درخت حوزه‌های تخصصی

هدف این پژوهش هنجاریابی یک فرم کوتاه ایرانی از پرسشنامه SCL-90-R بر روی دانشجویان بود. برای این منظور یک فرم 51 آیتمی از مجموعه آیتم های این پرسشنامه، که به نظر می آمد، معرف ویژگی های روان سنجی پرسشنامه اصلی باشند، انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. تعداد 459 نفر به عنوان گروه نمونه، با استفاده از روش خوشه ای چند مرحله ای، از بین دانشجویان دانشگاه های استان های آذربایجان شرقی و غربی انتخاب شدند. روش پژوهش حاضر اکتشافی بوده که بر اساس روش های روان سنجی انجام گرفته است. مشخصات پرسشنامه BSI، شامل اعتبار و روایی آن مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی اعتبار از دو روش اعتبار بازآزمایی و همسانی درونی (آلفای کرونباخ) استفاده شد. آلفای کرونباخ برای مقیاس ها بین 0.59 و 0.84 و برای کل آزمون برابر 0.95 بود. برای روایی از روش روایی ملاکی (همبستگی مقیاس های پرسشنامه SCL-90-R با پرسشنامه BSI) استفاده شد. نتایج نشان داد که همبستگی معنی داری بین مقیاس های دو پرسشنامه (بین 0.9 و 0.98) وجود دارد. اعتبار بازآزمایی برای 9 مقیاس نیز بین 0.75 و 0.91 بود. نهایتا با استفاده از آزمون t گروه های مستقل میانگین نمرات دانشجویان دختر و پسر در هر یک از مقیاس ها با هم دیگر مقایسه شد و نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین مقیاس های شکایات جسمانی (Som)، حساسیت در روابط متقابل (Ins)، افسردگی (Dep)، اضطراب (Anx)، ترس مرضی (Phob)، افکار پاراتوییدی (Par) وجود دارد و در همه موارد مذکور میانگین نمرات دانشجویان دختر بالاتر از دانشجویان پسر بود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگیهای روان سنجی سیاهه ارزیابی آمادگی تحصیلی کودکان پیش دبستانی در حیطه رویکرد به یادگیری برای دانش آموزان پیش دبستانی دختر و پسر عادی و کم توان ذهنی اجرا شد. روش: نمونه مورد مطالعه در این پژوهش تعداد 1193 دانش آموز پیش دبستانی (1022 دانش آموز عادی و 171 دانش آموز کم توان ذهنی) دختر و پسر سازمانهای آموزش و پرورش شهر تهران، شهرستانهای تهران، آذربایجان شرقی، اردبیل، گیلان، مازندران، مرکزی، همدان و سمنان بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی انتخاب و سیاهه مذکور در مورد آنها تکمیل شد. برای تحلیل سوالها و برآورد ویژگیهای روان سنجی مولفه های پرسشنامه، از مدل کلاسیک آزمون استفاده شد. همسانی درونی مقیاسها با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ برآورد شد. یافته ها: ضرایب همسانی درونی مولفه های پرسشنامه به ترتیب برای مولفه کنجکاوی و علاقه 0.95، مولفه پایداری و توجه 0.95، مولفه خلاقیت و نوآوری 0.96، تعمق و تفسیر 0.95 و کل پرسشنامه 0.98 است. در خصوص روایی نیز تحلیلهای مختلفی صورت گرفت از جمله این تحلیلها می توان به تمایزگذاری گروهی اشاره کرد. تفاوت بین میانگین نمرات کودکان عادی و گروه کودکان کم توان ذهنی پیش دبستانی در همه مولفه ها و کل پرسشنامه در سطح 0.001 معنی دار بود. نتیجه گیری: به طور کلی یافته های حاصل از این پژوهش نشان می دهد که مولفه ها و کل پرسشنامه، از اعتبار و روایی مطلوب و بالایی برخوردارند و با اطمینان می توان از آنها برای سنجش عملکرد کودکان پیش دبستانی در حیطه رویکردها به یادگیری استفاده کرد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی دقت تشخیصی سه مقیاس پذیرش اعتیاد (AAS)، استعداد اعتیاد (APS)، و مقیاس تجدید نظر شده می‌بارگی مک‌اندرو (MAC-R)، و تعیین نقطه برش مناسب برای این سه مقیاس بود. تعداد 140 دانشجوی دانشگاه تهران و 81 معتاد داوطلب ترک که با دانـشجویان در یک گروه سنی قرار داشتند، در دوگروه افراد بهنجار و افراد معتاد مورد بررسی قرار گرفتند. از آنجا که این مـقیـاس‌ها از MMPI-2 کـه برای تشخیص اختلال‌های روانی به‌کار می‌رود، مشتق شـده‌اند، قـبل از انـجام ایـن پـژوهش، به­صورت مقدماتی، دقت تشخیصی این مقیاس‌ها در مورد افراد دارای اختلال روانی (78 نفر) و افراد معتاد (81 نفر) مورد بررسی قرار گرفت. AAS از دقـت تـشخیصـی خـوب و MAC-R از دقـت تشخیصـی متوسطی در تمیز افراد دارای اختلال روانی و افراد معتاد برخوردار بود. پس از این مطالعة اولیه، دقت تشخیصی این سه مقیاس در تشخیص دانشجویان از افراد معتاد مورد بـررسـی قرار گرفت. تنها، مقیاس AAS برحسب ضریب آلفای کرونباخ، از همسانی درونی قابل قبولی برخوردار بود. تفاوت میانگین نمره‌های افراد بهنجار و معتاد در هر سه مقیاس، از لحاظ آماری معنا‌دار بود. نتایج حاصل از تحلیل مشخصه‌های عملیاتی گیرنده (ROC) و تـحلیل حساسیت نشان داد که مقیاس AAS در بین این سه مقیاس، از بالاترین دقت تشخیصی برخوردار است و به نظر می‌رسد ابزار تشخیصـی و غربالـیِ مناسبـی برای سوء مصرف مواد باشد. در مقابل، APS کمترین دقت تـشخیصـی را داشت و در نتیجه از لحاظ بـالینـی، ابزار مناسبی برای تشخیص نیست.

