درخت حوزه‌های تخصصی

پس از طرح نظریه «برخورد تمدنها»، نظریه «گفتگوی تمدنها» در مقابل آن مطرح شد، که مورد توجه پژوهشگران و سازمانهای بین المللی قرار گرفت. عنصر ارتباط، زیربنای تمدن بوده و پیدایش نسخه های خطی، نقش مؤثری در ارتباط نوشتاری و تمدن بشری داشته است. ابعاد مختلف نسخه های خطی از قبیل: ابعاد علمی، فرهنگی، هنری، اخلاقی، عرفانی و معنوی، نقش سازنده ای در ارتباط و گفتگو دارند. بویژه بُعد هنری نسخه های خطی بیشتر از بقیه در گفتگوی تمدنها نقش دارد، زیرا هنر، زبان مشترک فرهنگها و جهانی است و کارکردهای متنوعی دارد. حفظ و نگهداری نسخه های خطی در اکثر کتابخانه ها، مراکز علمی و پژوهشی دنیا بویژه موزه های کشورهای مختلف، اعتقاد و احترام به گفتگوی تمدنها محسوب میشود. به عنوان مثال، قرآن کریم که نسخه های خطی و هنری آن کثیر و مورد توجه همگان است، خود کتاب گفتگوست. از طرفی، برنامه حافظه جهانی، یکی از برنامه های بین المللی است که نقش مؤثری در اشتراک اندیشه ها، فرهنگها، آثار هنری، احیای تاریخ و ... داشته، نقطه اشتراک و پل ارتباطی فرهنگها در سطح بین المللی به شمار میرود. از شاخه های اصلی این برنامه، کمک به حفظ نسخه های خطی نفیس سراسر جهان، اشاعه و ثبت بین المللی آن است

هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش هوش هیجانی کتابداران در اتخاذ استراتژی های مدیریت تعارض است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، در زمره پژوهش های کاربردی و از نظر روش جمع آوری داده ها، توصیفی میباشد و از جمله طرح های همبستگی محسوب می شود. داده های مورد نیاز به کمک ابزار پرسشنامه گردآوری شده است. برای سنجش EQ از «آزمون هوش هیجانی برادبری و گریوز» و برای بررسی «وضعیت سبکهای استراتژیهای مدیریت تعارض» از پرسشنامه ارائه شده توسط پوتنام و ویلسون استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه کتابداران مرد و زن شاغل در کتابخانه های عمومی شهر تهران میباشد که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای تعداد 100 نفر به عنوان گروه نمونه در نظر گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل آماری علاوه بر شاخص های آمار توصیفی و جداول و نمودارهای فراوانی، از آزمون معناداری ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t مستقل، آزمون تحلیل واریانس یکراهه (ANOVA) و رگرسیون چندگانه (گام به گام) استفاده شد. یافته ها: بر اساس نتایج حاصله، اتخاذ استراتژی راه حل گرایی در کارکنان دارای هوش هیجانی بالا، به طور معناداری بیش از کارکنان دارای هوش هیجانی پایین میباشد (001/0>p) اما این تفاوت در استراتژیهای عدم مقابله و کنترل مشاهده نشد. اصالت /ارزش: نتایج این پژوهش می تواند زمینه آموزش مؤثر کتابداران کتابخانه های عمومی را فراهم نموده و نیز در انتخاب افراد مناسب تر برای شغل کتابداری مفید باشد.

هدف: بررسی توانمندی رشته کتابداری و اطلاع رسانی است که چنانچه با نگاهی نو به آن نگریسته شود میتواند قابلیت های خود را نشان دهد. روش: روش به کار گرفته در این مقاله تاریخی و در عین حال مقایسه ای است. در روش تاریخی به سابقه رشته کتابداری و اطلاع رسانی توجه شده و در روش مقایسه ای آن را با رشته های دیگر مقایسه شده است. یافته ها: یافته ها نشان میدهد که کتابداری و اطلاع رسانی با مفهوم نو میتواند به تشکیل دانشکده ای با حداقل 7 رشته بیانجامد. این رشته ها شامل گروه مرجع، گروه فن آوری اطلاعات، مدیریت و بهره-وری اطلاعات. یادمانه ها (آرشیو) و نسخ خطی و ... میشود

یکی از راه­های شناساندن جایگاه هر رشته علمی برای جامعه و بخصوص دانش­آموزان انعکاس مسائل مربوط به آن رشته در متون درسی است. نظر به اهمیت نقش محتوایی کتابهای درسی در انعکاس موضوعات و مسائل گوناگون و از طرف دیگر ناشناخته ماندن رشته کتابداری و اطلاع­رسانی در دوران تحصیل برای دانش آموزان، در پژوهش حاضر میزان توجه به حوزه های موضوعی رشته کتابداری و اطلاع­رسانی در محتوای کتابهای درسی با استفاده از روش تحلیل محتوا، بررسی و تحلیل گردید. ابزار اندازه گیری در این پژوهش چک لیست محتوای کتاب درسی بود. یافته های حاصل از بررسی 43 کتاب دوره متوسطه و پیش دانشگاهی شاخه نظری نشان داد کتابهای رشته علوم انسانی نسبت به سایر رشته­ها بیشتر به موضوعات این رشته علمی توجه داشته اند. در بین کتابها از لحاظ میزان اطلاعات، کتاب «زبان فارسی» سال دوم دبیرستان مشترک تمامی رشته­ها و از نظر تعداد دفعات کتاب «دین و زندگی» دوره پیش­دانشگاهی مشترک تمامی رشته­ها به موضوعات علوم کتابداری و اطلاع­رسانی پرداخته اند. مقولة مرجع و کلیات در رشته کتابداری و اطلاع­رسانی هم از نظر تعداد دفعات و هم از نظر حجمی که کتابهای درسی به آن پرداخته اند، بیشتر از سایر مقوله ها در کتابهای درسی دوره دبیرستان و پیش­دانشگاهی شاخه نظری، منعکس گردیده است

در این مقاله با بهره گیری از روش کتاب سنجی به بررسی وضعیت مجلات کشورهای مسلمان در پایگاه اطلاعاتی JCR از زیر مجموعه های پایگاه اطلاعاتی آی.اس.آی پرداخته شده است. براساس یافته ها 37 عنوان مجله مربوط به 12 کشور مسلمان در این پایگاه نمایه شده است. کشور ترکیه با داشتن 9 مجله نمایه شده در این پایگاه در رتبه اول در بین کشورهای مسلمان قرار دارد. بیشترین زمینه موضوعی مجلات کشورهای مسلمان را علوم میان رشته ای با 6 عنوان مجله به خود اختصاص داده است. شرکت انتشاراتی علوم بنتهام با چاپ 7 مجله فعالترین ناشر مجلات کشورهای مسلمان است. ترکیه در بین کشورهای مسلمان تنها کشوری است که 2 عنوان مجله در زمینه علوم اجتماعی دارد و زبان 5/86 درصد این مجلات انگلیسی است. مجله TURK J EARTH SCI با ضریب تاثیر 536/2 در بین مجلات کشورهای مسلمان دارای بالاترین ضریب تاثیر است. بیشترین استنادها با 1047 و بالاترین نیمه عمر با 0/10> به مجله CHEM NAT COMPD+ مربوط به کشور ازبکستان مربوط است

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر جو سازمانی بر خلاقیت از دیدگاه کارکنان سطوح مختلف سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران است. به صورت چاپی میان Keys روش: پرسشنامه استاندارد سنجش جو سازمانی در زمینه باروری و پشتیبانی از خلاقیت موسوم به تمام مدیران، اعضاء هیئت علمی، و کارکنان بالاتر از فوق دیپلم در سازمان اسناد و کتابخانه ملی توزیع شد.در مجموع 183 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. SPSS پرسشنامه گردآوری شد و با استفاده از نر م افزار یافته ها: نتایج پیمایش نشان داد که کارکنان سازمان معتقدند جو کنونی سازمان آنگونه که باید مشوق و حامی خلاقیت آنان نیست. در میان عناصر مؤثر بر باروری خلاقیت در یک سازمان، مشو قهای مدیریتی، آزادی و مشوقهای سازمانی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی در حد مطلوب نیستند. همچنین موانعی در سازمان وجود دارد که مانع از رشد خلاقیت در کارکنان است. از سوی دیگر، کارکنان معتقد بودند که سازمان از بهر هوری در حد قابل قبولی برخوردار است. نگرش کارکنان مرد نسبت به کارکنان زن نسبت به جو سازمانی در رابطه با خلاقیت، مثب تتر بود. همچنین، هر چه سطح تحصیل کارکنان پایین تر باشد، جو سازمان را بیشتر حامی پرورش خلاقیت در خود می دانند. همچنین افرادی که دارای پستهای سازمانی بالاتر مثل مدیریت هستند نگاه مثبت تری نسبت به وجود حمای تهای مدیریتی در سازمان دارند در حالی کارکنان سطوح پایین معتقدند چنین حمایتهایی در سازمان به میزان مطلوب وجود ندارد. همچنین در مجموع، کارکنان معتقد بودند که بیشترین عوامل بازدارنده و نیز مشوق در سازمان مربوط به حوزه روی هها، ساختارها و نگرش های سازمانی است؛ لذا بهتر است مدیریت توجه خود را اصلاح روی هها، ساختارها و نگرش ها معطوف دارد.

هدف: تعیین میزانبهره گیری از استانداردهای ابرداده ای در پایگاه های نسخه های خطی فارسی و نوع و فراوانی این استاندارها در فرایند دیجیتال سازی این پایگاه ها در کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، پایگاه کتابخانه مجلس شورای اسلامی ایران، پایگاه کتابخانه آستان قدس رضوی، پایگاه کتابخانه و موزه ملی ملک روش/رویکرد پژوهش: داده ها با استفاده از سیاههوارسی گردآوری و با استفاده از آمار توصیفی تجزیه و تحلیل شده است. یافته ها: استانداردهای ابرداده ای متس، دابلین کور و مودس به ترتیب بیشتر در پایگاه های نسخه-های خطی فارسی به کار رفته اند. نتیجه گیری: در بخش های مربوط به توصیف و یادداشتهادر استفاده از استانداردهای ابرداده ای یک دستی وجود ندارد. توجه به یکدستی استانداردهای ابرداده ای در توصیف نسخه ها وجود سازمانی برای تدوین خط مشی یکسان دضرورت دارد

نبود سامانی نظام مند برای ذخیره سازی و سازماندهی اطلاعات کتابهای چاپ سنگی در کشور و در نتیجه نبود امکان دسترسی و استفادة مؤثر از این منابع ارزشمند، منجر به شکل گیری اندیشه بررسی الگوی مناسب برای ذخیره و سازماندهی این گروه از منابع اطلاعات گردید. برای این منظور، پس از مطالعة مبانی نظری و بررسی برخی از شیوه ها، اصول و استانداردهای سازماندهی منابع اطلاعات، الگویی برای ذخیره سازی و سازماندهی اطلاعات نسخه های چاپ سنگی کشور مبتنی بر فرمت مارک ایران[1] و یونی مارک[2] ارائه شد. در این پژوهش، به منظور شناسایی، دسته بندی و کدگذاری عناصر (فیلدها و فیلدهای فرعی) فرمت مارک ایران، مقابله شد. همچنین، هر عنصر کتابشناختی و نسخه شناختی مربوط به کتابهای چاپ سنگی که در فرمت مارک ایران موجود نبود، شناسایی و با فرمت یونی مارک مقابله شد. سپس عنصرها در بلوکها، فیلدهای اصلی و فرعی قرار گرفت. یافته ها نشان داد فرمت مارک ایران با افزودن فیلدهایی از فرمت یونی مارک، تا حد زیادی میتواند برای ذخیره و بازیابی اطلاعات متنوع منابع چاپ سنگی مناسب باشد

هدف این پژوهش بررسی وضعیت میزان خوداستنادی در مقاله های تالیفی اعضای هیات علمی دانشگاه تهران در مجله های «نامه علوم اجتماعی» و «پژوهش های جغرافیایی» بین سال های 1378 تا 1386 است. برای نیل به مقصود تعداد 212 مقاله ی تالیفی مشتمل بر 4565 استناد با استفاده از روش تحلیل استنادی مورد بررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد که نسبت قابل توجهی از مقاله های این دو مجله (در حدود نیمی از مقاله ها) از خوداستنادی برخوردارند و یک سوم نویسندگان در مقاله های تالیفی، خوداستنادگر هستند. متوسط خوداستنادی در مجله ی «نامه ی علوم اجتماعی» 8/0درصد و در مجله ی «پژوهش های جغرافیایی» 6/0 درصد به دست آمد. بررسی سالیانه ی مقاله ها نیز نشان داد که خوداستنادی در این مجله ها از روند منظمی برخوردار نیست و مقاله های مجله ها از نظر نوع مدرک بیشترین مدرک مورد استفاده در خوداستنادی ها را تشکیل می دادند. همچنین تفاوت معنی داری میان میزان خوداستنادی و تعداد نویسندگان در مقاله ها وجود دارد. در بررسی عمر خوداستنادی نیز مشخص شد که حدود 46 درصد خوداستنادی ها در بازه ی زمانی دو ساله قرار می گیرند و نویسندگان در رفتار استنادی خود بیشتر به متون و مقاله های اخیر خود استناد کرده اند.

پژوهش حاضر شش عنوان نشریه علمی پژوهشی انگلیسی زبان حوزه فنی و مهندسی را که در ایران به چاپ می رسند، مورد بررسی قرار داده است. الگوی مشارکت نویسندگان، ضریب مشارکت آنها (CC)، میزان همکاری نویسندگان ایرانی و خارجی، میزان منابع استناد شده در مقالات مورد بررسی، و نسبت ارجاع به مقاله در هر مجله مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بررسی نشان داد که 4/75% از مقالات با همکاری نویسندگان ایرانی و 6/24% از مقالات با مشارکت نویسندگانی از 25 کشور دنیا انتشار یافته است. در تولید 367 مقاله مورد مطالعه، 1052 نویسنده مشارکت داشته اند که به طور میانگین برای هر مقاله، نزدیک به 3 نفر همکاری داشته اند. از این تعداد، 814 نویسنده ایرانی و 238 نویسنده خارجی بودند؛ بیشترین مشارکت مربوط به نویسندگان کشور هندوستان بود. در مورد پرکارترین مؤسسات و دانشگاه های داخل کشور در زمینه نشر مقالات حوزه فنی و مهندسی، نتایج نشان داد که دانشگاه علم و صنعت ایران در صدر دانشگاه ها و مؤسسات این حوزه قرار دارد. ضریب مشارکت نویسندگان حاکی از میل به مشارکت گروهی نویسندگان بود. در این میان، نشریه زیست فناوری ایران با ضریب مشارکت 668/0 در رتبه اول مجلات مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش می تواند برای هیات تحریریه نشریات جامعه تحقیق و سیاست گذاری آینده مفید باشد.