مدرن شدن زنان و صمیمیت زناشویی (مطالعه سه نسل از زنان تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
جامعه ایران در سده اخیر شاهد دگرگونی های اجتماعی و سیاسی گوناگونی از جمله تغییر در نقش و پایگاه زنان و تحولات خانواده بوده است. این مقاله رابطه این دو تحول، یعنی مدرن شدن زنان (مدرنیت عینی و مدرنیت ذهنی) و تحول شیوه های صمیمیت را در شهر تبریز، طی سه نسل اخیر بررسی می کند. منظور از مدرنیت عینی، حضور فرد در فضاهای مدرن و مصرف محصولات جدید است. مدرنیت ذهنی نیز به خصلت های انگیزشی، نگرشی و رفتاری افراد برای انطباق با شرایط جدید گفته می شود. هدف از انجام دادن این پژوهش، شناخت مسیر دگرگونی صمیمیت زناشویی و عوامل مؤثر بر آن است. جامعه آماری شامل همه زنان متأهل شهر تبریز است که نمونه 997 نفری از آنان در قالب سه نسل بررسی شد. متغیرهای مستقل شامل نسل، تحصیلات، طبقه اجتماعی، مدرنیت عینی و مدرنیت ذهنی هستند. متغیر وابسته (صمیمیت) با تحلیل رگرسیونی و به وسیله نرم افزار Amos Graphics آزموده شد. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد چهار متغیر مدرنیت ذهنی، مدرنیت عینی، طبقه اجتماعی و نسل، برخلاف متغیر تحصیلات، بر متغیر صمیمیت تأثیرگذارند. نتایج آزمون مدل نیز نشان می دهد داده های تجربی، مدل نظری پژوهش را تأیید می کنند. با اتکا به یافته های این پژوهش می توان گفت شیوه های صمیمیت در سه نسل مورد بررسی دگرگون شده و مدرن شدن زنان نقشی مهم در این دگرگونی داشته است.