درخت حوزه‌های تخصصی

زمینه و هدف: رضایت از تصویر تن یک مؤلفه ی بسیار مهم در انسان ها به شمار می رود. هدف اصلی این پژوهش اعتباریابی بررسی اولیه مشخصه های روان سنجی مقیاس رضایت از تصویر تن در دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد بود. هدف دیگر این پژوهش مقایسه ی این مؤلفه در میان دانشجویان دختر و پسر دانشگاه فردوسی مشهد می باشد. مواد و روش ها: روش تحقیق توصیفی از نوع زمینه یابی بود. جامعه ی پژوهش (19000 دانشجو) تمامی دانشجویان مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 91-1390 دانشگاه فردوسی مشهد بودند که 362 دانشجو به عنوان نمونه به روش تصادفی خوشه ای از آن انتخاب شد. جامعه ی دوم نیز افراد خوش اندام و بداندام بودند که از مرکز تغذیه و باشگاه پرورش اندام انتخاب شدند (هر گروه 50 نفر). برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های اطلاعات دموگرافیک و رضایت از تصویر تن استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز در سطح توصیفی از آماره های میانگین و انحراف معیار و در سطح استنباطی از آزمون همبستگی پیرسون، t مستقل، t همبسته، و تحلیل عاملی اکتشافی برای بررسی عوامل و سازه های تشکیل دهنده ی مقیاس استفاده شد. یافته ها: نتایج به دست آمده از آزمون t مستقل نشان داد که این مقیاس روایی افتراقی خوبی دارد و می تواند بین دو گروه خوش اندام و بداندام تفکیک قایل شود (001/0 >P ، 98 =df ،35/27 =t). هم چنین نتایج آزمون همبستگی پیرسون نیز نشان داد که این مقیاس پایایی قابل قبولی دارد (001/0> P ،75/0 =r). ضریب آلفای کرونباخ نیز حاکی از پایایی قابل قبول این مقیاس بود (91/0=α). تحلیل عاملی اکتشافی هم یک عامل کلی در این مقیاس شناسایی کرد. در نهایت نیز بین دختران و پسران نیز در رضایت از تصویر تن تفاوت معنی داری مشاهده نشد (325/0 = P،359 =df ،99/0 =t). نتیجه گیری: با توجه به یافته های به دست آمده می توان نتیجه گرفت که مقیاس رضایت از تصویر تن روایی و پایایی قابل قبولی در جامعه ی دانشجویان ایرانی دارد.

زمینه و هدف: پژوهش حاضر، با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه رفتارهای اجتماعی انتظاری (ASBQ یا Anticipatory social behaviors questionnaire) در جمعیت دانشجویی انجام شد. مواد و روش ها: شرکت کنندگان در این پژوهش 460 نفر (280 نفر دختر، 180 نفر پسر) بودند که پرسش نامه رفتارهای اجتماعی- انتظاری را تکمیل کردند و 284 نفر (198 نفر دختر، 86 نفر پسر) که علاوه بر پرسش نامه رفتارهای اجتماعی- انتظاری، چک لیست اضطراب و فوبی اجتماعی (SPAI یا Social phobia and anxiety inventory)، پرسش نامه ارزیابی فراوانی اجتناب مخفی (SAFE یا Subtle avoidance frequency examination)، مقیاس فوبی اجتماعی (SPIN یا Social phobia inventory) و مقیاس هراس اجتماعی (SPS یا Social phobia scale) را پاسخ گفتند. 55 بیمار مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی نیز به ASBQ پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از آزمون t مستقل، تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA)، ضریب همبستگی Pearson، ضریب Cronbach’s alpha و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. یافته ها: در محاسبه روایی ملاکی، ضریب همبستگی Pearson بین نمره ASBQ با نمره های پرسش نامه های ذکر شده معنی دار بود. انجام روایی تحلیل عاملی، ساختار دو عاملی برای این پرسش نامه به دست داد و محاسبه روایی تمایز گروهی با روش آزمون t مستقل و MANOVA نشان داد که تفاوت نمره ASBQ و خرده مقیاس های آن در دو گروه مبتلا به اضطراب اجتماعی و غیر مبتلا در سطح معنی دار بود. همچنین، همسانی درونی پرسش نامه رفتارهای اجتماعی انتظاری بر حسب ضریب Cronbach’s alpha بالا و قابل قبول به دست آمد و پایایی بازآزمایی نیز تأیید شد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج می توان گفت که نسخه فارسی ASBQ ابزاری معتبر برای سنجش رفتارهای اجتماعی- انتظاری در جمعیت ایرانی است.

