فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵۰۱ تا ۵۲۰ مورد از کل ۲۷٬۱۲۳ مورد.
۵۰۲.

جایگاه زن در فرهنگ و حقوق عصر ساسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسلام حقوق زن فرهنگ ساسانیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۳۴ تعداد دانلود : ۲۵۵۲
با ظهور اسلام زن از مقام و پایگاه اجتماعی والایی برخوردار گردید. زنان به عنوان عضو فعال اجتماع در همه عرصه های علمی، فرهنگی، سیاسی و … درخشیدند. امّا به تدریج این موقعیت ممتاز خود را از دست دادند و به حاشیه رانده شدند. ظلمی که در تاریخ بر زنان رفت ثمرة بینش محرفی بود که به تدریج با اسلام ناب آمیخته گشت و واقعیات اجتماع نیز شرایط پذیرش این کژ اندیشی را فراهم ساخت.از جمله عواملی که بر فرهنگ اسلامی- و از آن جمله نگاه مسلمانان به زن - تأثیر نهاد فرهنگ سرزمین های مفتوحه بود که به دلیل امتزاج و آمیختگی میان قوم غالب و مغلوب صورت گرفت. فرهنگ ایران پیش از اسلام از آن جهت که در دوره اسلامی در تکوین فرهنگ و تمدن مردم مسلمان این قلمرو وسیع بیشترین تأثیر را داشته است، سزاوار بررسی است. جایگاه زن در این فرهنگ و نیز در حقوق عصر ساسانی موضوع تحقیق این مقاله است.
۵۰۳.

فراتر از نظریه ها

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۲۱
ظهور پدیده شگفت انگیز انقلاب اسلامی ایران نه تنها نظریه پردازان انقلاب را غافلگیر کرد، بلکه سبب بی اعتبار شدن نسل سوم نظریه های انقلاب و پیدایش نسل چهارم این نظریه ها با ساختار تحلیل فرهنگی و ایدئولوژیک شد. اینکه تحلیلگران و نظریه پردازان انقلاب تا چه حد به درک ماهیت انقلاب اسلامی ایران موفق شوند و جزر و مد تاریخی آن را دریابند، مستلزم اتخاذ رویکردهای کاملاً علمی، همه جانبه نگر، منصفانه، و عمیقاً فرهنگ شناسانه است که با توجه به هرچه بیشتر اجتماعی شدن خصوصیت گروه ها و جریانات و هرچه بیشتر فرهنگی شدن روابط بین المللی، امیدوارکننده به نظر می رسد.به منظور بحث درباره ماهیت انقلاب اسلامی به سراغ یکی از استادان علوم سیاسی دانشگاه تهران، که در عرصه نظریه های انقلاب مطالعات و تحقیقات ارزشمندی انجام داده است آمده و گفت وگویی انجام داده ایم که متن آن پیش روی گرامی شماست. آقای دکتر مصطفی ملکوتیان عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران است. کتاب «انقلاب اسلامی در سپهر نظریه پردازی» از جمله فعالیت های پژوهشی دکتر ملکوتیان در حوزه انقلاب اسلامی است که در محافل دانشگاهی و علمی مورد توجه واقع شده است
۵۰۵.

پیامدهای اشغال ایران در شهریور 1320

کلید واژه ها: اجتماعی نظامی اقتصادی سیاسی متفقین اشغال ایران شهریور 20

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۱۴ تعداد دانلود : ۱۱۵۶
جنگ جهانی دوم با حمله ی هیتلر به لهستان در شهریور 1318 ش/ سپتامبر 1939 م آغاز شد. اگر چه ایران اعلام بی طرفی کرده بود امّا در سال 1320 ش/ 1941 م آلمان در خاک شوروی پیشروی کرد و پس از آن ایران به سبب موقعیّت حسّاس خود توجّه بیشتر دولت های درگیر در جنگ را به خود جلب کرد. به هر ترتیب، ایران نیز درگیر جنگ جهانی شد و این امر سبب نتایجی در این کشور گردید. مسائل داخلی ایران در طیّ جنگ جهانی دوم را باید به مسائل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و نظامی تقسیم کرد. بعضی از این مشکلات ناشی از جنگ و برخی دیگر در نتیجه ی مستقیم اشغال کشور به وسیله ی نیروهای خارجی و حضور آن ها در کشور است. هجوم ناگهانی ارتش های متّفقین به خاک ایران، نگرانی شدیدی در سراسر کشور پدید آورد و به دنبال حوادث ناشی از این هجوم سر رشته ی امور در غالب موارد از دست دولت بیرون رفت و ناامنی و هرج ومرج، وضع نابسامان اقتصادی، مسئله ی نان و موادّ غذایی و چگونگی ارتباط با دولت های خارجی مشکلات بسیاری را برای کشور پدید آورد. در این زمان دولت های متعدّدی بر سر کار آمدند که نه برنامه ای داشتند و نه توانستند مشکلات پیش آمده را به خوبی حل کنند، بر این اساس مسأله ی اساسی این مقاله نتایج و آثار اشغال ایران بوده است که بدون شک در تحلیل حوادث بعدی بی تأثیر نخواهد بود.
۵۰۶.

