درخت حوزه‌های تخصصی

هدف از مطالعه حاضر بررسسی تاثیر استفاده از اینترنت بر ر فتار پژوهشی اعضای هیأت علمی رشته های دانشگاه تهران در سه شاخهء علوم انسانی، علوم بایه، و فنی و مهندسی بوده است. اعضای هیأت علمی علوم انسانی. معتقدند که اینترنت تا حدودی توانسته است بر کیفیت وکمیت پژوهشی آنان موثر باشد در حالیکه اعضای هیأت علمی علوم یایه و فنی و مهندسی معتقدند که استفاده از اینترنت برکیفپت وکمیت پژوهش آنان تأئبر عمده داشته است. تفارت معنی داری میان میزان تأئیر استفاده از أینترنت بر فرابند پژوهش در سه شاخه"" مشاهده شد. سهولت و سرعت بازیابی اطلاعأت. بهبود دسترس پذیری، مفید بودن أز نظر کاربران، هزینه و پشثیبانی فنی و خطوط ارتباطی مناسب به عنوان مهم نرین عرامل مؤثر در اسنفاده از امکانات شبکه توسط اعضای هبأت علمئ، سه شاخه ببان شد مهم ترین عوامل موئر بر عدم اسنفاده از اینترنت عبارتند از: عدم آموزش، مناسب نبودن کیفیت و کمیت امکانات سخت افزاری و نرم افزاری رایانه ای موجود در دانشگاه، تردید در هویت نشر الکترونیکی، متنوع بودن مرتورهای جست و جو از نظر روش استفاده، ترافیک شبکه، عدم دسترسی به محل مدرک بازپابی شده به صورت تمام متن و نداشتن وقت کافی. یافته های پژوهش جهت توسعة شبکة اینترنت و آموزش استفاده کنندگان مفید خواهد بود. در پایان پیشنهادهایی براساس نتایج حاصل ارائه شده است.

کتابخانه های عمومی وظیفه ی خدمات دهی به همه ی افراد جامعه را بر عهده دارند. به این لحاظ، تعداد جمعیت مهم ترین پارامتر برای ایجاد کتابخانه های عمومی است و منابع آنها نیز باید بر حسب ترکیب و ساختار جمعیتی فرآهم آوری شود. در این مقاله، با نگاهی به آمارهای جمعیتی ایران، ابتدا دسترسی جمعیت به کتابخانه های عمومی در دو حوزه ی شهری و روستایی بررسی می شود. سپس، نقش مؤلفه های جمعیتی مانند سن، جنس، سواد، مذهب، نوع فعالیت در تعیین نوع نیاز به منابع و خدمات کتابخانه های عمومی بررسی می گردد.

در این پژوهش عملکرد پنج موتور جستجوی معنایی که به صورت رایگان در وب قابل دسترس هستند، با استفاده از 45 معیار مشخص، در قالب یک سیاهه محقق ساخته مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. معیارهای ارائه شده در سیاهه وارسی در دو بخش ویژگی های عادی و معنایی تدوین گردیدند. بخش اول حاوی معیارهایی است که جهت ارزیابی اکثر موتورهای معمولی و متعارف مورد استفاده قرار می گیرد و معیارهای ارائه شده در بخش دوم سیاهه وارسی، به منظور ارزیابی دقیق امکانات و قابلیت های معنایی موتورهای جستجوی مورد بررسی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که موتورهای جستجوی مورد بررسی در شاخص ویژگی های عادی و معنایی، عملکرد مطلوب و کارآیی مورد انتظار را نداشتند. موتور جستجوی DuckDuckGo، با کسب 21 امتیاز بیشترین امتیاز را پیرامون ویژگی های عادی بدست آورد. Cluuz با 20 امتیاز در جایگاه دوم قرار گرفت و Hakia با 18 امتیاز رتبه سوم را از آن خود کرد.Lexxe و Factbites، به ترتیب با امتیاز 15 و 10 در رده های بعدی قرار گرفتند. در شاخص ویژگی های معنایی، موتور جستجوی DuckDuckGo، با کسب 75/10 امتیاز، در رتبه اول قرار گرفت. Hakia با 99/9 امتیاز، رتبه دوم را به خود اختصاص داد و پس از آن به ترتیب موتورهای جستجوی Cluuz با 66/8 امتیاز، Lexxe با 65/8 امتیاز و Factbites با 32/7 امتیاز، رده های بعدی را به خود اختصاص دادند. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که در مجموع ویژگی های عادی و معنایی، موتورهای جستجوی DuckDuckGo با 65/31 امتیاز، Cluuz با 66/28، Hakia با 99/27 امتیاز، Lexxe با 65/23 امتیاز و Factbites با 32/17 امتیاز، به ترتیب بیشترین امتیازها را از آن خود کردند.