اضطراب کامپیوتر، به مثابه خصوصیت فردی، یکی از موضوعات رایج در تحقیقات حوزه کامپیوتر بوده که در رفتارهای اطلاع یابی و فن آورانه افراد تأثیر منفی دارد. نقطه آغاز در تحلیل اضطراب کامپیوتر، استفاده از ابزارهای دقیق و معتبر در زمینه اندازه گیری آن می باشد. هدف مقاله حاضر، آزمون و اعتباریابی مقیاس اضطراب کامپیوتر بوده است. روش تحقیق، پیمایشی بوده و جامعه آماری، کلیه دانشبران آموزشگاه های کامپیوتر شهر اصفهان و نمونه آماری شامل 200 دختر و پسر بوده است. افراد با استفاده از روش نمونه گیری در چند مرحله به صورت طبقه ای (نیمی پسر و نیمی دختر) و تصادفی ساده انتخاب شده اند. ابزار پژوهش، مقیاس اضطراب کامپیوتر باندالوس و بنسون (1990) بوده که در تحقیقات متعدد خارجی تا سال 2012 از آن استفاده شده، ولی در ایران برای نخستین بار مورد آزمون و اعتباریابی قرار می گیرد. میزان پایایی ابزار (آلفای کرونباخ) برای کل، پسران و دختران به ترتیب 815/0، 84/0 و 788/0 بوده است. روایی سازه (تحلیل عاملی)، نشان داد که مقیاس اضطراب کامپیوتر قابل تقلیل در دو عامل هستند (دو عامل گرایش مثبت و گرایش منفی نسبت به اضطراب کامپیوتر). میزان اضطراب کامپیوتر در بین دانشبران در سطح کم ارزیابی شده و تفاوت معناداری در خصوص اضطراب کامپیوتر در بین دانشبران دختر و پسر مشاهده نشده است. نتایج پژوهش نشان داده که هرچه تجربه استفاده از کامپیوتر افزوده شده، به همان نسبت از میزان اضطراب کامپیوتر کاسته شده است. رابطه معناداری اضطراب کامپیوتر با تحصیلات افراد نشان نداده و لیکن داشتن کامپیوتر در خانه تأثیری معناداری در کاهش آن داشته است.

زمینه: روایی و پایایی از مسائل مهم در حوزه آزمون سازی محسوب می شوند.رویکرد سیستمی مفهومی است با کارکردهای بسیار که تعامل افراد شاغل در بخش های گوناگون یک نظام را موردتوجه قرار می دهد. هدف: پژوهش حاضر باهدف ساخت، هنجاریابی و اعتباریابی مقیاس رویکرد سیستمی در برنامه ریزی آموزشی و به روش توصیفی-پیمایشی به انجام رسیده است. روش: جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مدیران و معلمان دبیرستان ها و مدارس راهنمایی غرب استان مازندران بود که از بین آنها 483 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند و پرسشنامه محقق ساخته رویکرد سیستمی روی آنها اجرا شد. یافته ها: پس از گردآوری داده ها، ضریب پایایی آزمون با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ، 981/0 محاسبه شد. تحلیل عاملی سؤالات رویکرد سیستمی بیانگر آن بود که بیش از 328/61 درصد واریانس موردنظر توسط عامل های این پرسشنامه تبیین می شود. پس از یک بار چرخش عوامل از نوع واریماکس، همبستگی میان هر سؤال با هر عامل در بهترین حالت مشخص شد و بر اساس آن پنج عامل (نگرش راهبردی؛ مدیریت راهبردی؛ توجه به واقعیات، اهداف و محیط کار؛ توجه به مقتضیات، پیچیدگی و تکالیف؛ مدیریت دانش و اطلاعات) به عنوان مؤلفه های رویکرد سیستمی در برنامه ریزی آموزشی، استخراج و نام گذاری گردید. بحث و نتیجه گیری: با توجه به خصوصیات روان سنجی مطلوب، می توان از این پرسشنامه برای سنجش میزان رویکرد سیستمی کارکنان شاغل در مراکز آموزشی همچون آموزش وپرورش و دانشگاه ها استفاده کرد و زمینه اصلاح و بهبود برنامه های آموزشی را فراهم آورد و به طورکلی، بهره وری نظام های آموزشی را افزایش داد.