لباس بهانه ای بیش نبود

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۷۳
هرچند رضاشاه از نهاد روحانیت و روحانیان مبارزی همچون سیدحسن مدرس خاطره تلخی در ذهن داشت، قانون متحدالشکل کردن لباس و محدود کردن روحانیان برای استفاده از لباس دینی، برنامه های بسیار دوراندیشانه تر و بنیادی تر استعمارگران بیگانه برای تضعیف و سپس اضمحلال دین و دین ورزی و از میان بردن اقتدار و اعتبار اسلام بود.قانون اجباری اتحاد شکل لباس با خود رضاشاه از ایران رخت بست و انتظاری جز این هم نبود، اما برای عموم مردم و طبقه روحانیان زحمت ها و رنجش های فراوانی به وجود آورد. مقاله ذیل شرح مفصلی از این ماجرا و عکس العمل های ارزشمند علما در مقابل آن است.
۵۰۷.

بررسی پیامدهای سیاسی اصلاحات ارضی در ایران و تاثیر آن بر ساختار سیاسی دهه 50 خورشیدی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: اصلاحات ارضی انقلاب ایران ساختار سیاسی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی دوم اقتصادی
  2. حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد بخشی،اقتصاد صنعتی،کشاورزی،انرژی،منابع طبیعی،محیط زیست اقتصاد کشاورزی مالکیت زمین و اجاره داری،اصلاحات ارضی،استفاده از زمین
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی توسعه جامعه شناسی توسعه
  4. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی توسعه پایدار روستایی
تعداد بازدید : ۵۳۷۱ تعداد دانلود : ۲۴۷۹
این پژوهش،بررسی کیفی و در حوزه جامعه شناسی تاریخی است. تاریخ گونه ای از شناخت و آگاهی است که همواره تحت تاثیر حاکمان و نخبگان قدرت بوده است. جامعه شناسی تاریخی می کوشد تا آنچه رخ داده است را به دور از هرگونه تعصب و تعلق خاطر بررسی کند، تا شاید بتواند به کنه وقایع پی ببرد و با ارایه تحلیلی از پیامدها، بتواند شناختی منطبق بر واقعیت از پاره های عینی و ذهنی بدست آورد. در همین راستا، پژوهش حاضر به بررسی رخدادهای حاصل از برنامه اصلاحات ارضی شاه که در قالب انقلاب سفید انجام گرفت با تمرکز بر تاثیرات آن در دهه 50 خورشیدی پرداخته است. داده های مورد نیاز در این پژوهش با روش کتابخانه ای و اسنادی جمع آوری گردیده است و تلاش شده است با بهره گیری از فن مصاحبه و گفتگو، تحلیل دقیقتری از آنچه رخ داده است، بدست آید. ذهنیت و عینیت های مطرح شده در بررسی پیامدهای سیاسی اصلاحات ارضی در ایران و تاثیر آن بر ساختار سیاسی دهه 50 خورشیدی و برآیندهای حاصل از آنها، بر اساس مدل عام(تحلیلی) دیالکتیکی استخراج گردیده و مورد تحلیل و تفسیر قرار گرفته اند. شکل گیری جنبش های رادیکال مخالف حکومت اعم از مذهبی و غیر مذهبی و ایجاد چالش در جامعه به خاطر مرحله گذار از سنت به مدرنیسم از برآیندهای مدل تحلیلی بکار رفته شده در این پژوهش بوده و نتیجه بدست آمده از این تحقیق نشان دهنده تاثیر بالای اصلاحات ارضی بر تغییر ساختار سیاسی در دهه 50 خورشیدی و شکل گیری انقلاب 57 در ایران است.
۵۰۸.

