درخت حوزه‌های تخصصی

با توجه به اینکه عقل در فرهنگ و معارف اسلامی و ادبیات دینی ما اهمیت، ارزش و جایگاه ویژه ای دارد، ملاک بسیاری از امور، شرط تکلیف و موضوع بسیاری از مسائل فقهی، حقوقی، قضایی و معرفتی است، از این رو، مطالعه علمی و دقیق آن، ساخت ابزار و مقیاسی جدید و بومی برای سنجش آن، اعتباریابی و اثبات روایی این مقیاس و در نهایت، به کارگیری آن در مشاغل و بسیاری از امور دیگر، می تواند از ارزش فراوان و ضرورت خاصی برخوردار باشد. این مقاله، با هدف ساخت و ارائه یک مقیاس بدیع اسلامی، برای سنجش و اندازه گیری میزان عقل افراد نگاشته شده است. مواد و آیتم های خام این مقیاس جدید بر اساس آیات و روایات، تهیه و تدوین گردیده است. میزان روایی آن، به روش خبره به صورت کمی و کیفی، به کمک صاحب نظران و متخصصان اسلامی و میزان اعتبار آن، با اجرا روی 53 آزمودنی و به کمک فرمول ها و محاسبات آمارتوصیفی و استنباطی، از جمله نمودارها، شاخص های پراکندگی، روش همبستگی اسپیرمن و پیرسون، آزمون آلفا کرنباخ، آزمون خی دو، آزمون f و سایر آزمون های معناداربودن ضرایب همبستگی، محاسبه و تعیین شده است.

هدف از تحقیق حاضر بررسی ویژگیهای روان سنجی مقیاس احساس امنیت تهران TFSS )) (Tehran Felling Security Scale) بود. 3103 نفر از شهروندان تهرانی TFSS را تکمیل نمودند. اعتبار مقیاس با استفاده از اعتبار محتوا (تعیین میزان توافق داوران) و اعتبار سازه (روش تحلیل عوامل) بررسی شد. نتایج ضریب توافق داوران نشان داد که همه ضرایب حاصله بالاتر از 92/0 و بسیار مطلوب و رضایت بخش می باشد. بر اساس نتایج تحلیل عوامل برای بررسی اعتبار سازه نیز پنج عامل استخراج گردید. این عوامل با توجه به مبانی نظری تحقیق و محتوای سؤالات قرار گرفته روی عوامل تحت عناوین احساس امنیت جانی، امنیت نوامیس، امنیت اقتصاد فردی، امنیت اقتصاد عمومی و احساس امنیت اجتماعی نامگذاری شد. پایایی (reliability) مقیاس به وسیله روش همسانی درونی (internal consistency) و با استفاده از «ضریب آلفای کرانباخ» برآورد گردید. حداقل پایایی در عامل احساس امنیت اقتصاد عمومی (87/0α=) و حداکثر آن در عامل احساس امنیت اجتماعی (97/0α=) به دست آمد. در پایان هنجارهای آزمون بر اساس نمرات T و نیمرخ آزمون برای مقایسه احساس امنیت در ابعاد مختلف آن تهیه گردید. در کل، ضرایب اعتبار و پایایی به دست آمده برای TFSS بسیار رضایت بخش بوده و در سطح001/0  p معنی دار هستند. طبق نتایج این تحقیق TFSS واجد شرایط لازم برای تشخیص احساس امنیت در سطح تهران بزرگ می باشد.

" مقدمه: احساس بودن در یک مکان، احساس حضور نامیده می­شود. هدف این پژوهش بررسی اعتبار و روایی نسخه فارسی پرسش­نامه احساس حضور ایگروپ (IPQ) در محیط مجازی بود. روش­: 118 داوطلب مذکر پس از مواجهه با محیط مجازی از نوع رانندگی در بازی رایانه­ای، در شرایط مختلف (رانندگی در گیم­نت، به­عنوان مسافر و رانندگی در شرایط ساده، دشوار و دلخواه) به این پرسش­نامه پاسخ دادند. یافته­ها: تحلیل عاملی IPQ ، به استخراج سه عامل انجامید که 64% واریانس مشترک را تبیین می­کرد: واقعی بودن، حضور در مکان و مشارکت. مقیاس­های ""حضور در مکان"" و ""واقعی بودن"" و نمره کل حضور هنگامی­که آزمودنی­ها در تعامل با محیط مجازی بودند (رانندگی)، به­گونه­ای معنی­دار بیشتر از هنگامی بود که به­عنوان مسافر در کنار راننده بودند. ضرایب اعتبار همسانی درونی، تنصیفی و دوباره­سنجی این پرسش­نامه به­ترتیب 87/0، 85/0 و 74/0 بود. همبستگی سه مقیاس با یکدیگر و با نمره کل احساس حضور معنی­دار بود. نتیجه­گیری: نسخه فارسی پرسش­نامه احساس حضور ایگروپ (IPQ) مقیاسی روا و معتبر برای ارزیابی احساس حضور در محیط­های مجازی است. "

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی خصوصیات روانسنجی مقیاس رضایت از زندگی در بین دانشجویان انجام شد. روش: نمونه پژوهش شامل 400 دانشجو (200 پسر و 200 دختر) بود که با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری پژوهش مقیاس رضایت از زندگی، فهرست شادکامی آکسفورد و پرسشنامه افسردگی بک بود. نتایج: نتایج نشان داد هماهنگی درونی مقیاس برابر با 85/0 و پایایی باز آزمایی آن برابر با 77/0است. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی نشان داد که مقیاس رضایت از زندگی تک عاملی است. بین نمرات رضایت از زندگی دانشجویان دختر و پسر تفاوت معنا داری مشاهده نشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که مقیاس رضایت از زندگی یک ابزار معتبر و روا برای اندازه-گیری رضایت از زندگی دانشجویان ایرانی است

چکیده: صبر یکی از خصوصیات روان‌شناختی و از راهبردهای مذهبی مقابله است که با استفاده از آن می‌توان بر فشارهای روانی روزمره و حتی آسیب‌زا غلبه نمود و در جهت سلامت روانی گامی برداشت. مواد مقیاس سنجش صبر با استفاده از آیات قرآن مجید و تفاسیر، حدیثی شیعه و سنی و کتاب‌های اخلاقی تهیه شده است. این پرسش‌نامه 48 عبارت دارد که در مقوله‌های صبر بر سختی، طاعت و گناه تهیه شده‌اند. نمونه‌ی این تحقیق 148 دانش‌آموز دختر سال اول دبیرستان بودند که به روش نمونه‌برداری خوشه‌ای تصادفی از میان دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان شهر تهران، در سال تحصیلی 86 ـ1385 انتخاب شده بودند. اعتبار محتوایی این مقیاس را متخصصان علوم قرآن و دین تأیید کرده‌اند و پایایی آن، بر اساس ضریب آلفای کرونباخ 866/0 محاسبه شده است. به کمک این مقیاس می‌توان نوجوانانی را که صبر ندارند شناسایی کرده، با آموزش‌های عملی گرفته‌شده از دین و مبانی روان‌شناختی، در این زمینه، در جهت بهداشت روانی آنان گامی برداشت.

"مقدمه: استفاده از آزمون­های سایکوفیزیکی برای سنجش عملکرد ثانویه ذهنی، ازجمله توجه انتخابی در افراد سالم و بیمار تکنیکی پرکاربرد در حوزه روان­شناسی و به خصوص روان­شناسی عصب­شناختی به حساب می­آید. آزمون ""کاوش نقطه"" یکی از آزمون­هایی است که برای سنجش توجه انتخابی در گستره­ای از اختلالات افسردگی و اضطراب کاربرد فراوانی دارد. مبنای این آزمون، استفاده از واژه­ها به­عنوان محرک­های روان­شناختی است که به دلایل زبانی و فرهنگی محدودیت­هایی ایجاد می­کند. در این مطالعه، نسخه تغییریافته­ای از این روش با جایگزینی کلمات با چهره­های هیجانی ابداع شد و روایی و اعتبار آن مورد بررسی قرار گرفت. روش: نسخه تغییریافته آزمون کاوش نقطه در گروه نمونه­ای شامل 40 آزمودنی سالم و بزرگسال مورد ارزیابی قرار گرفت. . یافته­ها: نتایج به­دست­آمده نشان­دهنده اعتبار بالای محرک­های تصویری مورداستفاده در این آزمون و همچنین اعتبار پاسخ آزمودنی­ها در برابر عکس‌ها بود. به­علاوه، نمرات به­دست­آمده در مورد توجه، ارتباط معنی­داری با سطح سواد و جنسیت آزمودنی­ها نداشت که نشان­دهنده توان این آزمون در سنجش توجه انتخابی، مستقل از متغیرهای جمعیت­شناختی بود. نتیجه­گیری: آزمون به­کارگرفته­شده در این پژوهش اعتبار قابل­قبولی برای پژوهش­های بین­فرهنگی دارد و استفاده از آن به سایر پژوهشگران توصیه می­شود."

چکیده: هدف اصلی این پژوهش، بررسی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه قدردانی است. پس از اطمینان از اعتبار ترجمه، با روش نمونه گیری در دسترس 335 پاسخ دهنده، شامل 240 دانشجو و 95 طلبه (163 زن و 172 مرد) در این پژوهش شرکت داده شدند. شرکت کنندگان به چهار مقیاس «پرسش نامه قدردانی»، «مقیاس خودارزیابی معنویت»، «مقیاس شادی فاعلی» و «مقیاس رضایت از زندگی» پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از شاخص ها و روش های آماری، شامل فراوانی، میانگین، انحراف معیار، آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون و تحلیل عامل اکتشافی استفاده شد. تحلیل عامل اکتشافی با چرخش متعامد نشان داد که پرسش نامه قدردانی از یک عامل اشباع شده است. ضریب پایایی مقیاس 81/0 به دست آمد. جهت و میزان همبستگی قدردانی با این مقیاس در راستای پژوهش های قبلی و تأییدکننده روایی همگرای آن است. مقایسه نمره های قدردانی گروه ها نشان داد که نمره های طلاب به طور معناداری بالاتر از دانشجویان است. با توجه به یافته های این پژوهش، پرسش نامه قدردانی (GQ-6) قابلیت اجرا برای سنجش قدردانی در ایران را دارد.

هدف از پژوهش حاضر هنجاریابی فرم 28 سؤالی از پرسشنامه سلامت عمومی بر روی دانشجویان دانشگاه شیراز به تفکیک جنس، سال تحصیلی و دانشکده بود. همچنین پژوهش حاضر به مقایسه وضعیت سلامت عمومی بین دانشجویان در سال های مختلف تحصیلی، دانشجویان پسر و دختر و دانشجویان بومی و غیربومی می پردازد. برای این منظور 1146 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز در این مطالعه شرکت کردند. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که دانشجویان پسر در مقایسه با دانشجویان دختر، و دانشجویان غیربومی در مقایسه با دانشجویان بومی از سلامت عمومی بهتری برخوردار بودند، لکن بین دانشجویان در سال ها و مقاطع مختلف تحصیلی تفاوتی مشاهده نشد. در پژوهش حاضر، جداول هنجاری برای دانشجویان به تفکیک دانشکده، سال تحصیلی و جنس ارائه شده است.

هدف از این پژوهش تبین کفایت روان سنجی مقیاس های شاخص اختلال نقص توجه جردن است. جامعه ی آماری این پژوهش را کلیه ی دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر شیراز تشکیل می دادند. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای در دو مرحله نمونه گیری انجام شد. نخستین نمونه ی این پژوهش را 1219 دانش آموز (583 دختر و 636 پسر) تشکیل می دادند که با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی از میان نواحی چهارگانه ی شهر شیراز انتخاب شدند و با مقیاس تشخیصی اختلال نقص توجه که بر اساس راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی که به وسیله ی پژوهشگر تهیه شده بود، مورد سنجش قرار گرفتند. بر اساس این آزمون 174 نفر (87 دانش آموز دارای اختلال نقص توجه و 87 دانش آموز بدون اختلال نقص توجه) به عنوان نمونه ی نهایی انتخاب شدند و شاخص اختلال نقص توجه جردن در مورد آن ها اجرا شد. در این پژوهش از دو مقیاس استفاده شد. 1- پرسشنامه ی تشخیصی اختلال نقص توجه که بر اساس داده های راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی به وسیله ی پژوهشگر ساخته شد (96/=α) و 2- شاخص اختلال نقص توجه جردن که شامل دو فرم معلم (33 پرسش) و فرم والدین (39 پرسش) می باشد. برای بررسی پایایی این شاخص از ضرایب آلفای کرونباخ و پایایی تنصیفی و همبستگی بین نظر نمره گذاران یعنی معلم و والدین استفاده شد و برای تعیین روایی آزمون یاد شده از شاخص های تفاوت گروه عادی و دارای اختلال نقص توجه و همبستگی با پیشرفت تحصیلی (معدل تحصیلی) استفاده شد. نتایج در تمام موارد حاکی از پایایی و روایی مطلوب برای مقیاس های شاخص اختلال نقص توجه جردن بود. در کل نتایج این پژوهش حاکی از آن بود که شاخص اختلال نقص توجه دارای پایایی و روایی و قابل استفاده در جامعه ایرانی می باشد.