هدف پژوهش حاضر بررسی اعتبار و پایایی فرم از پیش آماده شده ی نظرسنجی دانشجویان نسبت به اساتید دانشگاه است. از آنجایی که هدف این پژوهش بررسی اعتبار و پایایی فرم ارزشیابی اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی رودهن بوده است، دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی رودهن در رشته های مختلف به عنوان نمونه ی پژوهش، در نظر گرفته شدند.

زمینه: مهارت های اجرایی، توانایی های شناختی سطح بالا هستند که در فعالیت های روزانه و تکالیف یادگیری به کودکان کمک می کند. هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی روایی و اعتبار مقیاس مهارت های اجرایی برای کودکان پیش دبستانی صورت گرفته است. روش: در این مطالعه توصیفی، 250 کودک (150 دختر و 100 پسر) از میان مراکز پیش دبستانی شهر اصفهان طی نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده و مادران آن ها به سؤالات مقیاس مهارت های اجرایی پاسخ دادند. برای بررسی روایی مقیاس از روش های روایی محتوا، همبستگی گویه ها با نمره کل (تحلیل مواد) و تحلیل عوامل استفاده شد. اعتبار مقیاس یادشده با روش های آلفای کرونباخ و اعتبار تنصیفی بررسی گردید. یافته ها: تحلیل مواد مقیاس نشان داد که ضرایب همبستگی گویه ها با نمره کل در تمام موارد معنی دار و بین 21/0- تا 81/0 متغیر بود که ضرایب در سطح (0001/0p=) معنی دار بودند. علاوه بر این، اعتبار مقیاس با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس مهارت های اجرایی 75/0 محاسبه گردید. همچنین ضریب اعتبار تنصیفی مقیاس 80/0 به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که مقیاس مهارت های اجرایی واجد ویژگی های روان سنجی رضایت بخشی برای استفاده بر روی کودکان پیش دبستانی ایرانی می باشد.

استفاده از پرسشنامه های معتبر و روا در زمینه هویت من برای انجام پژوهش های گروهی و سنجش عینی هویت افراد، ضرورتی است که طی دهه های اخیر از سوی روانشناسان مورد توجه قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر بررسی روایی سازه و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه گسترش یافته سنجش عینی منزلت هویت من (EOM-EIS-2) در شهر تهران بود. به این منظور تعداد 2334 نفر از دانش آموزان دبیرستانی شهر تهران انتخاب شدند. با استفاده از ترجمه فارسی پرسشنامه هویت من (EOM-EIS-2) روایی سازه این پرسشنامه با دو روش تحلیل عاملی اکتشافی برای یک نمونه تصادفی 50 درصدی و تحلیل عاملی تاییدی با مقایسه سه مدل روی 50 درصد دیگر انجام شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی نشان داد که پرسشنامه مذکور در هویت عقیدتی و بین شخصی به ترتیب چهار عامل دنباله روی، هویت یافتگی، بحران زدگی و سردرگمی را دارد. هم چنین روایی همگرا- واگرای چهار منزلت هویت مشابه در دو هویت عقیدتی و بین شخصی محاسبه شد و میزان آن از 38/0 تا 65/0 به دست آمد که بیانگر روایی همگرا- واگرای این ابزار است. ضریب پایایی آلفای کرونباخ هشت زیر مقیاس هویت من در سردرگمی عقیدتی و بحران زدگی عقیدتی 46/0 و برای بقیه زیرمقیاس ها از 53/0 تا 76/0 به دست آمد. در نتیجه گیری نهایی این پژوهش روایی سازه و پایایی این پرسشنامه مورد تایید قرار می گیرد.

