسنده: علیرضا اباذری

منبع: پیام بهارستان ۱۳۸۸ شماره ۴

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار فرهنگی

تعداد بازدید : ۱۰۰۱ تعداد دانلود : ۱۲۴۹

۲۷۶۷.

نحوة تملک زمین‌های بهارستان توسط مجلس شورای ملی

نویسنده: کیوان شیرویی

منبع: پیام بهارستان ۱۳۸۸ شماره ۵

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار مشروطه

تعداد بازدید : ۹۱۰ تعداد دانلود : ۸۶۶

۲۷۶۸.

تحولات تاریخی گمرک ایران و رونق اقتصادی در دوره قاجاریه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حبیب الله سعیدی نیا

منبع: تاریخ ایران زمستان ۱۳۸۸ شماره ۵ (پیاپی ۶۳/۵)

کلیدواژه‌ها: تجارت تعرفه گمرکی تراز بازرگانی وزارت گمرک دوره قاجاریه اجاره داری گمرکات

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۱۷ تعداد دانلود : ۹۶۴

سازمان گمرک در ایران از قدمت زیادی برخوردار است. حکومت های ایران در دوران باستان و اسلامی هر کدام به شکلی دارای گمرک بوده و در انجام معاملات و مراودات اقتصادی به وضع حقوق و مقررات گمرکی پرداخته اند. با روی کار آمدن سلسله قاجاریه در آغاز قرن سیزدهم قمری (19 م)، به دلیل تحولات جهانی و افزایش روابط اقتصادی، سیاسی و نیز حضور ایران در نظام اقتصاد جهانی، تحولات عمده ای در سازمان گمرک کشور به وجود آمد که تأسیس وزارت گمرک، تنظیم و انتشار نظامنامه گمرکی، لغو اصول اجاره داری و وضع تعرفه های نوین گمرکی از مهم ترین آنها محسوب می شود که بیشتر پس از حضور نیروهای خارجی در امور گمرکی و مالیاتی ایران حاصل شد. این تحولات گرچه موجب شکل گیری ساختار نوین گمرکی در ایران و افزایش نسبی درآمد گمرکات نسبت به دوران پیش از قاجاریه شد گردید ولی نتوانست بسترهای لازم جهت رونق اقتصادی و مالی کشور را فراهم نماید؛ در نتیجه سود حاصل از این تحولات بیشتر نصیب کشورهای صاحب قدرت و نفوذ در ایران شد. روش این پژوهش و جهت گیری شیوه گردآوری داده ها، تاریخی بوده و از اسناد آرشیوی و منابع معتبر استفاده شده است.

۲۷۶۹.

بررسی تاریخی خیابان (چهارباغ) شهر مشهد در عصر صفویه (1020-1016 هـ.ق)

نویسنده: مهدی حقیقت بین مجتبی انصاری محمدرضا پورجعفر

منبع: پژوهش های تاریخی زمستان ۱۳۸۸ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: هویت مشهد درخت خیابان

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۰۰۶ تعداد دانلود : ۱۶۲۸

دولت صفوی، در پی تحقق آرمانشهرهایی بوده که ریشه در باورها و اعتقادات اسلامی داشته است. گذشته تاریخی شهرهای صفوی گویای اهمیت آنها به عنوان مکانهایی جهت تجسم سمبل ها و نمادهاست؛ سمبل هایی که علاوه بر تداعی مفاهیم اعتقادی، نمایش دهنده قدرت دولت حاکمه و نمادهایی هویت دهنده به شهر بوده اند. در تاریخ شهرسازی صفوی، ازجمله عناصر نمادین، خیابان (چهارباغ)های عریض و مستقیمی است که از عناصر اصلی توسعه و بهسازی شهرها در این عصر بوده اند. در سابقه تاریخی شهر مشهد نیز به احداث خیابان چهارباغ در زمان شاه عباس صفوی و به منظور بهسازی شهر اشاره شده است که در این مقاله به تفصیل به این مهم پرداخته خواهد شد. بخش ابتدایی این مقاله به توضیح درباره سابقه تاریخی شهر مشهد، بخصوص در عصر صفوی، و همچنین جایگاه منحصر به فرد حرم مطهر در شهرسازی این شهر اختصاص دارد. این مقاله سپس با تکیه به برخی اسناد تاریخی و مطالعات تحلیلی، به تاریخ، چگونگی احداث و همچنین ساختار و ویژگیهای کالبدی، عملکردی و ذهنی خیابان چهارباغ شهر مشهد اشاره می نماید. قسمت بعدی مقاله به بررسی میزان تشابه خیابان چهارباغ شهر مشهد با چهارباغ اصفهان می پردازد. نتیجه گیری این مقاله گویای تشابه خیابان چهارباغ شهر مشهد و چهارباغ اصفهان در پیروی از اصول واحدی است که متناسب با شرایط مکان و عناصر موجود در سایت به کار گرفته شده اند.

۲۷۷۰.

جایگاه مسأله فرنگ در روایت مورخان دوران قاجار(بررسی برخی از گزارش های تاریخی)

نویسنده: محسن خلیلی

منبع: تاریخ نگری و تاریخ نگاری دوره جدید بهار ۱۳۸۸ شماره ۱ (پیاپی ۷۶)

کلیدواژه‌ها: هویت تاریخ نگاری قاجاریه کیستی و چیستی ایران عنصر فرنگی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۱۵ تعداد دانلود : ۷۷۹

هیچ واقعه گذشته فی نفسه واجد اهمیت نیست.شناخت آن تنها از این جهت ارزشمند است که ما را به بررسی و ارزیابی دقیق و عینی آینده هدایت کند.تاریخی که به این هدف کمک نکند به اندازه بلیط باطله اتوبوس، بی ارزش است. توماس ماکائولی چکیده هم سرنوشت بودن داستان و تاریخ، معمای غامضی نیست.زیرا اندکی دقت در مفهوم واژه تاریخ می تواند چاره ساز باشد.بی گمان این نکته پذیرفتنی است که جهان تشکیل شده از رویدادهای بسیار است.اما میان رویدادهای معطوف و رویدادهای به شمار نیامده، تفاوت بسیار است.تاریخ به معنای پژوهش درباره رویدادهایی است که در یک دوره زمانی خاص از سوی افراد پژوهشگر به شمار آمده، به چشم دیده شده و در ذهن، مورد عطف توجه قرار گرفته و به کار ساختن سازه ای از روایت درباره همان رویدادها آمده اند.واقعیت فزون بر تاریخ است و با فاصله ای بسیار از حیث عدد و رقم، پیشتاز است.این امر به زایش هویت می انجامد.هویت در این معنا یکی از محک هایی است که می توان با تکیه بر آن، رخداد تاریخی شده را مورد بررسی قرار داد.هنگامی که از هویت به مثابه فرآیند سخن می گوییم در حقیقت از استمرار پدیده های تاریخی شده ای سخن به میان آورده ایم که یک فرد، گروه، قوم یا ملت در مقام پاسخ به پرسش هایی که از او درباره گذشته اش پرسیده اند برمی آید.نگارنده با واکاری پنج اثر تاریخی در صدد بررسی عنصر فرنگی در گزارش های تاریخی روزگار قاجاران برآمده است.

۲۷۷۱.