انقلاب و بحران هایش

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۶۲
وقوع بحران های گوناگون سیاسی، اقتصادی، نظامی، و فرهنگی در مسیر انقلاب اسلامی هم از لحاظ تعداد و هم از لحاظ پیچیدگی و گستردگی، کاملاً بی نظیر به نظر می آید و همین امر باعث می شود که عبور از این بحران ها را نشانه آشکاری بر اصالت و استواری انقلاب اسلامی و توانمندی آن در مقابله با بحران بدانیم. در رهبری الهی و حکیمانه امام خمینی(ره) و جانشین بر حق ایشان نوع ویژه ای از مدیریت بحران وجود دارد که برای شناخت و شرح آن پژوهش های بیشتری نیاز است؛ اما برای آشنایی اجمالی با این بحران ها و مدیریت آن ها مقاله زیر را تقدیم حضورتان نموده ایم.
۵۰۹.

واکاوی علل مخالفت بازاریان با حکومت پهلوی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۵۳
روی آوردن اختیاری و اجباری به سازمان دهی سیاسی در قالب دولت مدرن در ایران معاصر، خواسته و ناخواسته بر تاثیرگذاری نظام های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در کلیت ساختار قدرت سیاسی افزود. از این رو، اهمیت هماهنگی و هم سنخی این نظام ها با قدرت سیاسی افزایش یافت. این بدان معنا بود که چنانچه قدرت سیاسی نوین نتواند نظام های تحت حاکمیت را با خود همراه کند، با تهدیدات امنیتی روبرو خواهد شد. شکافی که بر اثر برنامه های اقتصادی و فرهنگی پهلوی دوم میان حکومت محمدرضاشاه با بازار، به مثابه نهادی اقتصادی ــ فرهنگی، به وجود آمد، زمینه ساز مخالفت این قدرت سنتی با حکومت پهلوی دوم گردید؛ به گونه ای که این نهاد به صورت تهدیدی امنیتی، در بخشی از سیر تکوین انقلاب اسلامی در جهت سقوط نظامی شاهنشاهی فعالیت نمود. مقاله پیش رو، کالبدشکافی این موضوع را مدنظر داشته است.
۵۱۲.

جامعه شناسی تاریخی: مفاهیم، تئوری ها و روشها

کلید واژه ها: جامعه شناسی تاریخ تغییر جامعه شناسی تاریخی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ فلسفه تاریخ روش شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی تاریخی روش شناسی
تعداد بازدید : ۵۳۴۹ تعداد دانلود : ۲۸۰۶
جامعه شناسی تاریخی با ایجاد پیوند بین دو رشته تاریخ و جامعه-شناسی، رویکرد نوینی به مطالعه پدیده ها و رویدادها و مسائل اجتماعی پیش روی محققان تاریخ و جامعه شناسی قرار داده است. تغییر و دگرگونی یکی از موضوعات محوری در مطالعات تاریخی و جامعه شناسی بوده است و جامعه شناسی تاریخی علم مطالعه این موضوع محوری می باشد. در جامعه شناسی تاریخی، مطالعه گذشته برای پی بردن به این امر است که جوامع چگونه کار می کنند و چگونه تغییر می یابند. مقاله حاضر سعی بر آن دارد که با عطف توجه به رابطه شناخت اجتماعی و تاریخ تصویری روشن از مفاهیم، نظریات و روشهای به کار گرفته شده در مطالعات جامعه شناسی تاریخی ارائه کند.
۵۱۴.

واکنش امام علی به ماجرای سقیفه در نهج البلاغه

کلید واژه ها: امام علی سقیفه نهج البلاغه راهبرد صبوری ابوبکر منطق قبیله ای سیادت جاهلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۰۵ تعداد دانلود : ۶۹۸
ابوبکر بن ابی قحافه به محض دریافت خبر تجمع انصار خزرجی به رهبری سعدبن عباده در سقیفه بنی ساعده، بدون فوت وقت، به همراه عمر بن خطاب و ابوعبیده جراح به این محل شتافت و در غیاب رقبای هاشمی خود - علی و عباس- توانست با تاکید بر خویشاوندی با رسول خدا(ص) و برتری قریش بر سایر قبایل عرب، بارزترین تجلی عقل سیاسی عربی را در پرتو منطق قبیله ای برای بیعت با خود تهییج کند. پرسشی که در کانون توجه این مقاله قرار دارد این است که انتخاب ابوبکر در سقیفه بنی ساعده، چه واکنشی را از جانب امام علی(ع) برانگیخت؟ یافته های این پژوهش که مبتنی بر روش توصیفی تحلیلی و مستند به خطبه های نهج البلاغه و داده های تاریخی است، نشان می دهد که آن حضرت، قاطعانه به نفی منطق قبیله ای سقیفه پرداخت اما در همان حال، با هوشمندی و درایت، به اتخاذ «راهبرد صبوری» و اجتناب از وحدت شکنی روی آورد تا کیان اسلام از هرگونه خطر احتمالی در امان بماند.
۵۱۵.

