درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: ادبیات علمی را در موضوع رابطه میان ساختار کتاب­های مرجع کودکان و نوجوانان با درک و یادآوری سنجیده است. روش/ رویکرد پژوهش: منابع مرتبط علوم تربیتی و متون کتابداری در زمینه ساختار منابع مرجع مختص کودکان و نوجوانان بررسی شده است. یافته­ها: شیوه سازماندهی و ارائه مطالب در این نوع کتاب­ها و برای گروه خاص کودکان و نوجوانان اهمیت دوچندان دارد. نتیجه­گیری: لازم است ناشرین این دسته از کتا­ب­ها را از اهمیت ساختار آگاه نمود تا کتاب­هایی با ساختار قابل فهم­تر منتشر کنند.

پژوهش حاضر به ارائه الگویی جهت ارزیابی عملکرد راهبرد4 مدیریت دانش بر کارکردهای مدیریت منابع انسانی در کتابخانه های دانشگا هی و مؤسسات آموزش عالی می پردازد. روش تحقیق، توصیفی- پیمایشی و روش جمع آوری داده ها، کتابخانه ای- میدانی است. در راستای اهداف تحقیق، با توجه به ادبیات پژوهش و نظرات کارشناسان خبره، 38 شاخص جهت ارزیابی مدیریت دانش در سطح منابع انسانی استخراج و سپس، این شاخص ها در 10 عامل کلی در قالب رویکرد کارت امتیازی متوازن (BSC)4 طبقه بندی گردیدند. نتایج حاصل از ارزیابی راهبرد مدیریت دانش در کتابخانه های دانشگاهی شهر یزد به عنوان مورد مطالعه حاکی از آن است که این راهبرد در منظرهای مشتری، فرایندهای داخلی، دیدگاه رشد، و یادگیری، عملکرد مطلوب داشته است، اما در منظر مالی و شاخص های بهره وری کارکنان و برنامه های آموزشی نتوانسته پیامد موفقیت آمیز و قابل توجهی برای کتابخانه های دانشگاهی شهر یزد داشته باشد.

ناکارآمدی اصطلاحنامه ها و دیگر ابزارهای بازنمون اطلاعات، از لحاظ عدم تطابق با محیط های الکترونیکی، اطلاع رسانان را به تفکر مجدد و بازنگری در ساختار این ابزار واداشته است. یکی از نتایج این بازنگری ها، ظهور دیگر ابزارهای سازماندهی اطلاعات همچون هستی شناسی هاست. این مقاله، ضمن بررسی عملکرد هستی شناسی ها در بازیابی اطلاعات، دو مورد از مهمترین الگوهای بازیابی اطلاعات مبتنی بر هستی شناسی- الگوی لینگ پنگ و الگوی دان- را که بر عناصری مانند نیاز اطلاعاتی، استخراج متن، نمایه سازی، هستی شناسی، و رتبه بندی در فرایند بازیابی تأکید دارند، بررسی کرده است و درنهایت، یک الگوی مفهومی جدید ارائه نموده است.

مفهوم خدمت به کاربران در مراکز اطلاع رسانی ایران، همچنان موضوعی چالشی و بحث برانگیز است. به نظر می رسد که بخش عمده ای از جامعه دانشگاهی و پژوهشگر از خدمات کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی راضی نیستند؛ یافته های برخی از پایان نامه ها این مطلب را تایید می کند. در چند سال گذشته، نتایج پایان نامه هایی که با استفاده از مدل هایی چون ServQual و LibQual به ارزیابی شکاف خدماتی میان انتظارات کاربران و آنچه که به طور عملی ارائه شده پرداخته اند، حاکی از آن است که سطح رضایت کاربران از خدمات، قابل توجه نیست؛ کاربران انتظاراتی فراتر از وضع موجود دارند. از سوی دیگر، یافته ها نشان می دهند که این وضعیت در کتابخانه های عمومی، به مراتب ناامیدکننده تر از کتابخانه های دانشگاهی است. به لحاظ تاریخی، مقوله ارائه خدمت به جامعه از سوی مراکز دولتی در ایران در ضعیف ترین شکل خود قرار داشته است، زیرا کاربران یعنی استفاده کنندگان از خدمات، در برخی از مراحل فرایند مدیریت (نیازشناسی، طراحی نظام، تعریف روابط عمومی، ارائه خدمات، ارزیابی خدمات، و بازخورد به مدیران) جدی انگاشته نشده اند. هرچند که واکاوی ریشه های این رویکرد در مجال نوشته حاضر نیست، به جرات می توان ادعا کرد که دلیل عمده بی توجهی به خدمات در سازمان های دولتی، تاکید بیش از اندازه بر قوانین و فرایندها، به جای تاکید بر کاربران (جامعه استفاده کننده) و خدمت بوده است؛ به بیان دیگر، فرایندها بر هدف ها سایه افکنده است. اینکه در تحقق دولت الکترونیک و خدمات راه دور، زیاد موفق نبوده ایم بیشتر به خاطر فراموش کردن هدف ها، نیازها، رفتارها، و دیدگاه های جامعه بوده است.