چکیده: روش‌های مختلف سنجش و بررسی ابعاد مختلف شخصیتی، دو عامل عمده در تفسیر رویکردها در مطالعة شخصیت می‌باشد. براین اساس یکی از مباحث مهم در تفاوت مدل‌ها، در استراتژی تحقیق، روش‌ها و مدل‌های جمع‌آوری داده‌ها می‌باشد که این تغییر نگرش‌ها عامل اساسی شکل‌گیری مکاتب روان‌شناسی و رویکردهای مطالعاتی اندیشمندان اسلامی می‌باشد. در تقسیم‌بندی موجود دربارة روش‌های مختلف تحصیل شناخت، چهار روش عمدة تجربی، عقلی، نقلی و شهودی مورد تأکید قرار گرفته است. این تحقیق بر مبنای روش مطالعات کتابخانه‌ای و به شیوة تحلیل محتوا در متون انسان‌شناختی دانشمندان مسلمان و مباحث روش‌شناختی نظریه‌پردازان شخصیت در روان‌شناسی غربی انجام شده است. از روش‌های سنجش شخصیت در سه مکتب عمده مطالعة شخصیت؛ یعنی روان‌تحلیل‌گری، صفات و انسان‌گرایی؛ و سه رویکرد عمده مطالعات اسلامی دربارة انسان، یعنی رویکرد نقلی، عقلی و عرفانی گزارشی ارائه شده و سپس به توصیف و تبیین اجمالی روش‌ها و آزمون‌های مربوط به این رویکردها می‌پردازد. در ادامه به بررسی، تحلیل و ترکیب نتایج مطرح شده در روش‌شناسی پرداخته و راه‌حل‌هایی را برای مطالعات نوین روان‌شناسی در حوزة دین بیان می‌کند.