مقاله حاضر، ضمن بیان پیشینه ای از سیر تکوین کتابخانه های حوزوی، با الهام از نتایج به دست آمده از پژوهشی در این زمینه1، به دو سؤال اساسی در ارتباط با وضعیت فعلی حاکم بر این گونه کتابخانه ها (به ویژه در جامعه ایران) پاسخ داده است که نتایج نشان داد: 1) آیا تاکنون صرف نظر از پژوهش یاد شده، پژوهش دیگری در زمینه کتابخانه های وابسته به حوزه های علمیه در داخل و خارج از کشور، به شکل پیمایش انجام نگرفته است. دلیل این امر، عدم برخورداری این کتابخانه ها از ماهیت مستقل و نداشتن یک استاندارد کتابخانه ای ویژه است. 2) در شرایطی که هیچ گونه استاندارد کتابخانه ای ویژه ای برای سنجش وضعیت کتابخانه های حوزوی در ایران در اختیار نیست، هیچ کدام از استانداردهای کتابخانه ای موجود (دانشگاهی و تخصصی) نیز جوابگوی نیاز این گونه کتابخانه ها نیست.

از حدود بیست سال پیش مارک بین المللی به عنوان یکی از ضروریترین نیازها برای سرعت بخشیدن به برقراری ارتباط رایانه ای میان کتابخانه ها توسط ایفلا مطرح شد. هدف از آن فراهم آوردن ک ابزار ارتباطی واحد از میان انواع گوناگون قالب های مارک ملی بود، به طوری که داده ها بدون کمترین نقصی از هر قالب دیگری به آن انتقال داده شده و یا از آن منتقل شود. در مقالة حاضر سعی میشود تا علاوه بر فراهم ساختن تصویری روشن از روند توسعة این قالب، چالش ها و مسائل مربوط به آن را مطرح کرده و کتابداران را با مجموعه تلاش هایی که تاکنون در راستای اعتلای این قالب و با هدف استفاده از آن صورت پذیرفته است آشنا کند

هدف: هدف از این پژوهش تعیین میزان جامعیت، مانعیت و مدت زمان جست وجو در دو پایگاه نما و نمایه و همچنین مقایسه دو ابزار نمایه سازی اصطلاحنامه و رده بندی ده دهی دیویی در این دو پایگاه است. روش: این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی- تحلیلی صورت پذیرفته است. اطلاعات مورد نیاز آن با مشاهده مستقیم منابع پایگاه مقالات نما و نمایه گردآوری شده است. جامعه آماری، مقالات مشترک در دو پایگاه مقالات فارسی نما و نمایه در دو حوزه موضوعی کتابداری و اطلاع رسانی و تاریخ (610 مقاله) است که 240 مقاله به روش نمونه گیری نسبی و تصادفی انتخاب گردید. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که میزان جامعیت (در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی و تاریخ) در پایگاه نما 56 درصد و در پایگاه نمایه40 درصد و میزان مانعیت (در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی و تاریخ) در پایگاه نما 58 درصد و در پایگاه نمایه 35 درصد، و نیز مدت زمان جست وجو در پایگاه نما 1 دقیقه و 13 ثانیه و در پایگاه نمایه 2 دقیقه و13 ثانیه است. استفاده از آزمون آماری تی برای نمونه های مستقل در این پژوهش بیانگر این است که از نظر جامعیت، مانعیت و مدت زمان جست وجو اختلاف معنی داری بین پایگاه نما و پایگاه نمایه وجود دارد؛ اما همبستگی در این معیارها در دو پایگاه مستقیم و معنی دار است. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان می دهد که پایگاه نما از نظر میزان جامعیت و مانعیت و مدت زمان جست وجو در وضعیت مطلوب تری نسبت به پایگاه نمایه قرار دارد و می توان گفت استفاده از اصطلاحنامه در نمایه سازی پایگاه نما بر نتایج بازیابی از آن پایگاه تأثیر مثبت و موثر گذاشته است. اصالت/ارزش: براساس نتایج پژوهش جست وجوگران اطلاعات می توانند در انتخاب پایگاه متناسب با نیاز خود بهتر تصمیم گیری کنند و نیز طراحان پایگاه ها دریابند که برای تولید پایگاه از کدام زبان کنترل شده در سازمان دهی منابع استفاده کنند.