سمیرا توانایی یوسفیان

زمینه: مسئله موفقیت یا عدم موفقیت در امر تحصیل از مهم ترین دغدغه های هر نظام آموزشی در تمامی جوامع است. موفقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان هر جامعه نشان دهنده موفقیت نظام آموزشی درزمینه هدف یابی و توجه به رفع نیازهای فردی است. یکی از متغیرهای فردی اثرگذار بر موفقیت تحصیلی تاب آوری تحصیلی است. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی روایی عاملی و پایایی پرسشنامه تاب آوری تحصیلی بود. این پرسشنامه توسط ساموئلز (2004) ساخته شده است. روش: در این پژوهش دو نمونه شرکت داشتند. نمونه اول شامل 300 دانش آموز دختر و پسر از دبیرستان های دولتی شهر بوکان که با نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و نمونه دوم شامل 319 دانشجوی دختر و پسر دانشگاه علامه طباطبائی که با نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. به منظور بررسی پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ و برای تعیین روایی عاملی از تحلیل عاملی اکتشافی به روش مؤلفه های اصلی و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. یافته ها: بررسی نمودار اسکری تحلیل اولیه راه حل سه عاملی را نشان داد. سپس برای دستیابی به ساختار سه عاملی تحلیل مؤلفه های اصلی با روش چرخش واریماکس انجام شد. 11 سؤال به علت بار عاملی کمتر از 0.3 و یا به دلیل بار معنادار و مساوی بر روی بیش از یک عامل حذف شدند؛ و درنهایت تحلیل بر روی 29 سؤال باقی مانده انجام شد. بحث و نتیجه گیری: این سه عامل بر اساس سؤال های محتوای تحت پوشش مهارت های ارتباطی، جهت گیری آینده و مسئله محور و مثبت نگر نام گذاری شدند. ضرایب آلفای کرونباخ در خرده مقیاس های آن در نمونه دانش آموزی بین 63/0 تا 77/0 و در نمونه دانشجویی بین 62/0 تا 76/0 به دست آمد که نشان می دهد پایایی سه عامل در پژوهش حاضر در سطح قابل قبولی است.