ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸٬۸۸۱ تا ۸٬۹۰۰ مورد از کل ۱۳٬۵۱۴ مورد.
۸۸۸۱.

تبیین فلسفی دیدگاه آرمان گرایانه و واقع گرایانه قرآن نسبت به انسان بر اساس مبانی ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: انسان کامل ملاصدرا قرآن کریم واقع گرایی آرمان گرایی مبانی ملاصدرا

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات مکتب های فلسفی حکمت متعالیه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن انسان و جامعه در قرآن انسان در قرآن
تعداد بازدید : ۸۹۴ تعداد دانلود : ۳۹۰
قرآن کریم دو دیدگاه متفاوت و در عین حال سازگار با هم نسبت به انسان دارد؛ نگاهی آرمان گرایانه در مقام تشریع و تکلیف و در عین حال دیدگاهی واقع گرایانه در مقام امتثال اوامر الهی. در نگاه نخست – که نگاه قرآن به انسان در مقام تشریع است- قرآن کریم معتقد است که تمامی انسان ها این قابلیت و توانایی را دارند که به کمال نهایی خویش دست یابند و این توقع از تمامی انسان ها، توقعی به جاست. اما از منظر دیگر- که دیدگاه قرآن به انسان در مقام امتثال است- معتقد است که اکثر انسان ها در واقعیت نخواهند توانست به این مهم نائل آیند. از منظر ملاصدرا با اصولی مانند اصالت وجود، حرکت جوهری نفس، اتحاد عاقل و معقول و دیگر اصول حکمت متعالیه می توان گفت که نفس انسان با حرکت جوهری خویش و با انتخاب معقولات متناسب و در مجموع با تربیت صحیح عقل نظری و عقل عملی این توانایی و قابلیت را دارد که خود را به مرحله تجرد تام برساند. اما در عین حال اکثر انسان ها از این امر مهم غافل شده و لذا در عمل راه دیگری را در حیات خویش اتخاذ می کنند.
۸۸۸۴.

مفسر بلاغی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات روش های تفسیر و تأویل
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفسران و تأویل گران شیعی
تعداد بازدید : ۸۹۳ تعداد دانلود : ۷۰۲
این رساله به زبان عربی و در یک مقدمه ، سه باب و یک خاتمه تنظیم یافته است. باب اول به شرح دوران زندگی بلاغی و حوادث آنروز عراق و دیگر مناطق اسلامی و معرفی آثار تفسیری و شعری این نویسنده می پردازد. باب دوم در روش تفسیری بلاغی و بیان قواعدی است که به آن اعتماد جسته است و در آن به بحث از موضوعاتی چون جمع قرآن ، اعجاز ، مناسبت ، قرائات و اسباب نزول ، نسخ و آیات الاحکام است. باب سوم نشانگر تلاشهای اجتماعی بلاغی و دعوت او به آزاد اندیشی و مقابله اش با انواع افکار ضالة و منحرفه عصر خویش است و ضمن معرفی شخصیت اعتقادی وی مواجهه وی با اهل کتاب و استدلالهایش بر تحریف تورات و انجیل حقیقی را باز می گوید . مؤلف پس از ذکر نتایج بحث ، خطر از بین رفتن کتابهای بلاغی را گوشزد نموده توجه مسئولین را به انتشار دست نویسهای این مفسر معاصر قرآنی جلب می نماید.
۸۸۸۶.

نظم هستی و بایستی؛ کتاب تکوین و کتاب تدوین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نظم تکوینی نظم تشریعی حتمیت قوانین هستی اختیار دین/ شریعت الهام نظم عمومی اعتباریات نظریه فطرت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۳ تعداد دانلود : ۲۶۵
مباحث پیرامون نظم در حکمت اسلا می ذیل دو عنوان و اصطلا ح بارز مطرح شده اند: «کتاب تکوین» و «کتاب تشریع/تدوین». کتاب تکوین، نظم قهری و اجباری حاکم بر عالم را تبیین و توصیف میکند و کتاب تدوین، سلسله قوانینی را شامل میشود که برای نظم بخشیدن به سیر کمال انسان ترسیم شده اند. ویژگی عمده کتاب تدوین اینست که بر اساس مرید و مختار بودن انسان ترسیم شده است و بنابرین مجموعه یی از قوانین و دستورالعملهای پیشنهادیست نه اجباری. در حکمت متعالیه ایندو نظام منطبق بر یکدیگر دانسته شده اند. ملا صدرا خود از ایندو به «امر تکوینی» و «امر تشریعی» تعبیر کرده است. براساس این دیدگاه ملا صدرا میتوان گفت نظم مدنظر وی، حتی در مورد قوانین بشری و اجتماعی، نه از سنخ امور اعتباری بلکه امری واقعی و عینی است. در حکمت متعالیه، بتبعیت از آموزه های دینی، راه درست کمال انسانی نیز راهی ترسیم شده و مشخص دانسته شده است که همانا تبعیت از اصول حاکم بر هستی یا بتعبیر علا مه طباطبایی، تبعیت از فطرت است. این راه و نظام در تمام زمانها و مکانها بین افراد و جوامع مشترک است تا امکان سعادتمندی برای همگان فراهم گردد و زندگی اجتماعی میسر باشد.
۸۸۸۷.

