درخت حوزه‌های تخصصی

مطالعات فرهنگی نشان داده است که تفاوت­های فرهنگی در شیوه­های استدلال افراد نسبت به جهان وجود دارد . در مطالعات انجام­شده در حیطه بررسی­های بین فرهنگی، مطالعه­ای به­منظور بررسی قضاوت­های اخلاقی شخصی و غیرشخصی انجام نشده است. این پژوهش با هدف بررسی زمان تصمیم گیری و نوع پاسخ به قضاوت­های اخلاقی شخصی و غیرشخصی در نمونه ایرانی و مقایسه آن با نمونه مطالعه شده گرین و همکاران (2004 و 2008) در فرهنگ غربی انجام شد. روش: این مطالعه پس رویدادی در سال 1388 روی 60 نفر از دانشجویان کارشناسی رشته های مختلف دانشگاه شهید بهشتی تهران انجام شد. نمونه ­ ها با روش نمونه­گیری در ­ دسترس انتخاب شدند. 20 معمای اخلاقی شامل 12 داستان شخصی و 8 داستان غیرشخصی ترجمه شد و با استفاده از کامپیوتر و به صورت شنیداری برای آزمودنی­ها پخش شد . آنان با فشاردادن دو دکمه روی صفحه کلید، نظر موافق یا مخالف خود را با تصمیم پیشنهادشده در داستان اعلام ­کردند و نوع پاسخ و زمان واکنش ثبت شد. داده­ها با نرم افزار SPSS 16 و با استفاده از آزمون همبستگی رتبه­ای اسپیرمن و آزمون مقایسه نسبت­ها تحلیل شد. یافته­ها: بین رتبه­بندی زمان پاسخ معماهای اخلاقی شخصی و غیرشخصی تفاوت معنی­داری وجود نداشت. میزان پاسخ مثبت به معماهای اخلاقی شخصی و غیرشخصی با مطالعات گذشته تفاوت معنی­دار نشان داد. نتیجه­گیری: تفاوت­های فرهنگی معنی­داری در پاسخ به قضاوت­های اخلاقی وجود دارد و فرهنگ نقش عمده ­ ای در تصمیم ­ گیری پیرامون مسایل اخلاقی در کنار عوامل شناختی و هیجانی مداخله کننده بازی می کند.

هدف: بررسی نقش تعدیل کننده اسناد در رابطه باور به دنیای عادلانه و واکنش پرخاشگرانه در دانش آموزان دختر. روش: جامعه آماری پژوهش شامل دختران یک هنرستان در شهر اصفهان (360 نفر) بود که از بین آنها 180 نفر به صورت تصادفی انتخاب و به صورت تصادفی در سه موقعیت اسنادیِِ خصمانه، دوستانه و مبهم (هر گروه 60 نفر) جای داده شدند. اسناددهی دانش آموزان هر سه گروه برحسب سه سناریوی موقعیتی دستکاری شد. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از: مقیاس باور به دنیای عادلانه برای خود (هشت سئوال)، مقیاس باور به دنیای عادلانه برای دیگران (هشت سئوال)، دردسرآفرینی (سه سئوال )، واکنش پرخاشگرانه (دوسئوال) و پرسشنامه مطلوب نمایی اجتماعی (شش سئوال). برای وارد کردن متغیر اسناد موقعیتی (خصمانه، دوستانه، و مبهم) به تحلیل ها از کدگذاری متضاد استفاده شد. یافته های پرسشنامه های پژوهش با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون وتحلیل رگرسیون سلسله مراتبی تعدیلی تحلیل شدند. یافته ها: شواهد حاصل از تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی تعدیلی نشان دادند که متغیر اسناد موقعیتی (خصمانه =1، دوستانه=1- و مبهم=0) و دردسرآفرینی (پایین و بالا) قادرند رابطه میان باور به دنیای عادلانه برای خود ودیگران وواکنش پرخاشگرانه را تعدیل کنند. شواهد رگرسیون های جداگانه برای دردسرآفرینی پایین و بالا، برحسب سه موقعیت خصمانه، دوستانه ومبهم حاکی از آن بود که در دردسرآفرینی زیاد، باور به دنیای عادلانه برای خود ودیگران با واکنش پرخاشگرانه در گروه اسناد خصمانه رابطه مثبت دارد، ولی در دردسر آفرینی پایین و موقعیت دوستانه و مبهم این روابط منفی هستند. نتیجه گیری: اسناد از زمره عناصر شناختی است که واکنش افراد را به موقعیت های مختلف تعیین می کند. به ویژه وقتی که به خصومت و عمدی بودن رفتار فردی که باعث ناکامی شده اسناددهی می شود، باورهایی نظیر باور به دنیای عادلانه، در خدمت نوع اسناددهی و ویژگی های فردی افراد،نقش دوگانه و متضاد می یابند.

مقدمه: در تاریخچه زندگی مبتلایان به اختلال سلوک، سابقه رویارویی با تجارب آسیب زای متعدد و انحلال نایافته گزارش شده است که در شکل گیری مشکلات مربوط به خشم در این افراد نقش چشمگیری دارد. بر این اساس مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر تلفیق دو تکنیک صندلی داغ و مرور زندگی نامه در قالب گروه درمانی، بر کاهش خشم نوجوانان پسر مبتلا به اختلال سلوک ساکن در کانون اصلاح و تربیت تهران انجام گردید. روش: تعداد 19 نفر از نوجوانانی که بر اساس نمره مقیاس مشکلات سلوک پرسشنامه خود گزارش دهی نوجوانان (YSR) مبتلا به اختلال سلوک تشخیص داده شده بودند به تصادف در سه گروه آزمایشی (شش نفر)، کنترل بحث آزاد (دارو نما) (هفت نفر) و کنترل بدون دریافت مداخله (شش نفر)، قرار گرفتند. پرسشنامه حالت هیجانی و صفت شخصیتی خشم اسپیلبرگر (STAXI-2) برای سنجش مؤلفه های خشم در پیش آزمون و پس آزمون مورد استفاده قرار گرفت. اعضای گروه آزمایشی در 11 جلسه گروه درمانی با استفاده از دو تکنیک مرور زندگی نامه و صندلی داغ، شرکت نمودند. داده ها با استفاده از آزمون های کراسکال- والیس و U مان ویتنی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: مقایسه نتایج پس آزمون سه گروه، تفاوت معنادار را در مقیاس های کنترل برون ریزی خشم و شاخص بیان خشم نشان داد، در حالیکه در مقیاس های حالت و صفت خشم تفاوت معناداری بین سه گروه مشاهده نگردید. نتایج مقایسه دو به دوی گروه ها با استفاده از آزمون U مان ویتنی نشان داد در متغیرهایی که تفاوت معنادار در بین سه گروه وجود داشت، این تفاوت بین گروه های آزمایشی و بحث آزاد و نیز گروه های آزمایشی و بدون دریافت مداخله معنادار بود اما تفاوت معناداری بین گروه های بحث آزاد و بدون دریافت مداخله مشاهده نشد. نتیجه گیری: این یافته ها نشان می دهد این شیوه گروه درمانی در کاهش مشکلات خشم از بی درمانی و پلاسیبو نتایج بهتری به بار می آورد.

چکیده: هدف این پژوهش، بررسی برخی مؤلفه های اجتماعی بهداشت روانی در نهج البلاغه است. سؤال اصلی مقاله این است که بر اساس آموزه های نهج البلاغه، آیا عوامل اجتماعی، مانند کار و فعالیت اقتصادی، روابط اجتماعی، دریافت حمایت از سوی دیگران و حکومت بر بهداشت روانی تأثیر می گذارد؟ به این منظور، آموزه ها و مفاهیم مرتبط با موضوع یاد شده با بهره گیری از روش استنباطی و تحلیل نظری مورد بحث قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که بهداشت روانی تا حدود زیادی از دیدگاه امام علی (ع) تحت تأثیر عوامل اجتماعی، مانند کار و فعالیت اقتصادی، روابط اجتماعی، همبستگی و اتحاد ملی و به ویژه دولت و حکومت و نحوه رفتار و برخورد مسئولان با مردم قرار می گیرد.

تاب آوری توانایی انسان در مقابله با رویدادهای ناگوار و آسیب زاست. اما همه افراد به یکسان تاب آور نیستند و تاب آوری می تواند تحت تاثیر عوامل مختلف کاهش و یا افزایش یابد. یکی از این عوامل دوستی است. هدف از پژوهش حاضر، تعیین رابطه کیفیت دوستی، تقابل دوستی با تاب آوری است. روش : 250 نفر از دانش آموزان (120 پسر و 130 دختر) سال سوم دبیرستان به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی از نواحی چهارگانه شهر شیراز انتخاب شدند. برای بررسی متغیر های پژوهش از سه پرسشنامه کیفیت دوستی، تقابل دوستی و تاب آوری استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان داد که بین کیفیت دوستی، تقابل دوستی و تاب آوری رابطه ای مثبت و معنادار وجود دارد. براساس نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام مؤلفه های صمیمیت و افشای خود، تقابل دوستی، وفاداری و اعتماد و مجاورت قادر به پیش بینی تغییرات تاب آوری هستند. در ارتباط با مؤلفه های کیفیت دوستی، دختران به صورت معناداری در صمیمت و افشای خود و تقابل دوستی بر پسران برتری دارند. همچنین نتایج نشان داد که دختران در استفاده از تاب آوری بر پسران پیشی می گیرند. نتیجه گیری: کیفیت دوستی و تقابل دوستی توان پیش بینی تاب آوری را دارند. بنابراین تشویق نوجوانان به برقراری چنین دوستی هایی می تواند به ارتقا تاب آوری آنان یاری دهد. همچنین باید توجه داشت که در مؤلفه های کیفیت دوستی، تقابل دوستی و تاب آوری میان دو جنس تفاوت وجود دارد.

این پژوهش با هدف بررسی نقش اخلاق تحصیلی، عدالت و بی عدالتی آموزشی با رفتار های مدنی ـ تحصیلی در دانشجویان به مرحله اجرا درآمد. از جامعه آماری دانشجویان دانشکده های روانشناسی و علوم تربیتی تعداد 396 نفر از ورودی های سال های مختلف به شیوه ی سهل الوصول برای پاسخگویی به پرسشنامه های پژوهش انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه اخلاق تحصیلی (با 8 سؤال)، پرسشنامه عدالت آموزشی (با دو زیرمقیاس عدالت و بی عدالتی با 28 سؤال) و رفتار مدنی ـ تحصیلی (با 21 سؤال) بودند. آلفای کرونباخ پرسشنامه های پژوهش از 6/0 تا 86/0 در نوسان بود. داده های حاصل از پرسشنامه ها به شیوه تحلیل رگرسیون واسطه ای مورد تحلیل قرار گرفت. شواهد حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که: 1. اخلاق تحصیلی با عدالت آموزشی، بی عدالتی آموزشی و پای بندی به قواعد (یکی از زیرمقیاس های رفتار مدنی ـ تحصیلی) دارای رابطه معنادار (01/0P<) است. عدالت آموزشی نیز با بی عدالتی آموزشی، پای بندی به قواعد و روابط صمیمانه (یکی دیگر از زیرمقیاس های رفتار مدنی ـ تحصیلی) دارای رابطه معنادار (05/0P< و 01/0P<) بود. بی عدالتی آموزشی با پای بندی به قواعد و یاری رسانی و مشارکت اجتماعی دارای رابطه منفی و معنادار (01/0P<) بود. 2. تحلیل رگرسیون واسطه ای نشان داد که اخلاق تحصیلی فقط برای رابطه بین بی عدالتی آموزشی با پای بندی به قواعد به عنوان یکی از ابعاد رفتار مدنی ـ سازمانی نقش متغیر واسطه ای پاره ای را بازی می کند. به این معنی که بخشی از اثرات بی عدالتی آموزشی بر پای بندی به قواعد از طریق اخلاق تحصیلی به صورت غیرمستقیم اعمال می گردد.