حق وتو ، جهان اسلام ؛ چالشها و فرصتهای پیش رو

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۸۶
قدرت یابی در دنیای جدید در مقایسه با دوران قبل از آن از الگوهای متفاوتی پیروی کرده است. مشروعیت تصمیمات و قانونی بودن اعمال آنها در سطح جهانی مبتنی بر قدرت نظامی برتر شکل گرفته است و کماکان این اندیشه فرسوده در تصمیم گیریها غلبه دارد. حق وتو از نمودهای بارز چنین طرز تفکری به شمار می رود که موجب گردیده است تصمیم گیری در نظام جهانی، محدود و انحصاری گردد. جهان اسلام، که تواناییهایش در گذشته عمدتا به صورت قابلیتهای بالقوه مورد تاکید و ارزیابی بودند، امروزه در زمینه های مختلف واجد تواناییهای بالفعل گردیده است. این واقعیت، قدرت این کشورها را در کلیتی به نام جهان اسلام در تصمیم سازیها و تصمیم گیریهای جهانی بیش از پیش افزایش داده، اما فعلیت قدرت تک تک این کشورها، آنچنان که باید، هنوز برای جهان اسلام محقق نگردیده است. تلاشهای درونی برای دستیابی به این هدف، از یک طرف، و مخالفتها و موانع بیرونی، از طرف دیگر، حضور جهانیِ مجموعه جهان اسلام را به صورت نوعی چالش پدیدار ساخته است. از آنجا که حق وتو یکی از موانع اصلی و مهم این حضور است، در ویژه نامه اصول گرایی، مقاله ای به بررسی چالش یادشده به عنوان مدخلی بر این بحث مهم و فوری در مقوله انسجام اسلامی اختصاص داده شد.
۵۱۷.

روزنامه مجلس، اولین جریده دوران مشروطیت

نویسنده:

کلید واژه ها: جامعه مدنی تحلیل محتوا مطبوعات قاجاریه نقش اجتماعی روزنامه مجلس طباطبائی استبداد صغیر دوره اول مجلس شورای ملی محمدصادق

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار مشروطه
تعداد بازدید : ۵۲۷۰ تعداد دانلود : ۱۷۳۶
این مقاله، با هدف بررسی نقش مطبوعات بویژه روزنامه ها در روشنگری جامعه معاصر ایران، نگاهی گذرا و تاریخی به چاپ و انتشار و ممیزی مطبوعات در دوران قاجار دارد. روزنامه مجلس به عنوان اولین روزنامه ملی که در دوران پس از مشروطیت و از طرف دوره اول مجلس شورای ملی منتشر می شده است، معرفی می شود. اهمیت این روزنامه در انعکاس تحولات مجلس پس از به توپ بسته شدن آن، فرمان مظفرالدین شاه مبنی بر تاسیس روزنامه، زندگی سیاسی اجتماعی مدیریت روزنامه، محمدصادق طباطبائی فرزند میرزا سیدمحمد طباطبائی معروف به سنگلجی و سردبیر آن، ادیب الممالک فراهانی، موضوع هائی هستند که به آن پرداخته می شود. مشخصات روزنامه به تفکیک هدف، موضوع، سادگی، دوره تناوب، حق اشتراک، مبادله، نمایندگی و نحوه مکاتبه آورده شده است. در پایان، به پاره ای از مذاکرات مجلس که در این روزنامه انتشار یافته است، از جمله اهمیت مجلس، مخالفت با دیکتاتوری و استقراض اشاره شده، متن دو نامه وارده به آن روزنامه آورده می شود. تفاوت های دوره پنج جلدی این روزنامه که کتابخانه مجلس شورای اسلامی به تجدید چاپ آن همت گماشته، آخرین مطلبی است که به آن پرداخته شده است.
۵۱۸.