هدف: این مقاله به بررسی جایگاه و منزلت کتابدار در ایران عصر صفوی پرداخته و سپس برای روشن تر شدن این جایگاه، زندگی و آثار یکی از کتابداران دوره شاه عباس دوم، میرزا مقیم کتابدار، مورد بررسی قرار می گیرد. روش: این مقاله با رویکرد توصیفی- تحلیلی برمبنای روش کتابخانه ای تهیه شده است. یافته ها: جستجو در متون تاریخی و نسخه های خطی کمتر شناخته شده می تواند بسیاری از ناشناخته های تاریخ فرهنگی ما را روشن سازد. از جمله این ناشناخته ها طبقه کتابدار و جایگاه متصدیان این شغل در طول تاریخ است. کتابداران در گذشته به دلیل توانایی بالای علمی از حیثیت و جایگاه برجسته ای برخوردار بودند. تا جایی که یکی از کتابداران دوره صفویه، میرزا مقیم توانست به منصب سفارت سیاسی دست یابد. این مقاله از میان آثار این کتابدار نفوذ او در امور فرهنگی و سیاسی را به تصویر می کشد.

هدف: این پژوهش با هدف شناسایی تکنیک های بکارفته در وب سایت کتابخانه های مرکزی دانشگاه های ایران از لحاظ بازاریابی انجام شده است. روش: این پژوهش به روش پیمایشی تحلیلی انجام شده است. جهت جمع آوری داده ها از یک سیاهه ارزیابی استفاده شده است که با استفاده از مطالعه متون و نظر متخصصان تهیه شده است. یافته ها:. نتایج این بررسی نشان داد که استفاده از تکنیک های بازاریابی در وب سایت های مورد بررسی در سطح بالایی نیست. میزان بکارگیری تکنیک ها در دانشگاه های دولتی وضعیت مناسب تری نسبت به دانشگاه های غیر دولتی دارد.

هدف: هدف این پژوهش بررسی ارتباط بین ابعاد سازمان یادگیرنده و فرسودگی شغلی کتابداران سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران است. روش: روش پژوهش پیمایشی است. برای گردآوری داده ها از سه پرسشنامه (ویژگی های جمعیت شناختی، ابعاد سازمان یادگیرنده مارسیک و واتکینز و فرسودگی شغلی مسلش) استفاده است. جامعه آماری پژوهش همه کتابداران سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران می باشد ... یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد بین ابعاد هفت گانه سازمان یادگیرنده و خستگی عاطفی ارتباط معنی دار و منفی وجود داشت. در بررسی ارتباط بین ابعاد سازمان یادگیرنده با بعد مسخ شخصیت بین فقط بین ابعاد «ایجاد سامانه هایی برای کسب و اشتراک یادگیری» و «فراهم ساختن رهبری راهبردی برای یادگیری» ارتباط معنی دار و منفی وجود داشت. علاوه بر این، عملکرد فردی با «ابعاد ایجاد سامانه هایی برای کسب و اشتراک یادگیری»، «توانمندسازی افراد برای رسیدن به چشم انداز مشترک»، «برقراری ارتباط سازمان با محیط»، «فراهم ساختن رهبری راهبردی برای یادگیری» و به طور کلی، یادگیری ارتباط معنی دار مثبتی وجود داشت. .

هدف: دراین مقاله، برخی از مفاهیمی که زمینه ظهور نسل جدید وب را فراهم کرده اند و چگونگی تاثیر آن بر کتابخانه ها و حرفه کتابداری مورد بحث قرار گرفته و در ادامه به کتابخانه 0/2، به عنوان کتابخانه ای اجتماعی و مشارکتی، و کتابدار 0/2 پرداخته خواهد شد. روش/رویکرد پژوهش: روش به کار رفته در این مقاله، روش کتابخانه ای است و اطلاعات آن از مطالعه منابع و جست وجوی مقالات در سایت ها و پایگاه های اطلاعاتی مربوط به موضوع فراهم گردیده است. یافته ها: وب0/2 و کتابخانه ها، زوج های مناسبی جهت برقراری پیوند با یکدیگر می باشند و بسیاری از کتابداران این مسئله را درک کرده اند. شاید همزمانی زیادی بین کتابداری و وب0/2 وجود داشته باشد، اما با دیدی کلی تر در می یابیم که کتابخانه 0/2 تغییراتی بنیادین در این حرفه به وجود آورده است. کتابخانه 0/2 ، موید این مطلب است که انسان ها به عنوان یک فرد به جست وجو و استفاده از اطلاعات نمی پردازند، بلکه نظیر اجتماعات عمل می کنند. نتیجه گیری: از آنجا که وابستگی ما به فناوری و اینترنت روز به روز بیشتر می شود، کتابخانه 0/2 صرفاً روشی است که به وسیله آن می توان به جذابیت کتابخانه ها برای جامعه تداوم بخشید. وب0/2 و کتابخانه ها، زوج های مناسبی جهت برقراری پیوند با یکدیگر می باشند و بسیاری از کتابداران این مسئله را درک کرده اند. شاید بین کتابداری و وب0/2 همزمانی زیادی وجود داشته باشد، اما با دیدی کلی تر در می یابیم که کتابخانه 0/2 تغییراتی بنیادین در این حرفه به وجود آورده است. کتابخانه 0/2 موید این مطلب است که انسان ها فقط به عنوان یک فرد به جست وجو و استفاده از اطلاعات نمی پردازند، بلکه نظیر اجتماعات عمل می کنند.

امروزه ارائه خدمات دولتی به صورت الکترونیک یا همان دولت الکترونیک، یکی از مباحث مهم مطرح در جامعه محسوب می گردد. ازآنجاکه در محیط دولت الکترونیک راهکار مدیریت دانش نقش مرکزی را ایفا می نماید، در پژوهش حاضر سعی شده است تا به بررسی میزان دسترسی و خلق و اشاعه دانش در پرتال های وزارتخانه های جمهوری اسلامی ایران پرداخته شود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی پرتال های وزارتخانه های ایران تشکیل می دهد. به منظور گردآوری اطلاعات از سیاهه وارسی استاندارد K-ACT استفاده گردیده است. یافته های پژوهش نشان داد که به طور کلی میزان رعایت معیارهای مورد بررسی در این پرتال ها، در بخش دسترس پذیری دانش 4/26% و در بخش خلق دانش 30% و در بخش اشاعه دانش 22% است. همچنین، رتبه بندی جامعه مورد بررسی از نظر میزان رعایت معیارهای مورد بررسی نشان داد که در زمینه دسترس پذیر نمودن دانش، وزارتخانه های ارتباطات و صنایع و معادن؛ در زمینه خلق دانش، وزارتخانه های اقتصاد، بهداشت و درمان، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، و صنایع و معادن؛ و در زمینه اشاعه دانش، وزارت اقتصاد با بیشترین میزان رعایت معیارهای مورد بررسی (41%) رتبه نخست را به خود اختصاص داده اند. به طور کلی، پرتال وزارتخانه های اقتصاد و صنایع و معادن با 42% و پرتال وزارت ارتباطات با 34% بیشترین میزان رعایت معیارهای مورد بررسی را در زمینه مدیریت دانش داشته اند. نتایج پژوهش نیز بیانگر این مطلب بود که ضعف های بسیاری در استفاده از فنّاوری های نوین، به ویژه پرتال ها، در ایران وجود دارد که باید با برنامه ریزی و کار علمی و استفاده از نظرات کارشناسان مختلف مورد بررسی قرار گیرد و رفع گردد.

