درخت حوزه‌های تخصصی

هدف پژوهش : تأکید بر درک صحیح چگونگی اثر تبلیغات بر سازمانهای خدماتی، منجر به شکل گیری پژوهشهای بسیاری درباره توصیه و تبلیغ کلامی شده است. هدف این مقاله، زمینه یابی توسعه تبلیغ و توصیه کلامی مراجعان در کتابخانه ها و ارائه الگوی مفهومیِ تبلیغ کلامی مراجعان کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی است. روش پژوهش : پژوهش انجام شده، از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را، مراجعان به کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در شهر مشهد تشکیل داده و نمونه انتخاب شده، 384 نفر از مراجعان این کتابخانه بوده اند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه است و برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از الگویابی معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته ها و نتایج : یافته های پژوهش نشان داد در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، محیط و فضای کتابخانه، کیفیت و انصاف درک شده از خدمات کتابخانه، بر رضایت مراجعان اثر می گذارد. همچنین، رضایت مراجعه کننده بر وفاداری وی اثرگذار است. در نهایت، وفاداری مراجعه کننده، به توصیه به دیگران و تبلیغ کلامی منجر می گردد.

پویایی و ماندگاری وب سایتهای کتابخانه ای، به میزان استفاده کاربر از آنها وابسته است. این امر نیز منوط به روزآمدسازی وب سایتها بر اساس نیاز مخاطبان است. بدین منظور، پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت خدمات وب سایتهای کتابخانه های دانشگاهی دانشگاه های ایران به اعضای هیئت علمی، نگارش یافته است. وب سایتها بر اساس معیارهای مربوط به امکانات کتابخانه ای، آگاهی رسانی جاری، مجموعه سازی و خدمات کتابخانه، مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفته اند. همچنین، صفحه وب اختصاصی اعضای هیئت علمی در وب سایت دانشگاه ها با توجه به سطح قرار گرفتن آن در صفحه وب مادر، نوع زبان به کار گرفته شده و فناوریهای موجود در آن، بررسی شده است. جامعه پژوهش32 وب سایت کتابخانه دانشگاهی است که از میان وب سایتهای دانشگاهی دو وزارتخانه علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت و درمان انتخاب شدند. پژوهش به روش پیمایشی انجام گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد از میان 9 شاخص امکانات کتابخانه ای، بیش از 50% کتابخانه ها تنها به 2 شاخص آن یعنی «ساعات کار» و «آدرس سایت» پرداخته اند. از میان 8 شاخص خدمات آگهی رسانی، بیشترین مورد به شاخص «اطلاع رسانی در مورد کنفرانسها» با 8/93% اختصاص داشته و از میان 9 شاخص مجموعه سازی کتابخانه ها، 80% وب سایتهای کتابخانه ها، شاخصهای «مقدمه ای بر مجموعه»، «وجود منابع الکترونیکی» و «فهرست پایگاه ها» را رعایت کرده اند. معیار خدمات کتابخانه ای نیز در چهار دسته کلی امانت، فراهم آوری، حمایت از تحقیقات و حمایتهای آموزشی بررسی شد. به طور کلی، دانشگاه تهران با 26 شاخص، دانشگاه فردوسی با 24 شاخص و دانشگاه امیرکبیر با 22 شاخص جزء بهترین دانشگاه ها در ارائه خدمات از طریق وب سایت کتابخانه بودند.  

هدف: هدف این پژوهش بررسی دیدگاه کاربران درباره کاربردپذیری وب سایت کتابخانه های مرکزی دانشگا ههای وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) است. روش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی به ارزشیابی کاربردپذیری وبسایت کتابخانههای مرکزی دانشگا ههای وابسته به عتف از دید دانشجویان پرداخت. جامعه مورد بررسی، دانشجویان 30 دانشگاه وابسته به عتف بود که دارای صفحه مستقل کتابخانه مرکزی در وبسایت دانشگاه بودند. با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای دو مرحلهای پنج دانشگاه و از هر دانشگاه 92 دانشجو انتخاب و دیدگاه آنها درباره به کارگیری ابعاد کاربردپذیری در وبسایت کتابخانههای مرکزی دانشگاه خود بررسی شد. یافته ها: نتایح نشان داد به طور کلی بهکارگیری ابعاد کاربردپذیری در وبسایت کتابخانه های مرکزی دانشگا ههای وابسته به 68 درصد) / 3 (معادل 4 / با میانگین نمره 42 « محتوا » . بیش از 60 تا 80 ) قرار داشت ) « خوبی » عتف از دید کاربران در وضعیت 70 درصد) بیشترین نمره را کسب کردند. بین میانگین / 3 (معادل 6 / با میانگین نمره 53 « طراحی رابط کاربر » کمترین و نمره های قضاوت کاربران درباره به کارگیری ابعاد کاربردپذیری با وضعیت مطلوب ( 80 درصد) تفاوت معناداری وجود کاربران با سابقه استفاده متفاوت از رایانه و » ،« کاربران مقاطع مختلف تحصیلی » داشت. تفاوت معناداری بین قضاوت درباره بهکارگیری ابعاد کاربردپذیری در ،« کاربران با دوره استفاده متفاوت از وب سایت کتابخانه مرکزی » و « اینترنت کاربران » و « کاربران زن و مرد » وبسایت کتابخانه های مرکزی دانشگا ههای وابسته به عتف مشاهده شد. اما، بین قضاوت تفاوتی معناداری وجود نداشت. « گروههای سنی مختلف

هدف : هدف این پژوهش، بررسی روند فعالیتهای حرفه مامایی در سازمان بهداری دوره رضاشاه با تأکید بر اسناد و مدارک منتشر نشده موجود در آرشیو سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران است . روش / رویکرد پژوهش : این پژوهش، به روش توصیفی تحلیلی، با استفاده از اسناد و مدارک، کتابها، مجله ها، و روزنامه ها ( منابع کتابخانه ای ) و ارزیابی داده های تاریخی و تجزیه و تحلیل آنها، به سازماندهی و نتیجه گیری پرداخته است . یافته ها و نتایج : یافته ها حاکی از این است که دوره سلطنت رضاشاه در ایران، در شمار دوره های تاریخی خاصی است که حکومت، به عنوان حامی تغییر وضعیت زنان در جامعه، به فعالیتهای متعددی مبادرت ورزید . عرصه های اجتماعی، اقتصادی، و حتی حضور سیاسی زنان در جامعه، البته با رعایت سیاستهای حاکمیت پهلوی اول، از جمله میدانهای عملی بود که در ظاهر زنان میتوانستند در آن حوزه ها به فعالیت بپردازند . یکی از ابعاد اجرای سیاستهای حکومت، در ارکان مختلف کشور و از جمله امور مربوط به زنان، رسیدگی به وضعیت بهداشت و سلامت زنان بود که مورد توجه خاص حکومت وقت قرار گرفت . مسلماً این امر، زمانی میتوانست نتیجه بخش باشد که ابتدا متولیان امور بهداشت جامعه زنان، از آموزه های لازم برخوردار می شدند .

مقدمه: پژوهش یکی از شاخص های مهم موفقیت جوامع در حوزه های مختلف علمی، تکنولوژی، اقتصادی و ... است. استادان و دانشگاهیان هم از جمله مهم ترین گروه های دارای رسالت علمی و اجرایی در این زمینه هستند. در این راستا در مقاله ی حاضر، تعیین نیازهای پژوهشی استادان هدف پژوهش بوده است. روش بررسی: پژوهش توصیفی تحلیلی، مقطعی و گذشته نگر است که بر روی 119 نفر از استادان هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با به کارگیری پرسش نامه ی محقق ساخته (95/0 = α) در سال 1386 انجام شده است. نمونه ها به نسبت جمعیت انتخاب شده به صورت انفرادی و حضوری دعوت به همکاری شدند. اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSSنسخه 15 در سطح آمار توصیفی گزارش گردید. یافته ها: عمده ترین یافته های پژوهش عبارتند از: میانگین نمرات به دست آمده در زمینه ی نیازهای اجتماعی 91/3، نیازهای سازمانی 9/3، نیازهای آموزشی 81/3 و نیازهای حمایتی پشتیبانی 93/3 بوده است. بیشترین گزارش از نیاز استادان نیز مربوط به تعریف بودجه ی مناسب و آزاد کردن زمان کافی برای پژوهش بوده است. نتیجه گیری: استادان در حوزه ی پژوهش نیازهای مختلفی داشته اند ولی بیش از همه حمایت های اقتصادی را اذعان نمودند. در مجموع لازم است تا دانشگاه برنامه های منظم و هدفمندی برای حضور علمی و فعال استادان در حوزه ی پژوهش داشته باشد.

هدف: هدف از این پژوهش سنجش عملکرد مدیریت کتابخانه های عمومی تحت پوشش شهرداری، نهاد کتابخانه های عمومی و سازمان اوقاف و امور خیریه در شهر اصفهان براساس الگوی تعالی سازمانی به منظور مشخص نمودن نقاط قوت و ضعف مدیریت کتابخانه های عمومی برای بهبود کیفیت مدیریت در این کتابخانه ها می باشد. روش: روش پژوهش پیمایشی- تحلیلی و جامعه پژوهش شامل کلیه مسئولان کتابخانه ها و کتابداران شاغل در بخش های مختلف کتابخانه های عمومی شهر اصفهان به تعداد 140 نفر است که از این تعداد 125 نفر به پرسشنامه ها پاسخ داده اند. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از این است که با در نظر گرفتن 1000 امتیاز الگوی تعالی سازمانی، کتابخانه های عمومی تحت پوشش شهرداری با کسب 05/574 امتیاز، کتابخانه های عمومی اداره کل اوقاف و امور خیریه با کسب 61/557 امتیاز و کتابخانه های عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی با کسب 86/546 امتیاز در سطح متوسط این الگو قرار دارند. آزمون فرضیه پژوهش مبنی بر وجود تفاوت معنی دار بین عملکرد کتابخانه های عمومی مورد بررسی به لحاظ رعایت معیارهای مطرح شده در الگوی تعالی سازمانی نشان داد که بین عملکرد مدیریت کتابخانه های عمومی مورد بررسی تفاوت معنی داری وجود ندارد. اصالت/ارزش: ازآن جایی که کتابخانه های عمومی نقش کلیدی در رسیدن به اهداف فرهنگی جوامع ایفا می کنند، مدیریت صحیح این کتابخانه ها نیز در جوامع پیشرفته امروز اهمیتی ویژه یافته است. پژوهش حاضر، با ترسیم تصویر روشنی از کیفیت عملکرد مدیریت کتابخانه های عمومی در شهر اصفهان، مبنای پژوهشی مستندی برای اقدامات لازم در جهت ارتقای نظام مدیریتی این کتابخانه ها فراهم می آورد.

پژوهش حاضر با بسط نظریه مدل پذیرش فنّاوری (TAM)3 ، نظریه رفتار برنامه ریزی شده (TPB)4 و عامل اعتماد، به مطالعه و بررسی عوامل اثرگذار بر استفاده از فنّاوری اطلاعات و اینترنت در بخش بانکداری در ایران به ویژه بانکداری اینترنتی از سوی مشتریان در بانک ملت ایران، پرداخته است. یکی از نظریه هایی که مورد توجه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته است، مدل پذیرش فنّاوری ارائه شده توسط دیویس است (Davis 1986). وی معتقد بود که دو عامل میزان درک مشتری از منفعت درک شده و سهولت استفاده سامانه، تأثیر بسزایی در شکل گیری تصمیم مشتری و درنهایت، استفاده عملی از یک سامانه جدید دارند. نظریه رفتار برنامه ریزی شده نیز مدلی است که به طور گسترده و وسیعی به بررسی در مورد پیش بینی رفتار انسان با تأکید بر نقش های فردی و اجتماعی و سامانه های اجتماعی بر رفتار انسانی، متمرکز است. مدل رفتار برنامه ریزی شده یک نظریه شناختی از رفتار انسانی است که متمرکز بر پیش بینی و درک رفتارهای معین است. جامعه آماری پژوهش شامل تمام مشتریان بانک ملت ایران بود که از خدمات بانکداری اینترنتی این بانک استفاده می نمودند. حجم نمونه آماری این پژوهش در فاصله اطمینان 95 درصد 377 نفر درنظر گرفته شد و برای بازگشت به تعداد مطلوب، تعداد 500 پرسشنامه بین اعضای نمونه در شعب منتخب توزیع گردید. یافته های به دست آمده از این پژوهش نشان می دهند که متغیرهای اعتماد، سهولت استفاده، و منفعت کسب شده بر نگرش افراد در انجام رفتار مورد نظر (استفاده از بانکداری اینترنتی) تأثیر بالایی دارد و از سویی، این عوامل به طور مستقیم نیز بر قصد رفتاری فرد در استفاده از خدمات بانکداری اینترنتی نقش مهمی دارد و نگرش و هنجارهای ذهنی در قصد فرد نسبت به استفاده از خدمات بانکداری اینترنتی تأثیر مثبت و مستقیمی دارد. عامل اعتماد به عنوان یکی از عوامل اولیه بوده و در تقویت نیت و قصد فرد نسبت به انجام رفتار خاص اثرگذار بوده است.

هدف: پژوهش حاضر، با هدف تحلیل محتوای چکیده پایان­نامه­های کارشناسی ارشد کتابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال و علوم و تحقیقات انجام گرفته است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش، تحلیل محتوا، و ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهه وارسی است. جامعه مورد مطالعه، چکیده­های فارسی پایان­نامه­های کارشناسی ارشد کتابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال و علوم و تحقیقات، از ابتدای سال 1380 تا پایان سال 1386 است که از میان پایان­نامه­های موجود، 156 عنوان به روش نمونه­گیری تصادفی انتخاب شده است. یافته­ها: یافته­های پژوهش نشان داد که بیشترین تعداد پایان­نامه­ها مربوط به سال 86 و دانشگاه علوم و تحقیقات است. از لحاظ روش­شناسی پژوهش، بیشتر پایان­نامه­ها از روش پیمایشی استفاده کرده­اند و ابزار گردآوری اطلاعات در بیشتر آنها پرسشنامه بوده است. نتیجه­گیری: نتایج پژوهش نشان داد که گرایش موضوعی غالب در چکیده پایان­نامه­های مورد بررسی، مربوط به موضوع فناوری اطلاعات و ارتباط اطلاعاتی، و ضعیف­ترین گرایش مربوط به مقوله موضوعی مدیریت است.

به دلیل تأثیرات متفاوت فنّاوری اطلاعات و ارتباطات2 بر جنبه های مختلف اجرای وظایف در سازمان ها، گرایش دولت ها به سمت استفاده از ICT در سالیان اخیر افزایش چشمگیری یافته است. موضوع مهمی که در این زمینه باید مورد توجه قرار گیرد، آن است که استفاده از فنّاوری اطلاعات و ارتباطات بدون توجه به تأثیرات متقابل حوزه های مختلف ICT باعث ناکارآمدی سازمان ها در انجام وظایف خود خواهد شد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف پرداختن به ایجاد یک ساختار نظام مند3 در حوزه ICT، حوزه های مختلف ICT را به منظور شناسایی عناصر نفوذکننده و تحت نفوذ واقع شده (علت و معلول)، مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. بدین منظور، ابتدا با استفاده از دستاوردهای پژوهش های سایر پژوهشگران، حوزه های مختلف ICT شامل اهداف، موانع، محرک ها، پویایی های گروهی، و حمایت سازمانی را شناسایی کرده، سپس عنصر دیگری به نام اثربخشی ICT را به منظور تأثیر عوامل اشاره شده بر اثربخشی ICT به حوزه های مختلف آن افزوده است. پرسشنامه استاندارد فنّ DEMATEL4 فازی به منظور جمع آوری اطلاعات، در بین 35 نفر از کارشناسان خبره حوزه های ICT و IT توزیع گردید. پس از جمع آوری اطلاعات، داده ها با استفاده از DEMATEL فازی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها مؤید این مطلب بود که در حوزه ICT، اهداف به عنوان نفوذکننده ترین عنصر بر سایر عناصر حوزه ICT و محرک ها به عنوان نفوذپذیرترین عنصر در حوزه ICT تعیین می گردند.

هدف: پژوهش حاضر، با هدف بررسی دیدگاه ناشران شهر تهران درباره پیامدهای پیوستن ایران به نظام بین المللی حق مؤلف انجام گرفته است. روش : روش پژوهش از نوع پیمایشی تحلیلی است. برای گردآوری داده ها، از پرسشنامه پژوهشگرساخته استفاده شده است. جامعهآماری این پژوهش، ناشران فعال شهر تهران و حجم نمونه انتخابی، 113 ناشر است که از این میان 100 نفر، یعنی در حدود 5/88 درصد، به پرسشنامه ها پاسخ دادند. یافته ها: از دیدگاه ناشران شهر تهران علیرغم این که پیوستن ایران به نظام بین المللی حق مؤلف باعث افزایش قیمت کتاب های ترجمه میشود، ولی در مجموع آثار مثبت اقتصادی، اجتماعی، علمی و فرهنگی برای کشور در پی خواهد داشت. همچنین بر نظام ترجمه آثار و قوانین داخلی حق مؤلف در ایران، پدیدآورند گان و تولیدکنندگان، و در بلندمدت در بهبود صنعت نشر ایران تاثیرات مثبتی دارد. اکثریت ناشران شهر تهران با پیوستن ایران به نظام بین المللی حق مؤلف موافق هستند. اصالت/ارزش: بیشتر مطالعات انجام شده در حوزه موضوعی پژوهش حاضر، به صورت سندی انجام شده و تنها دو پژوهش به صورت پیمایشی و به مطالعه دیدگاه های متخصصان کتابداری و کارشناسان ارتباطات پرداخته اند. با توجه به عدم ارتباط مستقیم این دو گروه با حق مؤلف، مطالعه دیدگاه ناشران که ارتباط بسیار مستقیمی با قوانین حق مؤلف دارند و به شدت از پیامدهای الحاق ایران به قوانین بین المللی متأثر میشوند، ضروری است.

هدف: مدیریت دانش فرآیندی است که بکارگیری آن منجر به رشد خلاقیت ، نوآوری و بالندگی منابع انسانی م یگردد و دانشگاه ها مشابه همه سازما نها نیازمند این هستند که نقش و ماهیت دانش را در پیشرفت خود شناسایی و هدایت کنند. هدف این پژوهش بررسی رابطه بین اقدامات منابع انسانی و میزان اجرای مدیریت دانش در شش حوزه ستادی دانشگاه فردوسی مشهد است. روش: پژوهش حاضر پیمایشی و از نوع کاربردی است که ضمن بررسی پیشینه موضوع، برای سنجش میزان اجرای مدیریت دانش از پرسشنامه و برای سنجش اقدامات منابع انسانی از سیستم جامع منابع انسانی دانشگاه استفاده شد و برای بررسی رابطه مذکور از روش تحلیل همبستگی اسپیرمن انجام شده است. یافته ها: یافته های این پژوهش ارتباط معن اداری بین مؤلف ههای مدیریت دانش ( خلق، کسب، سازماندهی، ذخیره، انتشار و بکارگیری) و مؤلف ههای اقدامات منابع انسانی نشان داد. در بررسی همبستگی متغیرهای اصلی، یافته ها نشان داد که اقدامات منابع انسانی بطور معنادار و مثبتی با میزان اجرای مدیریت دانش در دانشگاه فردوسی مشهد مرتبط است. در پیشنهادهای این پژوهش راهکارهایی برای بهبود، به مدیران ارشد دانشگاه ارائه شده است.

پژوهش حاضر با هدف شناخت وضعیت امنیت اطلاعات در کتابخانه های دیجیتالی ایران انجام شده است. روش پژوهش پیمایشی تحلیلی و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای است که بر مبنای استاندارد ISO/IEC 27002 تهیه شده و با یازده شاخص و 79 زیرشاخص، امنیت اطلاعات را مورد سنجش قرار می دهد. شاخصهای ارزیابی شامل خط مشی امنیت، سازماندهی امنیت اطلاعات، مدیریت دارایی ها، امنیت منابع انسانی، امنیت فیزیکی و محیطی، مدیریت ارتباطات و عملیات، کنترل دسترسی، تهیه، توسعه و نگهداری سیستم های اطلاعاتی، مدیریت حوادث، امنیت اطلاعات، مدیریت تداوم کسب و کار، و انطباق است. 58 کتابخانه دیجیتالی فعال ایران جامعه پژوهش را تشکیل می دهند که از آن تعداد 45 کتابخانه به پرسشنامه ها پاسخ داده اند. بر اساس یافته ها، میانگین امنیت اطلاعات کتابخانه های دیجیتالی ایران 79/0 (از میانگین کل 1) است و کتابخانه ها از لحاظ امنیت اطلاعات در سطح قوی قرار دارند. آسیب پذیرترین نقاط امنیتی، «خط مشی امنیت» و «امنیت نیروی انسانی»، هر دو با میانگین 63/0 است. کتابخانه های دیجیتال مؤسسه نشر امام خمینی (ره)، پژوهشگاه نیرو، فرهنگستان هنر، کتابخانه دیجیتال علوم انسانی شهرداری تهران، کتابخانه دیجیتال شرکت برق منطقه ای خراسان، کتابخانه دیجیتال دانشگاه تبریز با میانگین 1،  بالاترین میانگین امنیت اطلاعات را دارند. در مجموع 55/75 % کتابخانه های دیجیتالی ایران از لحاظ امنیت اطلاعات در سطح قوی و 46/24 % در سطح متوسط هستند. شاخصهای امنیت اطلاعات از نظر رعایت در کتابخانه های دیجیتالی دارای تفاوت معناداری است، اما تفاوت معناداری بین کتابخانه های دیجیتالی دانشگاهی و غیردانشگاهی از نظر امنیت اطلاعات وجود ندارد.  

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر چندنویسندگی و خوداستنادی بر میزان استناد به مقالات ایرانی نمایه شده در وبگاه علوم است. جامعه پژوهش، مقالات ایرانی نمایه شده در وبگاه علوم در سال 2007 است که دست کم یک استناد دریافت کرده باشند. تعداد این مقالات در زمان انجام پژوهش (اکتبر و نوامبر 2010) برابر با 7355 بود که 390 مقاله از بین آنها براساس روش طبقه ای نسبتی و به صورت تصادفی، به عنوان نمونه انتخاب شدند و مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که مقالات چندنویسنده در مقایسه با مقالات تک نویسنده، استنادهای بالاتری را دریافت کرده اند و این تفاوت از نظر آماری معنی دار است. از طرف دیگر، حذف خوداستنادی، به کاهش معنی دار میزان استناد به مقالات چندنویسنده و تک نویسنده منجر می شود و بعد از حذف خوداستنادی، تفاوت موجود در میزان استناد به مقالات چندنویسنده و تک نویسنده معنی داری خود را از دست می دهد. بنابراین می توان نتیجه گیری نمود که حذف خوداستنادی موجب کاهش استناد به مقالات ایرانی نمایه شده در وبگاه علوم شده است. اما، تأثیر حذف خوداستنادی بر میزان استناد به مقالات چندنویسنده بیشتر بوده است. به عبارت دیگر، میزان استناد بالای مقالات چندنویسنده ایرانی در مقایسه با مقالات تک نویسنده بیشتر تحت تأثیر خوداستنادی بوده است نه استنادهای خارجی. این یافته، با نتایج پژوهش های قبلی در تناقض و در عین حال، نوآوری این پژوهش بود

امروزه بیشتر منابع اطلاعاتی به صورت الکترونیکی و دیجیتالی منتشر شده و در وب قابل دسترس هستند. تولید، ورود، انتشار و ذخیره اطلاعات در وب به آسانی امکان پذیر بوده ولی بازیابی آن کاربر را با چالشهایی روبرو می سازد. در نتیجه، پژوهشگران حوزه های مختلف از جمله جوامع کتابداری و طراحان وب به فکر راه حلهایی برای حل این مشکلات هستند. طراحی استاندارد توصیف و دسترسی به منبع(آر.دی.اِی.) توسط کمیته همکاری مشترک به عنوان جانشین قواعد فهرست نویسی انگلوامریکن(ویرایش دوم) بر اساس الگوهای مفهومی و قوانین فهرست نویسی بین المللی تدوین شده توسط ایفلا و پیدایش وب معنایی و استانداردهای آن  از جمله چارچوب توصیف منبع(آر.دی.اِف.) توسط کنسرسیوم وب جهانی، از اقدامهای صورت گرفته برای توصیف کارآمدتر منابع اطلاعاتی و ارائه روابط مفهومی بین آنها در محیط وب است. در این پژوهش، کتابداران و فهرست نویسان با استاندارد آر.دی.اِی.، وب معنایی و آر.دی.اِف. که یکی از استاندارد های وب معنایی است، آشنا شده و در ادامه انطباق اصطلاحات و موجودیتهای آر.دی.اِی. در چارچوب توصیف منبع که بر اساس همکاری صورت گرفته بین کمیته همکاری مشترک و بنیاد ابرداده ای دابلین کور انجام گرفته، معرفی و در پایان نیز فهرست گسترش پذیر که بر اساس آر.دی.اِی.، اف.آر.بی.آر. و چارچوب توصیف منبع طراحی شده، معرفی گردیده است. همچنین، لزوم توجه به ساختار و الگوهای زیربنایی آر.دی.اِی. و شباهتهایی که این استاندارد با چارچوب توصیف منبع در زمینه ذخیره و بازیابی مؤثرتر اطلاعات داشته و در نتیجه باعث افزایش کارایی نظامهای بازیابی اطلاعات در محیطهای وب خواهد داشت، تحلیل گردیده است.

مقدمه: با توجه به دو جریان خاص و عام و یا تفکیکی و انسجامی جهانی شدن، انتظار می رود هر یک از جوامع امروزی، بویژه قشر تحصیلکرده، روابط منسجم در ابعاد مختلف را با جامعه جهانی حفظ و تقویت کنند. یکی از مصداقهای تأثیرگذار در ایجاد و حفظ این نوع روابط، استفاده از رسانه های گروهی و شبکه های ارتباط جمعی است. از این رو، هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر استفاده از رسانه های گروهی و شبکه های ارتباط جمعی بر مهارتهای ارتباطی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است. روش: این پژوهش به صورت پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه در سال تحصیلی 90-1389 و در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شده است. نمونه گیری با استفاده از روش طبقه بندی شده و به صورت سهمیه ای انجام گرفته و حجم نمونه 390 نفر است. برای بررسی فرضیه ها، از تحلیل رگرسیون استفاده شده است.آزمون فرضیه ها نشان می دهد بین استفاده از رسانه های جمعی و مهارتهای ارتباطی، رابطه وجود دارد. یافته ها: آزمون فرضیه ها مبیّن رابطه ای میان میزان استفاده از رسانه های جمعی با مهارتهای ارتباطی است. افراد استفاده کننده از اینترنت و تلویزیون در سازه مهارتهای ارتباطی، نمره بالایی را دریافت کردند. نتیجه گیری: از میان متغیرهای اثرگذار بر مهارتهای ارتباطی، به ترتیب، سن، میزان استفاده از رسانه ها، پایگاه اقتصادی - اجتماعی، مقطع تحصیلی، جنس و وضعیت تأهل سهم بیشتری داشتند.  

پژوهش حاضر به روش تحلیل محتوا و با هدف بررسی کاربرد معماری اطلاعات در مجله های الکترونیکی علمی- پژوهشی تمام متن حوزه علوم انسانی زیر پوشش پایگاه سید، انجام شد. جامعه پژوهش، 88 مجله علمی- پژوهشی تمام متن فارسی و روش گردآوری اطلاعات از طریق سیاهه وارسی بود. این بررسی، تحت دو مقوله «معماری سازماندهی اطلاعات» و «معماری مدرک»، انجام شد. نتایج نشان داد در اغلب مجله ها، محتوای وب سایت به روش موضوعی و ساختار وب سایت به روش شبکه ای، سازماندهی شده و در نظام مسیریابی، از نوارهای مسیریابی متنی بیش از سایر نوارهای مسیریابی استفاده شده بود. کاربرد عناصر مسیریابی جانبی و بویژه نمایه ها، در وضعیت مطلوبی مشاهده نشد. فرمول بندی درخواست و روشهای جستجو، اغلب به روش ساده بوده و برچسب گذاری محتوای وب سایتها، از وضوح نسبتاً قابل قبولی برخوردار بود. مؤلفه های وابسته به محیط فرامتن، به طور محدودی در مقاله ها کاربرد داشته اند. وضعیت چکیده ها، کلیدواژه ها و میزان استفاده از شکلها در مقاله ها، در سطح مطلوبی بود. در صفحه فهرست مندرجات 77 مجله (5/87 %) و در صفحات مقاله 49 مجله (7/55 %) ثبات در صفحه آرایی وجود داشت. استفاده نکردن از فراداده دابلین کور و ضعف محتوای اطلاعاتی در عناصر فراداده ای متا، بیانگر کم توجهی مجله ها به قابلیتهای این عناصر بود. در صفحه آغازین وب سایت همه مجله ها و صفحه فهرست مندرجات 82 مجله ، از اچ تی ام ال به عنوان قالب ذخیره سازی استفاده شده بود. نتایج پژوهش بیانگر این بود که مجله های الکترونیکی علمی- پژوهشی فارسی از نظر به کارگیری مؤلفه های معماری سازماندهی اطلاعات در وضعیت نسبتاً مطلوب و از نظر به کارگیری ساختارهای معماری مدرک در وضعیت نامناسبی قرار داشتند.  

هدف این مقاله ، بررسی ضرورت ایجاد یک طرح اضطراری در کتابخانه ها و آرشیوهاست. وضعیت اضطراری، وضعیتی غیرقابل پیش بینی و برنامه ریزی نشده است که می تواند باعث واردآمدن خسارتها و صدمات جبران ناپذیری به کارکنان، ساختمان و مجموعه کتابخانه ها و آرشیوها شود. واکنش نسبت به وضعیت اضطراری، فعالیتهایی است که به منظور به حداقل رساندن خسارتها و پیشگیری از آسیبهای آتی انجام می شود. طرح اضطراری مجموعه اعمالی است که ایمنی کارکنان، مجموعه کتابخانه و ساختمان را در شرایط اضطراری تضمین می کند. مهم ترین مسئله، حفظ امنیت و پیشگیری از بروز فاجعه در کتابخانه یا آرشیو است. اگرچه حفظ سلامت و امنیت افراد در اولویت است، مراقبتهای ویژه ای باید برای حفاظت از مجموعه انجام شود. با داشتن طرح اضطراری می توان در صورت بروز بلایای شدید ، تاثیر عوامل بیرونی را تا حد قابل ملاحظه ای کنترل و میزان آسیب و خسارت را به حداقل رساند.

سرمایه اجتماعی از طریق تسهیل ترکیب و مبادله منابع دانشی سازمان و همچنین با فراهم آوری شرایط لازم از جمله ایجاد اعتماد و تعامل بین اعضای سازمان، باعث توسعه مدیریت دانش در سازمان می شود. از این رو، بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و میزان اجرای مدیریت دانش، مورد توجه این پژوهش قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش را کتابخانه های دانشگاه فردوسی و علوم پزشکی مشهد تشکیل می دهد. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و با روش پیمایشی انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات، دو پرسشنامه بود. پرسشنامه اول برای سنجش میزان سرمایه اجتماعی مورد استفاده قرار گرفت. این پرسشنامه بر اساس مدل « ناهاپیت و گوشال » (1998) طراحی شده است که سرمایه اجتماعی را به سه بعد شناختی، رابطه ای و ساختاری تقسیم می کند. پرسشنامه دوم، توسط پژوهشگر طراحی و برای بررسی میزان اجرای مدیریت دانش در کتابخانه ها مورد استفاده قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد بین میزان سرمایه اجتماعی و میزان اجرای مدیریت دانش رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. از میان ابعاد مدیریت دانش، سرمایه اجتماعی بیشترین ارتباط را با بُعد تولید دانش دارد و کمترین ارتباط نیز میان سرمایه اجتماعی و بعد ارائه دانش است. همچنین، بین ابعاد شناختی، رابطه ای، و ساختاری سرمایه اجتماعی با میزان اجرای مدیریت دانش رابطه مثبت و معنادار برقرار است و در میان ابعاد سرمایه اجتماعی، بُعد رابطه ای سرمایه اجتماعی بیشترین ارتباط را با میزان اجرای مدیریت دانش دارد.  

مقدمه: پیشرفت های اخیر در زمینه ی ارایه ی راهکارهای نو در سازماندهی منابع الکترونیکی و پژوهش های فراوان در این حوزه، نشان دهنده ی گرایش جهانی در استفاده از راهکارهای جدیدی همچون ابرداده ها در تسهیل توصیف، مکان یابی، سازماندهی و جستجوی منابع در محیط وب است. در این راستا استانداردهای ابرداده ای کتابخانه ای، از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشند. بنابراین هدف پژوهش حاضر، مقایسه ی وب سایت کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی ایران از نظر میزان به کارگیری عناصر ابرداده ای زبان نشانه گذاری فرامتن و دابلین کور (Dublin core) در سال 1390 بود. روش بررسی: روش پژوهش، توصیفی و از نوع کاربردی بود. ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهه ی وارسی محقق ساخته است که روایی صوری آن توسط متخصصان کتابداری تأیید شد. جامعه ی آماری پژوهش شامل 98 وب سایت متعلق به کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بود که به روش نمونه گیری سرشماری تعیین شد. اطلاعات در سال 1390 از طریق مشاهده و مراجعه ی مستقیم به هر یک از وب سایت ها گردآوری شد و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی شامل توزیع فراوانی، نسبت و میانگین صورت گرفت و نمودار های مورد نظر نیز با استفاده از نرم افزار Excel تهیه گردید. یافته ها: هیچ یک از وب سایت های کتابخانه ای از عناصر ابرداده ای دابلین کور استفاده ننموده اند، تنها برخی از آن ها از عناصر متناظر دابلین کور با زبان نشانه گذاری فرامتن استفاده کرده اند. این عناصر شامل توصیف، موضوع، شناسگر و قالب می باشد. در وزارت بهداشت، تمرکز استفاده از این عناصر متناظر، بیشتر بر دو عنصر توصیف و کلید واژه با 56 درصد و در وزارت علوم بر عناصر کلید واژه با 45 درصد و توصیف با 39 درصد می باشد. میزان استفاده از عناصر زبان نشانه گذاری فرامتن در وب سایت کتابخانه های مورد بررسی وضعیت بهتری داشته است. بالاترین درصد استفاده از عناصر زبان نشانه گذاری فرامتن در وزارت بهداشت و علوم مربوط به عناصر کلید واژه و توصیف هر دو با 56 درصد و کمترین درصد نیز مربوط به عناصر تاریخ و قالب با صفر درصد می باشد. نتیجه گیری: از آن جایی که وب سایت کتابخانه های مرکزی از جمله صفحات علمی شبکه ی وب محسوب می شوند، توجه ویژه در طراحی آن ها و به کارگیری عناصر ابرداده ای دابلین کور و HTML (Hyper text mark-up language) می تواند پژوهشگران و محققان را در دستیابی هرچه سریع تر و دقیق تر به منابع اطلاعاتی موجود در این وب سایت ها یاری نماید. با توجه به استفاده ی وب سایت های مورد بررسی از عناصر متناظر دابلین کور با HTML به نظر می رسد که آینده ی پیشروی وب سایت های مورد بررسی برای استفاده و به کارگیری استاندارد دابلین کور در وزارت بهداشت و علوم همسو می باشد و می توان انتظار داشت تا در آینده در طراحی این صفحات از استاندارد دابلین کور استفاده ی بیشتری شود. در این میان نقش کتابداران در آگاهی دادن به طراحان و برنامه نویسان وب سایت های کتابخانه های دانشگاهی در خصوص لزوم استفاده از عناصر ابرداده ای به طور اعم و به کارگیری استانداردهای این حوزه به صورت اخص نیز نباید نادیده گرفته شود.

هدف: هدف پژوهش بررسی تأثیر نیاز به شناخت دانشجویان بر رفتار اطلاعاتی آنان بر حسب متغیرهای جمعیت شناختی است. 1389 ، تعداد 364 نفر به روش - روش: از 19965 دانشجوی در حال تحصیل در دانشگاه فردوسی مشهد طی سال تحصیلی 90 نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. پاسخگویان سنجه نیاز به شناخت و پرسشنامه رفتار اطلاعاتی را تکمیل کردند. یافته ها: یافتهها حاکی از تفاوت معنادار میزان نیاز به شناخت آزمودنیها بر حسب حوزه تحصیلی و مقطع تحصیلی آنان بود. بین نیاز به شناخت و رفتار اطلاعاتی دانشجویان رابطه معنادار مشاهده شد. رفتار اطلاعاتی دانشجویان برحسب سطح نیاز به شناخت آنان تفاوت معناداری داشت. نتیجه اینکه نیاز به شناخت بر رفتار اطلاعاتی دانشجویان مؤثر است.