شاخص های کیفی عدالت از دیدگاه قرآن کریم(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: عدالت اجتماعی شاخص های کیفی عدالت اقتصادی عدالت سیاسی شاخص های عدالت عدالت فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن احکام فقهی وحقوقی در قرآن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن اخلاق و تربیت در قرآن
تعداد بازدید : ۸۹۳ تعداد دانلود : ۸۲۸
نظریات گوناگونی درباره عدالت در مکاتب دینی و غیر دینی نظم و نسق یافته و بررسی ها و نقد هایی نیز را به دنبال داشته است. در این میان، نظریّه قرآنیِ عدالت، کمتر از سوی دانشمندان اسلامی مورد توجه قرار گرفته و لازم است ابعاد گوناگون آن، به ویژه بر پایه روش های نوین روشن گردد. یکی از ابعاد بسیار ناشناخته نظریه قرآنی عدالت، شاخص های عدالت از دیدگاه قرآن کریم است. این پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی و بر اساس مدل شاخص نگاریِ دینی، آیات مربوط به عدالت در قرآن کریم را استخراج و تجزیه و تحلیل نموده و به چهار شاخص ابعادیِ «عدالت فرهنگی»، «عدالت سیاسی»، «عدالت اجتماعی» و «عدالت اقتصادی» دست یافته و شاخص های اصلی و کیفی هر یک را با استناد به آیات قرآن کریم توضیح داده است.
۸۸۸۸.

بررسی نظریه های صدق و کذب در حوزه زبانشناسی بر محور آیه نخست سوره منافقون(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سوره منافقون نظریات صدق و کذب مطابقت صدق و کذب فعلی صدق و کذب فاعلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۳ تعداد دانلود : ۴۱۲
در حوزه زبان شناسی نظریه های پرشماری در تعریف صدق و کذب جریان داشته است. اندیشمندان مسلمان نیز در حوزه های مختلف علمی بدین امر همت گماشته اند. آنان دو ملاک برای صدق و کذب در نظر داشته اند، مطابقت یا مطابقت نداشتن با واقع خارجی و مطابقت یا مطابقت نداشتن با باورِ خبردهنده. با توجه بدین دو ملاک چهار نظریه پدید آمده است: نظریه مطابقت، دیدگاه نظّام، دیدگاه جاحظ و نظریه صدق و کذب فعلی و فاعلی. پیروان هر چهار نظریه به آیه نخست سوره منافقون استناد کرده اند. در این آیه از سویی منافقان به پیامبریِ پیامبر اکرم شهادت داده اند و از سویی دیگر خداوند بر دروغگوبودن منافقان شهادت داده است. بررسی بیشتر مفاد این آیه و البته در نظر گرفتن برخی از آیات وارد در این موضوع، به برتری دیدگاه چهارم می انجامد. مطابقت و مطابقت نداشتن با واقع عینی، صدق و کذب فعلی (خبری) است و مطابقت و مطابقت نداشتن با باورِ خبردهنده صدق و کذب فاعلی (مخبری) است. تفکیک بین دو حیثیت فعلی و فاعلی در صدق و کذب نتایج توجهبرانگیزی را در تفسیر آیات قرآن در پی خواهد داشت.  
۸۸۹۲.

نقش توحیدباوری در مقاومت اسلامی از دیدگاه قرآن کریم

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم مقاومت اسلامی توحیدباوری استقامت عوامل انگیزشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۲ تعداد دانلود : ۳۴۹
مفاهیم قرآنی فراوانی همچون استقامت، صبر، ثبات قدم، جهاد، شهادت، پیروزی و احدی الحسنین ناظر به مقاومت اسلامی است. از آیات پرشمار ناظر به این مفاهیم استفاده می شود که مقاومت اسلامی یکی از راهبردهای بااهمیت امت اسلامی در برخورد با دشمنان است. گستردگی آیات این امکان را فراهم کرده است که موضوع مقاومت اسلامی در قرآن کریم از جهات مختلفی بررسی و تحقیق شود. گوناگونی شیوه های دشمن در رویارویی با اسلام و مسلمانان در دوره معاصر، ضرورت پرداختن به این موضوعات را ایجاب می کند. در این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و کتابخانه ای، به نقش توحیدباوری در مقاومت اسلامی از دیدگاه قرآن پرداخته شده است. از دسته بندی، بررسی و تأمل در آیات این نتیجه به دست می آید که بیشترین آیات ناظر به این موضوع، مرتبط با اهداف توحیدباوران و افزایش انگیزه مقاومت در آنان است و نیز توحیدباوری رکن اساسی مقاومت اسلامی است و پدیده مقاومت اسلامی از جهات فراوانی با توحیدباوری پیوندی ناگسستنی دارد.
۸۸۹۹.

تأثیرات جریان مدینه محوری در گسترش و ترویج برخی قرائات قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مدینه بصره تاریخ اسلام اختلاف قرائات قراء سبعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۱ تعداد دانلود : ۸۲۰
بررسی تحولات صورت گرفته در خصوص گسترش قرائات در بوم های مختلف و شیوع اختلافات و کثرت قُراء مشهوری که قرائتی خاص بدان ها منتسب است، نشان می دهد که جریان های تاریخی فرهنگی مهمی زمینه ساز این اختلافات بوده و در پژوهش های قرآنی می بایست به این گونه عوامل تاریخی و فرهنگی نیز توجه نمود. از جمله این جریان های تاریخی فرهنگی مهم و اثرگذار در بسیاری از تحولات علوم قرآنی، جریان «مدینه محوری» بوده است که در این مقاله تلاش شده تا تأثیرات این جریان در گسترش و ترویج برخی قرائات قرآنی در طول تاریخ جهان اسلام بررسی شود. آنچه اهمیّت پرداختن به این موضوع را ترسیم می کند؛ ابهام در برخی گزارش های تاریخی مربوط به علل گسترش و ترویج برخی قرائت های خاص در بوم های خاص جهان اسلام است که به علت تحوّل فهم های مختلف صورت گرفته از این گزارش های تاریخی درگذر زمان، و عدم تبیین دقیق جریان های تاریخی فرهنگی، امروزه نتوانسته ایم نگاه واقع بینانه ای به مسئله اختلاف قرائات قرآنی داشته باشیم.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان