درخت حوزه‌های تخصصی

فهرست های کتابخانه ای از جمله مهم ترین واسطه های میان کاربران و مراجعان کتابخانه با مجموعه کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی به شمار می آیند. امروزه فناوری های نوین و در راس آنها وب2، کتابخانه2 و فهرست های2 این امکان را فراهم نموده اند تا مشارکت هرچه بیشتر کاربران را جلب نمایند. در مقاله حاضر به عنوان مرحله اول پژوهش، با بررسی محتوای متون، مجموعه ای از عناصر مرتبط با افزایش امکان مشارکت کاربران در فهرست های رایانه ای شناسایی شد. در مرحله بعدی پژوهش، با استفاده از سیاهه وارسی حاصل از عناصر شناسایی شده، 7 فهرست پیوسته مورد استفاده در 45 دانشگاه جامع وزارت علوم مورد ارزیابی قرار گرفت. از میان فهرست های مورد مطالعه، فهرست های ثنا در هر دو بخش امکانات جستجو و امکانات اجتماعی از وضعیت بهتری برخوردار بود. در مرتبه های بعدی، به ترتیب پاپیروس و سیمرغ به لحاظ برخورداری از امکانات و قابلیت های جستجو در وضعیت نسبتاً خوبی قرار داشتند. در حالی که از نظر امکانات اجتماعی، به ترتیب فهرست های پارس آذرخش و پروان بعد از فهرست ثنا قرار گرفتند. فهرست های اوراکل، پروان و پیام در امکانات جستجو و سیمرغ از نظر برخورداری از امکانات اجتماعی نسبت به سایرین ضعیف تر بودند. در مجموع فهرست های مورد مطالعه به لحاظ برخورداری از امکانات جستجو در وضعیت متوسط و به لحاظ برخورداری از امکانات اجتماعی در وضعیت ضعیفی قرار داشتند.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی سطح کیفیت درگاه پیوسته اداره کل کتابخانه های عمومی استان های خراسان رضوی و جنوبی به شیوه ی پیمایشی و ارزیابانه، می باشد. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و در شیوه ی اول به روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه ای کوال انجام شده است. در شیوه ی دوم به روش ارزیابانه و بوسیله ی سیاهه ی وارسی محقق ساخته،کیفیت درگاه های مذکور مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل کتابداران شاغل در کتابخانه های عمومی دو استان خراسان رضوی و جنوبی است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار اس پی اس اس و آزمون های تی جفتی و ویل کاکسون استفاده شده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که در بررسی ابعاد ای کوال (کیفیت محتوا، کیفیت و امنیت مبادلات الکترونیکی، کاربردپذیری و کیفیت تعامل خدمات) در دو درگاه از دیدگاه کاربران بین کیفیت موجود و کیفیت مورد انتظار تفاوت معنی دار وجود دارد و کیفیت از سطح مطلوب فاصله دارد. بررسی ابعاد کیفیت سیاهه ی وارسی( نوشتار، جذابیت و انعطاف پذیری) نیز نشان می دهد که در هر دو درگاه ابعاد نوشتار و جذابیت در سطح خوب و بعد انعطاف پذیری در سطح متوسط قرار دارد. اصالت/ارزشیابی: یافته های این پژوهش می تواند مدیران و طراحان درگاه ها را با نیازها و نظرات کاربران و همچنین نقاط قوت و ضعف درگاه ها آشنا سازد، بدین ترتیب در جهت اصلاح نواقص و تقویت نقاط قوت خویش با هدف افزایش کیفیت خدمات و رضایتمندی کاربران گام بردارند.

هدف: بررسی فرهنگ سازمانی کتابخانه ملی براساس مدل دنیسون روش/رویکرد پژوهش: روش توصیفی- پیمایشی. داده ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد دنیسون با 60 سؤال و چهار بخش گردآوری شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی، با استفاده از نرم افزار SPSS -20 انجام شد یافته ها: هر چهار بُعد اصلی فرهنگ سازمانی در کتابخانه ملی دارای نمره متوسط و پایین تر است. بیشترین امتیاز در بُعد مشارکت پذیری و کمترین امتیاز در متغیر سازگاری حاصل شده است. بالاترین میانگین شاخص های فرهنگ سازمانی، مربوط به توانمندسازی با میانگین 3/21 و کمترین شاخص با میانگین 69/2 مربوط به توافق بود.

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاه ها و موسسه های آموزش عالی شهر اصفهان است. روش: روش انجام پژوهش توصیفی پیمایشی و جامعه آماری آن کتابخانه های دانشگاه ها و موسسه های آموزش عالی شهر اصفهان در سال تحصیلی 1389- 1390 است. روش نمونه گیری از نوع تصادفی طبقه ای است و تعداد 7 کتابخانه به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار گرد آوری داده ها شامل 4 پرسشنامه محقق ساخته (کارکنان فناوری اطلاعات کتابخانه، مدیران فناوری دانشگاه، کارکنان کتابخانه، و مدیران عالی کتابخانه)می باشد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که میزان دسترسی و آمادگی زیرساخت فاوا، آمادگی اطلاعات، خدمات و فعالیت های نیازمند به فاوا، امنیت اطلاعات، آمادگی مدیریت و فرهنگ سازمانی بالاتر از حد متوسط بوده است. در حالی که، آمادگی ویژگی های سازمانی، ارتباط با محیط بیرونی، میزان سیاست ها و استراتژی ها و مقررات حقوقی و قانونی مربوط به فاوا، آمادگی مالی، نیروی انسانی، میزان استفاده از فاوا، بالاتر از حد متوسط نبوده است. همچنین یافته ها نشان داد تفاوت معنی داری میان مقدار بعدهای آمادگی الکترونیکی وجود داشت و میزان آمادگی الکترونیکی کتابخانه ها با میانگین 66/2 کمتر از حد متوسط می باشد. نتایج نهایی پژوهش حاکی از آن است که کتابخانه های دانشگاه ها و موسسه های آموزش عالی شهر اصفهان از آمادگی الکترونیکی لازم بر خوردار نبوده اند و نیازمند رسیدگی و توجه بیشتر در بعدهایی با آمادگی پایین هستند.

هدف: بررسی وضعیت کتابخانه های آموزشگاهی مقطع متوسطه استان کرمانشاه از نظر فضا، بودجه، امکانات و تجهیزات، نیروی انسانی، کمّیت مجموعه، و ارائه خدمات و همچنین مقایسه آنها با استانداردهای ایفلا برای کتابخانه های آموزشگاهی. روش/ رویکرد پژوهش: پیمایشی و پژوهش از نوع توصیفی. جامعه پژوهش، کل مدارس مقطع متوسطه استان کرمانشاه را شامل می شود. داده های این پژوهش از طریق پرسشنامه به دست آمده اند و برای تجزیه و تحلیل آنها از آمار توصیفی استفاده شده است. یافته ها: یافته های این تحقیق نشان می دهد که 79/80 درصد از مدارس دارای کتابخانه هستند. 38/32 درصد از کتابخانه ها به وسیله کتابداران اداره می شوند که سرپرست 34/9 درصد از آنها در رشته کتابداری تحصیل کرده اند. 27/91 درصد از کتابخانه ها بودجه مدوّن و اختصاصی ندارند. فضای کتابخانه ها بسیار محدود است و اکثر آنها برای مطالعه دانش آموزان فضایی درنظرنگرفته اند. مجموعه کتابخانه ها از نظر کمّی ضعیف هستند. 53/32 درصد از کتابخانه ها شیوه استفاده از کتابخانه را به دانش آموزان آموزش می دهند و فقط 72/5 درصد از آنها دسترسی به اینترنت را برای کاربران فراهم می کنند. وسائل و تجهیزات کتابخانه ها بسیار ضعیف است. در مقایسه با استانداردهای ایفلا، کتابخانه های آموزشگاهی مقطع متوسطه استان کرمانشاه در تمام زمینه ها در حد استانداردهای ایفلا نیستند به طورکلی می توان گفت که این کتابخانه ها دچار چالش های جدّی هستند و توان پاسخ گویی به نیازهای دانش آموزان را ندارند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش می تواند تصویر روشنی از وضعیت کتابخانه های مدارس مقطع متوسطه استان کرمانشاه را نشان دهد و زمینه برنامه ریزی برای ایفلا بهبود آنان را فراهم آورد.