" کمتر اتفاق می‌افتد که داوران مختلف در داوریهای خود حتی نسبت به یک امر واحد مجموعه یکسانی به دست دهند. اگر مجموعه نمره‌های دو داور دقیقاً برابر با یکدیگر باشد، بیشینه مقدار ضرایب همخوانی بین نمره‌ها برابر با 1+ خواهد بود. اما به عکس، ضریب همخوانی 1+ دلالت بر این ندارد که دو مجموعه داده‌های مورد مطالعه دقیقاً برابر با یکدیگر است. داوران مختلف در واقع تنها درباره وضع نسبی افراد، چیزها یا پدیده‌ها داوری می‌کنند، نه وضع مطلق آنها. مقصود از این مقاله معرفی ضرایبی است که میزان توافق مطلق و همانندی واقعی بین نمره‌هـای داوران مختلف را به نمایش می‌گـذارد. برخی از ویژگیهای همبستگی گشتاوری ممکن است برای یک موقعیت معین نامناسب باشد. برای این موقعیتها نوعی ضرایب همخوانی ارائه شده است که بسیاری از آنها متعلق به طبقه ضرایب اقلیدسی است. بحث درباره ویژگیهای مطلوب این گونه ضرایب نشان می‌دهد که چگونه ضرایب همانندی و تعمیم‌های مربوط به آن می‌توانند برای ارزیابی توافق درجه‌بندی کنندگان به کار روند و افزون بر این مشخص می‌کند که کدام یک از اطلاعات مربوط به داده‌ها باید از طریق ضرایب مختلف تبیین و از کدام یک از آنها باید صرف‌نظر شود. "

هدف پژوهش حاضر، بررسی ساختار عاملی، پایایی و روایی پرسشنامه ابعاد دلبستگی مادر (IMA) در یک نمونه دانشجویان ایرانی بود که 402 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. برای تعیین پایایی، روش همسانی درونی و برای بررسی روایی سازه و ساختار عاملی پرسشنامه از تحلیل عامل تأییدی و اکتشافی به روش مؤلفه های اصلی استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد ساختار عاملی اصلی داده های نمونه حاضر را برازش نداد. نتیجه تحلیل عاملی اکتشافی از ساختار دو عاملی این پرسشنامه حمایت کرد. در مجموع دو عامل«اعتماد و ارتباط» و «بیگانگی» توانستند 57 درصد واریانس پرسشنامه را تبیین نمایند. ضرایب آلفا برای عامل«بیگانگی» 78/. و برای «عامل اعتماد و ارتباط» 93/. به دست آمد. همچنین نتایج روایی همزمان IMA نشان داد که بین کفایت اجتماعی دانشجویان و دلبستگی مثبت والدین (اعتماد) رابطه مثبت، اما بین کفایت اجتماعی و دلبستگی منفی والدین (بیگانگی) رابطه منفی مشاهده شد. بررسی نتایج روایی همگرای مبین آن است که بین خرده مقیاس های پرسشنامه دلبستگی مادر با خرده مقیاس های پدر و همسالان رابطه مثبت معنی داری وجود دارد (05/.P<). به طور کلی، پرسشنامه دلبستگی مادر در اندازه گیری سبک های دلبستگی مادر ابزاری روا و پایا است. پیشنهاد می شود از IMA در حوزه های بالینی و پژوهشی استفاده شود.