فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۶۱ تا ۴۸۰ مورد از کل ۲۷٬۱۲۳ مورد.
حوزه های تخصصی:
فریدریش نیچه (1844-1900)، فیلسوف آلمانی، یکی از بزرگترین و شناخته شده ترین چهره های فلسفی قرن نوزدهم است. افکار و آثار او در طول قرن بیستم همواره، از دیدگاه های مختلف، کانون توجه و تحقیقات اندیشمندان گوناگونی قرار گرفته و تأثیرات گسترده ای به جای گذاشته است. یکی از آثار نیچه تأملات نابهنگام است که از چهار بخش تشکیل شده است: داوید اشتراوس، سودمندی و ناسودمندی تاریخ برای زندگی، شوپنهاور به مثابه ی آموزگار، و ریشارد واگنر در بایرویت. نیچه در بخش سودمندی و ناسودمندی تاریخ برای زندگی بحث جالب خود درباره ی تاریخ را با تمایزی بین انسان و حیوان، از منظری تاریخی، آغاز می کند، و غیر تاریخی زیستن را برای انسان بزرگ ترین سعادت می داند. او تاریخ را به سه نوعِ یادبودی، باستانی و انتقادی تقسیم و هر سه نوع را در مطالعه ی گذشته ضروری می داند. نیچه بر این باور است که افراط در مطالعه ی تاریخ خطرناک و زیان بخش است، در حالی که زندگی مقدم بر تاریخ است، اما اکنون تاریخ بر زندگی مقدم شده و، بنابراین، زندگی بیمار است. نیچه علت این بیماری را افراط در توجه به تاریخ می داند که در عصر نیچه به اوج خود رسیده بود، افراطی که از آن با عنوان کشف قاره ی تاریخ یاد می کنند. در این مقاله مارک سینکلر، صورت بندی نیچه از مشکل تاریخ را مطرح و تأثیر بحث نیچه را بر فیلسوفان قرن بیستم مورد بررسی قرار می دهد.
رفتارشناسی سیاسی مناسبات محمدشاه و حاج میرزا آقاسی در صحنه سیاست ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
تمایلات صوفیانه محمدشاه قاجار در میان شاهان قاجاری، بسیار اختصاصی است. بیشتر شاهان این سلسله به تعصباتی مذهبی مانوس بوده اند. با این حال به اقتضای ساخت خودکامه قدرت به ویژه تا پایان سلطنت ناصرالدین شاه، استبداد رای و مطلق العنانی ویژگی مشترک رفتار سیاسی تمامشان بوده است. به همین دلیل محمدشاه در همان اوان سلطنتش یکی از شایسته ترین وزرای دوره قاجاری یعنی قائم مقام را به قتل رسانید. کاری که قبل از او فتحعلی شاه در خصوص اعتمادالدوله انجام داده بود و بعد از او ناصرالدین شاه در مورد امیرکبیر صورت داد؛ و به این ترتیب سنتی در وزیرکشی بنیان نهادند که ناصالح ترین وزیر مقتدر این دوره یعنی میرزاآقاخان نوری مستظهر به انگلیس، ضمانت ستاند که در صورت خبط و خیانت و عزل به هلاکت نرسد. در عین حال منش درویشی محمدشاه موجب شد صدارت 12 ساله باقی سلطنتش را به حاج میرزا آقاسی مطلوب و مراد و پیرش بسپارد، تا نه خود و نه دیگری جرات مخالفت با وی را نیابند. حاجی میرزا آقاسی برخلاف قائم مقام که از توان عظیمی در اداره کشور برخوردار بود، اصلاً بسندگی در کار مُلک داری نداشت. از این رو ایران از رهگذر این دو اقدام – عزل و قتل قائم مقام و نصب و تثبیت حاج میرزا آقاسی – به سرعت و شدت بیشتری در سراشیبی آغاز شده شاه پیشین حرکت کرد و واپس رفت. اما شخصیت حاج میرزا آقاسی یکسره بر خطا نیست و قضاوت درباره او به شفافیت بعضی وزرای دیگر نیست، چنان که قضاوت در خصوص محمدشاه به صراحت برخی شاهان دیگر قاجاری نیست. اینان بعضاً از سوی اهل فن به خصوص آنان که بر منش و مشرب فردی و مسلکی معطوفند، مورد مدافعه نیز قرار گرفته اند. در این نوشتار بر پایه شواهد، جُستاری در این زمینه در قالب مناسبات عمیق و پایداری که این دو با هم داشته اند و در پرتو و شعاع آن، ملک و ملت نادیده انگاشته می شده ، انجام پذیرفته است.
از ملیشدن تا دولتیشدن نفت درگفتوگو با دکتر موسی غنینژاد
حوزه های تخصصی:
سلسله های صفویه، افشاریه و زندیه
حوزه های تخصصی:
از شروع به کار مطالعات غربی در پرداختن به سلسله ها و اتفاقات صورت گرفته در ایران در سال های بین 1500 تا 1800م زمان چندانی نمی گذرد. مطالعات انجام شده از سال 1970م. تاکنون، تنها به چندین کتاب در مورد اوضاع ایران در عصر صفوی و چهره های شاخص این دوره مانند مطالعه صورت گرفته توسط لوسین-لوئیس بلان درباره شاه عباس اول، کتاب والتر هینز در مورد ظهور صفویان در قرن پانزدهم، کتاب غلام سرور مورد شاه اسماعیل اول، ویرایش و تفسیر نوشته شده توسط ولادیمیر مینورسکی در مورد کتاب تذکره الملوک، کتاب لورنس لاکهارت در مورد سقوط سلسله صفویه، و کتاب کلاوس مایکل رووربورن در مورد سیستم حکومتی صفویه محدود می شوند 1. چندین رساله دکتری پرمحتوا که اکثر آن ها هرگز به صورت کتاب منتشر نشده اند نیز در لیست مطالعات صورت گرفته درباره آن دوره جای می گیرند 2. این روند همچنان ادامه داشته به طوری که حتی وقایع رخ داده شده از زمان سقوط اصفهان در سال 1722م. تا ظهور قاجارها در اواخر قرن نوزدهم بسیار کم مورد مطالعه قرار گرفته اند، که به عنوان مثال می توان به مطالعات صورت گرفته توسط لاکهارت ، آرونووا و اشرفیان در مورد نادرشاه و همچنین پایان نامه مهدی روشن ضمیر در مورد سلسله زندیه اشاره نمود.
ارتش نادرشاه
حوزه های تخصصی:
این مقاله به دنبال بررسی خاستگاه ارتش نادرشاه (حکومت 1747-1736) و نوع سپاهیان ایرانی در دوره ی صفویه، پیش از رسیدگی به جزئیّات بیش تر در باره ی ترکیب و ساختار ارتش در رأس آن، در اوایل دهه ی 1740 است. بنای کار توسّط رودی متی گذارده شده است. در این مقاله اظهار شده است که فقط تحت سرپرستی نادر بود که ایران به طور کامل سلاح باروتی را پذیرفت و این که این اقدام، انقلابی نظامی (نه فقط انقلابی در تکنولوژی، بل که در نوع تمرین نظامی، انضباط و اندازه ی کمّی ارتش هم چنین نوع رفتار) بود، امّا با مرگ ناگهانی نادر، توانست تا حدودی تغییرات وسیع اجتماعی و اقتصادی به هم راه بیاورد که جفری پارکر و دیگران آن را با انقلاب نظامی در اروپا وابسته می دانستند. در بهار سال 1743، ارتش نیرومند 375000 نفری ایرانی نادرشاه برای حمله به عراقِ تحت حاکمیّت عثمانی استوار [و آماده] بود. این برای نخستین بار در تاریخ ایران بود که سواره نظام و پیاده نظام، هر دو به طور جامع با سلاح باروتی بروز، مجهّز شده بودند، و ارتش دارای یک رشته توپ خانه ی جدید شامل نزدیک به 350 توپ و خمپاره انداز بود که به ندرت علیه شهرهای کرکوک و موصل مورد استفاده قرار گرفت. این ارتش بزرگ منضبط شده بود، به خوبی انگیزه داشت، به خوبی تأمین شده بود، به طور منظّم حقوق دریافت می کرد و تغذیه شده بود، و شامل سربازهای با تجربه از لشکرکشی های موفّق نادر در هند و آسیای مرکزی بود. ارتشی که عثمانی ها را قبلاً مغلوب کرده بود و می توانست باز این کار را انجام دهد. اغراق نیست که گفته شود که در این تاریخ، این ارتش نه تنها نیرومندترین نیروی مستقل در آسیا، بل که در سراسر جهان بود. ایجاد و نگه داری آن ارتش می توانست فرآیندهایی را آغاز کند که در زمان لازم، تغییرات تقریباً بزرگ و با دوامی را در
بررسی یکی از اسناد دوره ناصرالدین شاه
حوزه های تخصصی:
موقعیت حساس ایران و افغانستان در دوره ناصری و حضور فعال نیروهای انگلیسی و روسی در منطقه که سودبران بزرگ آن دوره در عرصه تحولات بینالمللی بودند دولتمردان ایرانی را برآن میداشت که نسبت به فعل و انقعالات سیاسی منطقه واکنش نشان دهند. از جمله برخورد اعتراضی آنان با حضور ژنرال اسمیت که در راس 2هزار نیرو قصد رفتن به افغانستان را داشت. گزارشی که در ذیل میخوانیدشرح نامهای است که از سوی دولتمردان به ناصرالدینشاه نگاشته میشود و آنان اعتراض خود را به این مساله اعلام میکنند.
خاندان های حکومتگر یا الیگارشی ایران (خاندان امینی)
منبع:
وحید تیر ۱۳۵۴ شماره ۱۸۱
حوزه های تخصصی:
داوری، سخنی در کارنامه ی ساواک
منبع:
حافظ آذر ۱۳۸۸ شماره ۶۴
حوزه های تخصصی:
درآمدی بر کارنامه نظام جمهوری اسلامی
منبع:
زمانه ۱۳۸۲ شماره ۱۷
حوزه های تخصصی:
روایتی از خشونت عریان و جنگهای داخلی در کلمبیا
منبع:
شهروند ۱۳۸۶ شماره ۵
حوزه های تخصصی:
تاریخ، خاطره، فراموشی
منبع:
گفتگو ۱۳۷۴ شماره ۸
حوزه های تخصصی:
این نوشته ترجمه متن سخنرانیای است که ریکور در انجمن فلسفه تهران در سال 1374 ایراد نمود. رابطه میان تاریخ، خاطره و فراموشی موضوع اصلی این سخنرانی است که در ضمن به موضوعِ مسئولیت تاریخنگار نیز میپردازد.
خرافات عصر قاجار به روایت سیاحان اروپایی
حوزه های تخصصی:
از موضوعاتی که جامعه ی بشری از دیر باز با آن درگیر بوده مسأله ی اعتقادات آن است که بخشی از آن حقیقی و بخشی دیگر غیر واقعی می باشد. این اعتقادات که با شدّت و ضعف هایی در غالب جوامع دیده می شود، خرافات نامیده می شود. جامعه ی ایران نیز در همه ی دوره ها، گرفتار چنین باورهای خرافی بوده است.
در دوره ی قاجار دلایل مختلفی از جمله: فقر و بدبختی، فراوانی طلاق، پایین بودن سطح علم و آگاهی مردم و... سبب رواج این عقاید در سطح جامعه و در میان مردم شده بود. پژوهش پیش رو به بحث و تحلیل خرافات رایج در عصر قاجار از دیدگاه سیاحان اروپایی می پردازد. روش تحقیق، از نوع نظری و مبتنی بر شیوه ی توصیفی-تحلیلی است. همچنین فرض بر آن است که اروپا ییان بسیاری از خرافات رایج عصر قاجار را مورد توجه قرار داده ا ند، اما به دلیل ناآشنایی با باورهای مذهبی ایرانیان شماری از آن ها را نیز در زمره ی خرافات دانسته اند. یافته های این پژوهش که حکایت از رواج این معضل در دوره ی قاجار و بخصوص در میان زنان را دارد، در شناخت جامعه ی عصر قاجار و عقاید مردمش نقش بسزایی دارد.
دوستان و دشمنان آمریکا از نگاه نویسنده «پایان تاریخ»
منبع:
شهروند ۱۳۸۷ تیر شماره ۵۱
حوزه های تخصصی:
انتقادهای اولیه از «انقلاب ایدئولوژیک»
حوزه های تخصصی:
تاثیر اصلاحات خسرو انوشیروان بر قشربندی اجتماعی ایران در عصر ساسانیان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
خسرو انوشیروان پس از رسیدن به سلطنت در جهت احیای قدرت شاهنشاهی ساسانی به اقدامات و اصلاحاتی دست زد که پیامدها و تاثیرات گوناگونی در پی داشت.در این مقاله می کوشیم تا صرفا تاثیر این اقدامات و اصلاحات را بر قشربندی اجتماعی آن عصر بررسی کنیم. این بررسی با رویکرد جامعه شناسی تاریخی «تدااسکاچپول» صورت می گیرد و چارچوب نظری بحث را نظریه قشربندی اجتماعی ماکس ویر تشکیل می دهد.محورهای اساسی مقاله عبارتند از: نظام قشربندی و تقسیم بندی اقشار اجتماعی عصر ساسانی، عناصر اعتبار - حیثیت و منزلت اقشار اجتماعی عصر مورد نظر، اصلاحات خسرو انوشیروان و تاثیر آن بر قشربندی اجتماعی عصر ساسانی.
تیر خلاص برای سلسله قاجار
منبع:
یاد ایام ۱۳۸۹ شماره ۵۶
حوزه های تخصصی:
تهران در ذیقعده سال 1313 هجری قمری مطابق با اردیبهشتماه سال 1275 خورشیدی حال و هوایی دیگر داشت. در پچپچ اهالی شهر شنیده میشد که شاه میخواهد در پنجاهمین سالگرد تاجگذاری خود ـ که در 23 ذیقعده 1264 ه.ق رخ داده بود ـ جشن مفصلی را ترتیب دهد و نمایندگان بسیاری از دولتهای خارجی با هدایای روسای دولتهای خود در این جشن شرکت خواهند داشت. قرار بود جشن از 18 ذیقعده آغاز شده و به 24 ذیقعده ختم شود. کارمندان ادارات سرگرم آذینبندی عمارات دولتی بودند و مقرر شده بود که بازار و خیابانهای شهر با چلچراغ و لاله و آیینه و گل و سبزه تزیین شوند.1
آداب معاشرت و هم نشینی در ایران باستان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ایرانیان باستان به آداب معاشرت و هم نشینی اهمیت ویژه ای می داده اند. احترام به پادشاه، بزرگان، پدر و مادر و همچنین ادب سخن گفتن، غذا خوردن، هدیه دادن، رازداری، راست گویی و... از جمله اموری است که ایرانیان به هنگام تعامل با یکدیگر رعایت می کردند. ما این بحث را از دو طریقِ ارتباط با پادشاه و تعامل مردم با همدیگر، از زمان مادها تا پایان حکومت ساسانیان، در این تحقیق بررسی کرده ایم. بنابراین، جستار حاضر در پی آن است که با روش تحلیلی توصیفی به بررسی چگونگی آداب معاشرت و هم نشینی در ایران باستان بپردازد. به نظر می رسد رعایت آداب معاشرت و هم نشینی نسبت به پادشاه در این دوره زمانی، به مرور دارای سازوبرگ و تجملات بیشتر شده و از شاه شخصیتی جداگانه نسبت به دیگران ساخته است. اما، رعایت همین امر در بین مردم، بیشتر مبنا و اساسی اخلاقی داشته و تقریباً در همین مسیر تا پایان به حیات خود ادامه داده است.
راویان ساکت تاریخ
حوزه های تخصصی:
18 آوریل هر سال مطابق با 29 فروردین ماه از سوی شورای بینالمللی بناها و محوطههای تاریخی (ایکوموس) به عنوان روز جهانی بناها و محوطههای تاریخی نامگذاری شده و به تصویب سازمان علمی، تربیتی، فرهنگی ملل متحد (یونسکو) رسیده است.(1)
فرقه نصیریه از آغاز تا انتقال دعوت به شام
حوزه های تخصصی:
نصیریه یا همان جامعه علویان سوریه که با بیدارى و قدرتگیرى خود در منطقه غرب آسیا در یکى دو قرن اخیر، توجه بسیارى از محققان را به خود جلب کردهاند، در قرن سوم هجرى و در زمان حیات امام حسن عسکرى علیهالسلام و دوران غیبت صغرا در جغرافیاى عراق پا به عرصه وجود گذاردند.
محمد بن نصیر نمیرى بنیانگذار این فرقه از کسانى بود که با استفاده از موقعیت خود در حلقه یاران عسکریین علیهماالسلام نیز بحران عقیدتى دوران غیبت صغرا، موفق شد با ادعاى بابیت و ادعاهاى گزاف دیگر، جماعتى را به دور خود جمع کند. نیم قرن پس از وى حسین بن حمدان خصیبى چهره شاخص و مؤسس دوم نصیریه بود که با تعالیم وسیع و تبلیغات گسترده خود از طریق سفر به اقصى نقاط جهان اسلام توانست تعالیم نصیرى را با آموزههایى از تصوف بیامیزد و در نهایت با هجرت به شمال شام در پرتو فضاى پر تسامح فرهنگى ناشى از حکومت حمدانیان حلب و بهویژه سیف الدوله، هسته اولیه جامعه علویان سوریه را تشکیل دهد. او و جانشینانش با نشرافکار خود توانستند این جامعه را تا دهههاى متمادى گسترش داده، پایههاى حضور خود را در سوریه مستحکم نمایند.