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تأثیر استنادی مقاله های مجلات علمی- پژوهشی فارسی زبان ایران در سه حوزه موضوعی علوم پزشکی، علوم کشاورزی و علوم انسانی است که در پایگاه استنادیSID نمایه شده اند. روش: در این پژوهش از روش تحلیل استنادی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه مقاله های دارای 2 استناد و بیش از 2 استناد مجلات علمی- پژوهشی فارسی سه حوزه علوم پزشکی، علوم کشاورزی و علوم انسانی که بین سال های 80 تا 85 منتشر شده و در پایگاه SID نمایه شده اند تشکیل میدهد. برای انتخاب مقالات از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شده است. ابتدا اطلاعات کتابشناختی هر مقاله و نیز اطلاعات کتابشناختی مربوط به استنادهای آن ها از پایگاه SID استخراج گردید. برای تحلیل آماری داده ها نیز از نرم افزار اس پی اس اس استفاده شد. یافته ها : با توجه به نتایج پژوهش میانگین استنادی سه حوزه مورد بررسی 08/3 استناد به دست آمد. همچنین براساس نتایج حاصل از تحلیل های استنباطی تفاوت معنی داری بین سه حوزه موضوعی از لحاظ تأثیر استنادی وجود ندارد. در کل، یافته های این پژوهش نشان داد نرخ استنادی مقاله های مجلات علمی- پژوهشی فارسی زبان ایران بسیار پایین است و بسیاری از آن ها هیچ استنادی دریافت نکرده اند؛ بنابراین باید در استفاده از استنادهای این مقاله ها در امر ارزیابی تأثیر علمی پژوهشگران با احتیاط عمل شود. اصالت/ارزش: تعداد استنادهای مقاله های مجلات علمی به عنوان یک شاخص مهم برای ارزیابی تأثیر انتشارات یک کشور بر جامعه علمی مورد استفاده قرار می گیرد؛ ازاین رو این پژوهش وضعیت تأثیر استنادی مقاله های مجلات علمی- پژوهشی فارسی زبان ایران در سه حوزه موضوعی علوم پزشکی، علوم کشاورزی و علوم انسانی را روشن می کند.

هدف از اجرای این پژوهش سنجش تأثیر کتاب درمانی برکاهش نشان گان های درون سازی و برون سازی شده-ی کودکان ناشنوای مقطع ابتدایی مدرسه ی استثنایی وصال بیرجند در نیمسال تحصیلی دوم سال 1388-1389 بود. روش پژوهش شبه آزمایشی (طرح یک گروهی با پیش آزمون و پس آزمون) و از نوع کاربردی بود. جامعه ی پژوهش شامل دانش آموزان ناشنوای گروه سنی ب (سال های اول ابتدایی) این مدرسه بود. ابزار گردآوری در این پژوهش سیاهه ی رفتاری کودک و گزارش معلم بود که بر اساس تست روان شناسی آشنباخ تنظیم شد. در این پژوهش ابتدا این سیاهه ها درباره ی هریک از آزمودنی ها توسط والدین و معلم آن ها تکمیل شدند، سپس فرایند کتاب درمانی با استفاده از کتاب های منتخب گروه سنی ب همراه با لوح های فشرده ی زبان اشاره ی این کتاب ها، در طی هفت جلسه اجرا شد و پس از آن پس آزمون نیز توسط والدین و معلمان کامل شد. نتایج پیش آزمون ها و پس آزمون ها توسط پژوهشگر با استفاده از آزمون تی وابسته در نرم افزار اس پی اس اس و رسم نیمرخ های مربوط به هر آزمودنی در پیش آزمون و پس آزمون با نرم افزار اکسل مقایسه شد. همان طور که پیش بینی می شد نتایج به دست آمده نشان داد که کتاب درمانی با استفاده از کتاب های برگزیده ی مناسب برای کودکان بر کاهش مشکلات اضطراب/ افسردگی، گوشه گیری/ افسردگی، شکایات جسمانی، مشکلات اجتماعی و توجه و تفکر، و رفتارهای قانون شکنی و پرخاشگرانه ی کودکان ناشنوای گروه سنی ب دبستان استثنایی وصال بیرجند تأثیر داشت. با توجه به این که مشکلات اضطراب/ افسردگی، گوشه گیری/ افسردگی و شکایات جسمانی، از نشان گان های درونی سازی شده (رفتارهای بیش از حد مهارشده ی معطوف به درون ) و رفتارهای قانون شکنی و پرخاشگرانه از جمله مشکلات برونی سازی شده (مشکلات رو به بیرون و در تعارض با دیگر افراد و محیط ) هستند، در فرایند کتاب درمانی با کاهش هریک از این مشکلات، در کودکان، این نشان-گان ها نیز کاهش یافتند. کتاب درمانی سبب شد تا از مشکلات رفتاری و اجتماعی این دانش آموزان کاسته شود