نقش روسپیان شهر نو در کودتای 28 مرداد 1332(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهر نو کودتای 28 مرداد1332 ملکه اعتضادی پری آژدان قزی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی اول روابط خارجی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی دوم سیاسی
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی دوم اجتماعی
  4. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی دوم نهضت نفت
تعداد بازدید : ۵۲۷۰ تعداد دانلود : ۱۲۵۳
هدف: این مقاله به بررسی نقش و تأثیر قشری از زنان رانده شده از جامعه در یکی از وقایع سرنوشت ساز تاریخ معاصر ایران می پردازد. بر این اساس، تلاش می شود ابتدا به پیشینة تحرکات سیاسی این گروه از زنان تا قبل از کودتای 28 مرداد1332 پرداخته شود و سپس با اشاره به شرایط اجتماعی حاکم بر محل اسکان آنها باعنوان شهر نو(قلعة زاهدی)، نقش این زنان و سرپرستان آنها(خانم رئیس ها) در جریانِ کودتا مورد بررسی و مداقه قرار گیرد. روش/رویکرد پژوهش: روش این پژوهش، توصیفی-تحلیلی با اتکا به اسناد و منابع کتابخانه ای می باشد. یافته ها/نتایج پژوهش: از اواخر دورة قاجار و مقارن با انقلاب مشروطه، در کنار گروه های اراذل و اوباش، گروه جدیدی از زنان که در مراکز فحشا و فساد به سر می بردند، به ارکان تحرکات سیاسی و نظامی اضافه شد، تا آنجا که حضور این گروه از زنان در دورة پهلوی دوم -که به ساکنان شهرِ نو معروف شده بودند- فعال تر و گسترده تر شد. این زنان، از طریق برخی واسطه ها و رابطان به برخی عناصر دستگاه حکومت مرتبط و به ابزاری برای آنها مبدل شدند. از این رو، در کودتای 28 مرداد 1332 به سرکردگی تعدادی از خانم رئیس های این مراکز همچون ملکه اعتضادی و پری آژدان قزی، در کنار عناصری همچون شعبان جعفری، با انگیزة کسب منافع اقتصادی و وجاهت و پایگاه اجتماعی وارد صحنه شده و نقش مؤثری را در راستای اهداف محرکان خود برعهده داشتند.
۵۱۹.

تولید علم و گفتمان انقلاب اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۵۹
تاثیر بنیادین و حساس نظام تولید علم در پایداری و پویایی گفتمان انقلاب اسلامی به قدری است که می توان گفت همه چیز به آن بستگی دارد و در گرو کارآمدی و استحکام آن است.انقلاب شکوهمندی، که مبانی هستی شناسانی، معرفت شناسانی و ارزشی آن از ریشه و بنیاد با سلطه نظام سرمایه داری غرب در تضاد و چالش است، چگونه می تواند نظام تولید علم خویش را از آنها اقتباس کند و با نظام تولید علم سکولاریستی نظام و گفتمان مقدس دینی را مستحکم سازد. پرواضح است که برای استحکام و اعتلای همیشگی و همه جانبه گفتمان انقلاب اسلامی به مطالعه و آسیب شناسی دقیق نظام تولید علم کشورمان در عرصه های گوناگون آموزشی، پژوهشی و فرهنگ عمومی نیاز داریم. مقاله ذیل این موضوع پراهمیت را بررسی کرده که تقدیم حضورتان شده است.
۵۲۰.

تبیین انقلاب اسلامی ایران از دیدگاه تدا اسکاچپول

کلید واژه ها: دولت ایدئولوژی نوسازی انقلاب شورش دهقانی مازاد برای نوسازی طبقة دهقانزی طبقة زمین‏دار اسلام شیعی دولت نفتی دولت تحصیلدار دولت رانتیه نظام اصادی بین‏المللی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی انقلاب اسلامی منابع وکلیات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی ولایت فقیه انقلاب و نظام جمهوری اسلامی
تعداد بازدید : ۵۲۴۷ تعداد دانلود : ۱۹۹۱
سؤال اصلی این مقاله آن است که آیا نظریة اسکاچپول توانایی تبیین انقلاب ایران را دارد. برای پاسخ به این سؤال متغیرهای اصلی نظریة او در مورد جامعة ایران به‏کار رفته‏ و در ادامه، جرح و تعدیلهایی که خود اسکاچپول در نظریه‏اش انجام داده شرح و در پایان آرا و عقاید اسکاچپول دربارة انقلاب ایران نقد و ارزیابی شده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان