درخت حوزه‌های تخصصی

تولیدات علمی برونداد و بیانگر تلاش های جوامع علمی و صنعتی هستند. مطالعه این بروندادها، گرایش های علمی و رویکردهای یک جامعه را نسبت به دنیای علم نشان می دهد. بررسی کمّی آنها نیز می تواند تصویری از حجم و گستردگی تلاش های علمی صورت گرفته توسط پژوهشگران منطقه یا جامعه ای خاص را ارائه نماید. پروانه های ثبت اختراع یکی از مهم ترین این بروندادها محسوب می شوند. در این پژوهش، با استفاده از داده های موجود در پایگاه های اداره ثبت اختراع اروپا3، اداره ثبت اختراع و علائم تجاری آمریکا4، اداره ثبت اختراع ژاپن5، و سازمان جهانی مالکیت فکری6، اسامی مخترعان ایرانی استخراج شد، وضعیت و تعداد تولیدات علمی این مخترعان نیز با استفاده از نمایه های استنادی مؤسسه تامپسون (آی. اس. آی) در پایگاه WoS7 مورد ارزیابی قرار گرفتند. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی ارتباط دو مقوله تعداد پروانه های ثبت اختراع و تعداد تولیدات علمی مخترعان و در بعد ملی، نسبت پروانه های ثبت اختراع به کل تولیدات علمی نمایه شده کشور جمهوری اسلامی ایران در WoS است. در انجام این پژوهش، از روش تحلیل محتوی استفاده شده است. یافته های پژوهش در نهایت، به تحلیل همبستگی رسید و برای تعداد تولیدات علمی و پروانه های ثبت شده توسط مخترعان در سطح 95 درصد، ضریب همبستگی 039/0 محاسبه شد که هیچ گونه رابطه معنی داری را میان دو متغیر نشان نمی دهد. از نتایج قابل تأمل این پژوهش، نسبت تعداد تولید علمی مخترعان دارای مقاله به سایر پژوهشگران است. یافته های این پژوهش نشان دهنده سهم 5/6 درصدی مخترعان در مقایسه با سایر پژوهشگران است.

هدف : هدف اصلی پژوهش حاضر، تحلیل محتوای تولیدات کتابداری ایران در پایگاه Web of Science و مشخص نمودن گرایشهای موضوعی تولیدات علمی کتابداری ایران و زیرشاخه های فعال آن است. روش/رویکرد پژوهش : این تحقیق یک مطالعه کاربردی و از نوع پژوهشهای توصیفی است. جامعه آماری پژوهش را تمامی مقاله های علمی جهان در حوزه کتابداری که بین سالهای 2000 تا پایان 2011 در نمایه نامه های استنادی آی.اس.آی نمایه شده اند، تشکیل داده است. یافته ها : نتایج مربوط به تحلیل محتوای مقاله ها نشان داد در قسمت موضوعات اخص، موضوعات مرتبط با «اینترنت (موتورهای جستجو...)» و «کتابسنجی (علم سنجی، وب سنجی، تحلیل استنادی، ...)» به طور مشترک در رتبه نخست قرار دارند. از نظر رده های کلان نیز نتایج نشان داد رده موضوعی «فناوری» دارای بیشترین تعداد مقاله است. یافته های مربوط به نقشه علمی مقاله های کتابداری ایران نیز از وجود سه خوشه خبر داد که جز بزرگترین خوشه، عامل «خود استنادی» تأثیر شگرفی در شکل گیری خوشه های دیگر داشته است. نتیجه گیری : تمرکز پژوهشگران کتابداری ایران بر این موضوعات سبب شده به برخی از موضوعات دیگر نظیر «خدمات مرجع»، «مجموعه سازی»، «محیط کتابخانه»، «خودکارسازی کتابخانه ها»، «خدمات رسانی به معلولان»، «آرشیو و حفاظت» کمتر توجه کنند.

هدف: این پژوهش به منظور مطالعه سطوح بکارگیری فناوری اطلاعات توسط اعضای هیات علمی دانشگاه اصفهان به عنوان معیاری برای پذیرش نوآوری برنامه درسی بر مبنای الگوی پذیرش مبتنی بر علاقه «سی بام» انجام شد. روش: نوع پژوهش توصیفی- پیمایشی بوده و نمونه آماری شامل 126 نفر از استادان دانشگاه اصفهان و 174 نفر از استادان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از طریق روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی انتخاب شده است. ابزار به کارگرفته شده، پرسشنامه استاندارد سنجش سطوح کاربرد فناوری در آموزش بر مبنای الگوی پذیرش مبتنی بر علاقه (نسخه 1.1) می باشد. یافته ها: با ارجاع به الگوی پذیرش مبتنی بر علاقه، اکثریت استادان دانشگاه (9/65?) در سطوح 2 تا 5 (یعنی آمادگی تا استفاده عادی) از بکارگیری فناوری اطلاعات قرار دارند. استادان زن نسبت به مرد و استادان در مرتبه مربی و استادی نسبت به استادان در مرتبه های دانشیاری و استادیاری در سطح پایین تری از بکارگیری فناوری اطلاعات قرار دارندو استادان دانشگاه اصفهان نسبت به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سطح پایین تری از بکارگیری فناوری اطلاعات قرار دارند . سابقه خدمت استادان رابطه معنی داری با سطح بکارگیری فناوری توسط آن ها ندارد. از آنجا که اکثریت اعضای هیأت علمی دانشگاه اصفهان در سطوح 2 تا 5 (یعنی آمادگی تا استفاده عادی) از بکارگیری فناوری اطلاعات قرار دارند

موفقیت کتابخانه ها به عنوان یک نهاد اجتماعی، به استفاده کارآمد از منابع انسانی وابسته است. نوع نگرش و تفکر مثبت در کارکنان کتابخانه ها می تواند کیفیت و کمیت خدمات ارائه شده را بهبود بخشد. هدف این پژوهش، بررسی میزان مثبت اندیشی در بین 218 کتابدار شاغل در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های زیرپوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سطح شهر تهران است. روش پژوهش پیمایشی از نوع زمینه یابی است. با استفاده از روش تصادفی طبقه ای و جدول تصادفی موکهرجی، 144 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند که جامعه پژوهش را شکل داده اند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد 5 گزینه ای اینگرام و ویس نیکی است که از 30 پرسش تشکیل شده است. با استفاده از نرم افزارهای آماری Excel و SPSS داده های پژوهش تجزیه و تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد که میانگین پاسخ ها در حوزه کارکرد مثبت روزانه 3.737، در موضوع خودارزیابی مثبت 3.833، در زمینه ارزیابی دیگران از خویش 3.965، در مبحث انتظارات مثبت از آینده 3.94 و در مؤلفه خوداعتمادی 3.555 بوده است. پاسخ ها بیشتر به گزینه های «اغلب» و «همیشه» گرایش داشته اند. به طور کلی، میزان «مثبت اندیشی» در بین کتابداران شاغل در کتابخانه های مورد بررسی بیش از 50 درصد است.

هدف: عناصر ابرداده ای دابلین کور و مجموعه ابرنشانه های زبان نشانه گذاری فرامتن موجود در رکوردهای حاصل از پایگاه های اطلاعاتی تخصصی پزشکی ایران و جهان مقایسه شده اند. روش/ رویکرد پژوهش: فیلدهای موجود در صفحات جست وجوی پایگاه های اطلاعاتی پزشکی Pubmed، Medline Ovid، MD Consult ، Medline Plus، Iranmedex و Pars Medline ایران و جهان، و سپس رکوردها مربوطه از لحاظ کاربرد عناصر ابرداده ای بررسی شدند. فیلدهای ابرداده ای موجود برای جست وجوی منابع اطلاعاتی در پایگاه های اطلاعاتی تخصصی پزشکی ایران و جهان، و نیز عناصر ابرداده ای به کاررفته در منابع موجود در پایگاه های اطلاعاتی تخصصی پزشکی ایران و جهان مقایسه شدند. از روش تحلیل محتوا برای بررسی عناصر ابرداده ای به کاررفته در رکوردهای بازیابی شده و همچنین از روش های آماری توصیفی و آزمون های همبستگی متغیرها برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. یافته ها: از عناصر ابرداده ای دابلین کور و ابرنشانه های زبان نشانه گذاری فرامتن در صفحات بازیابی شده بسیار کم است. همچنین اغلب ابرنشانه های مشاهده شده عناصری بودند که در طراحی پایگاه اطلاعاتی به کار رفته بودند و پایگاه اطلاعاتی در سازماندهی رکوردهای خود به این عناصر توجهی نداشته است. این امر در همه پایگاه های اطلاعاتی به جز پایگاه اطلاعاتی Medline Plus مشاهده شد و تنها در پایگاه اطلاعاتی Medline Plus عناصر ابرداده ای دابلین کور وجود داشت. این عناصر عبارتند از: عنوان، موضوع، ناشر، تاریخ، نوع، شناسگر، زبان، رابطه. همچنین، در مدارک بازیابی شده از پایگاه های اطلاعاتی پزشکی تخصصی همه ابرنشانه های زبان نشانه گذاری فرامتن به جز عنصر حق مؤلف به کار رفته بود. بیشترین میزان کاربرد این عناصر مربوط به عناصر عنوان، نوع منبع، توصیف، پدیدآور، روبوت و کلیدواژه است. بیشترین تعداد فیلد ابرداده ای مربوط به پایگاه اطلاعاتی Pubmed و کمترین تعداد مربوط به پایگاه اطلاعاتی Medline Plus بود. فرضیه پژوهش مبنی بر وجود ارتباط معنی دار بین عناصر ابرداده ای موجود در منابع اطلاعاتی و فیلدهای ابرداده ای موجود برای جست وجوی منابع اطلاعاتی در پایگاه های اطلاعاتی تخصصی پزشکی ایران و جهان، براساس آزمون مجذور کای تأیید شد. نتیجه گیری: فیلدها و عناصر ابرداده ای در پایگاه های اطلاعاتی پزشکی ایران و جهان بسیارکم و نامناسب به کار رفته اند؛ درحالی که هرچه فیلدها و عناصر ابرداده ای بیشترگسترش یابند، جست وجو و بازیابی رکوردهای دقیق تر با نیاز کاربران بیشتر امکان پذیر خواهد شد. در پایگاه های اطلاعاتی پزشکی ایران توجه کمتری به این عناصر در بازیابی اطلاعات شده است.

هدف: این پژوهش با هدف مطالعه و شناسایی عناصر فراداده حفاظت در سه طرح تحقیقاتی سیدارز، کتابخانه ملی استرالیا، و ندلیب، و میزان تطابق آن با عناصرالگوی اطلاعاتی استاندارد اُ.ای.ای.اس. انجام گرفته است. روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش با روش کتابخانه ای و دلفی انجام گرفته است. در این پژوهش عناصر فراداده حفاظت سه طرح تحقیقاتی از طریق مشاهده، مصاحبه و نظرسنجی از متخصصان و مدیران طرح تحقیقاتی مورد پژوهش گردآوری شد. سپس این عناصر با یکدیگر مقایسه و ارتباط آنها با مؤلفه ها و انواع اطلاعات الگوی اطلاعاتی استاندارد اُ.ای.آی.اس. سنجیده شد. یافته ها: رویکردهای عناصر فراداده حفاظت در طرح های فوق، مفاهیم و اصطلاح شناسی اُ.ای.آی.اس. را به عنوان چارچوب بنیادین فراداده ای خود اتخاذ کرده اند، اما کتابخانه ملی استرالیا به طور ضمنی از اُ.ای.ای.اس. تبعیت می کند. هر سه طرح، رویکردشان تمرکز بر مؤلفه های اطلاعات منشأ و بازنمایی مدل اطلاعاتی اُ.ای.آی.اس. است و به دیگر انواع اطلاعات الگوی اطلاعاتی اُ.ای.آی.اس. مانند اطلاعات توصیفی و یا بسته بندی و اطلاعات توصیفی حفاظت (از قبیل اطلاعات مرجع، محتوا و تثبیت) بسیار محدودتر پرداخته اند. نتیجه گیری: وجود فراداده برای حفاظت سطح بالا، مستقل از ویژگی های حفاظت رقمی، می تواند نقطه آغازی برای اقدامات جدید حفاظت رقمی باشد و تطابق فراداده حفاظت و استاندارد اُ.ای.آی.اس. را در میان انباره های آرشیوی ارتقاء بخشد. با استفاده از یافته های این پژوهش می توان کوششی جدید را برای شناسایی بهترین عملکردها و رویکردهای رایج برای به کارگیری فراداده حفاظت در حمایت از فرآیند حفاظت رقمی آغاز کرد؛ و در نهایت استفاده همه از یک استاندارد فراداده حفاظت نظیر پرمیس و بومی سازی آن در هر کشور را الزامی می سازد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی عملکرد دو موتور کاوش عمومی گوگل و یاهو از نظر پوشش کمی - زمانی نمایه سازی و توجه به پنج عنصر ابرداد های -نشانه عنوان زبان نشان هگذاری فرامتن، ابرنشان ههای کلیدواژه ها و توصیف زبان اچ تی ام ال، عناصر ابرداده ای عنوان، و موضوع از قالب ابرداد های دابلین کور - که بر بازنمون موضوعی صفح ههای وب متمرکزند، انجام شد. روش: با استفاده از روش تجربی، نشریه ای الکترونیکی با 93 صفح ه، که 84 صفحه آن مربوط به گرو ههای گواه و آزمو ناند، به عنوان جامعه مورد مطالعه انتخاب شد. این صفح هها در بازه زمانی نخست تحت دامنه فرعی منتشر شد. روند http://metadata.um.ac.ir و سپس در بازه زمانی دوم در دامنه فرعی http://metadata.irandoc.ac.ir نمایه سازی و معناداری تفاوت میان رتبه صفح ههای دو گروه با استفاده از آزمون ناپارامتری یو من ویتنی محاسبه گردید. همچنین معناداری تغییر رتبه ها در دو بازه زمانی توسط آزمون آماری ویلکاکسون مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد عنصر عنوان اچ تی ام ال در هر دو بازه زمانی اثربخش است. همچنین عنصر توصیف اچ تی ام ال در صورت منحصر به فرد بودن، در هر دو بازه زمانی عملکرد را بهبود بخشید. موتور کاوش گوگل نسبت به تکرار کلیدواژه در بخش سرآیند صفحه ها حساس است و آن را نوعی تقلب به شمار م یآورد. همچنین اندک تفاوت هایی در عملکرد موتور کاوش گوگل نسبت به حضور عناصر ابرداد های و تکرار آ نها، در طول زمان، وجود دارد.

در این پژوهش، وضعیت تولیدات علمی اعضای هیئت علمی دانشکده های علوم انسانی و هنر و علوم اجتماعی دانشگاه های دولتی کشور نمایه شده در نمایه نامه های استنادی علوم اجتماعی و هنر و علوم انسانی پایگاه استنادی تامسون رویترز طی سال های 2000-2008 بررسی شده است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. نتایج نشان داد که دانشگاه تهران با 73/38 درصد و پس از آن، دانشگاه شیراز با 65/15 درصد دارای بیشترین تعداد تولیدات علمی هستند درحالی که در سایر دانشگاه ها وضعیت تولیدات علمی چندان رضایت بخش نیست. مقاله با 42/76 درصد بیشترین قالب انتشاراتی و پس از آن، چکیده گردهمایی و نقد کتاب و مقاله همایش در رتبه های بعدی قرار دارند. 65/65 درصد از تولیدات علمی به صورت گروهی و 34/34 درصد از آنها به صورت انفرادی بوده است. سیر تحول تولیدات علمی در دانشگاه ها روند صعودی را در دوره زمانی بررسی شده نشان داد. تولیدات علمی اعضای هیئت علمی علوم انسانی و هنر و علوم اجتماعی دانشگاه های دولتی کشور در 167 عنوان مجله به چاپ رسیده است که از این میان، تعداد 135 عنوان (83/80 درصد) در گزارش های استنادی نشریات نمایه شده و از میان این تعداد، ضریب تأثیر 74 مجله از صفر تا یک (81/54 درصد) متغیر بوده و ضریب تأثیر 61 مجله دیگر (18/45 درصد) مقادیری بیشتر از یک داشته است.

با توجه به اهمیت داشتن برنامه راهبردی برای هر سازمانی در دنیای متغیر امروز، آگاهی از محیط درونی و بیرونی آن سازمان و برنامه ریزی بر اساس آن ضروری است. یکی از ابزارهای تحلیل، SWOT است که به معنای بررسی نقاط قوّت و ضعف و فرصتها و تهدیدها برای هر سازمان است. دانشگاه شهید چمران اهواز را می توان از جمله دانشگاه های مهم و بزرگ ایران برشمرد و قلب تپنده آن را کتابخانه های آن به شمار آورد که مسلماً نحوه کارکرد آنها می تواند بر بهره دهی آموزشی و پژوهشی این دانشگاه تأثیر بگذارد. بنابراین، هدف اصلی پژوهش حاضر، ارزیابی و مقایسه کتابخانه های مرکزی و دانشکده ای دانشگاه های شهید چمران بر اساس تحلیل SWOT است تا بدین وسیله مدیران این کتابخانه ها بتوانند با آگاهی از وضعیت خویش، اقدام به تدوین برنامه های راهبردی و همکاری برای رفع نقاط ضعف و تهدیدهای خود کنند. این پژوهش نتایج جالبی را در زمینه نقاط قوّت و ضعف کتابخانه ها در 8 گروه کلی «نیروی انسانی»، «مشارکت و همکاری»، «سابقه»، «مجموعه»، «زیرساختهای فناوری اطلاعات و ارتباطات»، «وضعیت مالی»، «فضا و تسهیلات» و «رویکردها و نگرشها» و فرصتها و تهدیدها در 4 گروه «نیروی انسانی»، «بازاریابی و رقبای اطلاعاتی»، «رویکردها و نگرشها» و «وضعیت مالی» نشان داد.  

هدف: هدف شناسایی وضعیت موجود کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران از نظر دارا بودن زیرساخت­های مدیریت دانش شامل افراد، فرآیندها و فناوری است. روش/ رویکرد پژوهش: داده­ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده است که 108 نفز از 150 کارشناس سازمان درچهار بخش فراهم­آوری، سازماندهی، اطلاع­رسانی و آموزش و پژوهش بدون نمونه­گیری پر کرده­اند. یافته­ها: زیرساخت افراد در وضعیت مناسب، زیرساخت فرآیندها در وضعیت نامناسب و زیرساخت فناوری در وضعیت نامشخصی از نظر مناسب یا نامناسب بودن قرار دارد. با بررسی وجود یا عدم وجود همبستگی معنادار میان زیرساخت­ها، مشخص شد که میان هر سه زیرساخت با یکدیگر همبستگی معنادار وجود دارد. نتیجه­گیری: با بررسی زیرساخت­های مدیریت دانش در کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، به­منظور افزایش کارآیی کتابخانه ملی در انجام تعهد قانونی و وظایف خود، افزایش شفاف­سازی اهداف و جریان­های کاری کتابخانه، افزایش شناخت کارکنان و وظایفشان توسط کتابخانه ملی، پیشنهاد­هایی برای سازمان و پژوهش­های آتی ارائه شده است که عبارتند از: تعیین مدیر دانش، تعیین مدیر نوآوری، تشکیل تیم­های دانش، طراحی نقشه دانش کتابخانه، مدیریت شخصی، پیش­بینی نظام پاداش و دستمزد براساس دانش، دریافت نظر کاربران و بازخورد حاصل از آن.

هدف: به منظور تعیین معیارهای استاندارد ذخیره و بازیابی اطلاعات لوح های فشرده آموزشی کودکان، شیوه های ذخیره و بازیابی اطلاعات لوح های فشرده آموزشی کودکان در ایران ارزیابی شده است. روش/ رویکرد پژوهش: ارزیابی با استفاده از سیاهه وارسی انجام شده است. یافته ها: 5/47 درصد از معیارهای ذخیره و بازیابی اطلاعات و 67/73 درصد از معیارهای طراحی نرم افزار توسط لوح های آموزشی کودکان رعایت شده اند. نتیجه گیری: لوح های آموزشی کودکان از لحاظ ذخیره و بازیابی اطلاعات نامناسب، اما از نظر طراحی نرم افزار دارای وضعیت مطلوبی هستند.

امروزه، گسترش فنّاوری های رقومی، دسترسی گسترده تری را به منابع تصویری موجب شده است. با این حال، گسترش پرشتاب فنّاوری های تصویری، رشد شگفت آور حجم تصاویر رقومی و رشد روزافزون علائق کاربران برای اطلاعات دیداری، با پیشرفت های قابل قیاس در حوزه بازیابی تصاویر، نظام های نمایه سازی و تعامل با کاربران، پشتیبانی نشده است. در این مطالعه، ابتدا ارزش ذاتی تصاویر و تفاوت های عمده واژه و توصیف واژگانی با تصویر و توصیف تصویری مورد بحث قرار گرفته است، سپس ناکارآمدی فنون بازیابی مبتنی بر واژگانی تصاویر به علت وابستگی عمیق آنها به ویژگی های نحوی (نحوه ترکیب عناصر دیداری) و نیز کاربردهای اصطلاحنامه های مبتنی بر واژگان در بازیابی تصاویر و خلأ عمده آنها در محیط های اطلاعاتی جدید با عنوان ""شکاف معنایی"" بررسی شده است. درادامه، محتوای نحوی و محتوای معنایی تصاویر تبیین شده و توجه به خصوصیات ذاتی تصاویر و محتوای آنها در به کارگیری اصطلاحنامه های مبتنی بر خصوصیات ذاتی تصاویر مورد تأکید قرار گرفته است. درنهایت، کاربست رویکرد اصطلاحنامه ریختاری، یعنی آزمودن چارچوبی اصطلاحنامه ای برای شناسایی روابط بین اشیای درون تصاویر جهت ارتقاء فرایند بازیابی تصاویر به منظور رفع شکاف معنایی در فرایند بازیابی معنایی تصاویر، پیشنهاد شده و به تفصیل ارائه شده است.

هدف: این پژوهش با هدف ارزیابی عملکرد کتابداران کتابخانه های عمومی استان گیلان، با استفاده از روش بازخورد 360 درجه صورت گرفته است. روش: این پژوهش از نوع تحلیلی و روش آن ترکیبی از مطالعه کتابخانه ای و پیمایشی می باشد. جامعه پژوهش، تمام کتابداران واجد شرایط کتابخانه های عمومی استان گیلان است که بالغ بر 80 نفر بوده و از طریق سرشماری گزینش شدند. هر کتابدار را یک رئیس، یک مراجعه کننده، و یک همکار مورد ارزیابی قرار داد و یک پرسشنامه هم جهت خودارزیابی توسط خود کتابدار تکمیل گردید. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه های محقق ساخته ای بود که برای ارزیابی کتابداران از دیدگاه چهار گروه رئیس، همکار، خود کتابدار و مراجعه کننده ساخته شد. با بهره گیری از منابع موجود و به کمک اساتید و صاحب نظران، شاخص ها و گویه های مناسب جهت به کار گیری در پرسشنامه های ارزیابی عملکرد کتابداران ساخته و یا انتخاب گردید. یافته ها: پس از انجام ارزیابی عملکرد کتابداران و مقایسه نتایج حاصل از دیدگاه چهار گروه ارزیابی کننده، مشاهده گردید که در شاخص «اخلاقی- ارزشی» بین خودارزیابی کتابداران با ارزیابی سه گروه دیگر اختلاف معنی دار وجود دارد. در شاخص «فرایندی» نیز بین دیدگاه مراجعه کنندگان و دیدگاه دیگر گروه های ارزیابی کننده اختلاف معنی دار وجود دارد. در شاخص«عملکردی» و در ارزیابی کلی کتابداران بین دیدگاه چهار گروه ارزیابی کننده اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. اصالت/ارزش: تاکنون پژوهش پیمایشی جامعی جهت ارزیابی عملکرد کتابداران صورت نگرفته است؛ این پژوهش سعی دارد عملکرد کتابداران را به روش 360 درجه ارزیابی نماید و نتایج این ارزیابی را از دیدگاه گروه های مختلف ارزیابی کننده مقایسه نماید.

هدف: شناسایی رفتار اطلاعیابی اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی یزد و اندازه گیری میزان مهارت آنها در بازیابی اطلاعات به منظور بهبود وضعیت اطلاعیابی در بین آنان. روش/ رویکرد پژوهش: 243 پرسشنامه میان اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی یزد توزیع و 200 پرسشنامه تکمیل و جمع آوری شد. این پرسشنامه با 24 سؤال بسته از نوع محقق ساخته و با الهام از سایر پرسشنامه های مشابه طراحی و قبل از توزیع نهابی به نظرخواهی تعدادی از اساتید متخصص در رشته های کتابداری و اطلاع رسانی و نیز تعدادی از اساتید حوزه پزشکی شاغل در منطقه گذاشته شد و به توصیه های آنها عمل گردید (Pilot Study). داده ها در نرم افزار spss وارد و براساس آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: 72 نفر از اعضای هیئت علمی تأثیر کتابخانه را در جست وجوی اطلاعات، در حد متوسط بیان کرده اند. مهم ترین مجرای دستیابی به اطلاعات، پایگاه ها و کتابخانه های دیجیتالی و الکترونیک هستند. بیشترین آشنایی با منابع چاپی و الکترونیکی رشته های پزشکی و علوم وابسته، به ترتیب مربوط به Index Medicus و PubMed است. همچنین ارتقاء کیفیت تدریس مهم ترین انگیزه و هدف از جست وجوی اطلاعات بیان شده است. از میان منابع الکترونیکی مورد استفاده، کتاب های الکترونیکی و از میان منابع چاپی، کتب تخصصی در اولویت قرار دارند. مهم ترین مشکل در دستیابی به اطلاعات الکترونیکی و چاپی، به ترتیب سرعت پایین خطوط ارتباطی و مخابراتی برای ارسال و دریافت اطلاعات و کمبود وقت عنوان شده است. نتیجه گیری: رفتار اطلاعیابی اعضای هیئت علمی یزد در دسترسی آنان به اطلاعات مورد نیاز در سطح مطلوب نیست.

هدف: هدف پژوهش بررسی تأثیر نیاز به شناخت دانشجویان بر رفتار اطلاعاتی آنان بر حسب متغیرهای جمعیت شناختی است. 1389 ، تعداد 364 نفر به روش - روش: از 19965 دانشجوی در حال تحصیل در دانشگاه فردوسی مشهد طی سال تحصیلی 90 نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. پاسخگویان سنجه نیاز به شناخت و پرسشنامه رفتار اطلاعاتی را تکمیل کردند. یافته ها: یافتهها حاکی از تفاوت معنادار میزان نیاز به شناخت آزمودنیها بر حسب حوزه تحصیلی و مقطع تحصیلی آنان بود. بین نیاز به شناخت و رفتار اطلاعاتی دانشجویان رابطه معنادار مشاهده شد. رفتار اطلاعاتی دانشجویان برحسب سطح نیاز به شناخت آنان تفاوت معناداری داشت. نتیجه اینکه نیاز به شناخت بر رفتار اطلاعاتی دانشجویان مؤثر است.

کتابداری نوین در ایران از پیشینه ای نسبتا کوتاه برخوردار است که آن هم متاثر از آموزش کتابداری نوین در دانشگاهها از میانه دهه 1340 می باشد. طی پنج دهه گذشته، این رشته در سطح جهان و در قلمرو آموزش عالی، بویژه در تعامل با سایر رشته های علمی و نیز با ورود انواع فناوریهای نوین به عرصه کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتی شاهد تحولات و تغییرات بسیار بوده است. این تحولات را می توان در تغییر ساختار برنامه های درسی، محتوای درسها، و گرایشهای پژوهشی بروشنی مشاهده کرد. از سوی دیگر، گسترش نیازهای جامعه به اطلاعات از یکسو و تقاضاهای نوین بازار کار از سوی دیگر، موجب آن شد که سرآمدان این رشته بتدریج در اندیشه بازنگری در نام آن و یافتن نامی باشند که بتواند نشان دهنده ماهیت و کارکردهای نوین آن در پاسخ به نیازها باشد. بسیاری از دانشکده های کتابداری در کشورهای پیشرو توانستند نام خود را تغییر دهند به گونه ای که از جذابیت کافی برای جذب دانشجو و نیز از مقبولیت لازم برای جامعه و بویژه بازار کار برخوردار باشد.

پژوهش حاضر به روش تحلیل محتوا و با هدف بررسی کاربرد معماری اطلاعات در مجله های الکترونیکی علمی- پژوهشی تمام متن حوزه علوم انسانی زیر پوشش پایگاه سید، انجام شد. جامعه پژوهش، 88 مجله علمی- پژوهشی تمام متن فارسی و روش گردآوری اطلاعات از طریق سیاهه وارسی بود. این بررسی، تحت دو مقوله «معماری سازماندهی اطلاعات» و «معماری مدرک»، انجام شد. نتایج نشان داد در اغلب مجله ها، محتوای وب سایت به روش موضوعی و ساختار وب سایت به روش شبکه ای، سازماندهی شده و در نظام مسیریابی، از نوارهای مسیریابی متنی بیش از سایر نوارهای مسیریابی استفاده شده بود. کاربرد عناصر مسیریابی جانبی و بویژه نمایه ها، در وضعیت مطلوبی مشاهده نشد. فرمول بندی درخواست و روشهای جستجو، اغلب به روش ساده بوده و برچسب گذاری محتوای وب سایتها، از وضوح نسبتاً قابل قبولی برخوردار بود. مؤلفه های وابسته به محیط فرامتن، به طور محدودی در مقاله ها کاربرد داشته اند. وضعیت چکیده ها، کلیدواژه ها و میزان استفاده از شکلها در مقاله ها، در سطح مطلوبی بود. در صفحه فهرست مندرجات 77 مجله (5/87 %) و در صفحات مقاله 49 مجله (7/55 %) ثبات در صفحه آرایی وجود داشت. استفاده نکردن از فراداده دابلین کور و ضعف محتوای اطلاعاتی در عناصر فراداده ای متا، بیانگر کم توجهی مجله ها به قابلیتهای این عناصر بود. در صفحه آغازین وب سایت همه مجله ها و صفحه فهرست مندرجات 82 مجله ، از اچ تی ام ال به عنوان قالب ذخیره سازی استفاده شده بود. نتایج پژوهش بیانگر این بود که مجله های الکترونیکی علمی- پژوهشی فارسی از نظر به کارگیری مؤلفه های معماری سازماندهی اطلاعات در وضعیت نسبتاً مطلوب و از نظر به کارگیری ساختارهای معماری مدرک در وضعیت نامناسبی قرار داشتند.  

امروزه بیشتر منابع اطلاعاتی به صورت الکترونیکی و دیجیتالی منتشر شده و در وب قابل دسترس هستند. تولید، ورود، انتشار و ذخیره اطلاعات در وب به آسانی امکان پذیر بوده ولی بازیابی آن کاربر را با چالشهایی روبرو می سازد. در نتیجه، پژوهشگران حوزه های مختلف از جمله جوامع کتابداری و طراحان وب به فکر راه حلهایی برای حل این مشکلات هستند. طراحی استاندارد توصیف و دسترسی به منبع(آر.دی.اِی.) توسط کمیته همکاری مشترک به عنوان جانشین قواعد فهرست نویسی انگلوامریکن(ویرایش دوم) بر اساس الگوهای مفهومی و قوانین فهرست نویسی بین المللی تدوین شده توسط ایفلا و پیدایش وب معنایی و استانداردهای آن  از جمله چارچوب توصیف منبع(آر.دی.اِف.) توسط کنسرسیوم وب جهانی، از اقدامهای صورت گرفته برای توصیف کارآمدتر منابع اطلاعاتی و ارائه روابط مفهومی بین آنها در محیط وب است. در این پژوهش، کتابداران و فهرست نویسان با استاندارد آر.دی.اِی.، وب معنایی و آر.دی.اِف. که یکی از استاندارد های وب معنایی است، آشنا شده و در ادامه انطباق اصطلاحات و موجودیتهای آر.دی.اِی. در چارچوب توصیف منبع که بر اساس همکاری صورت گرفته بین کمیته همکاری مشترک و بنیاد ابرداده ای دابلین کور انجام گرفته، معرفی و در پایان نیز فهرست گسترش پذیر که بر اساس آر.دی.اِی.، اف.آر.بی.آر. و چارچوب توصیف منبع طراحی شده، معرفی گردیده است. همچنین، لزوم توجه به ساختار و الگوهای زیربنایی آر.دی.اِی. و شباهتهایی که این استاندارد با چارچوب توصیف منبع در زمینه ذخیره و بازیابی مؤثرتر اطلاعات داشته و در نتیجه باعث افزایش کارایی نظامهای بازیابی اطلاعات در محیطهای وب خواهد داشت، تحلیل گردیده است.

هدف: میزان استفاده اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر از پایگاه های اطلاعاتی موجود در کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران و امکانات موجود در آن و شناسایی مشکلات در استفاده از آن بررسی شده است. روش/رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی، و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. نتایج با استفاده از روش آمار توصیفی (فراوانی و درصد) در قالب جدول و نمودار ارائه شد. از 114 پرسشنامه توزیع شده در میان تمام اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، 81 پرسشنامه تکمیل و عودت داده شد. یافته ها: 89 درصد از اعضای هیئت علمی از کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی استفاده می کنند. مهم ترین علت استفاده اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، انجام طرح پژوهشی 67 درصد، تألیف مقاله 65 درصد و امور آموزشی56 درصد بوده است. پراستفاده ترین پایگاه های اطلاعاتی موجود در کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ساینس دایرکت ، پروکوئست ، اشپرینگر بوده است. بیشترین رضایت کاربران از کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی روزآمد بودن اطلاعات، وجود اطلاعات حوزه موضوعی و دسترسی آسان در برخی از رشته ها بوده است. وضعیت اینترنت دانشگاه، عدم اطلاع از وجود پایگاه ها، ناآشنایی با شیوه های جست وجو از عمده مشکلات کاربران در دسترسی به اطلاعات بوده است. نتیجه گیری: پیشنهاداتی برای رفع مشکلات و استفاده بهینه از پایگاه های موجود در کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ارائه شد.