هدف: پژوهش حاضر با هدف سنجش میزان بهره مندی نهاد کتابخانه های عمومی کشور و کتابخانه های تابعه از سبک مدیریت مشارکتی انجام شده است. روش: روش پژوهش حاضر پیمایشی و جامعه پژوهش، کارکنان نهاد کتابخانه های عمومی کشور در اداره کل استان تهران و کتابخانه های عمومی استان تهران می باشند. بدین منظور گروه نمونه به تعداد 221 نفر به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته است. به منظور انجام تحلیل های آماری از آزمون همبستگی اسپیرمن، آزمون t یک نمونه ای، و آزمون کولموگروف – اسمیرنف استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که میزان بهره مندی نهاد کتابخانه های عمومی کشور و کتابخانه های تابعه از مشارکت های درون سازمانی در حد متوسط و مشارکت های برون سازمانی بالاتر از متوسط است. همچنین، یافته ها نشان داد که بین ویژگی های جمعیت شناختی (سابقه مدیریت و سابقه کار) با میزان مشارکت مدیران و کارکنان رابطه مثبت، و بین میزان تحصیلات و میزان مشارکت کارکنان رابطه منفی وجود دارد. اصالت/ارزش: پژوهش حاضر به سنجش میزان بهره مندی نهاد کتابخانه های عمومی کشور و کتابخانه های تابعه از سبک مدیریت مشارکتی در دو بُعد مشارکت های درون سازمانی و برون سازمانی پرداخته و دو بُعد حاضر را از وجوه مختلف مورد تحلیل و بررسی قرار داده و از این جهت، جزو اولین تحقیقاتی است که این مبحث مدیریتی را در میان کارکنان نهاد کتابخانه های عمومی کشور مورد بررسی قرار داده است.

همگام با گسترش فناوریهای اطلاعات و ارتباطات و نفوذ آن در جنبه­های مختلف زندگی، تحصیل و حرفه، دستیابی به سواد اطلاعاتی، لازمه و پیش نیاز بقا در جامعة­ دانش­مدار امروز است. درباره این نوع از سواد، منابع فراوانی انتشار یافته که هدف همة آنها، شناساندن مفهوم و محتوای مورد بحث در سواد اطلاعاتی و هموارسازی دستیابی به هدفهای آن بوده است. هدف این نوشتار، بررسی آثار فارسی موجود در این حوزه از جمله کتاب، پایان­نامه، طرحهای پژوهشی، همایشها و مقاله هایی است که در حوزه سواد اطلاعاتی در ایران چاپ و منتشر شده و در پیشبرد این حوزه مؤثر واقع شده اند. بررسیها مبیّن آن است، با گذشت 15 سال از طرح بحث سواد اطلاعاتی در ایران، روندی رو به رشد در انتشار منابع به چشم میخورد. آثار موجود در این حوزه، اعم از کتاب و مقاله، بیشتر تألیفی هستند، اما آثار ترجمه ای نیز ارزشمندند. این حوزه مورد توجه کتابداران، متخصصان تعلیم و تربیت و تا حدودی رایانه قرار گرفته است، لیکن همانند سایر نقاط دنیا، کتابداران طلایه­داران این حوزه هستند. در حیطة پژوهشهای سواد اطلاعاتی، به طور عمده، بررسی وضعیت سواد اطلاعاتی افراد مورد توجه بوده است. نبود منابعی در حوزة سواد اطلاعاتی و کتابخانه های عمومی، کاملاً آشکار و عمده توجه آثار این حوزه معطوف به کتابخانه های دانشگاهی است. رویکرد عملگرایی به سواد اطلاعاتی نسبت به مبناگرایی و جنبه های زیربنایی مانند تفکر انتقادی و تحلیلی و اهمیت وافر مهارتهای فناوری اطلاعات، نکته ای است که در اکثر منابع انتشار یافته در این حوزه مشهود است. برداشت اشتباه از مفهوم سواد اطلاعاتی و تلقی سواد رایانه ای یا سواد کتابخانه ای و یا رفتار اطلاعیابی به عنوان سواد اطلاعاتی، نکته قابل تأملی است که هنوز با انتشار روزافزون منابع علمی در این حوزه، به چشم میخورد

هدف : نظریه­ها و دیدگاه­ها درمورد تکنولوژی/فناوری و رواج روز افزون آن بررسی و دیدگاه­های اندیشمندان در مورد ابعاد مثبت، منفی، و فرا­مدرنیستی آن نقد می­شود و به سوال­های مقدر پاسخ داده شده است. روش/رویکرد پژوهش: مرور متون مرتبط یافته­ها: سه گروه اصلی شناسائی شدند: گروه اول با دید مثبت، رواج فناوری را علت­العلل پیشرفت­های اقتصادی، فرهنگی، و اجتماعی می­دانند و ایجاد اقتصاد مبتنی بر دانش را در تحولات فناورانه جست­وجو می­کنند. گروه دوم با دید منفی، رسوخ فناوری را در زوایای مختلف زندگی انسان، نوعی هتک حریم خصوصی افراد تلقی کرده و آن را ابزاری برای در معرض گذاشتن خصوصی­ترین زوایای زندگی فرد قلمداد می­کنند. گروه سوم، که با دیدگاه فرامدرنیستی به فناوری و عواقب آن، از آن جهت که پیشرفت فناوری باعث زیان­رسانی به طبیعت می­شود، با آن به مقابله برخاسته­اند.

وب ۲ نشان دهندة مجموعه ای از ابزارهای در حال ظهور است که ظرفیت زیادی در غنیسازی ارتباطات، ارائه امکان همکاری و پرورش نوآوری دارند. با وجود این، تا به حال تحقیقات کمی در خصوص کاربردهای وب ۲ در وب سایت کتابخانه ها صورت گرفته است. پژوهش حاضر در پی آن است تا با بررسی میزان استفاده از ابزارهای وب ۲ در کتابخانه های ایران و خاورمیانه، ارتباط بین سن وب سایتها و میزان استفاده این ابزارها را بررسی کند. بدین منظور، ۱۴۶ وب سایت کتابخانه دانشگاهی خاورمیانه، از «فهرست دانشگاه برتر دنیا» ارائه شده توسط آزمایشگاه سایبرسنجی در اسپانیا انتخاب و با روش تحلیل محتوا تجزیه و تحلیل شد.  بر اساس یافته ها، میزان استفاده از ابزارهای وب ۲ در کتابخانه های خاورمیانه و ایران بخصوص از حیث اشاعه (10/6%) و سازماندهی اطلاعات (0%) پایین است و استقبال بیشتری (13/80%) از ابزارهای اشتراک اطلاعات بخصوص پیام رسان فوری در میان این کتابخانه ها وجود دارد. همچنین، تنها کتابخانه دو دانشگاه علوم پزشکی گیلان و فردوسی مشهد (۶/۰۶%) از میان ۱۴۶ کتابخانه دانشگاهی در خاورمیانه از شاخص گردآوری اطلاعات و ابزار استفاده میکنند. نتایج پژوهش نشان داد در وب­سایتهای کتابخانه­ های دانشگاهی کشورهای خاورمیانه، میان سن وب و امکان استفاده از ابزارهای وب ۲، ارتباط معناداری وجود ندارد

هدف: این پژوهش با هدف بررسی نیازهای اطلاعاتی دانش آموزان ناشنوا و کم شنوای مدارس استثنائی شهر شیراز از دیدگاه معلمان آنان و نقش کتابخانه های مدارس استثنائی شیراز در برآوردن این نیازها انجام شده است. روش: در این پژوهش که در آن از روش پیمایشی استفاده شده است، نظرات 44 نفر از معلمان مدارس ناشنوا و کم شنوا از طریق پرسشنامه گردآوری شد و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم-افزار اِس. پی. اِس. اِس انجام شد. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که نیازهای اطلاعاتی دانش آموزان ناشنوا و کم شنوای مدارس استثنائی شیراز شامل: اطلاعات عمومی، منابع اطلاعاتی کمک درسی، و تفریح و سرگرمی می-باشد و از نظر معلمان، مناسب ترین شکل تأمین منابع اطلاعاتی، کتاب به همراه سی دی یا دی وی دی همراه با زبان اشاره می باشد. از نظر معلمان، منابع اطلاعاتی موجود چندان تأثیری در رشد مهارت های اجتماعی دانش آموزان ناشنوا و کم شنوا ندارد و دانش آموزان ناشنوا و کم شنوا قادر به خرید و استفاده از منابع اطلاعاتی موجود نیستند. 2/52 درصد از معلمان معتقدند که دستگاه های ارتباطی مناسب (تله تکست، چت نوشتاری و ....) برای استفاده دانش آموزان وجود ندارد، و میزان استفاده دانش آموزان از کتابخانه مدرسه بسیار کم است و دانش آموزان از وجود منابع اطلاعاتی در کتابخانه مدرسه خود آگاهی کافی ندارند وکیفیت کتابخانه های مدرسه پایین است. اصالت/ارزش: یافته های این پژوهش می تواند به مسئولان امور در شناسائی نیازهای اطلاعاتی گروه ویژه ای از افراد جامعه و تلاش برای رفع این نیازها، و همچنین به والدین و معلمان دانش آموزان ناشنوا و کم شنوا کمک کند تا با اشتراک مساعی به رفع نیازهای اطلاعاتی این گروه خاص از دانش آموزان بپردازند.

هدف: آنچه از نسخه های خطی ادامه حیات یافته، از سرنوشتی یکسان برخوردار نبوده است. هر چند آن تعداد از نسخه ها که اطلاعاتِ دقیقی در معرفی خود به همراه دارند، کم نیستند، با این حال، رقم قابل توجهی از آن ها، در هاله از ابهام به سربرده و آگاهی لازم آن ها را همراهی نمی کند؛ آثاری هم به نام دیگران شهرت یافته و هویت پدید آورندهِ اصلی، پنهان است؛ نسخه هایی هم در اثر عوامل طبیعی و غیر طبیعی دچارآسیب دیدگی جزئی و کلی و یا تباهی شده که تعداد آن ها فرآوان است. روش: این نوشتار در کشف هویت و یا محک زدن به داده های گزارش شده از نسخه ها، کاربست روشی را هدف قرارداده که طی سالهای اخیردر رشته های فنی و مهندسی، زیرِ عنوان «مهندسی معکوس» از آن یاد می شود. با این روش در مواردی می توان با «اعتماد صِرف بر فن و تکنولوژی» و در شرایطی می تواند «با قرار گرفتنِ فن و تکنولوژی در کنار دیگر تخصص ها و داده ها»، احتیاطِ علمی در شناخت و معرفی نسخه را فزونی داد، و اگردستِ جعل و یا تزویری در نسخه وارد شده، با اطمینانِ بالایی از جزئیات آن سخن گفت، و اگرنسخه ای نیازمند مرمّت است، اجرای آن را با دقت لازم، امکان سنجی کرد. یافته ها: نظر به بین رشته ای بودنِ ادعای این نوشتار و تازه بودن زاویه نگاه، ارائه منابع، ذیلِ عنوان آمده مقدور نبوده است، با این حال تلاش شده، نوشتار با استفاده از منابع کتابخانه ای در دو دانشِ مستقلِ «کتابداری» و «فنی – مهندسی» مستند شود. با آنچه آمده است، مرزهای کارِ فهرست نگار، محقق و نقّاد، به هم آمیخته است و بیانگر ارتباط مستقیمی است که می توان بین مهندسی معکوس و نسخه شناسی یافت شود.