" چکیده هدف: هدف پژوهش حاضر رواسازی و بررسی اعتبار آزمون بازخورد خوردن بود.‏ روش: بدین منظور 100 نفر از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه شهید بهشتی که بصورت تصادفی خوشه‌ای ‏انتخاب شده بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند. روشهای بکار رفته شامل تحلیل گویه‌ها (درجه دشواری، ضریب تمیز ‏و روش لوپ)، روائی سازه (تحلیل عاملی تاییدی و همبستگی درونی) و اعتبار (عاملها و نمره کل پرسشنامه) ‏بودند.‏ نتایج: در تحلیل عاملی تاییدی سه عامل رژیم لاغری، پرخوری و اشتغال ذهنی با غذا و مهار دهانی تایید شدند. ‏اعتبار این آزمون از طریق محاسبه آلفا کرونباخ 86/0 بدست آمد. ‏ بحث: با در نظر گرفتن نتیجه این پژوهش می‌توان گفت آزمون بازخورد خوردن به طور کلی ابزار معتبری است ‏و می‌توان از آن جهت سنجش بازخوردها و رفتارهای بیمار گون خوردن در جمعیت ایرانی استفاده کرد. ‏ "

" هدف این پژوهش بررسی روایی تفکیکی نسخة فارسی فهرست نشانه مرضی هاپکینز (دروگاتیس و دیگران، 1974) براساس تفاوت نمره‌های گروههای بالینی و بهنجار ایرانی بود. بدین منظور 429 فرد بهنجار، 131 بیمار اتوایمیون، و 111 بیمار جسمی عمومی به فهرست نشانه مرضی هاپکینز پاسخ دادند. همبستگی مثبت و معنادار بین زیرمقیاسها (بدنی‌سازی، اضطراب، افسردگی، حساسیت بین شخصی و وسواس بی‌اختیاری) بیانگر روایی درونی مقیاس بود. بالابودن نمره‌های دو گروه جسمی عمومی‌ و اتوایمیون نسبت به گروه بهنجار نشان‌دهنده روایی تفکیکی مقیاس و مناسب بودن آن برای پژوهشهایی است که درصدد شناسایی نشانه‌های آسیب‌شناسی روانی در جمعیتهای بالینی و بهنجار فارسی زبان هستند. "

"هدف این پژوهش بررسی و مقایسه عملکرد کودکان دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی و کودکان دارای اختلالات یادگیری کلامی در زیرآزمونهای مقیاس تجدید نظر شده هوشی وکسلر کودکان، آزمون دیداری ـ حرکتی بندرگشتالت و مقیاس ریاضیات ایران کی‌مت بود. پس از ارزیابیهای متعدد بر اساس تفاوت معنادار بین هوشبهر کلامی و عملی و نمرات مقیاس درجه‌بندی دانش‌آموزان: تشخیص اولیه کودکان دارای اختلالات یادگیری (مایکل باست، 1971) دو گروه دارای اختلالات یادگیری کلامی و غیرکلامی از میان مراجعه‌کنندگان به مراکز اختلالات یادگیری سازمان کودکان استثنایی شهر شیراز شناسایی شدند. اطلاعات لازم به‌منظور انجام این پژوهش با استفاده از مقیاس تجدید نظر شده هوشی وکسلر کودکان، آزمون دیداری ـ حرکتی بندرگشتالت و مقیاس ریاضیات ایران کی‌مت از 52 آزمودنی دختر و پسر 6 تا 11 ساله دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی (23 نفر) و دارای اختلالات یادگیری کلامی (29 نفر) جمع‌آوری گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روشهای آمار توصیفی و آزمون T مستقل با روش تصحیح بونفرنی استفاده شد. نتایج نشان داد که: 1ـ میانگین نمرات گروه دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی در خرده‌آزمونهای اطلاعات‌، شباهت‌ها، حساب و واژه‌ها از میانگین نمرات گروه دارای اختلالات یادگیری کلامی به‌طور معنادار بالاتر است. و در خرده‌آزمون حساب برخلاف سایر زیرآزمونها میانگین نمرات گروه دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی از میانگین نمرات گروه اختلالات یادگیری کلامی پایین‌تر است. 2ـ تفاوت معناداری در تمام خرده‌آزمونهای عملی مقیاس تجدید‌نظرشده هوشی وکسلر بجز تطبیق علایم در دو گروه دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی و دارای اختلالات یادگیری کلامی وجود دارد. میانگین نمرات گروه دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی از میانگین نمرات گروه دارای اختلالات یادگیری کلامی به‌طور معناداری کمتر است. 3ـ میانگین گروه دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی در آزمون دیداری ـ حرکتی بندرگشتالت به‌طور معنادار پایین‌تر از میانگین گروه دارای اختلالات یادگیری کلامی است. 4ـ میانگین گروه دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی در تمام بخشهای مقیاس ریاضیات ایران کی‌مت به‌طور معنادار پایین‌تر از میانگین گروه دارای اختلالات یادگیری کلامی است. با استفاده از نتایج فوق تشخیص اختلالات یادگیری کلامی و غیرکلامی با استفاده از نیمرخ نمرات در زیرآزمونهای مقیاس تجدید نظرشده هوشی وکسلرکودکان، آزمون دیداری ـ حرکتی بندر گشتالت و مقیاس ریاضیات ایران کی مت امکان‌پذیر بوده و استفاده از هر سه مقیاس توصیه می‌شود. "

توجه به میزان و کیفیت رضایت از زندگی مشترک زوجین از دیرباز مورد توجه بسیاری از متخصصان و درمانگران خانواده بوده است. بنابراین هنجاریابی پرسشنامه رضایت ازدواج (MSI) هدف اصلی این پژوهش بود. این پرسشنامه یکی از کاربردی‌ترین آزمونهایی است که به این منظور ساخته شده است. برای هنجاریابی این آزمون، نسخه اصلی آن به فارسی ترجمه شد و 250 زوج ناراضی و250 زوج راضی از زندگی زناشویی آن را تکمیل کردند. بررسی اعتبار پرسشنامه رضایت ازدواج از طریق آلفای کرونباخ ضریب 95/0 را نشان می‌دهد که ضریب بسیار بالایی محسوب می‌شود. از روش همبستگی درونی برای تعیین میزان روایی مقیاسها استفاده شد و حداکثر آن ضریب 86/0 به‌دست آمد. روایی تفکیکی با مقایسه دو گروه راضی و ناراضی از ازدواج به‌دست آمد و با 95/0 اطمینان می‌توان گفت که بین دو گروه راضی و ناراضی از ازدواج تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که پرسشنامه رضایت از ازدواج به عنوان یک ابزار تشخیصی معتبر، پایا و روا قابلیت استفاده در موقعیت‌های تشخیص، درمان و پژوهشهای بالینی در زمینه مشکلات مربوط به نارضایتی از زندگی مشترک دارد

"هدف این پژوهش، ساخت مقیاسی برای سنجش تیپ شخصیتی D و رابطه آن با بیماری کرونری قلب است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان و کارمندان دانشگاههای آزاد اسلامی و کارمندان شاغل در صنایع استان اصفهان و بیماران کرونری قلب مراجعه کننده به مطب‌های تخصصی قلب بودند. نمونه پژوهش 870 فرد بهنجار و 174 بیمار قلبی بودند که به شیوه تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شدند. برای بررسی روایی سازه پرسشنامه مقدماتی از روش آماری تحلیل عوامل و برای آزمون فرضیه پژوهش از آزمون یو ـ من ـ ویتنی استفاده شد. همچنین برای بررسی روایی، همزمان فرم مقدماتی مقیاس D ، از پرسشنامه‌های تیپ شخصیتی D دنولت، سلامت روانی کلی (GHQ)، و زیرمقیاس افکار منفی تعامل اجتماعی گلاس استفاده شد. ضرایب همبستگی، از اجرای همزمان با پرسشنامه‌های گفته شده به ترتیب برابر با 95/0، 55/0 و 52/0، (001/0 < P) به‌دست آمد. برای بررسی پایایی مقیاس ساخته شده از روشهای آلفای کرونباخ، بازآزمایی و دو نیمه‌سازی استفاده شد. ضرایب به‌دست آمده با این روشها به ترتیب برابر با 85/0، 92/0 و 74/0، (001/0P<) بود. نتایج تحلیل عاملی با روش مؤلفه‌های اصلی و چرخش از نوع واریماکس 5 عامل به‌دست آمد که به ترتیب به نامهای: افسردگی، اضطراب، خشم و زودرنجی به‌عنوان زیرمقیاس هیجان‌های منفی و عامل‌های محدودیت اجتماعی و بازداری کلامی به‌عنوان زیرمقیاس بازداری اجتماعی نامگذاری شدند. مقادیر کل ارزش ویژه مقیاس 22 سؤالی برابر با 06/14، KMO (نشان‌دهنده کفایت نمونه‌گیری) برابر با 85/0 و آزمون کرویت بارتلت برابر با 59/1381، (001/0< P) به‌دست آمد. نتایج مربوط به بررسی رابطه تیپ شخصیتی D و بیماری کرونری قلب نشان داد که یوـ من ـ ویتنی برابر با 85/5=z ، (001/0< P) به‌دست آمد. بنابراین تفاوت بین نمرات افراد بهنجار و بیماران قلبی معنادار بود. "

پژوهش حاضر به دنبال ساخت، اعتباریابی و بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه سنجش بلوغ اجتماعی است. برای رسیدن به این هدف با استفاده از کتابها و مقالات و پژوهشهایی که در این خصوص صورت گرفته بودند، ویژگیهای مربوط به رشد و بلوغ اجتماعی استخراج شد و متناسب با آنها عباراتی که هر کدام شامل 5 گزینه بود ساخته شد. اعتبار یابی محتوایی براساس ارزیابی های سه استاد روانشناسی صورت گرفت. به منظور اجرای پژوهش در ابتدا آزمون بصورت آزمایشی روی یک نمونه 50 نفری اجرا شد و اشکالات آن رفع گردید و فرم نهایی آن روی یک نمونه 434 نفری از دانش آموزان دختر و پسر در شهرستان سبزوار اجرا گردید. با تحلیل عاملی اکتشافی 16 عامل برای این آزمون مشخص شد. پایایی آزمون با روش آلفای کرونباخ نیز 89/0 به دست آمد.

هدف اساسی پژوهش حاضر، وارسی ساخت عاملی و جنبه های روانسنجی «مقیاس درجه بندی حرمت خود»(SERS) است. بدین خاطر پس از انجام مراحل مقدماتی و رفع مشکلات احتمالی، وارسی این مقیاس در سه مطالعه انجام پذیرفت: در مطالعه اول، با اجرای مقیاس بر روی 322 دانشجوی دانشگاه شاهد که به شیوه نمونه برداری خوشه ای انتخاب شده بود، ساخت عاملی این ابزار با استفاده از تحلیل عاملی وریمکس (متعامد) بررسی گردید. نتایج این تحلیل عاملی SERS نشاندهنده 6 عامل مناسب بود. در مطالعه دوم، پایایی ابزار با استفاده از محاسبه آلفای کرونباخ و ضریب پایایی به روش بازآزمایی (با فاصله 15 روز) و میانگین همبستگی بین آیتم ها بررسی شد. نتایج حاکی از مناسب بودن پایایی ابزار مذکور در نمونه مورد مطالعه است. در مطالعه سوم نیز به وارسی اعتبار سازه SERS پرداخته شد. در بررسی اعتبار سازه این مقیاس، همبستگی گشتاوری پیرسون بین نمرات عوامل SERS با مقیاس حرمت خود آیزنک، مقیاس حرمت خود MMPI-2، پرسشنامه سلامت عمومی و مقیاس منبع مهارگذاری نویکی استریکلند محاسبه شد. نتایج این تحلیل ها نشان دهنده اعتبار مناسب عوامل مقیاس درجه بندی حرمت خود می باشد و در آخر نویسندگان این مقاله با توجه به مرور پیشینه پژوهشی در مورد ساخت عاملی این ابزار و شاخص های روان سنجی عوامل آن، فرم کوتاهی از این مقیاس را پیشنهاد می کنند.